Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Realizacja celów zrównoważonego rozwoju do 2030 r

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Realizacja celów zrównoważonego rozwoju do 2030 r.
(2021/C 440/07)

Sprawozdawca: Ricardo Rio (PT/EPL), burmistrz Bragi
Dokument źródłowy: Realizacja celów zrównoważonego rozwoju - podejście kompleksowe Roczna strategia zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2021 r.
ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

1. Uważa, że osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju ma zasadnicze znaczenie dla wszystkich 194 krajów, które przyjęły agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju i jest zdania, że trwająca pandemia i jej oczekiwane skutki zdrowotne, gospodarcze, społeczne, ekologiczne i kulturalne będą stanowić nowy impuls do realizacji tego celu. Dlatego zwraca się do europejskich przywódczyń i przywódców o przyjęcie ambitnego i konsekwentnego podejścia w programach polityki wewnętrznej i zagranicznej oraz o jednoznaczne stwierdzenie, że w ramach dekady działań ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju Unia Europejska na wszystkich poziomach sprawowania rządów musi być liderem i widocznym krzewicielem osiągania celów zrównoważonego rozwoju.

2. Jest zdania, że niniejsza opinia musi być postrzegana jako zachęta dla Komisji Europejskiej do położenia jeszcze większego akcentu na cele zrównoważonego rozwoju jako integralną część podstawowych europejskich wartości i tożsamości europejskiej, a tym samym do nadania im odpowiednio wysokiej rangi w jej nadrzędnej narracji i priorytetach.

3. Z zadowoleniem przyjmuje przywództwo polityczne Komisji Europejskiej we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju za pośrednictwem Europejskiego Zielonego Ładu oraz nowe ukierunkowanie europejskiego semestru na cele zrównoważonego rozwoju, a także podejście Komisji do promowania ambitnego programu dotyczącego bardziej zrównoważonej, konkurencyjnej, otwartej na świat i spójnej Europy, która jest w stanie sprostać wyzwaniom XXI w. Podejście to zostało wzmocnione dzięki dodatkowym funduszom Next Generation EU z myślą o zbudowaniu bardziej ekologicznej, bardziej cyfrowej i bardziej odpornej Europy.

4. Podtrzymuje jednak postulat Rady, Parlamentu Europejskiego, KR-u i byłej wielostronnej platformy UE na rzecz zrównoważonego rozwoju, aby opracować nadrzędną strategię na rzecz celów zrównoważonego rozwoju, która zastąpiłaby strategię "Europa 2020" i która urzeczywistniłaby wspólną wizję modelu rozwoju zrównoważonego, jakiego pragniemy dla Unii Europejskiej i jaki chcielibyśmy promować poza nią, dzięki czemu wszystkie władze lokalne i regionalne mogłyby dążyć do tych samych celów i założeń w ten sam sposób.

5. Przypomina, że przegląd polityki handlowej UE ma na celu promowanie większej zrównoważoności zgodnie z jej zobowiązaniem do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ. Tylko spójny i zrównoważony model handlu zgodny z podstawowymi wartościami Unii Europejskiej może przyczynić się do dobrostanu i dobrobytu wszystkich ludzi, zarówno w UE, jak i w innych częściach świata.

6. Wyraża ponadto ubolewanie, że cele zrównoważonego rozwoju stopniowo tracą na znaczeniu w narracji UE i są mniej widoczne w kształtowaniu polityki UE, co zagraża ich realizacji do 2030 r.

7. Uważa, że zdolność komunikacji i wzajemnego uczenia się skupiona wokół celów zrównoważonego rozwoju jest kluczowym elementem podnoszenia świadomości i zaangażowania wszystkich stron, co wymaga większych dostosowań między systemami sprawowania rządów w UE w kwestiach gospodarczych, społecznych i ekologicznych, takich jak europejski semestr, Europejski Zielony Ład i wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych, a celami zrównoważonego rozwoju.

8. Zauważa, że powiązania między wymienionymi inicjatywami a celami zrównoważonego rozwoju wydają się czasem luźne. Podkreśla w związku z tym, że Komisja powinna zaangażować wszystkie odpowiednie departamenty Komisji i unikać "inicjatyw silosowych".

