Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP
Czy e-learning w szkoleniach bhp jest zgodny z prawem?
Rozporządzenie w sprawie szkoleń bhp mówi o samokształceniu kierowanym i przekazywaniu materiałów do nauki, a nie na udostępnianiu na platformie internetowej. Przekazywanie a udostępnianie to dwie odrębne metody. Poza tym, w metodzie e-learning kursant nie zdaje egzaminu przed komisją, co też jest niezgodne z ww. rozporządzeniem.
Odpowiedź
Jak słusznie zauważono w pytaniu, egzamin sprawdzający przyswojoną wiedzę po ukończonym szkoleniu okresowym z dziedziny bhp powinien odbyć się przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia. Z uwagi na to, że szkolenia e-learningowe przeważnie nie spełniają tego wymogu, to ich organizacja nie jest zgodna z obowiązującymi przepisami.
Uzasadnienie
Stosownie do postanowień art. 2373 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), pracodawca obowiązany jest przeprowadzać szkolenia z zakresu bhp przed dopuszczeniem pracownika do pracy oraz powtarzać je okresowo. Szczegółowe zasady szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.
Przepisy r.s.b.h.p. przewidują różne formy organizacji szkoleń z dziedziny bhp, uzależnione od rodzaju szkolenia, a także grupy docelowej, dla której jest ono organizowane. Są to: instruktaż, kurs, samokształcenie kierowane i seminarium.
Zgodnie z § 10–11 r.s.b.h.p., szkolenie wstępne (instruktaż ogólny i stanowiskowy) powinny odbywać się – jak sama nazwa wskazuje – w formie instruktażu, natomiast szkolenia okresowe:
1) dla stanowisk robotniczych - zgodnie z § 15 ust. 1 r.s.b.h.p. – w formie instruktażu,
2) dla pozostałych stanowisk – zgodnie z § 15 ust. 2 r.s.b.h.p. - w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego.
Metoda samokształcenia kierowanego została zdefiniowana w § 1a pkt 6 r.s.b.h.p., jako forma szkolenia umożliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców. Ponadto, z treści § 16 ust. 1-2 r.s.b.h.p. wynika, że szkolenia okresowe powinny kończyć się egzaminem sprawdzającym przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, a egzamin ten powinien być przeprowadzany przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia.
Szkolenia okresowe z dziedziny bhp organizowane w formie e-learnigu polegają przeważnie na udostępnieniu uczestnikowi tego szkolenia platformy internetowej, gdzie, po zalogowaniu się, ma on dostęp do poszczególnych modułów szkolenia (materiałów szkoleniowych). Ponadto, po przejściu przez wszystkie kroki, uczestnik poddawany jest egzaminowi sprawdzającemu przyswojoną wiedzę, którego zaliczenie uprawnia do uzyskania zaświadczenia potwierdzającego ukończone szkolenie.
Niestety, taka forma nie spełnia wymagań obowiązujących przepisów. Owszem – gdyby szkolenie polegało jedynie na tym, że organizator udostępniłby uczestnikom szkolenia platformę z materiałami, a następnie zapewnił możliwość konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców (zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia), a także zwołał komisję egzaminacyjną, przed którą uczestnicy zdawaliby egzamin, takie rozwiązanie spełniałoby obowiązujące wymogi prawne.
Odrębną kwestią jest przepis stanowiący o konieczności „przekazania uczestnikom szkolenia materiałów do nauki”. W mojej ocenie samo "udostępnienie platformy internetowej" nie uchybia powyższemu obowiązkowi i nie może być przedmiotem zarzutu wobec organizatora szkolenia.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 7 sierpnia 2014 r.