P9_TA(2020)0281Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 21 października 2020 r. dla Rady oraz Wiceprzewodniczącego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa w sprawie przygotowań do 10. przeglądu Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej,, kontroli broni jądrowej i opcji rozbrojenia nuklearnego (2020/2004(INI))
(2021/C 404/15)
(Dz.U.UE C z dnia 6 października 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie przyszłości traktatu INF oraz konsekwencji dla Unii Europejskiej 1 ,
- uwzględniając wspólne stanowiska Rady z dnia 13 kwietnia 2000 r. w sprawie konferencji przeglądowej 2000 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) 2 i z dnia 25 kwietnia 2005 r. w sprawie konferencji przeglądowej 2005 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej 3 ,
- uwzględniając decyzję Rady 2010/212/WPZiB z dnia 29 marca 2010 r. dotyczącą stanowiska Unii Europejskiej na konferencję przeglądową 2010 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej 4 ,
- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie 9. konferencji przeglądowej stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej,
- uwzględniając strategię UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia z dnia 12 grudnia 2003 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Iranu z dnia 4 lutego 2019 r.,
- uwzględniając decyzję Rady (CFSP) 2019/615 z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie wspierania przez Unię działań prowadzących do konferencji przeglądowej 2020 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej 5 ,
- uwzględniając decyzję Rady nr (CFSP) 2019/938 z dnia 6 czerwca 2019 r. w sprawie wsparcia procesu budowy zaufania prowadzącego do ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej i wszelkich innych rodzajów broni masowego rażenia 6 ,
- uwzględniając roczne sprawozdanie z postępów we wdrażaniu strategii Unii Europejskiej przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (2018) z dnia 14 czerwca 2019 r.,
- uwzględniając zobowiązania wynikające z Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, zgodnie z którymi wszystkie państwa-strony dążą do rozbrojenia nuklearnego w dobrej wierze i do zaprzestania nuklearnego wyścigu zbrojeń,
- uwzględniając Traktat o zakazie broni jądrowej (TPNW) przyjęty przez Organizację Narodów Zjednoczonych w dniu 7 lipca 2017 r. i otwarty do podpisu w dniu 20 września 2017 r.,
- uwzględniając komunikat przyjęty podczas szczytu NATO w Warszawie w 2016 r.,
- uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 20 września 2017 r. w sprawie Traktatu o zakazie broni jądrowej,
- uwzględniając oświadczenie Sekretarza Generalnego NATO z dnia 2 sierpnia 2019 r. w sprawie układu o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu,
- uwzględniając nowy układ START podpisany przez Stany Zjednoczone i Federację Rosyjską i obowiązujący od 5 lutego 2011 r.,
- uwzględniając dokument końcowy przyjęty podczas konferencji przeglądowej 2000 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej,
- uwzględniając dokument końcowy przyjęty podczas konferencji przeglądowej 2010 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej,
- uwzględniając dokument roboczy Sekretarza Generalnego ONZ z 2018 r. pt. "Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament" (Zabezpieczyć naszą wspólną przyszłość: plan działania na rzecz rozbrojenia),
- uwzględniając dokument roboczy "Unlocking disarmament diplomacy through a »stepping stone« approach" (Odblokować dyplomację rozbrojeniową dzięki metodzie małych kroków) przedłożony przez Szwecję komitetowi przygotowawczemu do 10. konferencji przeglądowej NPT,
- uwzględniając dokument roboczy "Operationalising the Creating an Environment for Nuclear Disarmament (CEND) Initiative" (Realizacja inicjatywy na rzecz stworzenia warunków do rozbrojenia nuklearnego) przedłożony przez USA komitetowi przygotowawczemu do 10. konferencji przeglądowej NPT,
- uwzględniając dokument roboczy "The Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons at 50: a brief assessment by the European Union" (50 lat Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej: krótka ocena Unii Europejskiej) przedłożony przez Unię Europejską komitetowi przygotowawczemu do 10. konferencji przeglądowej NPT,
- uwzględniając dokument roboczy "Proposals by the Non-Proliferation and Disarmament Initiative to enhance transparency for strengthening the review process for the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons" (Propozycje inicjatywy w sprawie nieproliferacji i rozbrojenia na rzecz poprawy przejrzystości z myślą o wzmocnieniu procesu przeglądu Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej) przedłożony przez uczestników inicjatywy w sprawie nieproliferacji i rozbrojenia (Australia, Kanada, Chile, Niemcy, Japonia, Meksyk, Holandia, Nigeria, Filipiny, Polska, Turcja i Zjednoczone Emiraty Arabskie) komitetowi przygotowawczemu do 10. konferencji przeglądowej NPT,
