Czy publiczny zakład opieki zdrowotnej powinien pobierać opłaty za dzierżawę pomieszczeń i sprzętu od lekarzy posiadających własną działalność gospodarczą, pracujących w szpitalu w ramach umowy cywilno prawnej, zgodnie z którą realizują oni kontrakt szpitala z NFZ?
Na gruncie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) - dalej u.z.o.z. nie powstaje żaden obowiązek pobierania opłaty za korzystanie przez podwykonawcę ze sprzętu należącego do zamawiającego. Artykuł 35 u.z.o.z. zawiera podstawę prawną do zawierania umów na udzielanie świadczeń zdrowotnych przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty tworzące publicznych zakładów opieki zdrowotnej niebędące samodzielnymi zakładami opieki zdrowotnej z innymi świadczeniodawcami – między innymi z praktykami lekarskimi. Proste interpretowanie przepisu art. 35 u.z.o.z. doprowadziło do wypaczenia instytucji umowy na udzielanie świadczeń zdrowotnych a mianowicie upowszechniło się zastępowanie stosunku pracy czy innej umowy, na podstawie której świadczona jest praca, umową z praktyką lekarską (podobnie pielęgniarską) wykonywaną w lokalach zamawiającego, mimo że taka lokalizacja nie była objęta wpisem do rejestru danej praktyki. Autorka od dawna wskazywała na ten aspekt – bezskutecznie. Dostrzegł go jednak ustawodawca stwierdzając wprost w przepisie art. 20 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) - dalej u.dz.l., że: "Miejscem wezwania, o którym mowa w art. 18 ust. 3 i 5 oraz w art. 19 ust. 3 (przepisy dotyczą praktyk tworzonych z zamiarem udzielania świadczeń wyłącznie w miejscu wezwania), nie może być przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego". Nawiązując jednak do pytania Autorka stwierdza, że nie ma potrzeby pobierania takiej, jak opisana w pytaniu, opłaty albowiem nawet gdyby faktycznie zastosowano konstrukcję udostępnienia sprzętu i pozostałej infrastruktury wykonawcy, to płacąc praktyce za wykonane usługi można dokonać kompensaty takiej należności. Prostszym zatem i powszechnym było przyjmowanie zasady kalkulowania stawek z uwzględnieniem faktu, że usługi świadczone są z wykorzystaniem infrastruktury zamawiającego. W stanie prawnym wytworzonym na gruncie ustawy o działalności leczniczej w świetle zacytowanego przepisu art. 20 u.dz.l.– w ocenie Autorki – nie będzie już dochodziło to takich sytuacji, w których praktyka lekarska faktycznie jest wykonywana w lokalizacji niezgodnej z wpisem do właściwego rejestru. Tym samym problem taki, jak podniesiony w pytaniu powinien zniknąć. W podsumowaniu Autorka podkreśla, że zagadnienie ujęte w pytaniu jest zagadnieniem raczej z pogranicza ekonomii i prawa z przewagą ekonomii. Chodzi bowiem w istocie o właściwą kalkulację ceny a w przypadku kontraktów – ze względu na obowiązek prowadzenia konkursu:
1. na gruncie art. 35a u.z.o.z. wraz z aktem wykonawczym;
2. na gruncie art. 26 i 27 u.dz.l.,
właściwą ocenę ofert.

Agnieszka Sieńko