Czy nauczycielowi, zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy, który brał udział w pracach komisji egzaminacyjnej - egzamin gimnazjalny - 4 godz. lekcyjne (tego dnia powinien przepracować godziny etatowe 2 godz. ponadwymiarowe), należy naliczyć wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe?
Nauczyciel, który w czasie egzaminu gimnazjalnego nie był członkiem komisji, ale był obecny w pracy (choć nie prowadził zajęć), przez tyle godzin, ile wynika to z planu, powinien mieć wypłacone wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe?

Według mojej opinii nauczyciele w obu przypadkach nie powinni mieć wypłaconego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tym dniu.
W art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, ustawodawca wyraźnie wskazuje, że składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca. Zatem wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje wyłącznie za godziny faktycznie zrealizowane. Takie stanowisko wyraził również Departament Strategii Ministerstwa Edukacji Narodowej w piśmie z 27 stycznia 2009 r., sygn. DS-WPZN-RD-400-66/09, w którym to zostało stwierdzone, że nie znajduje się uzasadnienia dla poglądu, iż wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe powinno być wypłacane również wtedy, kiedy nie są faktycznie realizowane zadania wynikające z nałożonych obowiązków. Mając powyższe na uwadze należy uznać, że nauczyciel, który w czasie egzaminu gimnazjalnego nie był członkiem zespołu nadzorującego ten egzamin, ale był obecny w pracy (choć nie prowadził zajęć) nie powinien mieć wypłaconego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tym dniu. Natomiast odnośnie nauczyciela, który w tym dniu brał udział w pracach zespołu nadzorującego ten egzamin należy zwrócić uwagę na przepisy zawarte w art. 42 KN., z których wynika, że czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel zobowiązany jest do realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w obowiązkowym tygodniowym wymiarze godzin oraz wykonywać inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. Proszę zauważyć, że w art. 42 ust. 2b pkt 2 KN ustawodawca jednoznacznie wskazał, że w ramach innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, nauczyciel jest obowiązany uczestniczyć w przeprowadzaniu egzaminu w ostatnim roku nauki w gimnazjum. Zatem i w tym przypadku nauczyciel nie powinien mieć wypłaconego wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tym dniu.

Krzysztof Lodziński