„Projekt wprowadza jasne, przejrzyste, jednakowe kryteria rekrutacji (…) Ten projekt określa kryteria związane z sytuacją rodzinną dziecka, tak aby te rodziny, które potrzebują szczególnego wsparcia to szczególne wsparcie mogły otrzymać. Wprowadza również jasne kryteria związane z pierwszeństwem przyjęcia do przedszkoli, tak aby każdy rodzic wiedział na jakich zasadach ta rekrutacja się będzie odbywała oraz wykaz dokumentów, jakie będą składane podczas rekrutacji” - powiedziała Szumilas dziennikarzom.
W przypadku rekrutacji do publicznych przedszkoli i innych publicznych form wychowania przedszkolnego (np. punktów przedszkolnych) w pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego brane będzie pod uwagę to, czy dziecko mieszka na obszarze gminy, gdzie znajduje się przedszkole. W przypadku większej liczby kandydatów niż wolnych miejsc, przeprowadza się kolejne etapy postępowania rekrutacyjnego.
Najpierw będą rozpatrywane tzw. kryteria konstytucyjne związane z sytuacją rodzinną dziecka, m.in. dochód w rodzinie, liczba dzieci w rodzinie, niepełnosprawność dziecka, niepełnosprawność rodzica lub rodziców oraz to czy wychowuje go samotny rodzic lub rodzina zastępcza.
W następnej kolejności sprawdzane będzie m.in. to, jak blisko miejsca zamieszkania lub pracy rodziców jest położone przedszkole, czy w danej placówce jest już rodzeństwo dziecka. Samorząd będzie mógł wprowadzić dodatkowo do zasad rekrutacji trzy własne kryteria.
Podczas rekrutacji do publicznych szkół podstawowych i gimnazjów zachowane zostają dotychczasowe rozwiązania, zgodnie z którymi uczniowie mieszkający w obwodzie danej szkoły są przyjmowani z urzędu, bez postępowania rekrutacyjnego.
Jeśli szkoła dysponuje wolnymi miejscami może przyjąć uczniów mieszkających poza obwodem szkoły, po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego. Wówczas brane będą pod uwagę w pierwszej kolejności kryteria związane z miejscem zamieszkania dziecka, a następnie z sytuacją rodzinną dziecka.
Również w przypadku szkół ponadgimnazjalnych zachowane zostaną w dużym zakresie dotychczas obowiązujące rozwiązania. Tak jak obecnie będą brane pod uwagę wyniki uzyskane na zakończenie nauki w gimnazjum (odnotowane na świadectwie, potwierdzone zaświadczeniem o wynikach egzaminu gimnazjalnego oraz stosownymi zaświadczeniami). Zmianie ulegnie zakres przedmiotów, z których oceny będą brane obowiązkowo pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym: będą to oceny z języka polskiego i matematyki oraz z dwóch wybranych przedmiotów. W przypadku równorzędnych wyników decydować będą kryteria związane z sytuacją rodzinną dziecka.
Jednocześnie zostaną zachowane uprawnienia laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych i laureatów konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim: będą oni przyjmowani bez postępowania rekrutacyjnego do wybranego publicznego gimnazjum lub publicznej szkoły ponadgimnazjalnej.
W projekcie są też przepisy dotyczące zasad przeprowadzania rekrutacji m.in. do publicznych szkół policealnych, do publicznych szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego, do publicznych szkół dwujęzycznych, do publicznych oddziałów międzynarodowych, do publicznych szkół dla dorosłych, oraz publicznych szkół i placówek artystycznych.
MEN chce, by nowelizacja weszła w życie na początku 2014 roku, zatem w trakcie roku szkolnego. W związku z tym zasady przyjmowania do szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na rok szkolny 2014/15 będą oparte na przepisach przejściowych, które zachowują co do zasady dotychczasowe rozwiązania.
Natomiast rekrutacja do przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego, szkół dla dorosłych, szkół policealnych, na kwalifikacyjne kursy zawodowe oraz na zajęcia organizowane w placówkach oświatowo-wychowawczych będzie już przeprowadzana na podstawie kryteriów i zasad określonych w projekcie.
Proponowana nowelizacja jest związana z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Orzekł on w styczniu, że przepisy o naborze do publicznych przedszkoli i szkół są niekonstytucyjne; dał 12 miesięcy na usunięcie wad prawnych. Trybunał uznał, że rozwiązanie, zgodnie z którym ustawa nie gwarantuje każdemu dziecku miejsca w przedszkolu lub szkole publicznej, pozostawiając ministrowi dowolność tworzenia zasad przyjmowania dzieci do szkół obwodowych, narusza konstytucyjne prawo do nauki.
W projekcie znalazły się także zapisy regulujące m.in. kwestie dotyczące wyboru podręczników przez szkoły, zatrudniania w szkołach podstawowych osób wspierających nauczycieli w klasach I-III i na świetlicach oraz doprecyzowujące przepisy dotyczące przekazywania przez samorządy prowadzenia szkół innym podmiotom.
Zgodnie z projektem wydawcy podręczników lub firmy dokonujące obrotu podręcznikami nie będą mogły oferować, obiecywać ani udzielać szkołom i nauczycielom jakichkolwiek korzyści w sposób pośredni lub bezpośredni, w zamian za dokonanie wyboru określonego podręcznika.
Proponowany zapis ma na celu wyeliminowanie praktyk nakłaniania szkół i placówek do dokonywania wyboru podręczników szkolnych i innych pomocy dydaktycznych ze względu na dodatkowe korzyści. Chodzi o zachowanie zasady, zgodnie z którą nauczyciele powinni dokonywać wyboru podręczników kierując się wyłącznie przesłankami dydaktycznymi oraz potrzebami i możliwościami uczniów.
Zaproponowano także umożliwienie zatrudnienia w szkołach podstawowych osób, których celem będzie wspieranie nauczycieli w prowadzeniu zajęć edukacyjnych w klasach I-III lub prowadzenia opieki świetlicowej. Osoby te muszą mieć przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do wykonania tych czynności. Nie będą jednak zatrudniane w charakterze nauczycieli. Jak wyjaśniła minister edukacji zmiana ta związana jest z obniżeniem wieku obowiązku szkolnego. Adresowana jest do nauczycieli, którzy w wyniku niżu demograficznego w szkołach stracili pracę.
W projekcie znalazły się też przepisy doprecyzowujące zasady funkcjonowania świetlic w szkołach. Zgodnie z nimi szkoła podstawowa oraz szkoła prowadząca kształcenie specjalne, na wniosek rodziców będzie musiała zapewnić opiekę świetlicową tym uczniom, którzy pozostają w szkole dłużej ze względu na czas pracy rodziców. Przepis ten będzie można stosować także w gimnazjum, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Doprecyzowane mają zostać także przepisy pozwalające samorządom przekazać prowadzenie innym podmiotom szkoły liczącej nie więcej niż 70 uczniów. Celem zaproponowanych zmian jest m.in. uniknięcie przekazywania przez gminy szkół i innych placówek publicznych do prowadzenia gminnym spółkom prawa handlowego, które zostały w tym celu powołane przez gminy.

Polecamy: TK: przepisy ws. rekrutacji do szkół i przedszkoli są niekonstytucyjne