Działania na rzecz propagowania i odpowiedniego rozwijania edukacji antydyskryminacyjnej w ramach edukacji szkolnej Rzecznik podejmował w całej swej kadencji. Edukacja antydyskryminacyjna w szkole powinna przyczyniać się do umacniania wśród uczennic i uczniów szacunku dla drugiego człowieka, uznania różnorodności i złożoności współczesnego świata. RPO wielokrotnie występował do ministerstwa o rozszerzenie a obowiązującej podstawy programowej o treści związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji. Już w 2015 r., wspólnie z Rzecznikiem Praw Dziecka poprzedniej kadencji, zaoferował odpowiednie wsparcie.

RPO: Nie można zwalniać dzieci z zajęć antydyskryminacyjnych>>

 

Ponad dwie trzecie Polaków za edukacją antydyskryminacyjną

Jak wynika z badań, ponad dwie trzecie Polaków (70 proc.) jest zdania, że w szkołach powinna być prowadzona edukacja antydyskryminacyjna. Wskaźnik poparcia wśród samych uczniów i uczennic jest jeszcze wyższy - 81,5 proc. uważa, że powinna ona być prowadzona.

Edukacja antydyskryminacyjna nadal na cenzurowanym>>

 

Mimo oczekiwań społecznych, jak również rekomendacji instytucji monitorujących stopień poszanowania praw człowieka w Polsce, postulaty RPO pozostały bez adekwatnej reakcji resortu edukacji. Stał on na niezmiennym stanowisku, że dostatecznym gwarantem jej realizowania jest obowiązująca podstawa programowa.  

- Niezależnie od odmiennej oceny stopnia realizacji edukacji antydyskryminacyjnej w obecnie obowiązującej podstawie programowej wyrażam nadzieję, że zgadzamy się z panem ministrem co do konieczności zapewnienia wszystkim, w szczególności uczniom  i uczennicom, możliwości funkcjonowania w środowisku wolnym od przemocy – pisze Adam Bodnar.

 

Lepsza edukacja to mniej przemocy

Tymczasem badanie pn. „Równe traktowanie w szkole” wykazało, że kompetencje i wiedza w zakresie równego traktowania jest powiązana z nastawieniem do dyskryminacji oraz  dręczenia i przemocy rówieśniczej. Uczniowie i uczennice, którzy mają większą świadomość równego traktowania, wykazują mniejszą akceptację wobec takich zachowań. Nie pozostawia to wątpliwości co do nadrzędnego charakteru wartości, jaką jest przekazanie młodym ludziom wiedzy o prawach człowieka i równym traktowaniu.

Dlatego RPO z zainteresowaniem odnotował doniesienia o powołaniu przez ministra zespołu ekspertów mającego dokonać przeglądu podstawy programowej oraz treści podręczników. Może to być doskonała okazja do odpowiedniego uzupełnienia programu nauczania. Według Prawa oświatowego do wychowawczych zadań szkoły należy bowiem rozwijanie wśród uczniów postaw tolerancji i otwartości światopoglądowej, a także zapewnienie każdemu uczniowi bezpieczeństwa i warunków do prawidłowego rozwoju.

 

 

- Jednym z kluczowych kryteriów weryfikacji treści podręczników i podstawy programowej powinno być rozwijanie wśród młodych osób poszanowania dla godności i praw każdego człowieka - zwraca uwagę RPO. Postuluje niedopuszczanie do użytku szkolnego i eliminowania z takiego użytku podręczników naruszających zasadę równego traktowania. RPO ma nadzieję, że efektem prac  zespołu ekspertów będzie uwzględnienie w większym stopniu w podstawie programowej oraz treściach podręczników szkolnych tematyki praw człowieka i równego traktowania.

Jako szczególnie cenne i godne poparcia RPO uznaje wszelkie inicjatywy realizowane w szkołach przez nauczycielki i nauczycieli, również we współpracy z ekspertami zewnętrznymi i organizacjami pozarządowymi, które pozwalają uczniom i uczennicom pogłębiać swoją wiedzę na temat praw człowieka  i obywatela, i podejmować dyskusję dotyczącą aktualnych problemów społecznych.