Każdy może mieć wpływ na zmiany w edukacji

Czasem efekty wielkich, odgórnie wprowadzanych zmian są niewielkie, bo są one wypaczane w trakcie ich wprowadzania - mówił Aleksander Pawlicki, prelegent V Kongresu Edukacja i Rozwój. Podkreślał, że lepsze skutki przynoszą czasem oddolne inicjatywy, realizowane przez dyskretnych rewolucjonistów.

- Dyskretnym rewolucjonistą może być dyrektor lub nauczyciel, który - mimo poczucia, że jego wpływ jest ograniczony - nie zamierza rezygnować ze zmiany. Gdy mówię o dyskretnych rewolucjonistach, to myślę o ludziach, którzy małymi krokami chcą wprowadzać wielkie zmiany - mówił Aleksander Pawlicki ze Szkoły Edukacji Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Uniwersytetu Warszawskiego.

Zmiana wprowadzona małymi krokami

Tłumaczył, że czasami opór przed wprowdzaniem większych reform sprawia, że zostają one tak wypaczone podczas wprowadzania, że w praktyce nic się nie zmienia. Skuteczniejsze okazuje się wprowadzanie zmian malymi krokami, przez osoby, które chcą je wprowadzać. 

- To idea skierowana do każdego nauczyciela, który zauważa, że nie wszystko mu się podoba i czuje potrzebę, by coś z tym zrobić - podkreślał prelegent - Żeby być dyskretnym rewolucjonistą, nie można się miotać pomiędzy entuzjazmem a zniechęceniem, a zawsze być gotowym do podjęcia niewielkiej zmiany i przekonania do niej innych - tłumaczył Aleksander Pawlicki.

Droga do wprowadzenia zmian:  

• być w zgodzie ze sobą;
• ,przekształcać zagrożenie w szanse,;
• korzystanie z małych zwycięstw,
• zyskiwanie poparcia, organizowanie zbiorowego działania. 

Przykładem jest choćby wprowadzenie w szkole otwartych klas. Nauczyciel, który wierzy, że taka zmiana jest potrzebna, zaczyna od swojej klasy,  a potem stopniowo przekonuje do tego innych. 

- Dbamy o to, by nasi studenci wiedzieli, w jaką szkołę wierzą i w jakiej nie mogą pracować, bo nie jest w zgodzie z ich wartościami mówił Aleksander Pawlicki -  Siła bycia dyskretnym rewolucjonistą polega na przekonaniu kilku osób, dzięki czemu możemy zmieniać pracę w klasie lub w szkole - dodał.

Zmiana z inicjatywy dzieci

O tym, że dzieci mogą same wprowadzać ważne dla szkoły i dla społeczeństwa zmiany mówił Miguel Luengo z Design for Change. Zdobywają dzięki temu kompetencje społeczne i uczą się, że mają wpływ na otaczającą rzeczywistość.

- Dzieci cęsto zadają pytanie: "Czy mogę?, a potem, gdy są starsze, mówimy im, jak wiele rzeczy muszą, a to nie fair. Chcemy im pokazać, że mogą same wpływać na świat. To przekonanie bierze się z empatii, kreatywności, krytycznego myślenia, pracy zespołowej i współdzielonego przywództwa - tłumaczył prelegent.

W takie inicjatywy można angażować już trzylatki - dzieci wymyślają kreatywne rozwiązania globalnych problemów, takich jak wymieranie pszczół lub brak dostępu do wody. Dowiadują się też, jak pomagać sobie nawzajem - jednym z przykładów podanych przez prelegenta była szkoła w Indiach, w której uczniowie zorganizowali transport dla niepełnosprawnego kolegi tak, aby mógł on uczestniczyć w lekcjach.

- Zmieniacie świat, bo zmieniacie edukację, a to edukacja to najskuteczniejsze narzędzie temu służące - podkreślił Miguel Luengo, przypominając, że nie powinniśmy myśleć o dzieciach jedynie jako o naszej przyszłości, ale już teraz docenić ich możliwości i pozwolić im się realizować.