- uwzględniając wspólne oświadczenie dyrektora generalnego Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) oraz wiceprezydenta Islamskiej Republiki Iranu i szefa Irańskiej Organizacji Energii Atomowej (AEOI) z dnia 26 sierpnia 2020 r.,
- uwzględniając sprawozdania MAEA z 20 sierpnia 2018 r., 19 sierpnia 2019 r. i 3 września 2020 r. na temat stosowania zabezpieczeń w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej,
- uwzględniając ogłoszoną w dniu 22 maja 2020 r. decyzję USA o wycofaniu się z Traktatu o otwartych przestworzach,
- uwzględniając art. 118 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0020/2020),
A. mając na uwadze, że Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) był bez wątpienia najważniejszym w ostatnich 50 latach międzynarodowym narzędziem pozwalającym regulować system nuklearny; mając na uwadze, że stanowi on kluczowy element globalnej stabilności strategicznej i niezastąpione zabezpieczenie przed ryzykiem rozprzestrzeniania broni jądrowej; mając na uwadze, że znacząco przyczynił się do zmniejszenia jej arsenału i ułatwienia pokojowego wykorzystania energii jądrowej; mając na uwadze, że to dojrzały i pragmatyczny układ, który ma zasięg niemal powszechny i jest przestrzegany w bardzo wysokim stopniu; mając na uwadze, że w 1995 r. państwa-strony NPT postanowiły przedłużyć układ na czas nieokreślony; mając na uwadze, że w 2015 r. nie udało się osiągnąć porozumienia co do merytorycznego dokumentu końcowego i że w związku z tym należy zadbać o pomyślny przebieg 10. przeglądu;
B. mając na uwadze, że dzięki NPT od 1968 r. z broni jądrowej zrezygnowało wiele krajów w Europie, Ameryce Łacińskiej, Afryce, Azji i regionie Pacyfiku; mając na uwadze, że umożliwił on pokojowe wykorzystanie energii jądrowej; mając na uwadze, że od czasu zakończenia zimnej wojny pozwolił radykalnie zredukować arsenały broni jądrowej; mając na uwadze, że zaledwie kilka państw stworzyło arsenały poza NPT;
C. mając na uwadze, że trzy filary NPT - nierozprzestrzenianie, rozbrojenie i pokojowe wykorzystanie energii jądrowej - wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają i są ze sobą nierozerwalnie związane; mając na uwadze, że aby w przyszłości dokonać postępów na drodze do rozbrojenia i całkowitej likwidacji broni jądrowej, należy utrzymać obecne normy przeciwdziałania rozprzestrzenianiu takiej broni; mając na uwadze, że NPT pozwolił stworzyć międzynarodowy system zabezpieczeń;
D. mając na uwadze, że okresowe konferencje przeglądowe NPT mają na celu ocenę realizacji NPT oraz opracowanie planu działania, który pozwoli czynić postępy w oparciu o podejście etapowe; mając na uwadze, że przeprowadzany co pięć lat proces przeglądu stanowi dla państw-stron okazję do utrzymania i wzmocnienia systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej;
E. mając na uwadze, że na konferencji przeglądowej 2010 potwierdzono ostateczny cel w postaci wzmocnienia światowego systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej, a państwa NPT ponownie zobowiązały się do przestrzegania podstawowych postanowień NPT i przyjęły 64-punktowy plan działania obejmujący m.in. specjalne plany działania na rzecz nierozprzestrzeniania, rozbrojenia i pokojowego wykorzystania energii jądrowej w oparciu o konkretne i wymierne działania, które państwa-strony mają podejmować jako wsparcie dla trzech filarów;
F. mając na uwadze, że w sekcji rozbrojenia nuklearnego państwa-strony, łącznie z tymi, o których wiadomo, że posiadają broń jądrową, po raz pierwszy podjęły się przyspieszenia rzeczywistych postępów na drodze do rozbrojenia i ostatecznie dokonania całkowitej likwidacji ich arsenałów broni jądrowej, rozmieszczonej i nierozmieszczonej; mając na uwadze, że działania uzgodnione w ramach filaru nierozprzestrzeniania obejmują cały szereg zagadnień takich jak wzmocnienie zabezpieczeń, wsparcie dla Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), ochrona fizyczna materiałów jądrowych, zawarcie i wejście w życie protokołów dodatkowych, zabezpieczenie eksportu związanego z technologią jądrową, transfer technologii jądrowej i terroryzm jądrowy;
G. mając na uwadze, że niezbędnym elementem rozbrojenia jądrowego jest zasada przejrzystości, która pomaga zapewnić jasność w kwestii istniejących arsenałów i wspiera proces weryfikacji; mając na uwadze, że przejrzystość pomaga zbudować zaufanie i wiarygodność oraz stworzyć wspólną podstawę do dialogu, który jest warunkiem wstępnym ograniczenia i ostatecznej likwidacji broni jądrowej; mając na uwadze, że sprawozdania dla Rady Zarządzających MAEA są ważnym narzędziem służącym przejrzystości w kwestii wypełniania zobowiązań dotyczących nierozprzestrzeniania przez państwa nieposiadające broni jądrowej;
