Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. miała charakter epizodyczny; pierwotnie bowiem została uchwalona na lata 1999 – 2000. Takie rozwiązanie wynikało z założenia, że w dwóch pierwszych latach reformy administracji publicznej zostanie opracowana ustawa docelowa, bez ograniczenia czasowego, która w większym stopniu utrwali decentralizację władzy publicznej. Zaznaczyć należy, że nieodłącznym elementem decentralizacji władzy publicznej jest decentralizacja finansów publicznych w postaci zwiększenia udziału samorządów w dysponowaniu środkami publicznymi. Niemniej jednak proces decentralizacji władzy publicznej okazał się bardziej skomplikowany i w efekcie moc obowiązująca ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 - 2000 była przedłużana jeszcze na kolejne 3 lata. W roku 2003 prace nad przygotowaniem nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, bez ograniczenia czasowego, zostały zintensyfikowane i w listopadzie 2003 roku Sejm RP uchwalił ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Rok 2003 jest zatem ostatnim rokiem obowiązywania ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 - 2003.
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, z późn. zm.) weszła w życie 1 stycznia 2004 r. Akt ten zawiera nowe rozwiązania systemowe w zakresie dalszej decentralizacji zadań i środków publicznych, których celem jest zwiększenie samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Docelowo zasadniczym sposobem finansowania jednostek samorządu terytorialnego będą dochody własne tych jednostek, zaś subwencje i dotacje celowe będą spełniały jedynie funkcję uzupełniającą.
W przepisach utrzymana została co do zasady subwencja oświatowa dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast uległy zmianie przepisy dotyczące zasad ustalania części oświatowej subwencji ogólnej.
W przepisach ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. kwota przeznaczona na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego była ustalana w łącznej kwocie nie mniejszej niż 12, 8 % planowanych dochodów budżetu państwa, od której odliczano 1% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej. W art. 27 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. ustawodawca zrezygnował z procentowego ustalania kwoty subwencji oświatowej i ograniczył się do wskazania, iż wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa.
Natomiast art. 28 ustawy stanowi, że kwotę przeznaczoną na część oświatowej subwencji ogólnej ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych. Przepis ten ustala więc dolną granicę kwoty subwencji oświatowej stanowiąc, że kwota ta nie może być mniejsza niż kwota przyjęta w ustawie budżetowej w roku poprzedzającym bieżący rok budżetowy. Przepis powyższy zakłada również pewną elastyczność, jeśli chodzi o ustalanie kwoty części oświatowej subwencji ogólnej; jest ona bowiem uzależniona od ewentualnych zmian realizowanych zadań oświatowych i odpowiednio korygowana o kwotę tych wydatków. Konkretyzacją tego rozwiązania w roku 2004 było zwiększenie łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na mocy przepisu przejściowego art. 71 ustawy o środki:
• na odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami i rencistami,
• na finansowanie dodatków i premii dla opiekunów praktyk zawodowych,
• na wdrożenie obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego określonego w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889 z późn. zm.) dla uczniów klas V i VI szkół podstawowych,
• na zadania własne związane z przejętymi szkołami artystycznymi, prowadzonymi dotychczas na podstawie porozumienia z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
• na zadania własne związane z prowadzeniem młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii.
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966, z późn. zm.) weszła w życie 1 stycznia 2004 r. Akt ten zawiera nowe rozwiązania systemowe w zakresie dalszej decentralizacji zadań i środków publicznych, których celem jest zwiększenie samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Docelowo zasadniczym sposobem finansowania jednostek samorządu terytorialnego będą dochody własne tych jednostek, zaś subwencje i dotacje celowe będą spełniały jedynie funkcję uzupełniającą.
W przepisach utrzymana została co do zasady subwencja oświatowa dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast uległy zmianie przepisy dotyczące zasad ustalania części oświatowej subwencji ogólnej.
W przepisach ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. kwota przeznaczona na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego była ustalana w łącznej kwocie nie mniejszej niż 12, 8 % planowanych dochodów budżetu państwa, od której odliczano 1% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej. W art. 27 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. ustawodawca zrezygnował z procentowego ustalania kwoty subwencji oświatowej i ograniczył się do wskazania, iż wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa.
Natomiast art. 28 ustawy stanowi, że kwotę przeznaczoną na część oświatowej subwencji ogólnej ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych. Przepis ten ustala więc dolną granicę kwoty subwencji oświatowej stanowiąc, że kwota ta nie może być mniejsza niż kwota przyjęta w ustawie budżetowej w roku poprzedzającym bieżący rok budżetowy. Przepis powyższy zakłada również pewną elastyczność, jeśli chodzi o ustalanie kwoty części oświatowej subwencji ogólnej; jest ona bowiem uzależniona od ewentualnych zmian realizowanych zadań oświatowych i odpowiednio korygowana o kwotę tych wydatków. Konkretyzacją tego rozwiązania w roku 2004 było zwiększenie łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na mocy przepisu przejściowego art. 71 ustawy o środki:
• na odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami i rencistami,
• na finansowanie dodatków i premii dla opiekunów praktyk zawodowych,
• na wdrożenie obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego określonego w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889 z późn. zm.) dla uczniów klas V i VI szkół podstawowych,
• na zadania własne związane z przejętymi szkołami artystycznymi, prowadzonymi dotychczas na podstawie porozumienia z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
• na zadania własne związane z prowadzeniem młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii.
