Nowszej wersji dokumentu EKG ONZ dotyczącego statusu TRANS/WP.29/343, dostępnej pod adresem: http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.htmlRegulamin nr 20 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji świateł głównych pojazdów samochodowych z asymetrycznymi światłami mijania lub drogowymi i żarówkami halogenowymi (żarówkami H4)
(Dz.U.UE L z dnia 10 lipca 2010 r.)
Wersja 3
obejmująca całość obowiązującego tekstu, w tym:
serię poprawek 03 - data wejścia w życie: 9 września 2001 r.
A. PRZEPISY ADMINISTRACYJNE
0. ZAKRES(1)
Niniejszy regulamin stosuje się do świateł głównych pojazdów samochodowych z szybą ze szkła lub z tworzywa sztucznego.
1. DEFINICJE
Na potrzeby niniejszego regulaminu:
1.1. " Szyba" oznacza najbardziej zewnętrzny element światła głównego (zespołu), który przepuszcza światło przez powierzchnię świetlną;
1.2. " Powłoka" oznacza produkt lub produkty nałożone jedno- lub wielowarstwowo na zewnętrzną powierzchnię szyby;
1.3. Światła główne różnego "typu" oznaczają światła, które różnią się między sobą pod względem następujących istotnych elementów:
1.3.1. nazwy handlowej lub znaku towarowego;
1.3.2. właściwości układu optycznego;
1.3.3. obecności lub braku elementów, które w czasie pracy urządzenia mogą zmieniać zjawiska optyczne poprzez odbicie, załamanie, pochłanianie lub odkształcenie. Obecność lub brak filtrów zmieniających tylko barwę wiązki, a nie rozsył światła, nie stanowi jednak zmiany typu;
1.3.4. przeznaczenia do ruchu prawo- lub lewostronnego, bądź do obydwu systemów ruchu;
1.3.5. rodzaju wytwarzanej wiązki (światło mijania, światło drogowe lub obydwa światła);
1.3.6. materiałów, z których wykonane są szyby i powłoka, o ile występuje.
2. WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ ŚWIATŁA GŁÓWNEGO(2)
2.1. O udzielenie homologacji występuje właściciel nazwy handlowej lub znaku towarowego lub jego
należycie upoważniony przedstawiciel. W wystąpieniu takim należy określić:
2.1.1. czy światło główne zawiera światło mijania i światło drogowe, czy tylko jedno z powyższych
świateł;
2.1.2. w przypadku światła głównego zawierającego światło mijania: czy jest przeznaczone do ruchu lewo- i prawostronnego, czy tylko lewostronnego bądź tylko prawostronnego.
2.1.3. w przypadku światła głównego wyposażonego w regulowany odbłyśnik: możliwe pozycje montażowe światła głównego w stosunku do podłoża i wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu.
2.2. Do wystąpienia o homologację należy dołączyć:
2.2.1. rysunki (w trzech egzemplarzach) o wystarczającej szczegółowości, aby umożliwić identyfikację typu, przedstawiające widok przedni światła głównego ze szczegółami ewentualnego użebrowania szyby oraz przekrój poprzeczny; na rysunkach należy zaznaczyć miejsce przeznaczone na znak homologacji;
2.2.1.1. w przypadku światła głównego wyposażonego w regulowany odbłyśnik: jeżeli światło główne może być stosowane tylko w określonych pozycjach montażowych, należy zaznaczyć ich położenie w stosunku do podłoża i wzdłużnej środkowej płaszczyzny pojazdu;
2.2.2. krótki opis techniczny;
2.2.3. dwie próbki danego typu światła głównego;
2.2.3.1. do badań filtra barwnego, ekranu barwnego lub szyby barwnej: dwie próbki.
2.2.4. Do badań tworzywa sztucznego, z którego wykonana jest szyba:
2.2.4.1. trzynaście sztuk szyb;
2.2.4.1.1. sześć z tych szyb można zastąpić sześcioma próbkami materiału o wymiarach co najmniej 60 × 80 mm, z płaską lub wypukłą powierzchnią zewnętrzną i zasadniczo płaską powierzchnią w części środkowej (promień krzywizny nie mniejszy niż 300 mm) o wymiarach co najmniej 15 × 15 mm;
2.2.4.1.2. wszystkie szyby i próbki materiału muszą być wykonane przy użyciu tej samej metody, która ma być stosowana w produkcji seryjnej;
2.2.4.2. odbłyśnik, na którym może być zamontowana dana szyba zgodnie ze wskazówkami producenta.
2.3. Do materiałów, z których wykonano szyby i powłoki (jeżeli występują), należy dołączyć sprawozdanie z badań właściwości takich materiałów i powłok, jeżeli takie badania zostały już wykonane.
2.4. Przed udzieleniem homologacji typu właściwy organ sprawdza, czy istnieją zadowalające środki zapewniające skuteczną kontrolę zgodności produkcji.
3. OZNAKOWANIE(3)
3.1. Światła główne przedstawione do homologacji muszą być opatrzone nazwą handlową lub znakiem towarowym występującego o homologację.
3.2. Na szybie i na obudowie głównej światła(4) musi być zapewnione miejsce wystarczające do umieszczenia znaku homologacji i dodatkowych symboli określonych w pkt 4; miejsce to należy zaznaczyć na rysunkach, o których mowa w pkt 2.2.1 powyżej.
3.3. Światła główne spełniające wymogi ruchu zarówno prawo- jak i lewostronnego muszą mieć oznakowanie określające dwa możliwe ustawienia zespołu optycznego na pojeździe lub żarówki na od-błyśniku; oznakowanie to składa się z liter "R/D" dla położenia do ruchu prawostronnego lub "L/G" dla położenia do ruchu lewostronnego.
