Pismem z dnia 19 lipca 2021 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Hiszpanię o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i towarzyszącego mu pisma na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIE
Faks: + 32 22961242
Stateaidgreffe@ec.europa.eu
Otrzymane uwagi zostaną przekazane Hiszpanii. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie klauzulą poufności ich tożsamości lub fragmentów zgłaszanych uwag.
W dniu 17 kwietnia 2019 r. Hiszpania powiadomiła o orzeczeniu arbitrażowym wydanym w dniu 15 czerwca 2018 r. przez trybunał arbitrażowy ("trybunał") ustanowiony pod auspicjami Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych ("ICSID") w kontekście postępowania arbitrażowego ICSID nr ARB/13/31 Antin Infrastructure Services Luxembourg S.a.r.l. i Antin Energia Termosolar B.V. (łącznie "Antin") przeciwko Hiszpanii. Orzeczenie to, zmienione w dniu 29 stycznia 2019 r., przyznaje przedsiębiorstwu Antin rekompensatę w wysokości 101 mln EUR wraz z odsetkami od tej kwoty i wkładem w koszty postępowania arbitrażowego, które Hiszpania ma zapłacić z tytułu naruszenia przez nią Traktatu karty energetycznej ("orzeczenie" lub "środek").
W 2011 r. przedsiębiorstwo Antin zainwestowało w przejęcie 45 % udziałów w przedsiębiorstwach Andasol, tj. w Andasol-1 Central Termosolar UNO S.A. oraz Andasol-2 Central Termosolar DOS. Przedsiębiorstwa Andasol są właścicielami i operatorami elektrowni Andasol-1 i Andasol-2, dwóch instalacji wykorzystujących skoncentrowaną energię słoneczną ("CPS"), o mocy 49,9 MW każda, zlokalizowanych w Granadzie w Hiszpanii (łącznie "elektrownie Andasol"). Budowa elektrowni Andasol została zakończona w 2008 r. i 2009 r., a w 2009 r. zostały one wpisane do odpowiedniego rejestru administracyjnego zakładów produkcji energii elektrycznej.
W momencie realizacji inwestycji przez Antin elektrownie Andasol korzystały z obowiązującego wówczas systemu premii (zwanego dalej "programem z 2007 r."). Program ten miał na celu wspieranie produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i był regulowany dekretami królewskimi 661/2007, 1578/2008 i 6/2009. W ramach programu z 2007 r. w latach 2009-2012 elektrownie Andasol korzystały również ze wsparcia na rzecz energii elektrycznej wytwarzanej z wykorzystaniem gazu ziemnego.
Hiszpania zmieniła program z 2007 r. w drodze szeregu aktów prawnych, tj. dekretu królewskiego z mocą ustawy nr 9/2013, ustawy 24/2013, dekretu królewskiego 413/2014 oraz rozporządzeń IET/1045/2014 i IET/1459/2014 ("program z 2013 r."). W programie z 2013 r. zastosowano inną w porównaniu z systemem z 2007 r. metodę obliczania wynagrodzenia dla instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych. Program z 2013 r. otrzymał w 2017 r. zatwierdzenie pomocy państwa (zob. SA.40348 - "decyzja Komisji z 2017 r.") na podstawie Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 1 . Hiszpania stwierdziła, że do chwili obecnej elektrownie Andasol nadal otrzymują wsparcie w ramach programu z 2013 r.
W sierpniu 2017 r. przedsiębiorstwo Antin sprzedało swoją inwestycję w elektrownie Andasol na rzecz Cubico Sustainable Investments Limited za cenę 75,2 mln EUR.
Zdaniem Antin zmiany w hiszpańskich ramach prawnych mających zastosowanie do elektrowni CSP, w które Antin zainwestowało, spowodowały poważne i znaczne szkody w inwestycjach i były sprzeczne ze zobowiązaniami Hiszpanii wynikającymi z Traktatu karty energetycznej ("TKE"), w szczególności z zasadą sprawiedliwego i równego traktowania na podstawie art. 10 ust. 1. W związku z tym w listopadzie 2013 r. przedsiębiorstwo Antin wniosło przeciwko Hiszpanii skargę do trybunału.
Trybunał orzekł, że Hiszpania naruszyła art. 10 ust. 1 Traktatu karty energetycznej, nie przyznając sprawiedliwego i równego traktowania inwestycjom przedsiębiorstwa Antin, i zasądził rekompensatę. Wynika to ze zmian regulacyjnych w systemie wynagrodzeń dla instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych, które to zmiany wprowadzono w drodze aktów prawnych przyjętych przez Hiszpanię od lipca 2013 r. w porównaniu z systemem wynagrodzeń obowiązującym w momencie inwestycji przedsiębiorstwa Antin.
Beneficjentem środka jest odbiorca rekompensaty z tytułu przyznania dotacji, tj. Antin. Forma wsparcia będzie obejmowała jednorazową płatność całkowitej kwoty obliczonej jako orzeczenie arbitrażowe, odsetki przed wydaniem orzeczenia, a także odsetki po jego wydaniu, które będą musiały zostać ponownie obliczone na podstawie daty faktycznej płatności. W momencie zgłoszenia Hiszpania szacowała łączną kwotę na 114 900 983 EUR. Wypłata rekompensaty będzie finansowana z budżetu ogólnego państwa hiszpańskiego.
