Profesor Philip Zimbardo uważa, że objawy depresji wśród dzieci i młodzieży to efekt odrzucenia przez rodzinę, kolegów, ale przede wszystkim szkołę: – Wrogiem są przede wszystkim ci nauczyciele, którzy powodują, że uczniowie czują się gorsi i zamykają się w sobie. Uczeń czuje się upokorzony, gdy nauczyciel się z niego śmieje, wytyka mu słabe punkty.
Dlatego tak ważne jest odpowiednie podejście do ucznia, a przede wszystkim indywidualizacja nauczania. Hasło znane, ale nie zawsze realizowane. Dlaczego? Bo indywidualizacja dotyczy – choć i tu nie zawsze – metod nauczania, rzadko natomiast „indywidualizacji ścieżki rozwoju”. Rządzą wyniki testów, na podstawie których oceniane są „kompetencje” nie tylko uczniów, ale i nauczycieli, a także status szkół. Nic dziwnego, że wielu nauczycieli jest sfrustrowanych, zapewne wielu sobie z tą frustracja nie radzi, a u niektórych wywołuje ona wzrost agresji wobec uczniów.
Jak odkrywać potencjał uczniów, których nic nie interesuje? – ktoś zapyta. Można. Doskonałych przykładów dotyczących komputera i internetu – pasji większości młodych ludzi – dostarcza dr Jacek Pyżalski (Pyżalski, 2011, 2012). Ukazuje on, jak zamiłowania te można wykorzystywać w edukacji i oddziaływaniach wychowawczych. Zainteresowania uczniów da się powiązać z przedmiotami przewidzianymi programem nauczania (Garstka, 2007).
Kolejna kwestia to oceny. Po pierwsze: wiadomo z teorii, że informacje zwrotne są pożyteczniejsze niż oceny na skalach, co powinno być stosowane w praktyce. Po drugie: badania wielokrotnie pokazywały, że skuteczniejsze i bardziej trwałe zmiany wywołują wzmocnienia pozytywne (pochwały, wyróżnienia) tego, co oczekiwane i właściwe, niż kary (krytyka, potępianie, zawstydzanie, wyśmiewanie). Można powiedzieć, że antydepresyjne środowisko tak właśnie będzie komunikować uczniom to, co pożądane, właściwe i rozwijające, a co niedo-puszczalne, wymagające poprawy lub dalszej pracy. Żadnego dnia uczeń nie powinien kończyć bez zauważenia i pozytywnego wzmoc-nienia jego właściwej, pożytecznej, prospołecznej, rozwijającej aktywności w szkole.

Jest to fragment artykułu Tomasza Garstki - "Jak chronić uczniów przed depresją?, opublikowanego w miesięczniku "Dyrektor Szkoły" nr 10/2013>>