Środki specjalne jednostek budżetowych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 25 stycznia 1978 r.
w sprawie środków specjalnych jednostek budżetowych.

Na podstawie art. 91 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 listopada 1970 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 29, poz. 244) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Dochody jednostek budżetowych pochodzące z nie wyodrębnionej organizacyjnie działalności ubocznej lub z części działalności podstawowej mogą być zużywane na finansowanie tej działalności jako środki specjalne.
2.
Rodzaje środków specjalnych (typy oznaczone liczbami 01-14), źródła przychodów i ich przeznaczenie oraz jednostki budżetowe, których działalność może być finansowana ze środków specjalnych (dysponentów), określa załącznik do zarządzenia.
3.
Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o jednostkach nadrzędnych, należy przez to rozumieć:
1)
w stosunku do jednostek budżetowych budżetu centralnego korzystających ze środków specjalnych - właściwego ministra lub podległą mu jednostkę organizacyjną, której są podporządkowane jednostki budżetowe będące dysponentami środków specjalnych,
2)
w stosunku do jednostek budżetowych budżetu terenowego korzystających ze środków specjalnych - właściwy terenowy organ administracji państwowej.
4.
Przepisy § 1-17 zarządzenia stosuje się do wszystkich rodzajów środków specjalnych, chyba że przepisy § 18-24 stanowią inaczej.
§  2.
1.
Uprawnienie do korzystania przez jednostki budżetowe z określonego typu środków specjalnych przyznają jednostki nadrzędne.
2.
Jednostki nadrzędne przyznające uprawnienie do korzystania ze środków specjalnych mogą zarządzić zlikwidowanie środków specjalnych przez dysponenta oraz włączenia dochodów i wydatków do budżetu, w szczególności jeżeli rozmiar działalności nie uzasadnia potrzeby utrzymywania środków specjalnych.
3.
W razie likwidacji środków specjalnych pozostałość środków pieniężnych na rachunku bankowym po dokonaniu rozliczeń likwidacyjnych podlega przekazaniu na dochody budżetowe dysponenta.
§  3.
1.
Utworzenie nowego typu środków specjalnych lub rozszerzenie zakresu stosowania typu istniejącego może nastąpić z pierwszym dniem okresu budżetowego na wniosek właściwego ministra, zgłoszony do Ministra Finansów w terminie do dnia 1 lipca roku poprzedniego.
2.
Wniosek o utworzenie nowego typu środków specjalnych powinien zawierać:
1)
określenie dysponentów,
2)
określenie źródeł przychodów, obejmujących dochody i inne przychody nie będące dochodami, a w szczególności przelewy redystrybucyjne, dobrowolne wpłaty, dotacje itp.,
3)
określenie rodzajów rozchodów, obejmujących koszty i inne rozchody nie będące kosztami, a w szczególności wpłaty do budżetu, przelewy środków na finansowanie inwestycji i kapitalnych remontów, przelewy redystrybucyjne itp.,
4)
orientacyjne kwoty przychodów i rozchodów na okres budżetowy,
5)
uzasadnienie potrzeby wyodrębnienia określonych środków z budżetu.
3.
Przez rozszerzenie zakresu stosowania typu środków specjalnych (ust. 1) rozumie się przyznanie uprawnienia do posiadania określonego typu środków specjalnych jednostkom budżetowym nie wymienionym w załączniku do zarządzenia lub objęcie typem środków specjalnych przychodów i rozchodów nie określonych w tym załączniku. Wniosek w tej sprawie powinien zawierać odpowiednie dane i kalkulacje uzasadniające potrzebę wprowadzenia zmian.
4.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio przy występowaniu o przyznanie uprawnienia do korzystania ze środków specjalnych na podstawie § 2 ust. 1.
§  4.
1.
Bank otwiera rachunek środków specjalnych na wniosek dysponenta po przedstawieniu przez niego decyzji zezwalającej na korzystanie ze środków specjalnych.
2.
Jeżeli dysponent jest uprawniony do korzystania z różnych typów środków specjalnych, bank otwiera dla tych środków jeden rachunek bankowy.
3.
Posiadanie jednego rachunku bankowego dla kilku typów środków specjalnych nie upoważnia do finansowania działalności prowadzonej w ramach jednego typu środków specjalnych ze środków innego typu.