9. Z zadowoleniem przyjmuje dokument roboczy służb Komisji Europejskiej w sprawie realizacji celów zrównoważonego rozwoju do 2030 r. jako przydatne sprawozdanie z wdrażania, ale ubolewa, że zawiera on jedynie wykaz inicjatyw wymienionych w ramach celów zrównoważonego rozwoju.

10. Na przykład w nowej zaktualizowanej strategii przemysłowej 1 , przedstawionej w maju 2021 r., nie wspomina się o celach zrównoważonego rozwoju, a zatem nie może ona być częścią szerzej zakrojonych działań na rzecz spójności polityki i zrównoważonego rozwoju. Ogranicza to przydatność dokumentu roboczego służb Komisji odnośnie do realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

11. Z zadowoleniem przyjmuje wyrażone w komunikacie w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 29 kwietnia 2021 r. 2  zobowiązanie do uwzględnienia celów zrównoważonego rozwoju we wszystkich obszarach polityki, a także do określenia odpowiednich celów zrównoważonego rozwoju dla każdego wniosku oraz do zbadania, w jaki sposób inicjatywa przyczyni się do ich osiągnięcia, co stanowi powtórzenie poprzedniego apelu KR-u 3 . Ponadto uważa, że przejrzyste i szeroko zakrojone oceny skutków ex ante mają szczególne znaczenie dla kontroli zrównoważoności wniosków.

12. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dokumencie roboczym służb Komisji skoncentrowano się na znaczeniu uczestnictwa zainteresowanych stron oraz na uznaniu roli i pracy zarówno Europejskiego Komitetu Regionów, jak i władz lokalnych i regionalnych. Zwraca również uwagę na istotną rolę krajowych, europejskich i międzynarodowych stowarzyszeń regionów i miast.

13. Zauważa, że zapowiedziane wcześniej środki na rzecz dalszej wymiany i dialogu w postaci konferencji i okresowych wydarzeń organizowanych przez Komisję Europejską nie zostały jeszcze zrealizowane, i wzywa do ściślejszej współpracy między Komisją Europejską, Radą, Parlamentem Europejskim i Europejskim Komitetem Regionów w zakresie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu UE.

14. Podkreśla, że pandemia COVID-19 pokazała znaczenie zrównoważonego rozwoju oraz że cele zrównoważonego rozwoju mogą pomóc w dążeniu do spójnej, całościowej wizji w ramach Next Generation EU, w szczególności w ustanowieniu krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności jako części Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF).

15. Uważa, że brak zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w niektórych państwach członkowskich oraz brak znaczącego procesu konsultacji w formułowaniu krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności na poziomie wyznaczania priorytetów i planowanych działań wystawia na szwank powodzenie tych planów w tych państwach, gdyż regionalne perspektywy głębokiej transformacji gospodarczej, społecznej i środowiskowej odzwierciedlone są jedynie częściowo. Istnieje wyraźna pilna potrzeba wsparcia realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym w celu prowadzenia odbudowy w lepszy i bardziej sprawiedliwy sposób.

16. Podkreśla, że istnieją dwa kluczowe podejścia pomocnicze: bardziej spójna koordynacja między celami zrównoważonego rozwoju i głównymi strategiami politycznymi Unii Europejskiej oraz nowy impuls do realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym. Podejścia te muszą być stosowane wraz z wyraźnymi zachętami dla wszystkich zainteresowanych stron. W tym kontekście większa interakcja między instytucjami europejskimi a szczeblem lokalnym i regionalnym przyniosłaby korzyści wszystkim stronom.

Zarządzanie celami zrównoważonego rozwoju a instytucje europejskie

17. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że obecna Komisja Europejska podjęła zdecydowane zobowiązanie polityczne na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Powinny temu jednak towarzyszyć konkretne ustalenia dotyczące zarządzania wewnętrznego w ramach Komisji Europejskiej, np. regularne spotkania koordynacyjne gabinetu przewodniczącej z gabinetami innych komisarzy dotyczące włączania realizacji celów zrównoważonego rozwoju do wszystkich dziedzin polityki.