Hiszpania stwierdziła, że skutkiem orzeczenia będzie niezgodna z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa. Jedynym celem środka jest wykonanie wykonalnego i wiążącego orzeczenia arbitrażowego. Ponadto Hiszpania podniosła, że środek nie ma efektu zachęty, a interwencja państwa jest obowiązkowa, ponieważ wykonanie orzeczenia jest wiążące dla Hiszpanii, zaś orzeczenie przyznające Antin rekompensatę, która ma zostać wypłacona przez Hiszpanię, jest zgodne z żądaniami tego przedsiębiorstwa.
W dniu 25 czerwca 2021 r. Sąd Federalny Australii w Pełnym Składzie uznał to orzeczenie za wiążące dla Hiszpanii.
Na obecnym etapie Komisja uważa, że spełnione są kumulatywne kryteria istnienia pomocy państwa i że środek stanowi pomoc państwa. W tym względzie Komisja powołuje się również na ocenę dokonaną w sekcji 3.5.3 decyzji Komisji z 2017 r., w której stwierdzono, że wszelkie rekompensaty, które trybunał arbitrażowy przyznaje inwestorowi ze względu na fakt, że Hiszpania zmieniła program z 2007 r. w ramach programu z 2013 r., stanowią same w sobie pomoc państwa. Trybunały arbitrażowe nie są jednak właściwe do zatwierdzania przyznawania pomocy państwa. Wchodzi to w zakres wyłącznych kompetencji Komisji. W związku z tym rekompensata ta podlega zgłoszeniu pomocy państwa zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE i podlega obowiązkowi stosowania okresu zawieszenia.
Hiszpania nie przedstawiła argumentów, które mogłyby uzasadnić środek na podstawie art. 107 ust. 2 lub art. 107 ust. 3 TFUE. Na obecnym etapie postępowania Komisja wyraża wstępne wątpliwości co do zgodności środka z rynkiem wewnętrznym, w szczególności dotyczące: (i) ewentualnego naruszenia traktatów UE przez środek pomocy oraz (ii) niezgodności środka pomocy z kryteriami zgodności określonymi w odpowiednich wytycznych w sprawie pomocy państwa.
W odniesieniu do pkt (i), biorąc pod uwagę, że orzeczenie zostało wydane w oparciu o przewidziany w art. 26 TKE mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, Komisja uważa na tym etapie, że orzeczenie to może być sprzeczne z art. 19 ust. 1 TUE, art. 267 i 344 TFUE oraz z ogólnymi zasadami prawa Unii dotyczącymi wzajemnego zaufania i autonomii. Ponadto wątpliwości Komisji związane są z faktem, że przedmiotowe orzeczenie mogłoby prowadzić do dyskryminacji wśród inwestorów objętych programem z 2007 r. ze względu na ich przynależność państwową oraz ich możliwość dostępu do arbitrażu międzynarodowego.
W odniesieniu do pkt (ii) Komisja zauważa, że moment przyznania pomocy jest istotny dla ustalenia, na podstawie których wytycznych w sprawie pomocy państwa należy pomoc oceniać. Komisja ocenia zgodność środka z rynkiem wewnętrznym na podstawie Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska 2 z 2008 r., które mają zastosowanie, jeżeli przyznanie pomocy następuje w momencie, gdy program z 2007 r. został zmieniony w ramach programu z 2013 r., a także zgodnie z Wytycznymi w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią, które mają zastosowanie, jeżeli momentem przyznania pomocy jest przyjęcie lub wykonanie orzeczenia.
Komisja ocenia na podstawie kryteriów zgodności zawartych w Wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i Wytycznych dotyczących środowiska i celów związanych z energią, mających zastosowanie do pomocy na rzecz energii ze źródeł odnawialnych, ponieważ jest to działalność, która doprowadziła do wszczęcia postępowania arbitrażowego prowadzącego do wydania orzeczenia.
Na podstawie dostępnych informacji Komisja ma wątpliwości, czy środek ma efekt zachęty i czy jest niezbędny do rozwoju działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych lub innej działalności. Dodatkowo, ponieważ elektrownie Andasol otrzymują wsparcie w ramach programu z 2013 r., rekompensata przyznana w wyniku orzeczenia zwiększyłaby stopę rentowności powyżej poziomów, które Komisja uznała w swojej decyzji z 2017 r. za proporcjonalne w odniesieniu do istniejących elektrowni, takich jak elektrownie Andasol. Ponadto z uwagi na to, że rekompensata w ramach orzeczenia została przyznana tylko jednemu z beneficjentów programu, mogłaby ona nadmiernie zakłócić konkurencję.
Zgodnie z art. 16 rozporządzenia Rady (UE) 2015/1589 3 wszelka niezgodna z prawem pomoc może podlegać odzyskaniu od beneficjenta.
TEKST PISMA
grafika
