Sprawa C-655/20: Postanowienie Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 17 listopada 2021 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de Primera Instancia no 38 de Barcelona - Hiszpania) - Marc Gómez del Moral Guasch / Bankia SA [Odesłanie prejudycjalne - Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem - Ochrona konsumentów - Dyrektywa 93/13/EWG - Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich - Umowa kredytu hipotecznego - Zmienna stopa procentowa - Wskaźnik referencyjny dla kredytów hipotecznych (IRPH) - Przeprowadzana przez sąd krajowy kontrola przejrzystości - Ocena nieuczciwego charakteru warunków umownych - Skutki stwierdzenia nieważności - Wyrok z dnia 3 marca 2020 r., Gómez del Moral Guasch (C-125/18, EU:C:2020:138) - Nowe pytania]

Postanowienie Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 17 listopada 2021 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de Primera Instancia no 38 de Barcelona - Hiszpania) - Marc Gómez del Moral Guasch / Bankia SA
(Sprawa C-655/20) 1

[Odesłanie prejudycjalne - Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem - Ochrona konsumentów - Dyrektywa 93/13/EWG - Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich - Umowa kredytu hipotecznego - Zmienna stopa procentowa - Wskaźnik referencyjny dla kredytów hipotecznych (IRPH) - Przeprowadzana przez sąd krajowy kontrola przejrzystości - Ocena nieuczciwego charakteru warunków umownych - Skutki stwierdzenia nieważności - Wyrok z dnia 3 marca 2020 r., Gómez del Moral Guasch (C-125/18, EU:C:2020:138) - Nowe pytania]

Język postępowania: hiszpański

(2022/C 37/02)

(Dz.U.UE C z dnia 24 stycznia 2022 r.)

Sąd odsyłający

Juzgado de Primera Instancia no 38 de Barcelona

Strony w postępowaniu głównym

Strona powodowa: Marc Gómez del Moral Guasch

Strona pozwana: Bankia SA

Sentencja

1) Artykuł 5 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz wymóg przejrzystości warunków umownych w kontekście kredytu hipotecznego należy interpretować w ten sposób, że zezwalają przedsiębiorcy na niezawarcie w takiej umowie pełnej definicji wskaźnika referencyjnego służącego do obliczenia zmiennej stopy procentowej lub na niedostarczenie konsumentowi, przed zawarciem umowy, broszury informacyjnej przedstawiającej dotychczasowe zmiany tego wskaźnika, na tej podstawie, iż informacje dotyczące tego wskaźnika są oficjalnie publikowane, pod warunkiem że w świetle publicznie dostępnych oraz dostarczonych informacji, w danym wypadku przez przedsiębiorcę, właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument, był w stanie zrozumieć konkretne działanie metody obliczania wskaźnika referencyjnego i w ten sposób ocenić, na podstawie precyzyjnych i zrozumiałych kryteriów, potencjalnie istotne konsekwencje gospodarcze takiej klauzuli dla swoich zobowiązań finansowych.

2) Artykuł 3 ust. 1, art. 4 ust. 2 i art. 5 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że jeżeli sąd krajowy stwierdzi, iż klauzula umowna, której celem jest określenie sposobu obliczania zmiennej stopy procentowej w umowie kredytu hipotecznego, nie została sformułowana w sposób jasny i zrozumiały, to w rozumieniu art. 4 ust. 2 lub art. 5 tej dyrektywy, na nim spoczywa obowiązek zbadania, czy warunek ten jest "nieuczciwy" w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy.

3) Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że zobowiązuje on sąd krajowy do zaoferowania konsumentowi wyboru pomiędzy, z jednej strony, rewizją umowy poprzez zastąpienie warunku umownego ustalającego zmienną stopę procentową, który został uznany za nieuczciwy, warunkiem odwołującym się do wskaźnika przewidzianego w ustawie jako warunek zastępczy, a z drugiej strony, unieważnieniem umowy kredytu hipotecznego w całości, jeżeli umowa nie może dalej obowiązywać bez tego warunku.

4) Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w zw. z art. 1 ust. 2 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by w przypadku nieważności nieuczciwego warunku ustalającego wskaźnik referencyjny dla obliczania odsetek zmiennych od kredytu sąd krajowy zastąpił ten warunek wskaźnikiem referencyjnym dla obliczania odsetek zmiennych od kredytu, zgodnie z warunkami określonymi w pkt 67 wyroku z dnia 3 marca 2020 r., Gómez del Moral Guasch (C-125/18 C:2020:138), zastąpić ten wskaźnik wskaźnikiem ustawowym, mającym zastosowanie w braku odmiennego porozumienia stron umowy, jeżeli te dwa wskaźniki są ustalane za pomocą metody obliczeniowej o równoważnym stopniu złożoności, a prawo krajowe przewiduje takie zastąpienie w sprawach niespornych, gdy ma ono na celu utrzymanie równowagi korzyści między stronami, pod warunkiem że wskaźnik zastępczy skutecznie odzwierciedla uzupełniający przepis prawa krajowego.

5) Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji, w której umowa zawarta między przedsiębiorcą i konsumentem nie może nadal obowiązywać po usunięciu nieuczciwego warunku, a unieważnienie umowy w całości naraża konsumenta na szczególnie szkodliwe konsekwencje, sąd krajowy może zaradzić nieważności tego warunku poprzez zastąpienie go przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym, przy czym zastosowanie stopy wynikającej ze wskaźnika zastępczego powinno nastąpić w dniu zawarcia umowy.

1 Data wpłynięcia: 2.12.2020.

Zmiany w prawie

Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2022.37.2

Rodzaj: Postanowienie
Tytuł: Sprawa C-655/20: Postanowienie Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 17 listopada 2021 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de Primera Instancia no 38 de Barcelona - Hiszpania) - Marc Gómez del Moral Guasch / Bankia SA [Odesłanie prejudycjalne - Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem - Ochrona konsumentów - Dyrektywa 93/13/EWG - Nieuczciwe warunki w umowach konsumenckich - Umowa kredytu hipotecznego - Zmienna stopa procentowa - Wskaźnik referencyjny dla kredytów hipotecznych (IRPH) - Przeprowadzana przez sąd krajowy kontrola przejrzystości - Ocena nieuczciwego charakteru warunków umownych - Skutki stwierdzenia nieważności - Wyrok z dnia 3 marca 2020 r., Gómez del Moral Guasch (C-125/18, EU:C:2020:138) - Nowe pytania]
Data aktu: 17/11/2021
Data ogłoszenia: 24/01/2022