H. mając na uwadze, że postanowienia NPT gwarantują państwom prawo do wykorzystywania energii jądrowej do celów pokojowych oraz udziału w wymianie sprzętu, materiałów oraz informacji naukowych i technicznych na temat pokojowego wykorzystania energii jądrowej, preferencyjnie traktując przy tym państwa nieposiadające broni jądrowej i należycie uwzględniając potrzeby krajów rozwijających się;
I. mając na uwadze, że norma przeciwko próbom jądrowym wspiera zarówno filar nierozprzestrzeniania, jak i filar rozbrojenia, a zatem pomaga także powstrzymywać państwa, które posiadają broń jądrową i chciałyby ją rozwijać czy kupować; mając na uwadze, że państwa-strony zobowiązały się powstrzymać od dokonywania jakichkolwiek wybuchów jądrowych oraz wykorzystywania nowych technologii broni jądrowej do czasu wejścia w życie Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT); mając na uwadze, że wszystkie państwa posiadające broń jądrową zobowiązały się bezzwłocznie ratyfikować CTBT; mając na uwadze, że wszystkie państwa zgodziły się też, że należy bezzwłocznie rozpocząć negocjacje w sprawie traktatu zakazującego produkcji materiałów rozszczepialnych używanych w broni jądrowej;
J. mając na uwadze, że NPT położył podwaliny pod stworzenie na całym świecie stref wolnych od broni jądrowej; mając na uwadze, że jednym z długofalowych celów UE jest ustanowienie strefy wolnej od broni jądrowej w regionie Bliskiego Wschodu; mając na uwadze, że UE przeznaczyła ostatnio środki budżetowe na działania służące wspieraniu pluralistycznego dialogu między ekspertami i decydentami, aby przyspieszyć realizację zobowiązania na rzecz ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni masowego rażenia;
K. mając na uwadze, że 28 państw członkowskich UE wstrzymało się od głosu w głosowaniu nad deklaracją polityczną przyjętą podczas pierwszej sesji konferencji poświęconej utworzeniu na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej i innej broni masowego rażenia, która odbyła się w Nowym Jorku w listopadzie 2019 r., natomiast pozostali uczestnicy zobowiązali się do opracowania prawnie wiążącego traktatu ustanawiającego na Bliskim Wschodzie strefę wolną od broni jądrowej i innej broni masowego rażenia;
L. mając na uwadze, że od wejścia NPT w życie w 1970 r. na połowie konferencji przeglądowych nie udało się osiągnąć porozumienia co do merytorycznej deklaracji końcowej, a ostatnią deklarację końcową przyjęto na konferencji przeglądowej w 2010 r.;
M. mając na uwadze, że10. konferencja przeglądowa odbędzie się w momencie, gdy sytuacja bezpieczeństwa międzynarodowego jest szczególnie trudna ze względu na brak postępów w denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego, wycofanie się USA z porozumienia jądrowego z Iranem (JCPOA), domniemane naruszenia ze strony Iranu, w odpowiedzi na które Francja, Zjednoczone Królestwo i Niemcy złożyły oficjalne skargi, uruchamiając mechanizm rozstrzygania sporów JCPOA, a także koniec traktatu INF i impas w negocjacjach dotyczących przedłużenia nowego układu START między Rosją a USA; mając na uwadze, że dodatkowym wyzwaniem w tej debacie będzie ilość rozbieżności i podziałów, jakie istnieją obecnie wśród 191 państw-stron NPT dysponujących i niedysponujących bronią jądrową w kwestii najlepszego podejścia do ograniczenia i likwidacji broni jądrowej;
N. mając na uwadze, że szereg państw posiadających broń jądrową planuje zmodernizować lub już modernizuje broń jądrową lub środki jej przenoszenia, a niektóre z nich obniżają progi użycia takiej broni w swoich krajowych doktrynach wojennych;
O. mając na uwadze, że w memorandum budapeszteńskim podpisanym w 1994 r. przez Ukrainę, Rosję, Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo udzielono Ukrainie gwarancji zabezpieczających ją przed groźbami lub użyciem siły, które naruszałoby jej integralność terytorialną bądź niezależność polityczną, w zamian za zrzeczenie się przez nią arsenału broni jądrowej i przystąpienie do NPT; mając na uwadze, że Rosja całkowicie ignoruje gwarancje bezpieczeństwa udzielone Ukrainie w ramach memorandum budapeszteńskiego oraz lekceważy prawo międzynarodowe, co ma destrukcyjny wpływ na klimat rozmów w sprawie rozbrojenia i nierozprzestrzeniania;
P. mając na uwadze, że pogorszenie światowego środowiska bezpieczeństwa dodatkowo potęguje rosnąca nieufność między narodami, a modernizacja arsenałów uległa przyspieszeniu z powodu nowych technologii, które zwiększają zagrożenia bezpieczeństwa na świecie, zwłaszcza ze względu na możliwe cyberataki na broń jądrową i związane z nią systemy dowodzenia, kontroli i wczesnego ostrzegania, oraz z powodu coraz większej roli broni jądrowej w krajowych politykach, strategiach i doktrynach, co z kolei grozi nowym światowym wyścigiem zbrojeń jądrowych; mając na uwadze, że coraz więcej państw rozwija broń jądrową, którą można stosować na polu walki;