§  5.
Dysponenci dokonują wypłat z rachunku środków specjalnych do wysokości sum zgromadzonych na rachunku.
§  6.
1.
Podstawą gospodarowania środkami specjalnymi jest plan ustalający przychody i rozchody oraz stan funduszu obrotowego środków specjalnych na początek i koniec roku.
2.
Planowany stan funduszu obrotowego środków specjalnych na koniec roku nie może przekraczać normatywu zapasów materiałów zwiększonego nie więcej niż o 1/12 planowanych kosztów. W środkach specjalnych, w których zużycie materiałów stanowi znaczny odsetek kosztów, planowany stan funduszu na koniec roku powinien być ustalony na odpowiednio niższym poziomie.
3.
Jeżeli planowany stan funduszu obrotowego środków specjalnych na początek roku, łącznie z planowanymi przychodami, przekracza kwotę planowanych rozchodów oraz stan tego funduszu na koniec roku ustalony zgodnie z ust. 2, różnicę uwzględnia się w planie jako wpłatę do budżetu.
4.
Do planu załącza się:
1)
kalkulację przychodów,
2)
kalkulację rozchodów, z uwzględnieniem szczegółowej kalkulacji funduszu płac,
3)
dane co do normatywu zapasów materiałów oraz stanu funduszu obrotowego na początek roku.
5.
Zasady opracowywania planów środków specjalnych oraz wzory tych planów są ustalane przepisami dotyczącymi opracowywania projektu budżetu centralnego i projektów budżetów terenowych.
6.
Normatyw zapasów materiałów ustala dysponent środków specjalnych na podstawie wytycznych właściwego ministra.
§  7.
Dysponenci stosują w planowaniu, ewidencji i sprawozdawczości dla poszczególnych rodzajów przychodów i rozchodów podziałki określone w przepisach o klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych.
§  8.
W zakresie finansowania inwestycji i remontów ze środków specjalnych stosuje się przepisy w sprawie zasad finansowania inwestycji i remontów w jednostkach gospodarki uspołecznionej.
§  9.
1.
Po uchwaleniu budżetu państwa przez Sejm i po ustaleniu szczegółowego podziału dochodów i wydatków budżetu centralnego ministrowie ustalają kwoty wpłat do budżetu, dotacji z budżetu oraz składników funduszu płac mających charakter dyrektywny:
1)
dla dysponentów bezpośrednio podległych ministrowi,
2)
zbiorczo dla dysponentów podporządkowanych jednostkom organizacyjnym podległym ministrowi.
2.
Jednostki nadrzędne, o których mowa w ust. 1 pkt 2, w granicach kwot ustalonych zbiorczo dla podporządkowanych dysponentów ustalają dla poszczególnych dysponentów kwoty wpłat do budżetu, dotacji z budżetu oraz składników funduszu płac mających charakter dyrektywny.
3.
Jednostki nadrzędne, niezależnie od ustaleń, o których mowa w ust. 1 i 2, ustalają kwoty planowanego funduszu obrotowego na koniec roku (§ 6 ust. 2).
4.
Kierownicy jednostek budżetowych będących dysponentami środków specjalnych zatwierdzają plany tych środków zgodnie z ustaleniami, o których mowa w ust. 1-3.
5.
Jednostka nadrzędna może sobie zastrzec prawo zatwierdzania planów środków specjalnych podległych dysponentów.
§  10.
1.
Po uchwaleniu budżetu terenowego przez radę narodową i po ustaleniu szczegółowego podziału dochodów i wydatków tego budżetu, właściwe terenowe organy administracji państwowej ustalają dla poszczególnych dysponentów kwoty wpłat do budżetu, dotacji z budżetu, składników funduszu płac mających charakter dyrektywny oraz kwoty planowanego funduszu obrotowego na koniec roku (§ 6 ust. 2).
2.
W zakresie zatwierdzania planów środków specjalnych stosuje się odpowiednio przepis § 9 ust. 4 i 5.
§  11.
1.
Zmiany planów środków specjalnych, powodujące zwiększenie dotacji budżetowych ponad ustalenia, o których mowa w § 9 ust. 1 i § 10 ust. 1, mogą być dokonywane wyłącznie po wprowadzeniu odpowiednich zmian w budżecie.
