Zgodnie z informacją przedstawioną przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, a także z postanowieniami zawartymi w zapisie § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne (Dz. U. Nr 95, poz. 612), zasiłki przeznaczone są dla dzieci i uczniów, które w roku szkolnym 2009/2010 realizują roczne obowiązkowe wychowanie przedszkolne, obowiązek szkolny lub obowiązek nauki w każdym typie szkoły – z wyłączeniem szkół dla dorosłych. O przyznaniu zasiłku decyduje zakwalifikowanie przez samorząd gminny do otrzymania jednorazowego świadczenia pieniężnego ze środków pomocy społecznej, wypłacanego przez władze gminne w wysokości do 6000 zł, w związku z powodzią w maju 2010 r. Tak więc, rodzice dziecka, jego rodzice zastępczy, prawni opiekunowie lub też sam uczeń – w przypadku osiągnięcia pełnoletniości, powinni zgłosić się do gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania dziecka lub ucznia. Z komunikatu MEN wynika, że nie ma potrzeby dołączania dodatkowych informacji oraz zaświadczeń. Na władzach gminy ciąży obowiązek przekazania zbiorczej informacji o liczbie dzieci i uczniów uprawnionych do otrzymania wsparcia do właściwego miejscowo wojewody. Wojewoda z kolei, występuje do Ministerstwa Edukacji Narodowej o środki na wypłatę pomocy. Środki na zasiłki zostaną przekazane do budżetów samorządów gmin, skąd będą niezwłocznie wypłacane poszkodowanym rodzinom. W tym miejscu warto wspomnieć, że wypłata zasiłków powodziowych następuje w ramach dodatkowych środków uruchomionych przez Radę Ministrów w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2010 r. – „Wyprawka szkolna” oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne. Wysokość zasiłku wynosi 1000 zł. Zasiłek jest świadczeniem jednorazowym. Zgodnie z zapewnieniem MEN wypłacenie zasiłku powodziowego nie wyklucza możliwości ubiegania się o pomoc o dofinansowanie zakupu podręczników, zgodnie z zasadami przyjętymi w programie.
Minister Edukacji Narodowej wyznaczył koordynatorów do spraw potrzeb dotyczących wyposażenia uczniów w podręczniki i przybory szkolne na rok szkolny 2010/2011 w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2010 r. – „Wyprawka szkolna” oraz wypłaty uczniom zasiłku powodziowego na cele edukacyjne. Są nimi pracownicy właściwych miejscowo kuratoriów oświaty.

Ministerstwo Edukacji Narodowej ma również na uwadze stworzenie możliwości dla dzieci dotkniętych powodzią w zakresie wyjazdów wakacyjnych i edukacyjnych. Pomoc ta umożliwia prowadzenie zajęć dydaktycznych, gdy ich prowadzenie w budynku szkoły jest niemożliwe, lub też gdy uczniowie uczęszczający do danej szkoły nie mają odpowiednich warunków zamieszkania. W 14-dniowych wyjazdach mogą uczestniczyć uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 25% wyjazdów finansowanych jest ze środków MEN, pozostałe organizowane są przez samorządy i organizacje pozarządowe z innych środków (m.in. KRUS). Pobyt dla wszystkich uczestników jest bezpłatny, a wysokość dofinansowania MEN na każde dziecko wynosi do 1000 zł. Każde dziecko zostaje objęte m.in. ubezpieczeniem NNW, opieką lekarską, fachową opieką wychowawców oraz pełnym wyżywieniem.
MEN przewiduje również dofinansowanie remontów szkół w ramach 0,6% rezerwy. Obowiązek zapewnienia 0,6% rezerwy wynika z zapisu § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w 2010 roku (Dz. U. Nr 222, poz. 1756). W świetle powołanego zapisu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dokonuje się po odliczeniu 0,6% rezerwy będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Kryteria podziału 0,6% rezerwy wraz ze wzorami wniosków, po uzgodnieniu ze stroną samorządową Zespołu do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego są przekazywane przez Ministra Edukacji Narodowej do wiadomości poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego.

Z komunikatu wynika, że z uwagi na wiele zniszczeń i szkód, jakie wywołała powódź, na dzień dzisiejszy tymczasowo wstrzymane zostało rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie złożonych już przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach podziału 0,6% rezerwy. Ze względu na okoliczności w pierwszej kolejności rozpatrywane zostaną wnioski jednostek samorządu terytorialnego o zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2010 z 0,6% rezerwy dotyczące dofinansowania likwidacji szkód w obiektach szkolnych spowodowanych zdarzeniami wywołanymi przez żywioły. Wnioski przedkładane przez jednostki samorządu terytorialnego powinny być sporządzane na odpowiednim formularzu wg wzoru MEN. Do wniosku należy dołączyć kopię protokołu komisji powołanej przez wojewodę do oszacowania strat powstałych w wyniku powodzi lub innego żywiołu. Zgodnie z informacją, jednostki samorządu terytorialnego powinny składać wnioski do MEN niezwłocznie po oszacowaniu strat. Wnioskowana kwota dofinansowania nie może być wyższa od wysokości strat pomniejszonych o uzyskane odszkodowanie – w przypadku, gdy budynek szkolny był ubezpieczony.
W przypadku, gdy budynek szkoły jest ubezpieczony, wnioskodawca może złożyć wniosek przed uzyskaniem kwoty odszkodowania, z tym, że po uzyskaniu odszkodowania jest jednocześnie zobowiązany do niezwłocznego uzupełnienia wniosku o informację o jego wysokości.
Przedkładane przez jednostki samorządu terytorialnego do MEN wnioski będą podlegały zaopiniowaniu przez Zespół do Spraw Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, a następnie przekazane do Ministra Finansów celem realizacji.
Celem usprawnienia i skoordynowania działań Minister Edukacji Narodowej na stronie internetowej wskazał pracowników MEN odpowiedzialnych w danym województwie za realizację zadań związanych z podziałem 0,6% rezerwy, a także koordynatorów do spraw potrzeb związanych z koniecznością przeprowadzania remontów w szkołach uszkodzonych przez powódź – są to pracownicy poszczególnych kuratoriów oświaty.

Powyższa informacja została sporządzona w oparciu o materiały źródłowe MEN opublikowane na stronie internetowej MEN (www.men.gov.pl).

Agata Piszko