Q. mając na uwadze, że istnieje poważne ryzyko, że największe potęgi militarne nie będą już uciekać się do kontroli zbrojeń i rozbrojenia w celu złagodzenia napięć międzynarodowych i poprawy światowego środowiska bezpieczeństwa, przez co kwestia broni jądrowej znów stanie się centralnym elementem układu równowagi strategicznej, powodując wzrost zagrożeń jądrowych na całym świecie;
R. mając na uwadze, że światowy arsenał jądrowy liczy sobie niemal 14 000 głowic nuklearnych, a 90 % tego arsenału znajduje się w posiadaniu USA i Rosji; mając na uwadze, że nawet ograniczone użycie broni jądrowej miałoby katastrofalne konsekwencje humanitarne, gdyż żadne państwo czy organizacja międzynarodowa nie jest w stanie poradzić sobie z bezpośrednimi skutkami takiego ataku ani zapewnić ofiarom odpowiedniej pomocy;
S. mając na uwadze, że przedłużenie nowego dwustronnego układu START między USA a Federacją Rosyjską, którego podstawowym celem powinno być dalsze weryfikowalne zmniejszanie zapasów broni jądrowej powstałych w wyniku wyścigu zbrojeń z czasów zimnej wojny i który ogranicza liczbę strategicznych głowic nuklearnych rozmieszczonych po obydwu stronach do 1 550 do momentu jego wygaśnięcia w lutym 2021 r., mogłoby stanowić kluczowy element utrzymania stabilności strategicznej i powstrzymania nowego wyścigu zbrojeń;
T. mając na uwadze, że USA zapowiedziały wycofanie się z Traktatu o otwartych przestworzach ze skutkiem od 22 listopada 2020 r.; mając na uwadze, że Traktat o otwartych przestworzach to istotny instrument kontroli zbrojeń, który przyczynił się do budowania zaufania;
U. mając na uwadze, że NATO wyraziło zdecydowane poparcie dla całkowitej realizacji NPT i zobowiązało się stworzyć warunki, w których mógłby istnieć świat bez broni jądrowej, zgodnie z postanowieniami NPT i w oparciu o podejście etapowe;
V. mając na uwadze, że inicjatywa USA na rzecz stworzenia warunków dla rozbrojenia nuklearnego określająca zadania, jakie należy wykonać, aby stworzyć warunki dla rozbrojenia, stara się rozwiązać problem obecnego pogorszenia środowiska bezpieczeństwa, wykraczając poza tradycyjne podejście etapowe;
W. mając na uwadze, że zaprezentowana przez Szwecję metoda małych kroków wprowadza stopniowe, łatwiejsze do wykonania kroki w czterech głównych obszarach, które służą tworzeniu wzorców współpracy, zmniejszeniu znaczenia broni jądrowej, poprawie przejrzystości i ograniczeniu zagrożeń jądrowych z myślą o umożliwieniu realizacji celów wyznaczonych w zakresie rozbrojenia;
X. mając na uwadze, że metody stosowane w cyberatakach takie jak manipulacja danymi, zakłócanie sygnału cyfrowego czy spoofing mogą zagrażać ciągłości komunikacji i skutkować większą niepewnością przy podejmowaniu decyzji; mając na uwadze, że w czasie kryzysu cyberataki na systemy broni jądrowej mogą prowadzić do eskalacji, w tym do niezamierzonego użycia takiej broni;
Y. mając na uwadze, że wielostronny dialog i dyplomacja okazały się skutecznymi narzędziami pozwalającymi uniknąć kryzysu związanego z rozprzestrzenianiem broni jądrowej oraz eskalacji konfliktów, czego najlepszym przykładem jest porozumienie JCPOA, uważane za historyczne osiągnięcie i kluczowy wkład w światowy system nierozprzestrzeniania;
Z. mając na uwadze, że w kwestii broni masowego rażenia status Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej (KRLD), która w 2003 r. wycofała się z traktatu i uzyskała zdolność do produkcji broni jądrowej mimo surowych sankcji międzynarodowych, pozostaje niezmieniony; mając na uwadze, że według rocznych sprawozdań MAEA za 2018 i 2019 r. Pjongjang nie zaprzestał działań jądrowych; mając na uwadze, że przez cały 2020 r. zgłaszano oznaki aktywności na terenie obiektów jądrowych KRLD; mając na uwadze, że 7 grudnia 2019 r. KRLD przeprowadziła podobno na poligonie rakietowym test dużego silnika rakietowego na paliwo ciekłe; mając na uwadze, że 1 stycznia 2020 r. KRLD ogłosiła zamiar uchylenia moratorium na wystrzeliwanie i próby jądrowe międzykontynentalnych pocisków balistycznych; mając na uwadze, że niewielkie są szanse na podjęcie w perspektywie krótkoterminowej konkretnych kroków w kierunku denuklearyzacji tego regionu; mając na uwadze, że Korea Północna nadal stanowi zagrożenie jądrowe i balistyczne dla regionu i całego świata;
AA. mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu nastąpił gwałtowny wzrost liczby okrętów z napędem jądrowym za północnym kołem podbiegunowym; mając na uwadze, że obecność materiałów radiologicznych i jądrowych w Arktyce pociąga za sobą ryzyko wystąpienia poważnych zdarzeń lub wypadków;
AB. mając na uwadze, że konferencję przeglądową NPT 2020, początkowo planowaną od 27 kwietnia do 22 maja 2020 r., trzeba było przełożyć z powodu pandemii koronawirusa;