18. Stwierdza, że wielostronna platforma UE na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju była dobrym krokiem w kierunku włączenia społeczeństwa obywatelskiego oraz władz lokalnych i regionalnych w podejmowanie decyzji dotyczących celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu europejskim. Zalecenia platformy w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju w UE powinny zostać wykorzystane do dalszych działań 4 .

19. Uznaje Europejski Pakt na rzecz Klimatu za krok mający na celu zachęcenie większej liczby osób do podjęcia działań, ale skupiający się jedynie na tematach związanych z terenami zielonymi i poświęcony zachęcaniu zainteresowanych stron do podjęcia działań, podczas gdy platforma obejmowała wszystkie cele zrównoważonego rozwoju i działała jako struktura dialogu w celu wspierania Komisji Europejskiej i doradzania jej w zakresie ich terminowej realizacji.

20. Zaleca wykorzystanie sprawozdania przedstawionego pod koniec kadencji poprzedniej platformy w celu przygotowania wszelkich dalszych zorganizowanych dialogów. Opowiada się również za tym, by przyszły zorganizowany dialog pozostał jak najbardziej reprezentatywny wobec szerokiego spektrum podmiotów zainteresowanych realizacją celów zrównoważonego rozwoju, wywodzących się z organizacji społeczeństwa obywatelskiego, sektora prywatnego, związków zawodowych, środowisk akademickich, samorządów regionalnych i lokalnych oraz grup mniejszości lub słabszych grup społecznych, które reprezentują cztery wymiary zrównoważonego rozwoju (gospodarczy, środowiskowy, społeczny i wymiar zarządzania) oraz mają udokumentowane osiągnięcia i doświadczenie w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu UE. W zamian zainteresowane strony powinny ponosić odpowiedzialność przed swoimi okręgami wyborczymi, gromadzić informacje i przekazywać im sprawozdania.

21. Podkreśla znaczenie uwzględniania równości płci i równych szans dla wszystkich w strategiach politycznych i programach UE służących realizacji celów zrównoważonego rozwoju, co podkreślono w niedawnym sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie uwzględniania aspektu płci w budżecie UE 5 .

22. W związku z tym zwraca się do Komisji Europejskiej o odnowienie platformy na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju lub utworzenie innej platformy dialogu o dużej sile przebicia i uporządkowanych działaniach następczych, która wspierałaby wiedzę fachową wszystkich zainteresowanych stron z instytucji publicznych i prywatnych na temat Agendy 2030 i która doradzałaby bezpośrednio Komisji Europejskiej.

23. Ponawia apele ze strony różnych sektorów, zwłaszcza własne apele jako orędownika pomocniczości w działaniu, by wspólne działania UE były w większym stopniu oparte na dzieleniu się najlepszymi praktykami, ocenach skutków i lepszym powiązaniu z tzw. poczwórną helisą (nauka, polityka, przemysł i społeczeństwo). Największy wpływ ma integracja wiedzy i doświadczenia między dyscyplinami, sektorami polityki i wszystkimi celami zrównoważonego rozwoju. Inicjatywa KE "Intelligent Cities Challenge" ["Wyzwanie dla inteligentnych miast"] jest doskonałym przykładem, który należy promować i rozwijać w innych dyrekcjach generalnych i obszarach polityki, podobnie jak platforma strategii inteligentnej specjalizacji (S3) na rzecz celów zrównoważonego rozwoju, która mogłyby być lepiej wykorzystywana przez regiony europejskie.

24. Uważa, że KE powinna wybrać kilka wskaźników danych społecznych, gospodarczych i środowiskowych na poziomie lokalnym i regionalnym, na które mogą wpłynąć samorządy lokalne i regionalne, aby zbadać ewolucję Agendy 2030 w całej UE oraz w miarę możliwości wpływ na skalę międzynarodową. Należy przy tym uwzględnić wysiłki podjęte już w tym celu w niektórych krajach.

