Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność - handel artykułami spawalniczymi. Opłaca małe składki ZUS. Przed założeniem firmy był w 2014 r. osobą współpracującą w firmie żony zajmującej się taką samą działalnością. Nie miał podpisanej z żoną żadnej umowy ani o pracę ani zlecenia. W lipcu sprzedał ze swojej firmy do firmy żony artykuły spawalnicze. Czy dokonanie tej transakcji nie pozbawi przedsiębiorcy możliwości opłacania preferencyjnych składek ZUS?
Odpowiedź:
Jeżeli przed rozpoczęciem działalności przedsiębiorca nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę (np. był zgłoszony do ubezpieczeń jako osoba współpracująca), to może opłacać składki ZUS na preferencyjnych zasadach.
Uzasadnienie:
Zgodnie z treścią art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W roku 2014 jest to kwota 560 zł (30% z 1680 zł).
Przepis ten nie ma zastosowania wobec osób, które:
1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
ZUS wyjaśnia, że prawa do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie ma np. osoba uprzednio ubezpieczona jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, podejmująca prowadzenie działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz osoby, z którą uprzednio współpracowała, w ramach obecnie prowadzonej działalności te same czynności, które wykonywała jako osoba współpracująca, o ile współpraca odbywała się w ramach stosunku pracy (Poradnik pt. „Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących”, str. 28).
Oznacza to, że osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności, która wcześniej była objęta ubezpieczeniami społecznymi jako osoba współpracująca, może skorzystać z ulgi w opłacaniu składek, o ile współpraca nie odbywała się w ramach stosunku pracy. W razie dalszych wątpliwości warto także zwrócić się do ZUS o wydanie pisemnej interpretacji w tej sprawie, która będzie dla niego wiążąca.
Małgorzata Kozłowska, autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 13 października 2014 r.