Nauczycielami wspomagającymi są nauczyciele kontraktowi, mianowani i dyplomowani. Co roku dochodzi do zmian organizacyjnych placówki, które wynikają ze zmniejszenia się liczby uczniów w danej klasie, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. W każdym roku szkolnym liczba uczniów ulega najczęściej zmniejszeniu z powodu nie uzyskania nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Nasza placówka jest szkołą z oddziałami integracyjnymi.
W związku z powyższym mamy wątpliwości jak powinny być zawierane umowy z tymi nauczycielami, aby byli zatrudniani zgodnie z obowiązującymi przepisami?
Nauczyciel wspomagający, to termin potocznie określający nauczyciela posiadającego kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudnianego dodatkowo w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi oraz w przedszkolach i szkołach integracyjnych w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego.
Jest to więc nauczyciel w całej rozciągłości swych praw i obowiązków podlegający normom ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela – dalej KN. Zatem nauczyciele ci powinni być zatrudniani według zasad zatrudnienia przewidzianych dla danego stopnia awansu zawodowego.
W związku z tym nauczyciele kontraktowi powinni być zatrudniani na czas nieokreślony – w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 10 ust. 4 KN), zaś mianowani/dyplomowani na podstawie mianowania (art. 10 ust. 5 KN) – jeżeli istnieją warunki zatrudnienia na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy.
W 2015 r. nowy nadzór pedagogiczny i ograniczenia w stosowaniu Karty Nauczyciela>>
Jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela mianowanego/dyplomowanego na podstawie mianowania, bo nie ma dla niego pełnego etatu – na podstawie art. 10 ust. 6 KN zatrudnia się go na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Na zasadzie kolejnego wyjątku o ogólnej zasady, na podstawie art. 10 ust. 7 KN, istnieje możliwość zatrudnienia nauczyciela mianowanego na czas określony. Możliwość zatrudnienia nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony musi wynikać albo z potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, albo zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Brak jednej z tych przesłanek powoduje niemożność zatrudnienia nauczyciela zgodnie z prawem na czas określony.
Zgodnie z treścią tej normy jest to możliwe w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Przesłanka zastępstwa nieobecnego nauczyciela jest jasna. Z kolei "potrzeby organizacyjne szkoły" związane są wprawdzie z jednoroczną organizacją pracy szkoły, przyjętą w arkuszu organizacyjnym, ale nie można ich rozpatrywać wyłącznie w tym kontekście.
Awans zawodowy nauczyciela w pytaniach i odpowiedziach>>
Skoro bowiem nauka danego przedmiotu nie ulega zakończeniu w tej szkole z końcem tego roku szkolnego, to także przesłanka potrzeb organizacyjnych szkoły, nie może mieć zastosowania. Sąd Najwyższy uznał, iż art. 10 ust. 7 KN w zakresie przesłanki określającej potrzeby wynikające z organizacji nauczania, nie może być interpretowany rozszerzająco: wyrok Sądu Najwyższy z dnia 24 września 2012 r. (wyrok SN z dnia 24 września 2012 r. I PK 106/12, G.Prawna 2013, nr 170, poz. 9).
Przepis art. 10 ust. 7 KN, regulujący wyjątek od ogólnej zasady, należy więc wykładać ściśle. Zatrudnienie nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony jest więc dopuszczalne tylko wówczas, gdy staje się konieczne w świetle wynikających z tego przepisu przesłanek.
WSA: pensum tyflopedagoga też określa gmina>>
Taka wyjątkowa podstawa zatrudnienia nie może być zależna od uznania pracodawcy, podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 r. (wyrok SN z dnia 15 września 2006 r. I PK 62/06, Pr.Pracy 2007, nr 2, poz. 31) oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008 r. (wyrok SN z dnia 29 stycznia 2008 r. I PK 169/07, LEX nr 448147).
Zatrudnienie nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony, niezgodnie z zasadami takiego zatrudnienia, powoduje nawiązanie stosunku pracy na czas nieokreślony uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1994 r. (uchwała SN z dnia 14 czerwca 1994 r. I PZP 28/94, OSNP 1994, nr 10, poz. 160. W takiej sytuacji nauczycielowi będzie przysługiwać żądanie ustalenia istnienia stosunku pracy nawiązanego na czas nieokreślony, na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego, tak w trakcie stosunku pracy, jak i po jego zakończeniu.
Rzecznik interweniuje w sprawie zwiększania pensum nauczycielom specjalistom>>
Więcej w serwisie Prawo Oświatowe/ABC>>
Polecamy nowy komentarz do Karty Nauczyciela>>