25. Podkreśla, że monitorowanie i dane są kluczowymi narzędziami komunikacji w kontaktach z obywatelami i społeczeństwem obywatelskim na szczeblu lokalnym i regionalnym. KR oraz władze lokalne i regionalne są zaangażowane w przenoszenie celów zrównoważonego rozwoju na szczebel lokalny i są ważnymi podmiotami gromadzącymi dane. Na przykład KR współpracuje z OECD i okresowo gromadzi dane na temat lokalnego i regionalnego zaangażowania w realizację celów zrównoważonego rozwoju i uważa, że jest to wzorcowy przypadek partnerstwa bazującego na badaniach opartych na dowodach.

26. Wzywa Komisję Europejską do zwiększenia solidności sprawozdania Eurostatu z monitorowania celów zrównoważonego rozwoju poprzez zastosowanie łatwo policzalnych i możliwych do określenia w niebiurokratyczny sposób poziomów realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Komisja powinna w ramach europejskiego semestru w dalszym ciągu wykorzystywać te sprawozdania oraz wzbogacać je o dane i najlepsze praktyki pochodzące od władz lokalnych i regionalnych, ponieważ obecne monitorowanie nie obejmuje danych na poziomie NUTS 2.

Rola celów zrównoważonego rozwoju w europejskim semestrze na rzecz trwałej odbudowy

27. Wyraża uznanie dla istotnych prac podjętych przez Komisję Europejską na potrzeby włączenia celów zrównoważonego rozwoju do europejskiego semestru w cyklu semestru 2020. Stopniowe włączanie celów zrównoważonego rozwoju do rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego, sprawozdań krajowych i krajowych programów reform pokazało prawdziwe zaangażowanie UE w dokonywanie zmiany paradygmatu w kierunku zrównoważonego rozwoju.

28. Popiera Europejski Zielony Ład i wzywa do bardziej synergicznej interpretacji celów zrównoważonego rozwoju w przeciwdziałaniu zmianie klimatu i podkreśla w tym kontekście przydatność celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu nr 13, oraz możliwość pracy nad kompromisami i spójnością polityczną z ramami celów zrównoważonego rozwoju.

29. Uważa, że niezbędne jest lepsze dostosowanie priorytetów wszystkich programów finansowania, aby powszechnie włączyć cele zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu polityki. Na przykład misja "100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 r." jest krokiem służącym przyspieszeniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Inwestowanie w kwestie społeczne jest korzystne również dla klimatu.

30. W związku z tym zachęca Komisję Europejską do ponownego wyraźnego włączenia celów zrównoważonego rozwoju do zreformowanego europejskiego semestru, co doprowadzi do trwałej odbudowy ukierunkowanej na konkretne obszary, która powinna w pełni angażować władze lokalne i regionalne oraz uzupełniać reformy i inwestycje w państwach członkowskich dostosowane do celów zrównoważonego rozwoju i posiadające europejską wartość dodaną.

31. Przypomina w tym kontekście, że Komisja Europejska powinna przedstawić definicję "reform strukturalnych" w kontekście europejskiego semestru. Taka definicja jest konieczna, aby zagwarantować, że reformy te będą się ograniczać do tych obszarów polityki, które są istotne dla realizacji celów Traktatu UE i nadrzędnych strategii politycznych Unii Europejskiej, w tym celów zrównoważonego rozwoju, i które - z należytym poszanowaniem zasady pomocniczości - odnoszą się bezpośrednio do kompetencji UE 6 .

32. Zachęca Komisję do rozważenia wkładu w realizację celów zrównoważonego rozwoju jako wspólnego i przekrojowego zadania w ramach wszystkich zarządzanych bezpośrednio i pośrednio europejskich programów finansowania.

33. Dlatego uważa, że jego zalecenia dotyczące poprawy rozliczalności europejskiego semestru są tym bardziej aktualne obecnie, gdy istnieje pilna potrzeba włączenia regionów, miast, gmin wiejskich i zainteresowanych stron w ten proces oraz uczynienia sprawowania rządów bardziej demokratycznym i przejrzystym. Zauważa, że dokument roboczy służb Komisji w sprawie realizacji celów zrównoważonego rozwoju również wskazuje na ten kierunek, gdyż potwierdza potrzebę zaangażowania zainteresowanych stron w realizację celów zrównoważonego rozwoju.