4. HOMOLOGACJA
4.1. Przepisy ogólne
4.1.1. Homologacji udziela się, jeżeli wszystkie próbki typu światła głównego przedstawione do homologacji zgodnie z pkt 2 powyżej spełniają wymogi niniejszego regulaminu.
4.1.2. W przypadku świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, które spełniają wymogi kilku różnych regulaminów, można zastosować jeden międzynarodowy znak homologacji, pod warunkiem że każde światło wchodzące w skład świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych spełnia odpowiednie wymogi dla danego światła.
4.1.3. Każdy typ, któremu udzielono homologacji, otrzymuje numer homologacji. Dwie pierwsze cyfry takiego numeru (obecnie 02) oznaczają serię poprawek obejmujących ostatnie główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu do chwili udzielenia homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru innemu typowi światła głównego objętemu niniejszym regulaminem, za wyjątkiem rozszerzenia homologacji na urządzenie różniące się od urządzenia homologowanego wyłącznie barwą wysyłanego światła.
4.1.4. Zawiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu, odmowie udzielenia lub cofnięciu homologacji, lub ostatecznym zaniechaniu produkcji danego typu światła głównego na mocy niniejszego regulaminu zostaje przekazane stosującym niniejszy regulamin Stronom Porozumienia z 1958 r. w postaci formularza zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, z uwzględnieniem informacji wymaganych na podstawie pkt 2.2.1.1.
4.1.4.1. jeżeli światło główne jest wyposażone w regulowany odbłyśnik i może być stosowane tylko w określonych pozycjach montażowych zgodnie z pkt 2.2.1.1, to organ udzielający homologacji zobowiązuje występującego o homologację do poinformowania użytkownika we właściwy sposób o prawidłowych pozycjach montażowych światła głównego.
4.1.5. Na każdym świetle głównym zgodnym z typem homologowanym na mocy niniejszego regulaminu, oprócz znaku określonego w pkt 3.1, umieszcza się w miejscach określonych w pkt 3.2 powyżej znak homologacji opisany w pkt 4.2 i 4.3 poniżej.
4.2. Elementy znaku homologacji Znak homologacji składa się z:
4.2.1. międzynarodowego znaku homologacji, składającego się z:
4.2.1.1. okręgu zawierającego literę "E" i numer wyróżniający kraj, który udzielił homologacji(5);
4.2.1.2. numeru homologacji określonego w pkt 4.1.3 powyżej;
4.2.2. następujących symboli dodatkowych:
4.2.2.1. na światłach głównych spełniających wymogi tylko ruchu lewostronnego: poziomej strzałki skierowanej w prawo z punktu widzenia obserwatora patrzącego na światło główne z przodu, czyli skierowanej w stronę pobocza jezdni, na której odbywa się ruch;
4.2.2.2. na światłach głównych spełniających wymogi obu systemów ruchu poprzez odpowiednią regulację ustawienia zespołu optycznego lub żarówki: poziomej strzałki z grotem na obu końcach, zwróconym odpowiednio w prawo i w lewo;
4.2.2.3. na światłach głównych spełniających wymogi niniejszego regulaminu tylko w odniesieniu do światła mijania: liter "HC";
4.2.2.4. na światłach głównych spełniających wymogi niniejszego regulaminu tylko w odniesieniu do światła drogowego: liter "HR";
4.2.2.5. na światłach głównych spełniających wymogi niniejszego regulaminu w odniesieniu do światła mijania i światła drogowego: liter "HCR";
4.2.2.6. n a światłach głównych z szybą z tworzywa sztucznego: liter "PL" umieszczonych w pobliżu symboli określonych w pkt 4.2.2.3-4.2.2.5 powyżej;
4.2.2.7. na światłach głównych spełniających wymogi niniejszego regulaminu w odniesieniu do światła drogowego: oznaczenia maksymalnej światłości wyrażonej jako wartość referencyjna określona w pkt 6.3.2.1.2 poniżej, umieszczonego w pobliżu okręgu otaczającego literę "E";
W przypadku świateł głównych wzajemnie sprzężonych oznaczenie łącznej maksymalnej światłości świateł drogowych wyraża się jak wyżej.
4.2.3. Na świadectwach homologacji i formularzach powiadomienia przesyłanych krajom, które są Umawiającymi się Stronami Porozumienia i stosują niniejszy regulamin, należy zawsze określić tryb pracy zastosowany podczas procedury badawczej zgodnie z pkt 1.1.1.1 załącznika 4 oraz dopuszczalne wartości napięcia zgodnie z pkt 1.1.1.2 załącznika 4.
W takich przypadkach urządzenie oznacza się w sposób następujący:
4.2.3.1. Na światłach głównych spełniających wymogi niniejszego regulaminu i zbudowanych w taki sposób, że żarnik światła mijania nie świeci się jednocześnie z żarnikiem innej funkcji oświetlenia, z którą to światło główne może być wzajemnie sprzężone: w znaku homologacji za symbolem światła mijania umieszcza się ukośnik (/).
4.2.3.2. Na światłach głównych spełniających wymogi załącznika 4 do niniejszego regulaminu tylko przy zasilaniu napięciem 6 V lub 12 V: w pobliżu oprawki żarówki umieszcza się symbol składający się z liczby 24 przekreślonej krzyżykiem (×).
4.2.4. Dwie pierwsze cyfry numeru homologacji (obecnie 02), oznaczające serię poprawek obejmujących ostatnie główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu do chwili udzielenia homologacji, oraz, w razie potrzeby, wymagana strzałka mogą być umieszczone w pobliżu ww. symboli dodatkowych.
