Przedszkole w zespole szkolno-przedszkolnym jest placówką nieferyjną funkcjonującą w środowisku wiejskim. Rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola nie są zainteresowani korzystaniem z placówki w okresie przerw nauki w szkole (ferie, wakacje), a więc w tym czasie przedszkole ze względu na brak dzieci, jest nieczynne, zaś nauczyciele wykorzystują urlop wypoczynkowy.
Okres przerwy w pracy przedszkola jest dłuższy niż czas trwania przysługującego urlopu wypoczynkowego. Dyrektor ma problem z zorganizowaniem pracy tych nauczycieli.
Czy w opisanej wyżej sytuacji można, jeśli tak to na jakiej podstawie, zobowiązać nauczycieli do pracy w innej placówce przedszkolnej na terenie gminy, funkcjonującej podczas wakacji?
Zgodnie z treścią ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, organ prowadzący posiada pewne kompetencje do uzupełniania składu osobowego nauczycieli w prowadzonych przez siebie szkołach i placówkach oświatowych. Taka możliwość została przewidziana w treści art. 19 KN. Na podstawie tej normy organ prowadzący szkołę może przenieść nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do innej szkoły w celu zapewnienia w tej szkole obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym szkoły. Przeniesienie następuje bez zgody na okres nie dłuższy niż 3 lata i z prawem powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko. Przede wszystkim jednak możliwość przeniesienia bez zgody dotyczy wyłącznie nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.
Jeżeli jednak przeniesienie dotyczy pracy w szkole w innej miejscowości, nauczyciel uzyskuje dodatkowe uprawnienia takie jak: prawo do czterodniowego tygodnia pracy, prawo do dodatku za uciążliwość pracy (20% wynagrodzenia zasadniczego) oraz prawo do zakwaterowanie w miejscu czasowego zatrudnienia (art. 19 ust. 2 KN).
W przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, sytuacja jest skomplikowana, gdyż czasowe powierzenie obowiązków, o których mowa w art. 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., może być stosowane jedynie przez pracodawcę i w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy. Organ prowadzący szkołę nie jest pracodawcą dla nauczycieli. W rozumieniu art. 3 k.p. pracodawcą dla nauczycieli jest szkoła. W takiej sytuacji trudno uznać, że uzasadnioną potrzebą pracodawcy jest zagwarantowanie obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym innej szkoły. Mamy tu bowiem do czynienia z uzasadnioną potrzebą, ale występującą po stronie innego pracodawcy. W związku z tym można mieć wątpliwość co do prawdziwości przyczyny przeniesienia.
W takiej sytuacji najlepszą (chociaż pozaustawową) możliwością przeniesienia nauczycieli do pracy w innym przedszkolu, mogłoby być porozumienie zawarte między nauczycielem, dyrektorem przedszkola, w którym nauczyciel jest zatrudniony, dyrektora przedszkola do którego nauczyciel będzie przeniesiony i organu prowadzącego. Wówczas powierzenie nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę wykonywania obowiązków w innym przedszkolu mogłoby powstać bez wady, o której była mowa przy okazji art. 42 § 4 k.p. Oczywiście wydaje się zasadnym, aby porozumienie zawierało rozwiązania rekompensujące nauczycielowi zmianę warunków pracy dotyczących miejsca wykonywania pracy. Wówczas treść porozumienia byłaby korzystniejsza od ogólnych warunków zatrudnienia nauczyciela, więc nie mogłaby zostać wzruszona na podstawie art. 9 § 2 k.p.
Uwagi
Na marginesie powyższych rozważań należy poczynić uwagę, że na podstawie art. 3 pkt 2 KN ilekroć w KN jest mowa o szkołach bez bliższego określenia, rozumie się przez to również przedszkola. Tak więc ilekroć w treści niniejszej odpowiedzi pojawia się pojęcie szkoły, dotyczy ono również przedszkola.
Krzysztof Lisowski
Okres przerwy w pracy przedszkola jest dłuższy niż czas trwania przysługującego urlopu wypoczynkowego. Dyrektor ma problem z zorganizowaniem pracy tych nauczycieli.
Czy w opisanej wyżej sytuacji można, jeśli tak to na jakiej podstawie, zobowiązać nauczycieli do pracy w innej placówce przedszkolnej na terenie gminy, funkcjonującej podczas wakacji?
Zgodnie z treścią ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, organ prowadzący posiada pewne kompetencje do uzupełniania składu osobowego nauczycieli w prowadzonych przez siebie szkołach i placówkach oświatowych. Taka możliwość została przewidziana w treści art. 19 KN. Na podstawie tej normy organ prowadzący szkołę może przenieść nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do innej szkoły w celu zapewnienia w tej szkole obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym szkoły. Przeniesienie następuje bez zgody na okres nie dłuższy niż 3 lata i z prawem powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko. Przede wszystkim jednak możliwość przeniesienia bez zgody dotyczy wyłącznie nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.
Jeżeli jednak przeniesienie dotyczy pracy w szkole w innej miejscowości, nauczyciel uzyskuje dodatkowe uprawnienia takie jak: prawo do czterodniowego tygodnia pracy, prawo do dodatku za uciążliwość pracy (20% wynagrodzenia zasadniczego) oraz prawo do zakwaterowanie w miejscu czasowego zatrudnienia (art. 19 ust. 2 KN).
W przypadku nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, sytuacja jest skomplikowana, gdyż czasowe powierzenie obowiązków, o których mowa w art. 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., może być stosowane jedynie przez pracodawcę i w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy. Organ prowadzący szkołę nie jest pracodawcą dla nauczycieli. W rozumieniu art. 3 k.p. pracodawcą dla nauczycieli jest szkoła. W takiej sytuacji trudno uznać, że uzasadnioną potrzebą pracodawcy jest zagwarantowanie obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym innej szkoły. Mamy tu bowiem do czynienia z uzasadnioną potrzebą, ale występującą po stronie innego pracodawcy. W związku z tym można mieć wątpliwość co do prawdziwości przyczyny przeniesienia.
W takiej sytuacji najlepszą (chociaż pozaustawową) możliwością przeniesienia nauczycieli do pracy w innym przedszkolu, mogłoby być porozumienie zawarte między nauczycielem, dyrektorem przedszkola, w którym nauczyciel jest zatrudniony, dyrektora przedszkola do którego nauczyciel będzie przeniesiony i organu prowadzącego. Wówczas powierzenie nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę wykonywania obowiązków w innym przedszkolu mogłoby powstać bez wady, o której była mowa przy okazji art. 42 § 4 k.p. Oczywiście wydaje się zasadnym, aby porozumienie zawierało rozwiązania rekompensujące nauczycielowi zmianę warunków pracy dotyczących miejsca wykonywania pracy. Wówczas treść porozumienia byłaby korzystniejsza od ogólnych warunków zatrudnienia nauczyciela, więc nie mogłaby zostać wzruszona na podstawie art. 9 § 2 k.p.
Uwagi
Na marginesie powyższych rozważań należy poczynić uwagę, że na podstawie art. 3 pkt 2 KN ilekroć w KN jest mowa o szkołach bez bliższego określenia, rozumie się przez to również przedszkola. Tak więc ilekroć w treści niniejszej odpowiedzi pojawia się pojęcie szkoły, dotyczy ono również przedszkola.
Krzysztof Lisowski