34. Ponawia swój apel o przyjęcie europejskiego kodeksu postępowania w celu zaangażowania władz lokalnych i regionalnych oraz ich stowarzyszeń przedstawicielskich w europejski semestr i zauważa, że Komisja Europejska powinna dawać przykład i nawiązać zorganizowany dialog z zainteresowanymi stronami na temat europejskiego semestru, tym bardziej ze względu na lukę powstałą po braku odnowienia wielostronnej unijnej platformy wysokiego szczebla na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

35. Proponuje jako pierwszy krok w tym kierunku zorganizowanie konferencji zainteresowanych stron na temat europejskiego semestru przy wsparciu obu komitetów konsultacyjnych lub przeprowadzenie konsultacji z komitetami przed publikacją kolejnej rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego.

36. Podkreśla, że promowanie dwojakich transformacji oraz wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych i powiązanego z nim planu działania w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności jest niewystarczające, aby w spójny i konsekwentny sposób objąć cele zrównoważonego rozwoju i wytyczyć jasną ścieżkę prowadzącą do osiągnięcia celów pośrednich i głównych. Obecny kryzys pokazał, że UE potrzebuje celów zrównoważonego rozwoju jako szerszego podejścia, które obejmuje i łączy również inne obszary polityki, takie jak różnorodność biologiczna i zdrowie, aby uniknąć kryzysów w przyszłości.

37. Wzywa Komisję Europejską - jako że Europa znajduje się na rozdrożu - do wykorzystania następnej rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego na rok 2022 w celu formalnego ponownego włączenia celów zrównoważonego rozwoju do europejskiego semestru, lepszego powiązania celów zrównoważonego rozwoju i RRF oraz wyraźnego potwierdzenia, że cele te stanowią dla UE sposób na kształtowanie trwałej odbudowy.

38. Uważa, że utrzymanie punktu ciężkości europejskiego semestru jako ram koordynacji polityki gospodarczej państw UE jest możliwe dzięki włączeniu celów zrównoważonego rozwoju oraz że cele te powinny zostać ponownie zintegrowane z europejskim semestrem przy najbliższej okazji.

39. Zachęca Komisję Europejską do rozpoczęcia tego ponownego włączenia podczas oceny krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności poprzez odwzorowanie celów zrównoważonego rozwoju w takich planach przedstawionych przez państwa członkowskie; podkreśla, że taka wizualizacja zostałaby przeprowadzona przez służby Komisji Europejskiej w odniesieniu do sposobu, w jaki plany przyczyniają się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Pozwoliłoby to uzyskać praktyczny przegląd kompleksowości tych planów, a jednocześnie nie stanowiłoby dodatkowego obciążenia administracyjnego dla sprawozdawczości.

40. Wzywa Komisję do rozważenia utworzenia prostej, niebiurokratycznej tablicy wyników dotyczącej środowiska, która uzupełniałaby tablicę wskaźników społecznych w ramach europejskiego semestru i przygotowywałaby do formalnego włączenia celów zrównoważonego rozwoju do kolejnego cyklu europejskiego semestru.

41. Wnosi do Komisji o przedstawienie wniosków mających na celu lepsze skorelowanie wymogów dotyczących odpowiedzialności przedsiębiorstw z wdrażaniem agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju. Mogłoby to obejmować rozważenie wprowadzenia prostego i niebiurokratycznego europejskiego paszportu odpowiedzialności przedsiębiorstw, skierowanego do dużych firm i określającego wymogi związane z celami zrównoważonego rozwoju w zakresie stosunków pracy, równouprawnienia płci, zarządzania łańcuchem dostaw i opodatkowania i przejrzystości finansowej.