4.2.5. Znaki i symbole, o których mowa w pkt 4.2.1 i 4.2.2 powyżej, muszą być nieusuwalne i łatwe do odczytania nawet po zamontowaniu światła głównego na pojeździe.
4.3. Układ znaku homologacji
4.3.1. Światła niezależne
Przykładowe układy znaku homologacji, zawierające symbole dodatkowe, o których mowa powyżej, znajdują się na rys. 1-9 w załączniku 2 do niniejszego regulaminu.
4.3.2. Światła zespolone, połączone lub wzajemnie sprzężone
4.3.2.1. W przypadku świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, które spełniają wymogi kilku różnych regulaminów, można zastosować pojedynczy międzynarodowy znak homologacji, na który składa się okrąg otaczający literę "E" i następujący po niej numer kraju, który udzielił homologacji, oraz numer homologacji. Taki znak homologacji może być umieszczony w dowolnym miejscu na światłach zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, o ile spełnione są następujące warunki:
4.3.2.1.1. znak homologacji pozostaje widoczny po zamontowaniu świateł;
4.3.2.1.2. usunięcie dowolnej części świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, która przepuszcza światło, powoduje jednoczesne usunięcie znaku homologacji.
4.3.2.2. Symbole identyfikacyjne poszczególnych świateł, dotyczące wszystkich regulaminów, na podstawie których udzielono homologacji, wraz z odpowiednimi seriami poprawek uwzględniającymi najnowsze główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminów w chwili udzielenia homologacji oraz, w razie konieczności, wymaganą strzałkę umieszcza się w sposób następujący:
4.3.2.2.1. albo na odpowiedniej powierzchni emitującej światło,
4.3.2.2.2. albo w grupie, w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację każdego światła zespolonego, połączonego lub wzajemnie sprzężonego (zob. cztery warianty w załączniku 2).
4.3.2.3. Wymiary elementów pojedynczego znaku homologacji nie mogą być mniejsze niż minimalne wymiary najmniejszego z poszczególnych znaków wymagane w regulaminie, na podstawie którego udzielono homologacji.
4.3.2.4. Każdy typ, któremu udzielono homologacji, otrzymuje numer homologacji. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru innemu typowi świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych objętemu niniejszym regulaminem.
4.3.2.5. Na rysunku 10 w załączniku 2 do niniejszego regulaminu podano przykładowe układy znaków homologacji dla świateł zespolonych, połączonych lub wzajemnie sprzężonych, zawierające wszystkie symbole dodatkowe, o których mowa powyżej.
4.3.3. Światła, które zawierają szybę stosowaną w różnych typach świateł głównych i mogą być wzajemnie sprzężone lub zespolone z innymi światłami
Stosuje się przepisy określone w pkt 4.3.2 powyżej.
4.3.3.1. W przypadku stosowania tej samej szyby można na niej umieścić kilka znaków homologacji odpowiadających różnym typom świateł głównych lub zespołów świateł, o ile na głównej obudowie światła głównego, nawet na stałe połączonej z szybą, znajduje się miejsce określone w pkt 3.2 powyżej i znaki homologacji odpowiadające rzeczywistym funkcjom urządzenia.
Jeżeli w różnych typach świateł głównych stosowana jest ta sama obudowa, to kilka różnych znaków homologacji można umieścić na takiej obudowie.
4.3.3.2. Na rysunku 11 w załączniku 2 do niniejszego regulaminu podano przykładowe układy znaków homologacji dla powyższego przypadku.
B. WYMOGI TECHNICZNE DOTYCZĄCE ŚWIATEŁ GŁÓWNYCH(6)
5. SPECYFIKACJE OGÓLNE
5.1. Każda próbka musi odpowiadać specyfikacjom określonym w pkt 6-8 poniżej.
5.2. Światła główne muszą być wykonane w taki sposób, aby w normalnych warunkach użytkowania, pomimo możliwości narażenia na drgania, zachowywały wymagane właściwości fotometryczne i działały w sposób zadowalający.
5.2.1. Światła główne muszą być wyposażone w urządzenie umożliwiające takie ich ustawienie w pojeździe, aby zapewnić zgodność z odpowiednimi wymogami. Urządzenie to nie jest wymagane w przypadku świateł, w których odbłyśnik i szyba rozpraszająca są nierozłączne, pod warunkiem że stosowanie takich świateł jest ograniczone do pojazdów, w których ustawienie świateł głównych można regulować w inny sposób. W przypadku zestawienia w jednym wspólnym urządzeniu światła głównego ze światłem mijania i światła głównego ze światłem drogowym, z których każde jest wyposażone w oddzielną żarówkę, wymaga się, by urządzenie do regulacji umożliwiało odpowiednią regulację każdego układu optycznego z osobna.
5.2.2. Przepisów tych nie stosuje się jednak do zespołów świateł głównych z niepodzielnymi odbłyśnikami. Do tego typu zespołów stosuje się przepisy pkt 6.3 niniejszego regulaminu.
5.3. Elementy mocujące żarówkę do odbłyśnika muszą być wykonane w taki sposób, aby nawet w ciemności żarówki nie można było umieścić w położeniu innym niż właściwe(7). Oprawka żarówki musi odpowiadać charakterystyce podanej na karcie danych 7005-39-1 w publikacji IEC 61-2, wydanie trzecie, 1969.
