"Od kilku miesięcy minister edukacji narodowej w uzgodnieniu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych proponował ministrowi edukacji Litwy spotkanie w celu bezpośredniego przedstawienia polskich argumentów i niepokojów związanych z projektowaną na Litwie ustawą dotyczącą szkół mniejszości narodowych" - napisał rzecznik MEN Grzegorz Żurawski w komunikacie przekazanym PAP w czwartek.

Poinformował w nim, że od ministra edukacji Litwy Gintarasa Stepanavicziusa, przyszła odpowiedź, w której proponował on zamiast spotkania wspólną wizytację szkół litewskich w Polsce i polskich na Litwie. "MEN wspólnie z MSZ uznały, że taka aktywność nie zbliżyłaby stron do rozwiązania problemu pogorszenia warunków funkcjonowania polskich szkół na Litwie, który nastąpił w wyniku przygotowanej przez Litwę ustawy" - zaznaczył Żurawski.

Podkreślił, że Ministerstwo Edukacji Narodowej nadal podtrzymuje zaproszenie dla ministra edukacji Litwy, jednocześnie w ramach istniejącego prawa będzie udzielało wsparcia polskim szkołom na Litwie.

W czwartek litewskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydało komentarz na środowy komunikat polskiego MSZ, które wyraziło rozczarowanie przyjęciem przez litewski Sejm ustawy o oświacie. Zdaniem polskiego resortu spraw zagranicznych, ustawa ta doprowadzi do stopniowego demontażu systemu szkolnictwa mniejszości polskiej, co z kolei prowadzić będzie do jej przymusowej asymilacji.

Polskie MSZ uznało też, że władze Litwy "nie okazały woli partnerskiego potraktowania tej ważnej dla polskiej społeczności na Litwie kwestii i nie podjęły działań w celu znalezienia rozwiązania zgodnego z europejskimi standardami i powszechnie uznawaną w prawie międzynarodowym zasadą niepogarszania praw nabytych przez mniejszości".

W odpowiedzi litewski MSZ podkreślił, że "Litwa w pełni przestrzega polsko-litewską umowę o dobrosąsiedzkich stosunkach i współpracy, która zakłada możliwość realizacji +nauczania w języku mniejszości narodowej i języka mniejszości narodowej+".

Zdaniem Litwinów Polacy na Litwie mają możliwość zdobywać naukę w języku ojczystym na wszystkich szczeblach: od przedszkola po szkołę wyższą; a warunki oświaty mniejszości narodowych na Litwie są znacznie lepsze w porównaniu z powszechnie przyjętymi, międzynarodowymi normami: na Litwie około 90 proc. przedmiotów jest wykładana w języku ojczystym, a normy międzynarodowe zakładają naukę w języku ojczystym w około 60 proc., a pozostałe - w języku państwowym.

"Polska doskonale wie, że warunki oświaty polskiej na Litwie są wyjątkowe, a nowelizacja ustawy w żaden sposób +nie niszczy+ oświaty polskiej na Litwie, a tym bardziej nie dąży się do asymilacji Polaków czy obywateli jakiejś innej mniejszości narodowej" - napisał litewski MSZ. Zwrócił za to uwagę na - zdaniem strony litewskiej - pogarszającą się sytuację oświaty litewskiej w Polsce.

Z kolei minister edukacji Litwy komentując oświadczenie polskiego MSZ, powiedział w czwartek PAP: "Jesteśmy gotowi, posługując się językiem argumentów, z całą odpowiedzialnością obronić przyjętych decyzji". Zapewnił, że jest gotów w najbliższym czasie do spotkania się z minister Katarzyną Hall "w odpowiednich okolicznościach i w odpowiednim miejscu". "Nie wątpię, iż rzeczowo potrafimy sobie wyjaśnić wiele spraw" - powiedział Stepanaviczius.

Przyjęta w ubiegły czwartek nowela przewiduje, że w szkołach mniejszości narodowych na Litwie, w tym polskich, lekcje historii Litwy, geografii Litwy, a także wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy będą prowadzone w języku litewskim. W litewskim języku w całości będzie wykładamy przedmiot o nazwie podstawy wychowania patriotycznego. Zgodnie z nową ustawą, od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony.

Jednocześnie w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół, w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, i pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie. Według społeczności polskiej na Litwie, w efekcie tych działań, liczba szkół polskich na Litwie zmniejszy się o połowę, czyli z ok. 120 zostanie 60.(PAP)

dsr/ aki/ abe/ jbr/