1. zaleca Radzie oraz Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, aby:
a) przypomnieli, że warunkiem wstępnym przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni jądrowej i postępów na drodze do rozbrojenia nuklearnego jest skuteczny multilateralizm i oparty na zasadach porządek międzynarodowy; potwierdzili, że NPT stanowi kamień węgielny światowego systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej i rozbrojenia jądrowego, a także kluczowe zabezpieczenie przed zagrożeniem rozprzestrzeniania broni jądrowej oraz niezastąpione ramy utrzymania i wzmocnienia pokoju i bezpieczeństwa na świecie;
b) potwierdzili pełne poparcie UE i państw członkowskich dla NPT i jego trzech wzajemnie wzmacniających się filarów - nierozprzestrzeniania, rozbrojenia i pokojowego wykorzystania energii jądrowej - jak również zasadność podejścia etapowego stosowanego wcześniej w wyniku zobowiązań podjętych w ramach poprzednich procesów przeglądu, w szczególności w latach 1995, 2000 i 2010; podkreślili, że podejście zapewniające równowagę miedzy tymi trzema filarami ma zasadnicze znaczenie dla pomyślnego wyniku 10. konferencji przeglądowej oraz dla przyjęcia konkretnych, skutecznych i opartych na konsensusie środków, które pozwoliłyby wykorzystać wcześniejsze zobowiązania; podkreślili istotną rolę UE we wspieraniu pokojowej polityki i stabilności międzynarodowej;
c) zapewnili bezzwłoczne przyjęcie decyzji Rady, która sformalizowałaby wspólne stanowisko UE sprawie konferencji przeglądowej NPT;
d) zwrócili uwagę, że od 50 lat NPT jest niezbędny dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie;
e) nadal wspierali działania poprzedzające konferencję przeglądową NPT w 2020 r. dzięki wkładowi finansowemu
w wysokości 1,3 mln EUR przeznaczonemu na działania informacyjne w postaci trzech seminariów tematycznych dotyczących rozbrojenia, nierozprzestrzeniania i pokojowego wykorzystania energii jądrowej, czterech spotkań regionalnych i dwóch wydarzeń towarzyszących; nadal dążyli do realizacji głównych celów działań UE, w szczególności w zakresie budowania wzajemnego zaufania, upowszechniania wiedzy na temat przeszkód i potencjalnych obszarów konwergencji oraz przygotowywania wkładu w plan działania na rzecz pomyślnego wyniku procesu 10. przeglądu w;
f) nadal podkreślali, że jakiekolwiek pogłębianie rozbieżności między państwami stopniowo zdyskredytuje NPT jako wiarygodny międzynarodowy instrument prawny i podważy światowy system rozbrojenia, zwiększając ryzyko dalszego rozprzestrzenienia broni jądrowej na świecie; ostrzegli państwa-strony, że ze względu na brak konsensusu na konferencji przeglądowej w 2015 r. oraz w komitetach przygotowawczych przyszłości NPT nie można już dłużej uznawać za oczywistość bez wyraźnego zaangażowania państw-stron;
g) przypomnieli państwom-stronom, że 50. rocznica NPT, zbiegająca się w czasie z 10. konferencją przeglądową, może stanowić doskonałą okazję do nawiązania szczerego i zorientowanego na wyniki dialogu w celu przywrócenia wzajemnego zaufania i z myślą o rozszerzeniu obszarów wspólnych zainteresowań i znalezieniu wspólnej płaszczyzny pozwalającej na postępy w rozmowach, a w ostatecznym rozrachunku uzgodnieniu i przyjęciu dokumentu uznającego za wspólny cel rozbrojenie jądrowe i całkowitą likwidację broni jądrowej, zgodnie z art. VI NPT;
h) apelowali o zdecydowane przywództwo polityczne w celu wsparcia 10. konferencji przeglądowej NPT; przekazali państwom-stronom NPT, że udział szefów państw i rządów w konferencji przeglądowej NPT pokaże, jaką wagę państwa te przywiązują do NPT i do procesu przeglądu; wezwali przedstawicieli państw-stron, aby skorzystali z okazji, jaką daje 10. konferencja przeglądowa, i przypomnieli, że wojny jądrowej nie da się wygrać i nigdy nie należy jej wszczynać;
i) podkreślili, że wybiórcze stosowanie układu lub nieprzestrzeganie protokołów ustaleń do NPT przez niektóre z państw-stron podważa zaufanie do całego systemu NPT; wezwali wszystkich sygnatariuszy NPT do wywiązywania się z przyjętych zobowiązań;
j) wyrazili zadowolenie w związku z tym, że przez 72 lata nie użyto broni jądrowej; ostrzegli państwa-strony NPT, że jakikolwiek wzrost liczby sytuacji, w których mogłaby zostać użyta broń jądrowa, może poważnie zagrozić globalnej stabilności strategicznej i praktyce niestosowania tej broni;
k) wezwali wszystkie państwa do uznania systemów kontroli, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni jądrowej i powiązanych technologii przenoszenia za kluczowe narzędzia, które sprzyjają budowaniu zaufania i znacznie przyczyniają się do powstrzymania pogarszania się międzynarodowego środowiska bezpieczeństwa, a tym samym zapobiegają poważnym wojnom między państwami oraz utrzymują pokój i bezpieczeństwo;
