Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawo i Zdrowie

Czy lekarze zatrudnieni w szpitalu mają obowiązek zawiadamiać organy wydające prawo jazdy o konieczności dokonania oceny predyspozycji zdrowotnych kierowców do kierowania pojazdami w przypadku wystąpienia napadu o symptomatologii padaczkowej lub podejrzenia albo istnienia padaczki oraz w przypadku wystąpienia epizodu ciężkiej hipoglikemii?

Taki obowiązek ciążył na lekarzach na podstawie załącznika nr 4a i 4b do rozporządzenia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, które utraciło moc z dniem 20 lipca 2014 r.

Odpowiedź:

W obecnym stanie prawnym lekarz nie dokonuje automatycznego zgłoszenia stwierdzenia lub podejrzenia padaczki organowi wydającemu prawo jazdy, jednak stosownie do art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 464) - dalej u.z.l.l.d., podejmuje decyzję w tym względnie indywidualnie na podstawie całokształtu okoliczności dotyczących pacjenta, jakie są mu znane.

Uzasadnienie:

Obowiązek powiadomienia organu wydającego prawo jazdy o podejrzeniu lub stwierdzeniu u pacjenta padaczki wynikał w pkt 4 zał. 4b rozporządzenia Ministra Zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 133) - dalej r.u.b.l.k. Rozporządzenie to z dniem 20 lipca 2014 r. zastąpione zostało nowym aktem wykonawczym do ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 155 z późn. zm.), tj. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. poz. 949). Treść nowego rozporządzenia nie zawiera zapisu analogicznego do tego, jaki widniał w zał. 4b r.u.b.l.k. Jak wynika z uzasadnienia projektu rozporządzenia, w nowym akcie wykonawczym „zrezygnowano z obowiązku nałożonego na lekarzy powiadamiania organu wydającego prawo jazdy o konieczności dokonania oceny predyspozycji zdrowotnych osób ubiegających się o prawo jazdy lub posiadających prawo jazdy, u których stwierdzono przypadek wystąpienia padaczki lub epizodu ciężkiej hipoglikemii. Ponadto biorąc pod uwagę, że badania lekarskie dotyczą osób ubiegających się o uzyskanie prawa jazdy oraz kierowców, za niecelowe uznano wskazywanie niezdolności osób chorujących na padaczkę lub cukrzycę do kierowania pojazdami w ramach obowiązków służbowych”. Zapis taki wskazuje, iż pominięcie w nowym rozporządzeniu dotychczasowego obowiązku ciążącego na lekarzach w tym względzie było celowe. Nie oznacza to jednak, iż lekarz nie ma możliwości zgłoszenia tego faktu w przypadku, gdy stwierdzi on, że pouczenie pacjenta o skutkach stwierdzonej choroby może być niewystarczające. Zgodnie bowiem z art. 40 u.z.l.l.d. lekarz ma wprawdzie obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu, jednak obowiązek ten jest wyłączony w przypadku, gdy zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób. Oznacza to, iż ocena, czy stan zdrowia pacjenta uzasadnienia zgłoszenie tego faktu organowi wydającemu prawo jazdy pozostawiona jest obecnie do decyzji lekarza, podobnie tak ma to miejsce w przypadkach innych chorób, o których lekarz ma prawo zawiadomić odpowiednie podmioty w przypadku, gdy poweźmie podejrzenie, że zachowanie tajemnicy może grozić niebezpieczeństwem (np. stwierdziwszy, że pacjent ma zamiar kontynuować kierowanie pojazdem mimo ewidentnych ku temu przeciwwskazań zdrowotnych). W obecnym stanie prawnym lekarz nie dokonuje więc automatycznego zgłoszenia stwierdzenia lub podejrzenia padaczki organowi wydającemu prawo jazdy, jednak stosownie do art. 40 ust. 2 pkt 3 u.z.l.l.d. podejmuje decyzję w tym względnie indywidualnie na podstawie całokształtu okoliczności dotyczących pacjenta, jakie są mu znane.

Iwona Kaczorowska-Kossowska, autorka współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie

Odpowiedzi udzielono 16.06.2015 r.