Zgłoszenie w tej sprawie wpłynęło w ramach naszej akcji „Poprawmy prawo” - czytelnik Prawo.pl zauważa, że w ustawie o szkolnictwie wyższym i nauce brak jest możliwości skreślenia doktoranta w przypadku jego śmierci. I faktycznie - art.  203 takiej przesłanki nie zawiera. Podobnie zresztą jak przepis, który wymienia powody, z jakich dokonuje się skreślenia z listy studentów.

Od skreślenia z listy studentów można się odwoływać>>

Zobacz w LEX: III SA/Gd 791/19, Powiadomienie doktoranta o wszczęciu postępowania w sprawie jego skreślenia z listy doktorantów - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku >

Konsekwencje śmierci doktoranta pomijane przez ustawę

Według art. 203 ustawy doktoranta skreśla się z listy w przypadku:

  1. negatywnego wyniku oceny śródokresowej;
  2. niezłożenia rozprawy doktorskiej w terminie określonym w indywidualnym planie badawczym;
  3. rezygnacji z kształcenia.

Doktorant może być skreślony z listy doktorantów w przypadku niezadowalającego postępu w przygotowaniu rozprawy doktorskiej oraz niewywiązywania się z obowiązków.

 

Podobnie ta sprawa wygląda w przypadku skreślenia z listy studentów (art. 108). Robi się to w przypadku:

  1. niepodjęcia studiów;
  2. rezygnacji ze studiów;
  3. niezłożenia w terminie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego;
  4. ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni.

Studenta można też skreślić za nieobecność na zajęciach, nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie, niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów.

Być może oczywiste, ale na pewno niekonsekwentne

- Moim zdaniem to nie jest luka w prawie, po prostu stosuje się zasady ogólne - nie ma stosunku prawnego bez podmiotu tego stosunku - mówi dr hab. Grzegorz Krawiec, prof. Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. - Ktoś korzysta z pewnej usługi edukacyjnej, nagle go nie ma, więc stosuje się ogólne zasady prawne i nie ma większych problemów, by to formalnie załatwić. Problematyczne jest także prowadzenie postępowania, w którym brakuje podmiotu stosunku prawnego  - tłumaczy.

Niemniej, choć wydawałoby się oczywiste, że zmarły doktorant raczej się na zajęciach nie pojawi, to trzeba zwrócić uwagę, że przepisy innych ustaw takie kwestię doprecyzowują. Przykładem jest art. 29 ustawy o radcach prawnych, który przewiduje śmierć radcy prawnego jako przesłankę skreślenia go z listy. Podobne zapisy znajdziemy w ustawie - Prawo o adwokaturze, adwokata skreśla się z listy z powodu śmierci.

- Jest to niekonsekwencja ze strony ustawodawcy - mówi prof. Hubert Izdebski. - Wynika to z tego, że poszczególne resorty nie konsultują i nie uzgadniają aktów prawnych, przez co często różnią się one podejściem do takich kwestii oraz używaną w aktach prawnych terminologią. Większych konsekwencji praktycznych akurat w tym przypadku ten brak nie powoduje, natomiast jest przykładem silosowości przy tworzeniu prawa - dodaje.

 

Skreślenie w drodze decyzji administracyjnej

Skreślenie z listy studentów następuje w drodze decyzji administracyjnej. Podobnie jest w przypadku doktorantów z tym, że w dotyczącym ich przepisie wprost przewiduje się możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Student może natomiast złożyć odwołanie od decyzji -  w przypadku, gdy rektor/dziekan odmówi uwzględnienia odwołania przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. skargę wnosi się do wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję lub dopuścił się bezczynności w terminie 30 dni od jej doręczenia skarżącemu.

Sąd przeanalizuje m.in., jak organ uzasadnia wydanie decyzji - przyjmuje się, że nie można poprzestać na wskazaniu jednej z ustawowych przesłanek skutkujących skreśleniem studenta z listy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 28 stycznia 2020 r. w sprawie III SA/Gl 964/19 (LEX nr 2775262) zwrócił uwagę, że student może kwestionować wydane decyzje wnosząc skargę do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sąd będzie analizował w szczególności to, czy wydane decyzje były zgodne z prawem i czy z ich treści wynika, z jakich przyczyn zostały podjęte.