42. Uważa, że wniosek Komisji dotyczący przeglądu paktu stabilności i wzrostu, który ma zostać przedstawiony w ostatnim kwartale 2021 r., powinien utorować drogę do trwałej reformy unijnych mechanizmów nadzoru budżetowego i makroekonomicznego w celu zapewnienia wystarczającego poziomu wysokiej jakości inwestycji publicznych w zrównoważoną transformację Unii Europejskiej. Powinno to obejmować propozycje włączenia prostych i niebiurok- ratycznych wskaźników do ram budżetowych, które lepiej niż PKB odzwierciedlają drogę do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju.

Lokalny i regionalny wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju

43. Zwraca uwagę na szacunki OECD, według których 65 % ze 169 zadań w ramach 17 celów zrównoważonego rozwoju nie może zostać osiągniętych bez zaangażowania władz lokalnych i regionalnych lub koordynacji z nimi 7 .

44. Zauważa, że władze lokalne i regionalne były odpowiedzialne za średnio 53 % całkowitych inwestycji publicznych w 2018 r. w UE 8 . Większość z nich dotyczy infrastruktury usług podstawowych, w zakresie których miasta lub regiony posiadają główne kompetencje i które są niekiedy przedmiotem ukierunkowanych celów zrównoważonego rozwoju - chodzi tu o takie kwestie, jak: edukacja, zdrowie, infrastruktura społeczna, woda pitna, infrastruktura sanitarna, gospodarowanie odpadami stałymi, energia, transport i mieszkalnictwo. Zauważa również, że cały jedenasty cel zrównoważonego rozwoju poświęcony jest miastom i społecznościom lokalnym.

45. Uważa, że władze lokalne i regionalne mają kluczowe znaczenie dla uruchomienia lokalnych, regionalnych, a zatem i krajowych strategii politycznych w ważnych dziedzinach związanych z celami zrównoważonego rozwoju, takich jak: środowisko, usługi publiczne, edukacja, zdrowie oraz rozwój gospodarczy i terytorialny oraz przyczyniają się do realizacji wielu innych celów, takich jak równość płci, zrównoważona konsumpcja, zatrudnienie, innowacje, społeczeństwa integracyjne, dobre rządy i partnerstwa. Dlatego istotne jest wzmocnienie istniejącego konsensusu w celu udoskonalenia priorytetów terytorialnych w ramach polityki UE. Wiele sieci utworzyło grupy zadaniowe, których członkowie dzielą się informacjami i doświadczeniami na temat realizacji celów zrównoważonego rozwoju w swoich krajach i - w niektórych wypadkach - z udziałem partnerów w krajach partnerskich i promują własne cele w Komisji Europejskiej i na forach międzynarodowych. Za istotną uważa się również możliwość korzystania przez władze lokalne i regionalne na szczeblu europejskim z uprawnień, które posiadają w swoich krajach, ponieważ ułatwi to stymulowanie na wszystkich poziomach polityki publicznej na rzecz celów zrównoważonego rozwoju.

46. Z zadowoleniem przyjmuje wstępne wyniki ankiety KR-u i OECD na temat celów zrównoważonego rozwoju i odbudowy 9 , z których wynika, że pomimo pandemii władze lokalne i regionalne są nadal zmobilizowane do realizacji celów zrównoważonego rozwoju, przy czym 60 % respondentów lokalnych i regionalnych było przekonanych, że cele zrównoważonego rozwoju mogą pomóc w przyjęciu bardziej całościowego podejścia do odbudowy, a 43 % posiada specjalną strukturę zarządzania do ich realizacji.

47. Wyraża uznanie dla pracy międzynarodowych i europejskich stowarzyszeń i organizacji wspierających przenoszenie celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu europejskim i międzynarodowym poprzez współpracę zdecentralizowaną na poziom lokalny i wzywa do zwiększenia wysiłków na rzecz wspierania takich partnerstw 10 .

48. Zachęca do dalszego rozwijania inicjatywy ONZ "Lokalizacja celów zrównoważonego rozwoju" w celu przyspieszenia i zwiększenia wysiłków na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju do 2030 r. Zobowiązuje się do współpracy z ONZ i Komisją Europejską w celu coraz większej mobilizacji miast i regionów do lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz opracowywania dobrowolnych przeglądów lokalnych/regionalnych/na szczeblu niższym niż krajowy, które mogą ostatecznie przyczynić się do dobrowolnych przeglądów krajowych.