l) podkreślili, że skuteczna weryfikacja rozbrojenia jądrowego ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celu, jakim jest świat bez broni jądrowej; dokładali dalszych i większych starań, również we współpracy z organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi oraz społeczeństwem obywatelskim, by sprostać wyzwaniom związanym z kontrolą spełniania wymogów bezpieczeństwa, ochrony i nierozprzestrzeniania; przypomnieli, że jedynie realistyczny proces ograniczenia zbrojeń i budowania zaufania może przyczynić się do stabilności strategicznej i wspólnego bezpieczeństwa;
m) wezwali państwa-strony, aby dołożyły wszelkich starań w celu osiągnięcia dalszych postępów w procesie kontroli zbrojeń i rozbrojenia jądrowego, w szczególności poprzez ogólne zmniejszenie światowych zapasów broni jądrowej, oraz zadbały, by nie doszło do odwrócenia tendencji do zmniejszania arsenału jądrowego utrzymującej się od 1986 r., kiedy zapasy te były na najwyższym poziomie; wskazali, że NPT powinien służyć jako platforma dla wszystkich wysiłków dyplomatycznych w tym zakresie;
n) zaapelowali do USA i Rosji o większe wzajemne zaufanie z myślą o wznowieniu dialogu na temat możliwych sposobów budowania nowych stosunków w zakresie kontroli zbrojeń; podkreślili, że ważnym wkładem w 10. konferencję przeglądową NPT w byłoby, gdyby Rosja i USA przed konferencją wyraźnie zobowiązały się przedłużyć nowy układ START przed lutym 2021 r.; gorąco zachęcili obie strony do negocjacji w sprawie nowego instrumentu, który dotyczyłby zarówno broni rozmieszczonej, jak i nierozmieszczonej, a także broni strategicznej i niestrategicznej i objąłby Chiny w związku z gromadzeniem przez nie ogromnej ilości pocisków; wyrazili zaniepokojenie niedawnym rozmieszczeniem przez Rosję w obwodzie orenburskim szybujących pocisków hipersonicznych Awangard; przypomnieli Rosji, że wszystkie rozmieszczone szybujące pociski hipersoniczne Awangard będą podlegać postanowieniom nowego układu START, które przewidują ograniczenie liczby głowic bojowych do 1 550 oraz odpowiednią weryfikację;
o) powtórzyli, jak głęboko UE ubolewa nad niedawnym zerwaniem traktatu INF wynikającym z rozmieszczenia przez Rosję systemu pocisków SSC-8, który jest zdolny do przenoszenia głowic jądrowych, mobilny i trudny do wykrycia oraz obniża próg użycia broni jądrowej w konflikcie zbrojnym, a jednocześnie zwrócili uwagę, jak bardzo szkodzi to bezpieczeństwu Europy i strukturze kontroli nad strategiczną bronią jądrową; wezwali obu sygnatariuszy traktatu INF do wznowienia dialogu na temat możliwych sposobów wprowadzenia nowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego pocisków krótkiego i średniego zasięgu; wspierali wysiłki zmierzające do nadania temu instrumentowi wielostronnego charakteru, tak aby objął on z wszystkie kraje posiadające broń tego rodzaju, w tym Chiny;
p) wyrazili zaniepokojenie końcem traktatu INF, także ze względu na fakt, że z pociskami średniego zasięgu wiąże się szczególnie wysokie ryzyko eskalacji jądrowej na kontynencie europejskim;
q) zachęcali do rozmów na temat możliwości zawarcia wielostronnego traktatu w sprawie rakiet balistycznych, który poszedłby dalej niż traktat INF między USA a Rosją i objął również inne strony;
r) wezwali USA i Rosję do udostępnienia wszystkim pozostałym stronom NPT oraz Radzie Bezpieczeństwa ONZ deklaracji, w których każde z tych państw przedstawi kroki, jakie po wycofaniu się z traktatu INF podejmuje, aby wypełnić zobowiązania wynikające z art. VI NPT; podjęli w imieniu Unii niezbędne kroki w tym celu;
s) wezwali Rosję do przestrzegania zobowiązań zapisanych w memorandum budapeszteńskim oraz do respektowania gwarancji bezpieczeństwa udzielonych Ukrainie;
t) uznali wycofanie się z systemów kontroli broni jądrowej lub ich fiasko za niebezpieczny precedens dla NPT; pamiętali, że strony NPT mogą uznać takie wydarzenia za zagrożenie dla swojego bezpieczeństwa narodowego, czego konsekwencje mogą zdestabilizować cały układ NPT;
u) wyrazili te obawy na 10. konferencji przeglądowej NPT; podjęli niezbędne kroki dyplomatyczne i polityczne w celu usunięcia bezpośredniego zagrożenia, jakie broń jądrowa średniego zasięgu stwarza dla Unii Europejskiej i jej państw członkowskich;
v) zwrócili uwagę na wkład państw NATO w wypełnianie wynikających z NPT zobowiązań w zakresie zmniejszenia arsenału broni jądrowej o 95 % od czasu zakończenia zimnej wojny, odejścia od celów ataków (ang. de-targeting), obniżenia ich statusu gotowości i ograniczenia ich roli w obronie; wezwali NATO i inne państwa będące sygnatariuszami traktatu NPT, by nie ustawały w wysiłkach na rzecz dalszej redukcji broni jądrowej, zapewniając całkowitą zgodność z NPT i podejście etapowe, które sprzyja międzynarodowej stabilności i bezpieczeństwu;