2.
Zmiany planów środków specjalnych, powodujące zmniejszenie wpłat do budżetu w stosunku do ustaleń, o których mowa w § 9 ust. 1 i § 10 ust. 1, mogą być dokonywane za zgodą:
1)
Ministra Finansów - w zakresie środków specjalnych budżetu centralnego,
2)
właściwego terenowego organu administracji państwowej - w zakresie środków specjalnych budżetu terenowego.
3.
Rozchody ustalone w poszczególnych paragrafach planu środków specjalnych mogą być przez dysponenta przekraczane bez zmiany planu, jeżeli znajdują one pokrycie w ponadplanowych przychodach lub w środkach nie wykorzystanych w innych paragrafach, pod warunkiem że nie spowoduje to:
1)
zwiększenia kosztów funduszu płac w składnikach mających charakter dyrektywny,
2)
zmniejszenia wpłaty do budżetu.
4.
Jednostki nadrzędne mogą sobie zastrzec prawo wyrażania zgody na przekraczanie przez podległych dysponentów rozchodów w stosunku do ustaleń planu środków specjalnych.
5.
Zwiększenie lub zmniejszenie składników funduszu płac, mających charakter dyrektywny, dokonane z mocy odrębnych przepisów przez jednostki nadrzędne wymaga wprowadzenia odpowiednich zmian w planie środków specjalnych.
§  12.
1.
Jeżeli plan środków specjalnych przewiduje wpłatę do budżetu, dysponent dokonuje tej wpłaty za I, II i III kwartał w ciągu 15 dni po zakończeniu kwartału, a za IV kwartał zaliczkowo do dnia 31 grudnia i ostatecznie w ciągu 5 dni po przyjęciu rocznego sprawozdania finansowego przez jednostkę nadrzędną.
2.
Wpłatę do budżetu za I, II i III kwartał oraz wpłatę zaliczkową za IV kwartał ustala się w takim stosunku do faktycznie osiągniętych dochodów, w jakim pozostaje roczna planowana wpłata do rocznych planowanych dochodów, przy czym przy ustalaniu wpłaty zaliczkowej za IV kwartał przyjmuje się za podstawę dochody osiągnięte do dnia 25 grudnia.
3.
Wpłatę ostateczną do budżetu za IV kwartał stanowi nadwyżka funduszu obrotowego środków specjalnych ponad planowany stan tego funduszu na koniec roku, za który dokonuje się rozliczenia (§ 6 ust. 2).
4.
Przepis ust. 3 stosuje się również do środków specjalnych, których plany finansowe nie przewidywały wpłaty do budżetu.
§  13.
1.
Odstępstwa od zasad określonych w § 12 ust. 2 dopuszczalne są w uzasadnionych wypadkach na wniosek dysponenta za zgodą jednostki nadrzędnej.
2.
W uzasadnionych wypadkach na wniosek dysponenta za zgodą:
1)
Ministra Finansów - w zakresie wpłat do budżetu centralnego,
2)
właściwego terenowego organu administracji państwowej - w zakresie wpłat do budżetu terenowego

z kwoty podlegającej przekazaniu do budżetu po zakończeniu roku (§ 12 ust. 3 i 4) może być pozostawiona na rachunku dysponenta kwota do wysokości 10% planowanego stanu funduszu obrotowego środków specjalnych na koniec roku.

§  14.
1.
W razie niedokonania przez dysponenta wpłat do budżetu na zasadach ustalonych w § 12 ust. 3 i 4 bank dokona przelewu odpowiedniej kwoty na dochody budżetowe na podstawie zlecenia pokrycia należności budżetowych, wystawionego przez jednostkę nadrzędną.
2.
Jednostki budżetowe, które nie dokonają w terminie wpłat do budżetu, przekazują na rachunek dochodów budżetowych odsetki za zwłokę w wysokości i na zasadach obowiązujących jednostki gospodarki uspołecznionej.
§  15.
Jeżeli w planach środków specjalnych przewiduje się dotację z budżetu, dysponent kredytów budżetowych przekazuje środki budżetowe na rachunek środków specjalnych w zależności od stopnia i postępu realizacji zadań objętych planem.
