Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (NPRH) rozpoczął swoją działalność 10 lutego 2011 roku – był odpowiedzią na postulaty przedstawicieli nauk humanistycznych, którzy wskazywali, że potrzebne jest finansowanie projektów, które nie są objęte grantami w ramach działalności NCN czy NCBR.
Czytaj także: Minister uratuje uczelnie, ale może podważyć sens ewaluacji>>
Czytaj też: Prawne i organizacyjne aspekty popularyzacji dziedzictwa kulturowego - pryncypia >
Badania nad dziedzictwem kulturowym
Granty w programie przyznawane są projektom, które mają pierwszorzędne znaczenie dla prowadzenia w przyszłości badań naukowych lub syntetyzują aktualny stan badań. Ocenia się też ich użyteczność dla różnych dyscyplin naukowych oraz oryginalność. W modułach „Dziedzictwo narodowe” i „Fundamenty” finansowane są projekty edycji źródeł i dokumentów, opracowań edytorskich oraz kompendiów wiedzy służące do badań nad polskim dziedzictwem kulturowym. Wsparcie mogą otrzymać także monografie i studia dotyczące zagadnień o szczególnym znaczeniu dla polskiej tożsamości narodowej.
Celem modułu „Uniwersalia 2.1” jest finansowanie tłumaczeń na język: angielski, francuski, niemiecki, włoski, hiszpański lub rosyjski najwybitniejszych monografii polskiej humanistyki, aby wprowadzić je do międzynarodowego obiegu książki naukowej. Moduł „Uniwersalia 2.2” ma na celu finansowanie wieloletnich projektów dotyczących edycji w języku polskim najważniejszych dzieł kultury, w szczególności światowej humanistyki.
- Pogram funkcjonuje od wielu lat i jest uważany za ważny dla humanistyki, umożliwia bowiem prowadzenie prac niefinansowanych z innych źródeł: wieloletnich projektów edycji źródłowych, polskich edycji najważniejszych dzieł kultury światowej oraz przekładów najwybitniejszych monografii polskiej humanistyki – mówi prof. Piotr Stec z Uniwersytetu Opolskiego.
Rada zarekomenduje projekt
Obecnie za przygotowanie założeń, celów i procedur konkursowych oraz nadzorowanie ich realizacji na wszystkich etapach oceny wniosków odpowiada zespół doradczy ministra – Rada Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Tę wyłonił ostatnio minister Przemysław Czarnek – jej przewodniczącym został prof. Grzegorz Kucharczyk. Prof. Kucharczyk jest historykiem, specjalizującym się w historii myśli politycznej XIX i XX wieku oraz historii Niemiec. Doktorat obronił w 1997 roku w Instytucie Historii UAM na podstawie rozprawy Prusy, Rosja i kwestia polska w myśli politycznej Constantina Frantza (1817–1891) (promotor: Bogdan Wachowiak). W 2002 roku habilitował się w Instytucie Historii PAN na podstawie rozprawy Cenzura pruska w Wielkopolsce w czasie zaborów 1815-1914. Jest profesorem Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, pracownikiem Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu oraz Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim. Publikował m.in. w „Christian Order”, „Salisbury Review”, „Christianitas”, „Cywilizacji”, „Pro Fide, Rege et Lege”, „Arcanach”, w „Naszym Dzienniku” oraz w miesięczniku „Wpis”. Regularnie pisze do czasopisma „Miłujcie się!”, którego jest członkiem redakcji.
Pozostali członkowie to:
- dr hab. Renata Bizek-Tatara
- prof. Marzena Górecka
- dr hab. Grzegorz Górski
- prof. Jarosław Kłaczkow
- dr hab. Roman Konik
- dr hab. Teresa Krasowska
- prof. Mirosław Lenart
- prof. dr hab. Piotr Mazur
- dr hab. Grzegorz Nieć
- prof. Mieczysław Ryba
- dr hab. Mirosław Szumiło
- prof. Kazimierz Wolny-Zmorzyński
- dr hab. Małgorzata Wrześniak
– Chcę państwu bardzo serdecznie podziękować za przyjęcie zaproszenia do tego grona, które będzie się teraz troszczyło o przyszłość polskiej humanistyki. Jest nam ona niezwykle potrzebna. Cieszę się, że tak wybite grono ekspertów, profesorów zajmie się tym programem – powiedział Przemysław Czarnek ogłaszając skład nowego organu.
Skład zróżnicowany
Rada jest organem doradczym ministra powołanym w trybie art. 341 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a jej zadania reguluje komunikat ministra w sprawie ustanowienia tego programu.
- Generalnie rada dokonuje wstępnej oceny merytorycznej, preselekcji, wniosków o finansowanie. Ocenia, czy wpisują się one w zakres tematyczny programu. Na tej podstawie minister kieruje wybrane wnioski do oceny eksperckiej. Następnie rada po zapoznaniu się z opiniami ekspertów sporządza listę projektów rekomendowanych do finansowania – tłumaczy prof. Stec. - O składzie rady decyduje minister, a patrząc na afiliacje jej obecnych członków to skład jest dość zróżnicowany i są tam przedstawiciele dużych i małych ośrodków, w tym (chyba po raz pierwszy) uczelni niepublicznych. Widać też lekką przewagę ośrodków lubelskiego i toruńskiego – podkreśla.
W składzie głównie naukowcy o poglądach konserwatywnych
Profesor Grzegorz Krawiec z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie zauważa, że w skład rady powołano naukowców znanych z konserwatywnych poglądów. Wśród nich sam przewodniczący, prof. Kucharczyk, który pisał m.in. o chrystianofobii. – Jest też prawnik, prof. Górski, który jest również członkiem i szefem zespołu pracującego nad zmianami w ewaluacji - tłumaczy prof. Krawiec.
W składzie rady znalazł się też prof. Mieczysław Ryba - historyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i doradcę ministra Przemysława Czarnka. Profesor znany jest m.in. z krytyki kobiet biorących udział w "Strajku Kobiet", ruchów ekologicznych i "ideologii LGBT".
- Generalnie skład oceniany jest przez środowisko krytycznie – tłumaczy prof. Krawiec. - Rada wyznaczy kierunki rozwoju humanistyki, a jej propozycje mogą być potem wykorzystywane przez organy władzy publicznej. – Ze składu można się domyślać, w jakim kierunku to może zmierzać – uważa prof. Krawiec.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.