w) zauważyli, że przyjęcie TPNW przez 122 państwa, jego podpisanie przez 84 państwa i ratyfikacja przez 47 jest dowodem na wolę osiągnięcia celu, jakim jest świat wolny od broni jądrowej; podkreślili, że rozbrojenia jądrowego nie sposób oddzielić od kwestii bezpieczeństwa zbiorowego, można go dokonać jedynie dzięki uwzględnieniu kontekstu strategicznego i należy je wpisać w stopniowy proces gwarantujący utrzymanie bezpieczeństwa wszystkich stron i niedopuszczenie do nowych wyścigów zbrojeń; przypomnieli, że traktat o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej zapobiegający powiększaniu arsenałów jądrowych to kluczowy i nieunikniony krok na drodze do świata bez broni jądrowej;
x) potwierdzili prawo stron NPT do pokojowego wykorzystania energii jądrowej w celu zaspokojenia ich długoterminowego zapotrzebowania na energię zgodnie z postanowieniami NPT; współpracowali z krajami pragnącymi budować zdolności w tym obszarze z myślą o odpowiedzialnym wykorzystaniu energii jądrowej wyłącznie do celów pokojowych, z zastrzeżeniem spełnienia wszystkich warunków dotyczących bezpieczeństwa, ochrony i nierozprzestrzeniania; rozważyli podjęcie odpowiednich środków, w przypadku gdy kraje te nie współpracują i nie spełniają wszystkich warunków w zakresie bezpieczeństwa, ochrony i nierozprzestrzeniania; udzielili pomocy krajom chcącym budować zdolności w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej, zobowiązując je zarazem do wypracowania silnej kultury bezpieczeństwa jądrowego, a także uznali rolę i wartość MAEA i jej systemu zabezpieczeń w realizacji NPT i we wzmacnianiu ram bezpieczeństwa jądrowego;
y) ograniczyli transfer technologii jądrowych dotyczących rozprzestrzeniania do państw-stron NPT, które zawarły z MAEA i wdrażają umowy o zabezpieczeniach wszechstronnych, co przyczyni się do realizacji decyzji przyjętej podczas konferencji przeglądowej NPT z 1995 r., zgodnie z którą nowe ustalenia w zakresie transferu wrażliwych technologii jądrowych powinny przewidywać niezbędny warunek w postaci przyjęcia zabezpieczeń wszechstronnych przewidzianych przez MAEA oraz prawnie wiążących międzynarodowych zobowiązań do nienabywania broni jądrowej ani żadnych innych jądrowych urządzeń wybuchowych;
z) nie ustawali w wysiłkach na rzecz ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej i wszelkiej innej broni masowego rażenia, zgodnie z rezolucją nr 1995; realizowali inicjatywy na rzecz budowania zaufania poprzez działania mające na celu wspieranie integracyjnego dialogu między ekspertami i decydentami politycznymi dzięki puli środków finansowych w wysokości 2,86 mln EUR przeznaczonych na wdrożenie tych projektów;
aa) wspierali podejście regionalne jako jeden z istotnych sposobów na promowanie rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni jądrowej; wzięli pod uwagę wyniki pierwszej sesji konferencji w sprawie ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej; zachęcili wszystkie państwa uczestniczące w konferencji do dołożenia wszelkich starań, by na drugiej sesji konferencji osiągnąć postęp w tej sprawie;
ab) poparli przedstawioną przez Szwecję propozycję metody małych kroków z myślą o zbudowaniu politycznego poparcia dla pragmatycznych, krótkoterminowych i wykonalnych zobowiązań na rzecz światowego systemu rozbrojenia, który ma ogólnie na celu odbudowę wzajemnego zaufania, wspieranie środków służących zmniejszeniu znaczenia broni jądrowej, wzmocnienie wzorców współpracy między państwami, ograniczenie zagrożeń jądrowych i zwiększenie przejrzystości jako kolejne kroki mające ułatwić państwom-stronom wypełnianie istniejących zobowiązań;
ac) wezwali państwa-strony do przygotowania i zastosowania środków służących zmniejszeniu ryzyka zarówno celowego, jak i przypadkowego użycia broni jądrowej, które mogłyby obejmować usprawnienie kanałów i protokołów komunikacyjnych, cyberbezpieczeństwo, wprowadzenie wyraźnego rozróżnienia między zasobami konwencjonalnymi i jądrowymi, a także zwiększenie odporności na zagrożenia hybrydowe i ataki cybernetyczne oraz wydłużenie czasu na podjęcie decyzji w sytuacji kryzysowej;
ad) poparli zobowiązanie do zwiększenia przejrzystości przez państwa posiadające broń jądrową zgodnie z 13 krokami dotyczącymi rozbrojenia przyjętymi na konferencji przeglądowej NPT w 2000 r.; przypomnieli, że dalsze usprawnianie mechanizmu sprawozdawczości poprzez usystematyzowanie ram sprawozdawczości państw posiadających broń jądrową pomogłoby osiągnąć tym państwom taki sam poziom przejrzystości; zwrócili w związku z tym szczególną uwagę na propozycje inicjatywy w sprawie nieproliferacji i rozbrojenia na rzecz poprawy przejrzystości z myślą o wzmocnieniu procesu przeglądu NPT;