5.4. Światła główne spełniające wymogi zarówno ruchu prawo- jak i lewostronnego dostosowuje się do ruchu po określonej stronie drogi poprzez odpowiednie ustawienie początkowe w chwili montażu światła głównego na pojeździe lub zmianę ustawienia przez użytkownika. Ustawienie początkowe lub zmiana ustawienia może polegać na zamocowaniu zespołu optycznego w pojeździe pod określonym kątem lub ustawieniu żarówki pod określonym kątem w stosunku do zespołu optycznego. We wszystkich przypadkach dozwolone są tylko dwa wyraźnie odmienne ustawienia, jedno dla ruchu prawostronnego i jedno dla ruchu lewostronnego; ponadto budowa światła głównego musi uniemożliwiać niezamierzoną zmianę ustawienia z jednego na drugie lub ustawienie w położeniu pośrednim. Jeżeli dla żarówki przewidziane są dwa różne ustawienia, to elementy mocujące żarówkę do odbłyśnika muszą być skonstruowane i wykonane w taki sposób, aby w każdym z dwóch ustawień żarówka była utrzymywana w odpowiednim położeniu z dokładnością wymaganą dla świateł głównych przeznaczonych do ruchu tylko po jednej stronie drogi. Zgodność z niniejszymi wymogami sprawdza się poprzez oględziny lub, w razie konieczności, montaż próbny.
5.5. W celu sprawdzenia, czy w czasie pracy parametry fotometryczne nie ulegają nadmiernym zmianom wykonuje się badania uzupełniające zgodnie z wymogami załącznika 4.
5.6. Szyby świateł głównych wykonane z tworzywa sztucznego bada się zgodnie z wymogami załącznika 6.
6. OŚWIETLENIE
6.1. Przepisy ogólne
6.1.1. Światła główne muszą być tak wykonane, aby przy zastosowaniu właściwych żarówek H4 zapewniały odpowiednie oświetlenie bez oślepiania przy włączonym świetle mijania oraz dobre oświetlenie przy włączonym świetle drogowym.
6.1.2. Oświetlenie wytwarzane przez światło główne określa się za pomocą pionowego ekranu ustawionego w odległości 25 m od światła głównego i pod kątem prostym do jego osi, jak przedstawiono w załączniku 3 do niniejszego regulaminu.
6.1.3. Światła główne sprawdza się za pomocą bezbarwnej żarówki wzorcowej przystosowanej do napięcia znamionowego 12 V. W przypadku świateł głównych, w których można stosować filtry żółte selektywne(8), zamiast takich filtrów stosuje się geometrycznie identyczne filtry bezbarwne o współczynniku przepuszczania wynoszącym co najmniej 80 %. Podczas badania światła głównego napięcie przyłożone do żarówki należy wyregulować w taki sposób, aby otrzymać następujące wartości parametrów:
|
Pobór mocy w watach |
Strumień świetlny w lumenach |
| żarnik światła mijania |
około 55 |
750 |
| żarnik światła drogowego |
około 60 |
1 250 |
Dane światło główne uznaje się za dopuszczalne, jeżeli spełnia wymogi niniejszego pkt 6 dla co najmniej jednej żarówki wzorcowej, którą może być żarówka dostarczona wraz ze światłem.
6.1.4. Wymiary określające położenie żarnika wewnątrz żarówki wzorcowej podano na odpowiedniej karcie danych technicznych w regulaminie nr 37.
6.1.5. Bańka żarówki wzorcowej musi mieć taki kształt i właściwości optyczne, aby nie powodować odbicia ani załamania mającego negatywny wpływ na rozsył światła. Zgodność z powyższym wymogiem sprawdza się przez pomiar rozsyłu światła wytwarzanego przez światło główne wzorcowe wyposażone w żarówkę wzorcową (zob. pkt 9 poniżej).
6.2. Przepisy dotyczące świateł mijania
6.2.1. Światło mijania musi zapewniać na tyle wyraźną granicę światła i cienia, aby umożliwić zadowalające ustawienia światła za jej pomocą. Po stronie przeciwnej do strony określającej kierunek ruchu w systemie, do którego przeznaczone jest dane światło główne, granica światła i cienia musi mieć kształt poziomej linii prostej, natomiast po drugiej stronie granica ta nie może wykraczać ani poza linię łamaną HV H1 H4 utworzoną przez prostą HV H1 odchyloną od poziomu o kąt 45° i prostą H1 H4 położoną 25 cm powyżej prostej hh, ani poza prostą HV H3 odchyloną od poziomu o kąt 15° (zob. załącznik 3). Granica światła i cienia wykraczająca zarówno poza linię HV H2, jak i linię H2 H4 w wyniku połączenia obu powyższych możliwości jest niedopuszczalna.
6.2.2. Światło główne musi być ustawione w taki sposób, że:
6.2.2.1. dla świateł głównych przeznaczonych do ruchu prawostronnego granica światła i cienia z lewej strony ekranu(9) jest pozioma, a dla świateł głównych przeznaczonych do ruchu lewostronnego pozioma jest granica światła i cienia z prawej strony ekranu;
6.2.2.2. ww. część pozioma granicy światła i cienia na ekranie leży 25 cm poniżej prostej poziomej hh (z-ob. załącznik 3);
6.2.2.3. punkt załamania granicy światła i cienia znajduje się na prostej vv(10).
6.2.3. W przypadku wystąpienia o homologację światła głównego tylko w odniesieniu do światła mijania(11) światło ustawione w sposób określony powyżej musi spełniać tylko wymagania określone w pkt 6.2.5-6.2.7 poniżej; natomiast światło główne ze światłem mijania i światłem drogowym musi spełniać wymagania określone w pkt 6.2.5-6.2.7 i w pkt 6.3.
6.2.4. Jeżeli światło główne ustawione w sposób określony powyżej nie spełnia wymagań określonych w pkt 6.2.5-6.2.7 lub w pkt 6.3, to ustawienie można skorygować, pod warunkiem że oś wiązki światła nie ulegnie przemieszczeniu w prawo lub w lewo o więcej niż 1° (= 44 cm)(12). Aby ułatwić ustawienie światła za pomocą granicy światła i cienia, światło główne można częściowo przesłonić w celu wyostrzenia tej granicy.