49. Podkreśla potrzebę podejścia lokalnego do pomiaru postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. UE powinna pomóc miastom i regionom w monitorowaniu ich postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem miejscowej specyfiki 11 .

zrównoważonego rozwoju; Rada Gmin i Regionów Europy i jej prace mające na celu pomoc krajowym stowarzyszeniom regionów i miast w opracowaniu dobrowolnych przeglądów na szczeblu niższym niż krajowy obejmujących całe kraje; Zgromadzenie Regionów Europy (AER) i jego prace dotyczące realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym; Regions4 i jego wspólnota praktyków w zakresie celów zrównoważonego rozwoju; EUROCITIES i jego grupa zadaniowa ds. realizacji celów zrównoważonego rozwoju; PLATFORMA i Zjednoczone Miasta i Władze Lokalne oraz ich szkolenia dla trenerów w zakresie celów zrównoważonego rozwoju; cele zrównoważonego rozwoju unijnego programu URBACT; Fundacja Burmistrzów Miast na rzecz promocji zrównoważonego rozwoju; oraz ICLE, wiodąca sieć dla miast na całym świecie w zakresie programów zrównoważonego rozwoju.

50. Zwraca się do Wspólnego Centrum Badawczego o kontynuowanie prac nad dobrowolnymi lokalnymi przeglądami w formie podręczników oraz o włączenie ich do mechanizmów inteligentnej specjalizacji w celu wspierania miast i samorządów lokalnych w wykorzystywaniu instrumentów spójności i innych instrumentów finansowych. Ponadto Komisja Europejska powinna stworzyć zachęty dla miast i regionów do lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym. KR powinien koordynować ten szeroko zakrojony proces.

51. Zauważa, że na szczeblu lokalnym istnieje również potrzeba budowania zdolności w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Uważa, że zasadnicze znaczenie ma wspólne opracowywanie modeli zarządzania strategicznego i konkretnych narzędzi zarządzania na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz oferowanie szkoleń dla decydentów i dla pracowników samorządów lokalnych i podmiotów lokalnych. UE mogłaby wspierać europejskie sieci wspólnego opracowywania oraz takie możliwości szkoleniowe. KR sądzi również, że rola badań - zarówno naukowo-technologicznych, jak i humanistycznych - ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, w związku z czym należy zapewnić odpowiednie finansowanie dla ośrodków generujących wiedzę i innowacje.

52. Zauważa potrzebę przyspieszenia kultury współpracy we wszystkich sektorach i na wszystkich szczeblach realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

53. Wzywa zatem Komisję Europejską do stworzenia bezpośrednich zachęt dla władz lokalnych i regionalnych do podjęcia bezpośredniej współpracy z sektorem prywatnym i społeczeństwem obywatelskim, służącej realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

54. Podkreśla kluczową rolę regionów w opracowywaniu i wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju w terenie, gdyż są one głównymi partnerami podmiotów krajowych i lokalnych w duchu współpracy zapisanej w celu zrównoważonego rozwoju nr 17. Wsparcie finansowe i techniczne regionów ma zasadnicze znaczenie dla pomocy w lokalizowaniu celów zrównoważonego rozwoju i dla rozwijania umiejętności lokalnych w tym względzie oraz dla zagwarantowania, że zrównoważone obszary wiejskie i podmiejskie będą współdziałać z miastami w sposób zrównoważony.

55. Zdecydowanie popiera dzielenie się najlepszymi praktykami lokalnymi i regionalnymi i uważa, że ma to zasadnicze znaczenie dla promowania agendy celów zrównoważonego rozwoju, na przykład poprzez niedawno utworzoną pilotażową sieć miast URBACT przenoszących cele zrównoważonego rozwoju na szczebel lokalny. Niemniej UE musi stworzyć nowy program wymiany dobrych praktyk między miastami i regionami w całej UE, w tym z miastami z innych kontynentów, w celu wskazania dobrych praktyk światowych i propagowania umów dwustronnych.

