Proszę o informację, czy od początku 2010 r. opłacamy nową składkę za nauczycieli szkół i przedszkoli (Fundusz Emerytur Pomostowych - 1,5% podstawy wymiaru)?

W załącznikach do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p., nie ma ujętych nauczycieli szkół i przedszkoli, więc nie obowiązuje dla nich składka na Fundusz Emerytur Pomostowych. Dla tych nauczycieli stworzono świadczenie kompensacyjne. Składki na FEP odprowadzane są wyłącznie od nauczycieli wykonujących pracę w szczególnym charakterze.
Od dnia 1 stycznia 2010 r. działa Fundusz Emerytur Pomostowych - dalej FEP, który jest państwowym funduszem celowym powołanym w celu finansowania emerytur pomostowych. Dysponentem FEP jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Przychody FEP będą pochodzić m.in. ze składek na FEP. Składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r. i wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 u.e.p. Obowiązek opłacania składek na FEP obejmuje wszystkich pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze, nawet tych, którzy nie spełniają warunków do uzyskania emerytury pomostowej, np. nie wykonywali takich prac przed dniem 1 stycznia 1999 r. Podstawę wymiaru składki na FEP stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, określona w art. 18 ust. 1-2 i ust. 8 oraz w art. 21 ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) - dalej u.s.u.s. Oznacza to, że podstawę wymiaru składek na FEP stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Jednakże w kręgu podmiotowym ustawy spośród nauczycieli znaleźli się tylko nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w wybranych placówkach wychowawczych. Centralny Instytut Ochrony Pracy przeprowadził badania poświęcone problemowi psychologicznego wsparcia dla pracowników dotkniętych negatywnymi skutkami stresu w pracy. W ramach tych badań analizą objęto także grupę nauczycieli. Z przeprowadzonych badań CIOP wynika, że obciążenie psychofizyczne w zawodzie nauczyciela jest bardzo wysokie. Uznano, że brak jest jednak merytorycznych podstaw do generalnego kwalifikowania zawodu nauczyciela jako uprawniającego do wcześniejszej emerytury. Również w swym sprawozdaniu z marca 2006 r. Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac o Szczególnym Charakterze stwierdził, że w odniesieniu do nauczycieli "trudno znaleźć obiektywny i wiarygodny wskaźnik obniżenia zdolności do wykonywania pracy". W konsekwencji, spośród nauczycieli, prawo do emerytury pomostowej mają osoby wykonujące prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późn. zm.). Zatem jedynie w tych ośrodkach oświatowych będą odprowadzanie składki na FEP.

Alicja Brzezińska