6.2.5. Oświetlenie wytwarzane na ekranie przez światło mijania musi spełniać następujące wymogi:
| Punkt na ekranie pomiarowym |
Wymagane natężenie oświetlenia w luksach |
| Światła główne do ruchu prawostronnego |
Światła główne do ruchu lewostronnego |
| Punkt B 50 L |
Punkt B 50 R |
≤ 0,4 |
| Punkt 75 R |
Punkt 75 L |
≥ 12 |
| Punkt 75 L |
Punkt 75 R |
≤ 12 |
| Punkt 50 L |
Punkt 50 R |
≤ 15 |
| Punkt 50 R |
Punkt 50 L |
≥ 12 |
| Punkt 50 V |
Punkt 50 V |
≥ 6 |
| Punkt 25 L |
Punkt 25 R |
≥ 2 |
| Punkt 25 R |
Punkt 25 L |
≥ 2 |
| Dowolny punkt w strefie III |
≤ 0,7 |
| Dowolny punkt w strefie IV |
≥ 3 |
| Dowolny punkt w strefie I ≤ 2 x (E50R lub E50L)(*) |
| (*) E50R i E50L to rzeczywiste zmierzone wartości oświetlenia |
6.2.6. W strefach I, II, III ani IV nie mogą występować odchylenia boczne mogące zakłócać dobrą widoczność.
6.2.7. Wartości natężenia oświetlenia w strefach "A" i "B" przedstawione na rysunku C w załączniku 3 sprawdza się poprzez pomiar wartości fotometrycznych w punktach od 1 do 8 na rysunku; wartości te muszą zawierać się w następujących granicach(13):
1 + 2 + 3 ≥ 0,3 lx oraz 4 + 5 + 6 ≥ 0,6 lx oraz 0,7 lx ≥ 7 ≥ 0,1 lx oraz 0,7 lx ≥ 8 ≥ 0,2 lx
Poniższych nowych wartości granicznych nie stosuje się do świateł głównych homologowanych przed datą wejścia w życie suplementu 3 do serii poprawek 02 do niniejszego regulaminu (2 grudnia 1992 r.) ani do rozszerzeń takich homologacji.
6.2.8. Światła główne przystosowane do spełniania wymagań ruchu prawo- i lewostronnego muszą w obu położeniach ustawienia zespołu optycznego lub żarówki spełniać wymagania określone powyżej dla kierunku ruchu odpowiadającego danemu ustawieniu.
6.3. Przepisy dotyczące świateł drogowych
6.3.1. W przypadku światła głównego pełniącego funkcję światła drogowego i światła mijania pomiary natężenia oświetlenia ekranu światłem drogowym wykonuje się przy takim samym ustawieniu światła głównego jak dla pomiarów zgodnie z pkt 6.2.5-6.2.7 powyżej; w przypadku światła głównego pełniącego funkcję tylko światła drogowego światło musi być tak ustawione, aby środek obszaru maksymalnego natężenia oświetlenia znajdował się w punkcie przecięcia prostych hh i vv; takie światło główne musi spełniać tylko wymogi określone w pkt 6.3. W przypadku gdy światło drogowe jest wytwarzane przez więcej niż jedno źródło światła, do określenia maksymalnej wartości oświetlenia (EM) należy włączyć wszystkie połączone funkcje.
6.3.2. Natężenie oświetlenia ekranu światłem drogowym musi spełniać następujące wymogi:
6.3.2.1. Punkt przecięcia (HV) prostych hh i vv musi znajdować się wewnątrz obszaru ograniczonego izoluksą 80 % maksymalnego natężenia oświetlenia. Ta maksymalna wartość natężenia oświetlenia (EM) nie może być mniejsza niż 48 lx i nie może w żadnym przypadku być większa niż 240 lx; ponadto w przypadku światła głównego z połączonym światłem mijania i światłem drogowym wartość maksymalna natężenia oświetlenia nie może być większa niż 16-krotność natężenia oświetlenia zmierzonego dla światła mijania w punkcie 75 R (lub odpowiednio 75 L).
6.3.2.1.1. Światłość maksymalną (IM) światła drogowego wyrażoną w tysiącach kandeli oblicza się z następującego wzoru:
IM = 0,625 EM
6.3.2.1.2. Wartość referencyjną (I'M) dla światłości maksymalnej, o której mowa w pkt 4.2.2.7 powyżej, oblicza się z następującego wzoru:
Wartość tę zaokrągla się do wartości: 7,5 - 10 - 12,5 - 17,5 - 20 - 25 - 27,5 - 30 - 37,5 - 40 - 45 - 50.
6.3.2.2. Od punktu HV poziomo w prawo i w lewo natężenie oświetlenia nie może być mniejsze niż 24 lx do odległości 1,125 m i nie mniejsze niż 6 lx do odległości 2,25 m.
