Wynagradzanie nauczycieli

Od 1 stycznia br. wchodzą w życie nowe zasady wynagradzania nauczycieli. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela średnie wynagrodzenie nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego ustalane jest od kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej na dany rok (wg projektu ustawy budżetowej na 2009 r. są to dwie kwoty: od 1 stycznia br. do 31 sierpnia br. – 2177,86 zł a od 1 września br. do 31 grudnia br. - 2286,75 zł). Dotychczas średnie wynagrodzenia nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego ustalane było od średniego wynagrodzenia nauczyciela stażysty a to wynagrodzenie od kwoty bazowej. Przepisy zatem upraszczają w znaczny sposób ustalanie średnich wynagrodzeń nauczycieli. Stosownie do nowych wskaźników określonych w ustawie oraz kwot bazowych wynikających z projektu ustawy budżetowej na 2009 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach wynoszą (wskaźnik z ustawy x kwota bazowa):
a) Od 1 stycznia 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r.:
- nauczyciel stażysta – 2178 zł;
- nauczyciel kontraktowy – 2417 zł;
- nauczyciel mianowany – 3136 zł;
- nauczyciel dyplomowany - 4007 zł
b) Od 1 września 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.:
- nauczyciel stażysta – 2287 zł;
- nauczyciel kontraktowy – 2538 zł;
- nauczyciel mianowany – 3293 zł;
- nauczyciel dyplomowany - 4208 zł.

Ustalając w regulaminach wynagradzania nauczycieli wysokość poszczególnych składników wynagrodzenia nauczycieli – stosownie do art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela – samorządy podobnie jak do tej pory powinny uwzględnić ww. kwoty średnich wynagrodzeń nauczycieli, czyli tak określić wysokość poszczególnych składników wynagrodzenia nauczycieli, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego odpowiadały co najmniej średnim ustawowym.
Jednocześnie nowelizacja znosi obowiązek corocznego uchwalania regulaminów wynagradzania nauczycieli przez samorządy (zmiana art. 30 ust. 6 i uchylenie art. 30 ust. 6a Karty Nauczyciela). Obowiązek ten został zastąpiony obowiązkiem dokonywania przez samorządy corocznej analizy ponoszonych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli (art. 30a Karty Nauczyciela), kontrolowanej przez regionalną izbę obrachunkową (art. 30b Karty Nauczyciela).

Oznacza to, iż jednostka samorządu terytorialnego powinna:
1) W każdym roku kalendarzowym w terminie do 31 grudnia przeprowadzić analizę poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli, zatrudnionych w szkołach i placówkach przez nią prowadzonych, w odniesieniu do średnich wynagrodzeń nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, wynikających z art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela oraz średniorocznej liczby nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w danej jednostce. Przepisy nie określają sposobu, w jaki samorząd powinien przeprowadzić taka analizę a zatem kwestia ta pozostaje do indywidualnego rozstrzygnięcia na poziomie każdej jednostki samorządu terytorialnego – z uwzględnieniem zapisów art. 30a Karty Nauczyciela.
2) W przypadku nieosiągnięcia średnich ustawowych określić kwotę różnicy pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami na wynagrodzenia nauczycieli w danym roku kalendarzowym a średnimi wynagrodzeniami nauczycieli wynikającymi z ustawy na dany rok i średnioroczną liczbą nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego (faktyczne wydatki poniesione na wynagrodzenia nauczycieli a iloczyn średniego wynagrodzenia na poszczególnych stopniach wynikającego z ustawy i średniorocznej liczby nauczycieli na tych stopniach w danej jednostce samorządu terytorialnego).
3) Ustaloną różnicę wypłacić do dnia 31 grudnia danego roku w formie dodatku uzupełniającego dla nauczycieli, ustalonego proporcjonalnie do stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela oraz z uwzględnieniem średnich kwot wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego – tak aby osiągnąć średnie ustawowe na poszczególnych stopniach w danej jednostce. Oznacza to, iż w sytuacji gdy np. niedobór na wynagrodzenia nauczycieli wystąpił dla nauczycieli stażystów (nie zostały osiągnięte średnie wynagrodzenia wynikające z ustawy na obszarze działania jednostki w zakresie nauczycieli stażystów) dodatek otrzyma ta grupa nauczycieli, bowiem umożliwi to osiągnięcie średniej wynikającej z ustawy na tym stopniu. W tym przypadku również przepisy pozostawiają szczegółowe rozstrzygnięcia w zakresie wysokości dodatku, sposobu jego ustalania i podziału do samodzielnej decyzji danej jednostki.
4) Sporządzić do 10 stycznia następnego roku kalendarzowego sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego wdanej jednostce z uwzględnieniem kwoty ww. różnicy.
5) Przedłożyć sprawozdanie w terminie 7 dni od dnia jego sporządzenia – regionalnej izbie obrachunkowej, organowi stanowiącemu jednostki, dyrektorom szkół i placówek oraz związkom zawodowym zrzeszającym nauczycieli.