ae) zapoznali się z propozycją "Operationalising the Creating an Environment for Nuclear Disarmament (CEND) Initiative" (Realizacja inicjatywy na rzecz stworzenia warunków do rozbrojenia nuklearnego) przedłożoną przez USA komitetowi przygotowawczemu do 10. konferencji przeglądowej NPT i mającą na celu określenie i zajęcie się tymi czynnikami w środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego, które hamują dalsze postępy w rozbrojeniu, a także przyjęcie bardziej pragmatycznego podejścia do rozbrojenia oraz pozytywny wkład w powodzenie 10. konferencji przeglądowej; podjęli dalszą dyskusję nad tą propozycją w ramach konferencji przeglądowej w 2020 r., jak i po jej zakończeniu;
af) wezwali wszystkie państwa do bezzwłocznego podjęcia dyskusji na temat sposobu na rozpoczęcie i zakończenie realizacji jednego z zaległych priorytetów, czyli traktatu zakazującego produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej, który jest niezbędny do wykluczenia ryzyka ponownego wszczęcia wyścigu zbrojeń i stanowi istotny krok na drodze do likwidacji broni jądrowej;
ag) dopilnowali, by UE nadal zdecydowanie popierała Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT) i Organizację do spraw Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO); przypomnieli również, że chcąc zapobiec opracowywaniu nowych rodzajów broni, należy jak najszybciej doprowadzić do wejścia w życie CTBT;
ah) potwierdzili nieustanne zaangażowanie UE na rzecz JCPOA jako najlepszego istniejącego sposobu na uzyskanie gwarancji wyłącznie pokojowego wykorzystania energii jądrowej przez Iran oraz jako istotnego narzędzia zwiększania stabilności i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie; nadal podkreślali ważną rolę UE we wskazywaniu drogi prowadzącej do zawarcia porozumienia jądrowego; przypomnieli, że UE ubolewa z powodu wycofania się USA z JCPOA i przywrócenia sankcji; z zadowoleniem przyjęli zgłoszony na forum ONZ sprzeciw Francji, Niemiec i Zjednoczonego Królestwa (E3) wobec wniosku USA o ponowne nałożenie sankcji na Iran na mocy rezolucji Rady
Bezpieczeństwa ONZ nr 2231, gdyż USA nie są już stroną JCPOA; z zadowoleniem przyjęli wspólne oświadczenie AEOI i MAEA z 26 sierpnia 2020 r. w sprawie rozwiązania w dobrej wierze kwestii wprowadzania zabezpieczeń określonych przez MAEA, na mocy którego Iran zapewnia MAEA dostęp do dwóch miejsc wyznaczonych przez agencję i ułatwia jej czynności weryfikacyjne; przypomnieli o kluczowej roli MAEA jako jedynej niezależnej organizacji międzynarodowej odpowiedzialnej za monitorowanie i weryfikację zobowiązań w zakresie nierozprzestrzeniania broni jądrowej; zaapelowali do Iranu, aby w pełni przestrzegał zobowiązań w zakresie energii jądrowej wynikających z JCPOA i NPT;
ai) wyrazili ubolewanie z powodu wsparcia udzielanego przez Iran stosującym przemoc podmiotom niepaństwowym oraz budowania i wykorzystywania przez ten kraj zdolności w zakresie rakiet balistycznych, co powoduje destabilizację w szeroko pojętym regionie Bliskiego Wschodu;
aj) potwierdzili pełne poparcie UE dla celu, jakim jest całkowite, weryfikowalne i nieodwracalne rozbrojenie jądrowe KRLD zgodnie ze wszystkimi stosownymi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ; wezwali KRLD, by zrezygnowała ze swojego programu broni jądrowej i przywróciła zabezpieczenia NPT i MAEA; nadal wspierali trwający proces dialogu, dążąc jednocześnie do bardziej czynnego udziału w negocjacjach i wykorzystując umiejętności dyplomatyczne UE; przypomnieli, że KRLD nadal stanowi zagrożenie jądrowe i balistyczne dla regionu i całego świata;
ak) nadal popierali i utrzymywali NPT jako kluczowy wielostronny instrument na rzecz międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, opowiadali się za jego upowszechnieniem oraz wzmocnili jego realizację w ramach trzech równie ważnych i wzajemnie uzupełniających się filarów; zachęcili wszystkie państwa-strony NPT, by wznowiły wysiłki na rzecz wzajemnej współpracy i kontynuowały odnowione zobowiązanie do wszechstronnej, całkowitej i zrównoważonej realizacji NPT;
al) wezwali wszystkie państwa, które jeszcze tego nie uczyniły, do podpisania i ratyfikowania NPT w charakterze państw nieposiadających broni jądrowej, a w oczekiwaniu na przystąpienie, do przestrzegania warunków układu i zobowiązania się do realizacji jego celów w zakresie nierozprzestrzeniania i rozbrojenia, w tym poprzez dostarczenie dowodów, że nie biorą udziału w transferach technologii jądrowej, oraz poprzez wzmocnienie Konwencji o ochronie fizycznej materiałów jądrowych;
am) przypomnieli, że rozbrojenia jądrowego należy dokonywać realistycznie i stopniowo, odpowiednio uwzględniając interesy wszystkich stron w dziedzinie bezpieczeństwa, i że ograniczenie ryzyka strategicznego związanego z bronią jądrową opiera się na przejrzystości doktryn nuklearnych, dialogu między przywódcami politycznymi i wojskowymi oraz narzędziach komunikacji kryzysowej i środkach zabezpieczających;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa.