6.4. W przypadku świateł głównych z regulowanym odbłyśnikiem wymogi pkt 6.2 i 6.3 stosuje się do każdej pozycji montażowej określonej zgodnie z pkt 2.1.3. Zgodność z wymogami sprawdza się następująco:
6.4.1. każdą zastosowaną pozycję montażową odtwarza się na goniometrze pomiarowym w odniesieniu do prostej łączącej środek źródła światła z punktem HV na oświetlanym ekranie. Regulowany odbłyśnik ustawia się następnie w takim położeniu, aby rozkład światła na ekranie odpowiadał przepisom dotyczącym ustawienia światła z pkt 6.2.1-6.2.2.3 lub pkt 6.3.1;
6.4.2. światło główne z odbłyśnikiem w ustawieniu początkowym zgodnym z pkt 6.4.1 musi spełniać odpowiednie wymogi fotometryczne określone w pkt 6.2 i 6.3;
6.4.3. dodatkowe badania przeprowadza się po odchyleniu odbłyśnika w pionie o kąt +/- 2° lub do położenia maksymalnego odchylenia, jeżeli jest mniejsze, przy użyciu urządzenia do regulacji ustawienia świateł głównych. Po ponownym ustawieniu całego światła głównego w odpowiednim kierunku przeciwnym, na przykład za pomocą goniometru, sprawdza się zgodność strumienia świetlnego z wymogami fotometrycznymi w następujących punktach:
światło mijania: punkty HV i 75R (lub odpowiednio 75L);
światło drogowe: IM i punkt HV (w procentach IM).
6.4.4. jeżeli występujący o homologację wskazał kilka możliwych pozycji montażowych, to procedurę określoną w pkt 6.4.1-6.4.3 powtarza się dla wszystkich takich pozycji;
6.4.5. jeżeli występujący o homologację nie określił szczególnych pozycji montażowych, to światło główne ustawia się do pomiarów z pkt 6.2 i 6.3 z urządzeniem do regulacji świateł głównych w jego średnim położeniu. Badania dodatkowe zgodnie z pkt 6.4.3 wykonuje się z odbłyśnikiem ustawionym w położeniach granicznych (zamiast ± 2°) za pomocą urządzenia do regulacji świateł głównych.
6.5. Pomiar wartości natężenia oświetlenia ekranu, o którym mowa w pkt 6.2.5-6.2.7 i pkt 6.3 powyżej, wykonuje się przy użyciu fotometru o powierzchni czynnej wpisanej w kwadrat o boku 65 mm.
7. PRZEPISY DOTYCZĄCE SZYB I FILTRÓW BARWNYCH
7.1. Homologacji udziela się w odniesieniu do świateł głównych wysyłających światło barwy białej lub żółtej selektywnej z zastosowaniem żarówki bezbarwnej.
Odpowiednie właściwości kolorymetryczne żółtych szyb lub filtrów, wyrażone za pomocą współrzędnych trójchromatycznych CIE, są następujące:
Filtr żółty selektywny (ekran lub szyba)
Granica w kierunku czerwonego y ≥ 0,138 + 0,58 x
Granica w kierunku zielonego y ≤ 1,29 x - 0,1
Granica w kierunku białego y ≥ - x + 0,996
Granica w kierunku wartości widmowej y ≤ - x + 0,992
co można również wyrazić następująco:
dominująca długość fali 575-585 n m
współczynnik czystości 0,90-0,98
Współczynnik przepuszczania światła musi wynosić ≥ 0,78
Współczynnik przepuszczania światła oznacza się za pomocą źródła światła o temperaturze barowej 2 856 K(14).
7.2. Filtr musi stanowić część składową światła głównego i musi być przymocowany do światła w taki sposób, aby uniemożliwić użytkownikowi demontaż filtra w sposób nieumyślny lub umyślny z użyciem zwykłych narzędzi.
8. OCENA UCIĄŻLIWOŚCI
Ocenia się uciążliwość powodowaną przez światło mijania wytwarzane przez światło główne(15).
9. ŚWIATŁO GŁÓWNE WZORCOWE(16)
Za światło główne wzorcowe uznaje się światło główne, które:
9.1. spełnia wymogi homologacyjne określone powyżej;
9.2. ma średnicę roboczą wynoszącą nie mniej niż 160 mm;
9.3. przy zastosowaniu żarówki wzorcowej zapewnia w poszczególnych punktach i strefach określonych w pkt 6.2.5 natężenie oświetlenia wynoszące:
9.3.1. nie więcej niż 90 % odpowiedniej wartości maksymalnej oraz
9.3.2. nie mniej niż 120 % odpowiedniej wartości minimalnej określonej w tabeli w pkt 6.2.5.
10. UWAGA DOTYCZĄCA BARWY
Zważywszy że zgodnie z pkt 7.1 powyżej homologacji na podstawie niniejszego regulaminu udziela się w odniesieniu do typu światła głównego wysyłającego światło barwy białej bądź żółtej selektywnej, przepisy art. 3 Porozumienia, do którego załącznikiem jest niniejszy regulamin, nie pozbawiają Umawiających się Stron prawa do zakazania stosowania w pojazdach rejestrowanych przez Strony świateł głównych o barwie białej bądź żółtej selektywnej.
C. POZOSTAŁE PRZEPISY ADMINISTRACYJNE
11. ZMIANA TYPU ŚWIATŁA GŁÓWNEGO I ROZSZERZENIE HOMOLOGACJI
11.1. Każda zmiana typu światła głównego wymaga powiadomienia organu administracji, które udzielił homologacji danego typu światła głównego. W takim przypadku, organ taki może:
11.1.1. uznać za mało prawdopodobne, aby dokonane zmiany miały istotne negatywne skutki, i uznać, że dane światło główne nadal spełnia odpowiednie wymogi; lub
11.1.2. zażądać dodatkowego sprawozdania z badań przeprowadzonych przez placówkę techniczną upoważnioną do wykonania takich badań.
11.2. Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin powiadamia się o potwierdzeniu lub odmowie udzielenia homologacji, z określeniem zmian, w trybie określonym w pkt 4.1.4 powyżej.
11.3. Właściwy organ, który udzielił rozszerzenia homologacji, przydziela numer seryjny każdemu formularzowi zawiadomienia sporządzonemu dla takiego rozszerzenia i powiadamia o nim, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin.
12. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI
12.1. Światła główne homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem muszą być wykonane w sposób zapewniający ich zgodność z homologowanym typem poprzez spełnienie wymogów określonych w pkt 6 i 7.
12.2. W celu sprawdzenia, czy spełnione są wymogi określone w pkt 12.1, przeprowadza się odpowiednie inspekcje produkcji.
12.3. Posiadacz homologacji jest zobowiązany w szczególności:
12.3.1. zapewnić procedury skutecznej kontroli jakości produktów;
12.3.2. posiadać dostęp do aparatury kontrolnej niezbędnej do sprawdzenia zgodności każdego homologowanego typu;
12.3.3. dopilnować, aby wyniki badań były dokumentowane, a powiązane dokumenty były dostępne do wglądu przez okres uzgodniony w umowie z organem administracji;
12.3.4. przeprowadzić analizę wyników każdego rodzaju badań w celu sprawdzenia i zapewnienia niezmienności charakterystycznych właściwości produktu, z uwzględnieniem odchyleń dopuszczalnych w przemysłowym procesie produkcyjnym;
12.3.5. zapewnić, aby dla każdego typu pojazdu przeprowadzane były co najmniej badania określone w załączniku 4 do niniejszego regulaminu;
12.3.6. dopilnować, aby w przypadku pobrania próbek świadczących o niezgodności z danym typem badania zostały pobrane kolejne próbki i przeprowadzone kolejne badania. Należy podjąć wszelkie niezbędne kroki w celu przywrócenia zgodności odpowiedniej produkcji.
12.4. Organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie dokonać weryfikacji metod kontroli zgodności produkcji stosowanych w każdym zakładzie produkcyjnym.
12.4.1. Przy każdej inspekcji inspektorowi zewnętrznemu należy przedstawić protokoły z badań oraz dokumentację produkcyjną.
12.4.2. Inspektor jest uprawniony do pobrania losowych próbek do badań w laboratorium producenta. Minimalna ilość próbek może być ustalona w oparciu o wyniki własnych inspekcji producenta.
12.4.3. W przypadku stwierdzenia niezadowalającej jakości lub konieczności weryfikacji prawidłowości badań przeprowadzonych zgodnie z pkt 12.4.2 powyżej inspektor wybiera próbki do wysłania do placówki technicznej, które przeprowadziła badania homologacyjne typu, z zastosowaniem kryteriów określonych w załączniku 7.
12.4.4. Właściwy organ może przeprowadzić dowolne badania przewidziane w niniejszym regulaminie. Badania te prowadzi się na losowo wybranych próbkach zgodnie z kryteriami załącznika 7, nie powodując utrudnień w realizacji zamówień producenta.
12.4.5. W miarę możliwości inspekcje wykonywane są przez właściwy organ z częstotliwością raz na dwa lata. Właściwy organ może jednak zmienić częstotliwość inspekcji z uwagi na posiadane informacje dotyczące zastosowanych środków zapewniających skuteczną kontrolę zgodności produkcji. W przypadku stwierdzenia negatywnych wyników właściwy organ musi zapewnić podjęcie wszelkich niezbędnych kroków w celu niezwłocznego przywrócenia zgodności produkcji.
12.5. Świateł głównych z widocznymi wadami nie bierze się pod uwagę.
12.6. Wartości referencyjnej nie bierze się pod uwagę.
13. SANKCJE Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI PRODUKCJI
13.1. Homologacja typu światła głównego udzielona na mocy niniejszego regulaminu może zostać cofnięta, jeżeli nie są spełnione odpowiednie wymogi lub jeżeli światło główne opatrzone znakiem homologacji jest niezgodne z homologowanym typem.
13.2. Jeżeli Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadomi o tym fakcie pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin, wykorzystując do tego celu formularz zawiadomienia zgodny ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
14. OSTATECZNE ZANIECHANIE PRODUKCJI
Jeżeli posiadacz homologacji zaprzestanie całkowicie produkcji światła głównego homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem, zobowiązany jest poinformować o tym organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu właściwego powiadomienia organ ten poinformuje o tym, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin.
15. NAZWY I ADRESY UPOWAŻNIONYCH PLACÓWEK TECHNICZNYCH WYKONUJĄCYCH BADANIA HOMOLOGACYJNE ORAZ NAZWY I ADRESY ORGANÓW ADMINISTRACJI
Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin zobowiązane są do przekazania Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazw i adresów upoważnionych placówek technicznych wykonujących badania homologacyjne oraz nazw i adresów organów administracji udzielających homologacji, którym należy przesłać wydane w innych krajach formularze poświadczające udzielenie homologacji, rozszerzenie, odmowę udzielenia lub cofnięcie homologacji, lub ostateczne zaniechanie produkcji.
16. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
16.1. Po upływie 6 miesięcy od daty wejścia w życie regulaminu nr 112 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin przestają udzielać homologacji EKG na mocy niniejszego regulaminu.
16.2. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji na podstawie niniejszego regulaminu oraz wcześniejszych serii poprawek do niniejszego regulaminu.
16.3. Homologacje udzielone na podstawie niniejszego regulaminu przed datą wejścia w życie regulaminu nr 112 oraz wszystkie rozszerzenia homologacji, w tym udzielone w dalszej kolejności na podstawie wcześniejszych serii poprawek do niniejszego regulaminu, pozostają ważne na czas nieokreślony.
16.4. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal udzielają homologacji świateł głównych na podstawie niniejszej i wcześniejszych serii poprawek do niniejszego regulaminu, o ile światła te mają być stosowane jako części zamienne do montażu w pojazdach będących w użytkowaniu.
