Priorytetami polityki zdrowotnej powinny być promocja i prewencja

Obecne priorytety polityki zdrowotnej nakierowane są na zmianę stylu życia. Nowe zadania tej polityki powinny zmierzać do zwiększenia roli promocji zdrowia i prewencji, bowiem wzrost nakładów na medycynę naprawczą nie przyczynia się do poprawy stanu zdrowia populacji na zasadzie koszt-efekt czytamy we wstępie do publikacji Zagrożenia zdrowia publicznego. Część 3. Naukowe podstawy promocji, która zostanie opublikowana na początku maja 2016 roku.

„Nie sposób przeceniać znaczenia skutecznej promocji zdrowia jako narzędzia poprawy stanu zdrowia populacji czy sposobu na prowadzenie polityki zdrowotnej na wszystkich szczeblach administracyjnych samorządu oraz w skali całego państwa. Problem jednak polega na tym, że słuszne zalecania dotyczące trybu życia (diety, aktywności fizycznej czy palenia tytuniu) w różnych sytuacjach i różnych krajach są realizowane w odmienny sposób i dają zróżnicowane efekty” – twierdzą autorzy wstępu do opracowania.

Podkreślają także, że pojęcie stylu życia może obejmować kilkadziesiąt czynników różnie definiowanych i różnie rozumianych. Stąd, jak stwierdzają, potrzeba uzyskania pewnych dowodów naukowych na skuteczność (bądź jej brak) w określonych działaniach na rzecz promocji zdrowia. 

„Koncepcja oparcia się na dowodach (evidence-based), która początkowo dotyczyła wyłącznie medycyny, wymaga spełnienia wielu kryteriów. Należą do nich: prowadzenie badań wieloośrodkowych kontrolowanych z podwójną ślepą próbą na odpowiednio dużej liczbie pacjentów i przy zastosowaniu właściwych metod statystycznych” – podkreślają autorzy, dodając, że tylko niewielka część medycznych publikacji spełnia wszystkie kryteria EBM. W przypadku promocji zdrowia jest to jeszcze trudniejsze, ponieważ wiele mirników bazuje na subiektywnych odczuciach pacjentów. 

Książka stanowi trzecią część opracowania dotyczącego zagrożeń zdrowia publicznego. Dwie pierwsze publikacje dotyczyły uwarunkowań środowiskowych i diagnozy sytuacji. W trzecim tomie uwzględniono diagnozy zagrożeń zdrowia publicznego, przedstawiono metodykę badań naukowych w promocji zdrowia oraz działań praktycznych rokujących największą skuteczność.

Szczegółowo omówiono zagadnienia dotyczące mikrobiologicznych podstaw zdrowia człowieka oraz promocji zdrowia. Przybliżono także ekonomiczne i prawne uwarunkowania skutecznego zarzadzania zdrowiem i ryzykiem, uwzględniono rolę poszczególnych instytucji tworzących politykę zdrowotną, w której promocja zdrowia winna odgrywać znacznie większą rolę niż obecnie.

Publikacja należy do nielicznych pozycji obejmujących niemal wszystkie aspekty promocji zdrowia, czyli podstawy teoretyczne, metodologię, dowody naukowe, aspekty ekonomiczne,  zarządzanie ryzykiem a także ewaluację programów i oceny perspektyw promocji zdrowia jako narzędzia kształtującego zachowania zdrowotne ludności.

Opracowanie przeznaczone jest dla menedżerów i pracowników podmiotów leczniczych, pracowników samorządowych odpowiedzialnych za programy promocji i ochrony zdrowia oraz dla pracowników naukowych zajmujących się szeroko rozumianym zdrowiem publicznym i jego promocją. Może być również przydatne studentom uniwersytetów medycznych oraz studentom szkół wyższych studiujących kierunki humanistyczne.

Publikacja dostępna jest w formie przedsprzedaży w księgarni Profinfo.

O redaktorze naukowym

Jacek Michalak – doktor nauk medycznych, wykładowca w Katedrze Polityki Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, pediatra, lekarz medycyny pracy, specjalista organizacji ochrony zdrowia i zdrowia publicznego, jeden z inicjatorów i pierwszych realizatorów programów promocji zdrowia w Łodzi oraz w opiece zdrowotnej nad pracującymi, konsultant w międzynarodowych firmach przemysłowych, między innymi w zakresie wdrażania i ewaluacji programów promocji zdrowia pracowników, autor ponad 100 publikacji, współautor poprzednich książek z serii „Zagrożenia zdrowia publicznego”.