Czy w przypadku utworzenia zespołu szkół pracodawcą dla nauczycieli i pozostałych pracowników jest zespół, czy konkretna szkoła?
W myśl art. 3 kodeksu pracy pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Podmiot będący pracodawcą (który nie jest osobą fizyczną) musi mieć status jednostki organizacyjnej. Jeżeli szkoły połączono w zespół, to zespołowi przysługuje przymiot jednostki organizacyjnej i pracodawcy, zaś wchodzące w skład zespołu szkoły są podmiotami (jednostkami) systemu oświaty, ale nie są jednostkami organizacyjnymi w rozumieniu art. 3 kodeksu pracy.
Przedszkola, szkoły i placówki publiczne zakładane i prowadzone przez ministrów i jednostki samorządu terytorialnego są jednostkami budżetowymi – art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego - art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). Z momentem połączenia szkół w zespół dochodzi do połączenia odrębnych jednostek budżetowych w jedną jednostkę budżetową.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.), stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole, a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej - w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub mianowania. Jeszcze przed zmianą tego przepisu Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 lipca 2001 r., I PKN 523/00 (OSNP 2003/10/246), wskazał, że zespół szkół składający się ze szkoły podstawowej i gimnazjum, jest pracodawcą dla nauczycieli wykonujących pracę w obu tych placówkach.
Argumentacja zawarta w uzasadnieniu powyższego wyroku zachowuje aktualność i ma analogiczne zastosowanie także do pracowników administracji i obsługi. W myśl art. 5d ustawy o systemie oświaty status prawny pracowników niebędących nauczycielami zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego określają przepisy o pracownikach samorządowych. Ten przepis odsyła wprost do ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.), a z jej art. 2 pkt 3 wynika, że pracownicy samorządowi zatrudniani są w urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych. Skoro szkoły połączone w zespół przestają być jednostkami budżetowymi, to tracą również przymiot pracodawcy samorządowego na rzecz utworzone z nich zespołu szkół.