16.5. Począwszy od daty wejścia w życie regulaminu nr 112 Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą zabronić montażu w nowych pojazdach typu światła głównego homologowanego zgodnie z regulaminem nr 112.
16.6. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin w dalszym ciągu zezwalają na montaż w typie pojazdu lub w pojazdach świateł głównych, które otrzymały homologację na podstawie niniejszego regulaminu.
16.7. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin w dalszym ciągu zezwalają na montaż lub stosowanie w pojazdach świateł głównych homologowanych na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego wcześniejszymi seriami poprawek, pod warunkiem że światła te stanowią części zamienne.
______
(1) Przepisy niniejszego regulaminu nie zabraniają Stronom Porozumienia stosującym niniejszy regulamin zakazania stosowania wraz ze światłem głównym z szybą z tworzywa sztucznego homologowaną na podstawie niniejszego regulaminu mechanicznego urządzenia do oczyszczania światła głównego (z wycieraczkami).
(2) Wystąpienie o udzielenie homologacji żarówki: zob. regulamin nr 37.
(3) W przypadku świateł głównych przystosowanych do spełniania wymagań ruchu tylko po jednej stronie drogi (prawej lub lewej) zaleca się ponadto, aby powierzchnia, którą można zasłonić, aby zapobiec uciążliwości dla użytkowników w krajach, gdzie ruch odbywa się po stronie przeciwnej niż właściwa dla danego światła, była zaznaczona w sposób nieusuwalny na szybach świateł. Oznaczenie to nie jest jednak niezbędne, gdy powierzchnia ta wynika jednoznacznie z budowy światła.
(4) Jeżeli szyby nie można odłączyć od obudowy światła głównego, to wystarczy miejsce na szybie.
(5) 1 - Niemcy, 2 - Francja, 3 - Włochy, 4 - Niderlandy, 5 - Szwecja, 6 - Belgia, 7 - Węgry, 8 - Republika Czeska, 9 - Hiszpania, 10 - Serbia, 11 - Zjednoczone Królestwo, 12 - Austria, 13 - Luksemburg, 14 - Szwajcaria, 15 (numer wolny), 16 - Norwegia, 17 - Finlandia, 18 - Dania, 19 - Rumunia, 20 - Polska, 21 - Portugalia, 22 - Federacja Rosyjska, 23 - Grecja, 24 - Irlandia, 25 - Chorwacja, 26 - Słowenia, 27 - Słowacja, 28 - Białoruś, 29 - Estonia, 30 (numer wolny), 31 - Bośnia i Hercegowina, 32 - Łotwa, 33 (numer wolny), 34 - Bułgaria, 35 (numer wolny), 36 - Litwa, 37 - Turcja, 38 (numer wolny), 39 - Azerbejdżan, 40 - Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, 41 (numer wolny), 42 - Wspólnota Europejska (homologacje udzielane są przez jej państwa członkowskie z użyciem właściwych im symboli EKG), 43 - Japonia, 44 (numer wolny), 45 - Australia, 46 - Ukraina, 47 - Republika Południowej Afryki, 48 - Nowa Zelandia, 49 - Cypr, 50 - Malta, 51 - Republika Korei, 52 - Malezja oraz 53 - Tajlandia. Kolejne numery przydzielane są pozostałym krajom w porządku chronologicznym, w jakim ratyfikują Porozumienie dotyczące przyjęcia jednolitych wymagań technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań, lub do Porozumienia tego przystępują, a Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych powiadamia Umawiające się Strony Porozumienia o przydzielonych w ten sposób numerach.
(6) Wymogi techniczne dotyczące żarówek: zob. regulamin nr 37.
(7) Uznaje się, że światło główne spełnia wymogi określone w niniejszym punkcie, jeżeli żarówkę można łatwo zamontować w świetle głównym, a wpusty żarówki można prawidłowo umieścić w otworach nawet w ciemności.
(8) Filtrami są wszystkie elementy, w tym szyba, które mają zmieniać barwę światła (za wyjątkiem elementów stanowiących część samej żarówki).
(9) Ekran pomiarowy powinien być na tyle szeroki, aby umożliwić ocenę granicy światła i cienia w przedziale co najmniej 5° po obu stronach prostej vv.
(10) Jeżeli granica światła i cienia nie wykazuje wyraźnego punktu załamania, to ustawienie boczne należy wykonać w taki sposób, aby jak najlepiej spełnić wymagania dotyczące oświetlenia w punktach 75 R i 50 R dla ruchu prawostronnego i punktów 75 L i 50 L dla ruchu lewostronnego.
(11) Takie specjalne światło główne homologowane tylko w odniesieniu do światła mijania może również zawierać światło drogowe nie podlegające wymaganiom.
(12) Ograniczenie korekty ustawienia do 1° w prawo lub w lewo nie wyklucza korekty ustawienia w pionie w górę lub w dół. Korekta ustawienia w pionie podlega tylko ograniczeniom wynikającym z wymogów pkt 6. 3. Pozioma część granicy światła i cienia nie powinna jednak wykraczać poza prostą hh (przepisów pkt 6. 3 nie stosuje się do świateł głównych, które mają spełniać wymogi niniejszego regulaminu tylko w odniesieniu do światła mijania).
(13) Wartość natężenia oświetlenia w dowolnym punkcie strefy A i B leżącym jednocześnie w strefie III nie może przekraczać 0,7 lx.
(14) Co odpowiada iluminantowi A wg Międzynarodowej Komisji Oświetleniowej (CIE)
(15) Wymaganie to będzie przedmiotem zalecenia dla organów administracji.
(16) Warunkowo dopuszczalne są inne wartości. W przypadku braku określonych specyfikacji zaleca się użycie homologowanego światła głównego.
ZAŁĄCZNIKI