56. Zauważa, że KR jest zaangażowany w łączenie sił z innymi instytucjami europejskimi w celu organizowania wydarzeń "Science meets regions" [Spotkania świata nauki z regionami] i projektów działań dotyczących celów zrównoważonego rozwoju - pilotowania, eksperymentowania, prototypowania i zwiększania skali. Wykorzystuje przy tym doświadczenia regionów, które kształtują swoją politykę na podstawie celów zrównoważonego rozwoju, a następnie promuje ich powielanie i skalowalność.

57. Zwraca się do UE o stworzenie zachęt do promowania działań partycypacyjnych ze strony społeczeństwa i organizacji lokalnych na potrzeby realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Zachęty te powinny poprawić rozpowszechnianie Agendy 2030 i promować cele zrównoważonego rozwoju wśród ogółu społeczeństwa, zarówno w Europie, jak i poza nią, poprzez wielopoziomowe i wielostronne partnerstwa.

58. Potwierdza swe zobowiązanie do zacieśnienia partnerstw z OECD, EUROCITIES, AER, Radą Gmin i Regionów Europy - PLATFORMA i Regions4, aby przyspieszyć realizację celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i opowiedzieć się za nimi jako nadrzędną podstawową wartością UE; zobowiązuje się do zawarcia innych partnerstw w celu dalszego wspierania lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju w Europie i poza nią.

59. Pragnie odnieść się do swojej opinii "Cele zrównoważonego rozwoju: podstawa długoterminowej strategii UE na rzecz zrównoważonej Europy 2030" 12 , w której przedstawił swe poglądy polityczne na temat dokumentu otwierającego debatę "W kierunku zrównoważonej Europy 2030" i która jest nadal aktualna, jeśli chodzi o zawarte w niej wezwanie, by "Komisja Europejska objęła wiodącą rolę w ustanawianiu wielopoziomowego, wielostronnego i międzysektorowego zarządzania i umożliwiła uwzględnienie wszystkich aspektów celów zrównoważonego rozwoju we wszystkich obszarach polityki UE".

Bruksela, dnia 1 lipca 2021 r.
Apostolos TZITZIKOSTAS
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów
1 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, 5 maja 2021 r., "Aktualizacja nowej strategii przemysłowej z 2020 r. - tworzenie silniejszego jednolitego rynku sprzyjającego odbudowie Europy", https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/communication-industrial-strategy-update- 2020_en.pdf.
3 Pkt 42, opinia Europejskiego Komitetu Regionów "Cele zrównoważonego rozwoju: podstawa długoterminowej strategii UE na rzecz zrównoważonej Europy 2030", Arnoldas ABRAMAVICIUS. https://webapi2016.cor.europa.eu/v1/documents/cor-2019-00239-00-00-ac-tra-pl.docx/content
6 Zob. opinia KR-u 3764/2018 w sprawie programu wspierania reform https://webapi2016.cor.europa.eu/v1/documents/cor-2018- 03764-00-00-ac-tra-pl.docx/content.
7 OECD powołuje się na Sieć Rozwiązań na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju w: "A Territorial Approach to the Sustainable Development Goals: A role for Cities and Regions to leave no-one behind", OECD, 2017.
8 OECD, 2019, najważniejsze dane dotyczące władz lokalnych i regionalnych w Unii Europejskiej.
9 Zob. badanie KR-u i OECD: "Cele zrównoważonego rozwoju jako ramy odbudowy po pandemii COVID-19 w miastach i regionach". Badanie trwało od 10 maja do 18 czerwca 2021 r.
10 By wymienić tylko kilka przykładów, mogą to być OECD i jej projekt pilotażowy dotyczący terytorialnego podejścia do celów
11 Tak jak ma to na przykład obecnie miejsce w Portugalii, gdzie Katolicki Uniwersytet Portugalii realizuje projekty CESOP-Local, a Uniwersytet Lizboński projekty OSD-Local.
12 Sprawozdawca: Arnoldas Abramavicius (LT/EPL), przyjęto 26 czerwca 2019 r., COR-2019-00239.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024