§  16.
1.
Dysponent prowadzi księgowość zgodnie z typowym planem kont dla jednostek i zakładów budżetowych oraz sporządza sprawozdania z wykonania planu środków specjalnych zgodnie z przepisami o sprawozdawczości budżetowej.
2.
Obsługa administracyjna oraz księgowa środków specjalnych należy do obowiązków dysponenta; z tego tytułu nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie.
3.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach mogą być wprowadzone za zgodą jednostki nadrzędnej odstępstwa od zasady, o której mowa w ust. 2.
§  17.
Kontrolę prawidłowości rozliczeń jednostek budżetowych z budżetem z tytułu dysponowania środkami specjalnymi przeprowadzają:
1)
okręgowe zarządy dochodów państwa i kontroli finansowej (wydziały zamiejscowe) - w zakresie środków specjalnych budżetu centralnego,
2)
terenowe organy administracji państwowej - w zakresie środków specjalnych budżetów terenowych.
§  18.
1.
Przepisów § 6 ust. 2 i § 12 ust. 3 i 4 nie stosuje się do:
1)
środków specjalnych typu 02 w zakresie wpłat z funduszu prewencyjnego Państwowego Zakładu Ubezpieczeń, w zakresie środków na nagrody za prawidłową i terminową realizację inwestycji oraz w zakresie środków przewidzianych na finansowanie przedsięwzięć o charakterze społecznego oddziaływania na podnoszenie poziomu jakości wyrobów,
2)
środków specjalnych typów 05-09 i 11-14,
3)
środków specjalnych, dla których odrębne przepisy ustalają zasadę nierozliczania z budżetem ponadplanowych stanów funduszu obrotowego na koniec roku.
2.
Z kwoty podlegającej przekazaniu do budżetu po zakończeniu roku (§ 12 ust. 3 i 4) mogą pozostawać na rachunkach środków specjalnych typu 03 i 04 środki do wysokości zgromadzonych odpisów amortyzacyjnych przekazanych przez gospodarstwa pomocnicze typu 03 szkół zawodowych oraz przez gospodarstwa pomocnicze zakładów dla nieletnich i jednostek więziennictwa.
§  19.
Plany środków specjalnych typu 02 jednostek wymienionych w kolumnie 1 ust. 6 załącznika do zarządzenia zatwierdza Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.
§  20.
Minister Sprawiedliwości określa, które rodzaje przychodów i rozchodów spośród wymienionych w załączniku do zarządzenia dotyczą poszczególnych dysponentów środków specjalnych typu 04 i 05.
§  21.
Do obsługi administracyjnej i księgowej środków specjalnych typu 06 nie stosuje się przepisów § 16 ust. 2 i 3.
§  22.
Do środków specjalnych typu 12 nie stosuje się przepisu § 5. Zasady dokonywania wypłat ponad sumy zgromadzone na rachunku określają przepisy w sprawie zasad finansowania wynalazczości w jednostkach gospodarki uspołecznionej.
§  23.
Jednostki budżetowe dysponujące środkami specjalnymi typu 14 mogą zaciągać kredyty bankowe na działalność bieżącą finansowaną z tych środków.
§  24.
1.
Dysponenci środków specjalnych dotychczasowego typu 2 "Poprawa warunków zdrowotności" wykorzystują te środki do końca 1978 r. i przekażą ich pozostałość w dniu 31 grudnia 1978 r. na dochody budżetowe.
2.
Pozostałość środków pieniężnych na rachunkach dysponentów środków specjalnych dotychczasowych typów 21 i 19, którzy - zgodnie z zarządzeniem - przestali być dysponentami środków specjalnych typu 08 i 10, podlega przekazaniu odpowiednio na rachunki dysponentów typu 08 i 10 wymienionych w kolumnie 1 załącznika do zarządzenia.
§  25.
Przepisy zarządzenia dotyczące ministrów stosuje się również do kierowników urzędów centralnych.
§  26.
Traci moc zarządzenie Ministra Finansów z dnia 22 stycznia 1973 r. w sprawie środków specjalnych jednostek budżetowych (Monitor Polski Nr 7, poz. 47).
§  27.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK

WYKAZ TYPÓW ŚRODKÓW SPECJALNYCH

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024