- Ewentualne zapisy nowej edycji programu "Podróże z klasą" muszą być zsynchronizowane z ustaleniami grupy roboczej ds. wynagrodzeń nauczycieli - informował MEN dwa miesiące temu. Na razie nic się w tej materii nie zmieniło - interpelacja o dalszy los programu od prawie dwóch miesięcy pozostaje bez odpowiedzi.
Ruszył kolejny nabór do programu "Poznaj Polskę">>
Program zawieszony
Realizowany w zeszłym roku program polegał na wsparciu finansowym wyjazdów krajowych organizowanych dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych między wrześniem a 15 grudnia 2024 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej przeznaczyło na ten cel 60 mln złotych. Warunkiem uzyskania dofinansowania było włączenie do programu wyjazdu wizyt w instytucjach kultury – co najmniej jednego punktu edukacyjnego każdego dnia (np. muzeum, teatr, galeria, centrum nauki, skansen). Liczba takich punktów musiała odpowiadać długości wycieczki (2 dni – 2 punkty, 3 dni – 3 punkty itd.). Środki mogły być przeznaczone na koszty transportu, noclegów, wyżywienia i biletów wstępu. O wsparcie wnioskowały organy prowadzące szkoły poprzez formularz na stronie ksdo.gov.pl, a nabór – od 19 czerwca 2024 r. – trwał do wyczerpania środków według kolejności poprawnych wniosków.
Nauczyciel ma prawo do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe
W lutym 2025 r. (III PZP 3/24 ) Sąd Najwyższy przesądził, że nauczycielom przysługuje wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, a więc przekraczających tygodniową normę 40 godzin. Dotychczas część szkół traktowała wyjazdy wielodniowe, projekty czy dodatkowe obowiązki opiekuńcze jako element wpisany w umowę, bez prawa do dodatkowej zapłaty. SN wskazał jednak, że choć Karta Nauczyciela reguluje jedynie godziny ponadwymiarowe – czyli te wykraczające ponad pensum dydaktyczne – to nie wyłącza ogólnej zasady z Kodeksu pracy: praca ponad 40 godzin tygodniowo jest nadgodzinami, za które należy się wynagrodzenie albo czas wolny.
Cena promocyjna: 134.1 zł
|Cena regularna: 149 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 104.3 zł
W sprawie będącej podstawą uchwały nauczycielka udowodniła, że jej zaangażowanie przy międzynarodowym projekcie wymiany uczniów wykraczało poza tygodniową normę, a sądy obu instancji przyznały jej ponad 18,5 tys. zł zaległego wynagrodzenia z odsetkami. Sędzia Piotr Prusinowski podkreślił, że gdyby ustawodawca chciał wyłączyć nauczycieli z prawa do rekompensaty za nadgodziny, powinien to zapisać wprost w ustawie. Uchwała oznacza więc jasną wykładnię: czas pracy nauczyciela nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo bez dodatkowej zapłaty.
Zmiany od września
1 września 2025 r. weszły jednak zmiany w przepisach - obecnie Karta Nauczyciela ujednolica zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. Dotychczas w szkołach prowadzonych przez różne organy obowiązywały odmienne regulacje, nie zawsze zgodne z zasadą wynagradzania według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela. Obowiązuje wspólna zasada dla wszystkich nauczycieli – niezależnie od tego, kto prowadzi szkołę. Wynagrodzenie za jedną godzinę ponadwymiarową lub doraźnego zastępstwa będzie obliczane jako wynagrodzenie zasadnicze (powiększone o ewentualny dodatek za warunki pracy) podzielone przez miesięczną liczbę godzin pensum.
Nowelizacja wprowadziła też proporcjonalne rozliczanie godzin ponadwymiarowych w tygodniach niepełnej pracy – np. z powodu świąt, skróconego tygodnia lub usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela. W takich przypadkach wymiar godzin ponadwymiarowych będzie proporcjonalnie pomniejszany o 1/5 lub 1/4 za każdy dzień nieobecności – zależnie od ustalonego w szkole tygodnia pracy. Ale to nie wszystko – inna będzie też przesłanka przydzielania godzin ponadwymiarowych. Dotychczas możliwe było to tylko w celu realizacji programu nauczania. Po zmianie, podstawą będzie szersza i bardziej elastyczna formuła: „szczególne przypadki wynikające z potrzeb szkoły”.
Nowe przepisy zabraniają przydzielania doraźnych zastępstw w czasie, gdy nauczyciel ma zaplanowane własne zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze. Wyjątki od tej zasady są dwa:
- jeśli nauczyciel nie może zrealizować swoich zajęć w danym dniu (np. z powodu wycieczki klasy),
- za zgodą nauczyciela, jeśli chodzi o inne aktywności niż prowadzenie zajęć bezpośrednio z uczniami – pod warunkiem, że zostaną odpracowane w tym samym miesiącu.
Wycieczka to wyjazd służbowy
Pytanie, na ile faktycznie rozwiąże to kwestię wycieczek. Przyjmuje się, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedzibą pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. W świetle tego przepisu z podróżą służbową mamy do czynienia, jeżeli spełnia ona łącznie następujące warunki:
- jest odbywana poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałe miejsce pracy pracownika,
- jest odbywana na polecenie pracodawcy, który zobowiązuje pracownika do jej odbycia,
- jest odbywana w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania.
Polecenie odbycia podróży służbowej powinno określać w sposób skonkretyzowany zadania, jakie pracownik ma wykonać oraz termin i miejsce ich realizacji (zob.: wyrok NSA z 6.12.2016 r., II FSK 3114/14; wyrok SA w Poznaniu z 12.06.2013 r., III AUa 31/13; wyrok SA w Poznaniu z 18.04.2013 r., III AUa 1388/12). Zatwierdzenie przez dyrektora szkoły karty wycieczki nie jest sensu stricto poleceniem wyjazdu służbowego, a oznacza jedynie zgodę dyrektora szkoły na jej zorganizowanie. Po zatwierdzeniu karty wycieczki dyrektor szkoły winien wydać poszczególnym nauczycielom polecenie wyjazdu służbowego. Szkoła obowiązana jest pokryć koszty poniesione przez nauczycieli w związku z takim wyjazdem.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
