Czy pracodawca może zmuszać nas do wypisywania kart zgonu zaocznie, tylko na podstawie zaświadczenia z pogotowia?
Czy jest to zgodne z prawem?

W pytaniu brak jest bliższych informacji. Dlatego też Autorka odwoła się do obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa. O stwierdzaniu zgonu traktuje art. 11 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 z późn. zm.; dalej jako: u.c.c.z.). Powołany art. 11 u.c.c.z. stanowi, że zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie. W razie niemożności dopełnienia powyższego warunku, stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych przez lekarza lub w razie jego braku przez inną osobę, powołaną do tych czynności przez właściwego starostę, przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa nie mogą obciążać rodziny zmarłego. Najważniejszym, jak się wydaje w kontekście zadanego pytania, jest uregulowanie art. 11 ust. 4 u.c.c.z., który stanowi, że osoby wskazane wyżej w niniejszej odpowiedzi, tj. lekarz ostatnio leczący lub inna upoważniona przez właściwego starostę stwierdzają zgon i jego przyczyny w wydawanych w tym celu kartach zgonu. Karty zgonu są wydawane w dwóch egzemplarzach. Innymi słowy wypisywanie kart zgonu musi być poprzedzone stwierdzeniem zgonu i dokonane przez osobę stwierdzającą. Ważne regulacje zawarte są także w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny (Dz. U. Nr 39, poz. 202 z późn. zm.). Przepisy rozporządzenia doprecyzowują powołane regulacje ustawowe, dlatego warto je powołać. Zgodnie z rozporządzeniem wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń leczniczych. Jeżeli zwłoki zostały poddane sekcji, lekarz, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń leczniczych, przed wystawieniem karty zgonu powinien zapoznać się z protokołem sekcji. Powyższych dwóch zasad nie stosuje się, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że przyczyną zgonu było przestępstwo. W takim wypadku kartę zgonu wystawia lekarz, który na zlecenie sądu lub prokuratora dokonał oględzin lub sekcji zwłok.

W przypadku, gdy nie ma lekarza zobowiązanego do wystawienia karty zgonu w myśl wyżej opisanych reguł, bądź lekarz taki zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać oględzin zwłok w ciągu 12 godzin od chwili wezwania, kartę zgonu wystawia:
1) lekarz, który stwierdził zgon będąc wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania;
2) lekarz lub starszy felczer albo felczer zatrudniony w przychodni bądź ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej (wiejski, felczerski punkt zdrowia) i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki;
3) położna wiejska, jeżeli nastąpił na terenie gromady zgon pozostającego pod jej opieką noworodka przed upływem 7 dni życia, a najbliższa przychodnia lub ośrodek zdrowia jest oddalony o więcej niż 4 km.

Te obszernie powołane fragmenty aktów prawnych mają na celu ukazanie jak szeroki jest wachlarz osób uprawnionych do stwierdzania zgonu. W każdym jednak wypadku - co także wyżej wskazano - obowiązek wypisania karty zgonu spoczywa na stwierdzającym zgon. Pytanie, które należy postawić brzmi także, czy problem zawarty w pytaniu Użytkownika dotyczy wystawienia karty zgony czy technicznej czynności spisania okoliczności "podyktowanych" przez uprawnioną osobę. Innymi słowy dla oceny, który lekarz wystawił kartę zgonu rozstrzygającym jest zbadanie, kto kartę podpisał. Jeżeli w pytaniu istotnie chodzi o wystawienie i podpisanie karty zgonu, czynienie tego przez inną niż wymienione wyżej osoby należy uznać za niezgodne z prawem.

Agnieszka Sieńko