Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 26/2021 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu Europejska współpraca terytorialna (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego.

Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 26/2021 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu "Europejska współpraca terytorialna" (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego
(2021/C 243/02)

I.
WPROWADZENIE
1.
29 maja 2018 r. Komisja przedłożyła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu "Europejska współpraca terytorialna" (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego 1  (rozporządzenie w sprawie Interreg), które jest częścią pakietu legislacyjnego dotyczącego polityki spójności w latach 2021-2027. Zgodnie z art. 174, 176 i 177 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), nadrzędnym celem politycznym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) jest wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii poprzez zmniejszanie dysproporcji między poszczególnymi regionami UE, wśród których szczególną uwagę należy zwrócić na niektóre kategorie regionów, w tym wyraźnie wymienione regiony transgraniczne. W rozporządzeniu w sprawie Interreg przyjęto przepisy szczegółowe, w ramach których państwo lub państwa członkowskie i ich regiony, a także państwo lub państwa członkowskie i kraj lub kraje spoza UE oraz ich regiony współpracują ponad granicami.
2.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przyjął swoją opinię 19 września 2018 r. 2 , zaś Komitet Regionów - 5 grudnia 2018 r. 3
3.
Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu co do rozporządzenia w sprawie Interreg na sesji plenarnej 26 marca 2019 r.
4.
Grupa Robocza ds. Działań Strukturalnych przeanalizowała proponowane rozporządzenie w sprawie Interreg w trakcie szeregu posiedzeń podczas prezydencji bułgarskiej, austriackiej, rumuńskiej, fińskiej, chorwackiej i niemieckiej.
5.
29 maja 2019 r. Komitet Stałych Przedstawicieli zatwierdził wstępny częściowy mandat negocjacyjny. 5 października 2020 r., Komitet Stałych Przedstawicieli zaktualizował częściowy mandat negocjacyjny, aby uwzględnić konkluzje Rady Europejskiej w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 i pakietu na rzecz odbudowy, przyjęte na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbyło się 17, 18, 19, 20 i 21 lipca 2020 r.
6.
Na podstawie tych mandatów prezydencje fińska, chorwacka i niemiecka przeprowadziły negocjacje międzyinsty- tucjonalne, które zakończono 2 grudnia 2020 r.
7.
W dniu 18 grudnia 2020 r. Komisja Rozwoju Regionalnego (REGI) Parlamentu Europejskiego zatwierdziła wynik negocjacji międzyinstytucjonalnych. W dniu 20 stycznia 2021 r. przewodniczący komisji REGI skierował do prezydencji Rady pismo, w którym wyraził zamiar zalecenia zgromadzeniu plenarnemu, by przyjęło stanowisko Rady - z zastrzeżeniem jego weryfikacji prawnojęzykowej - w drugim czytaniu Parlamentu.
8.
Mając na uwadze powyższe porozumienie i w następstwie weryfikacji prawnojęzykowej, Rada przyjęła swoje stanowisko w pierwszym czytaniu w dniu 27 maja 2021 r., zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą określoną w art. 294 TFUE.
II.
CEL (art. 1)
9.
Zgodnie z art. 176 TFUE EFRR ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych w Unii. Zgodnie z tym artykułem oraz z art. 174 akapity drugi i trzeci TFUE, EFRR ma przyczyniać się do zmniejszania dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych, wśród których szczególną uwagę należy zwrócić na niektóre kategorie regionów, w tym wyraźnie wymienione regiony transgraniczne.
10.
W rozporządzeniu w sprawie Interreg przyjęto przepisy szczegółowe dotyczące celu "Europejska współpraca terytorialna" (Interreg), w przypadku którego państwo lub państwa członkowskie i ich regiony współpracują ponad granicami, w odniesieniu do skutecznego programowania, w tym przepisów dotyczących pomocy technicznej, monitorowania, ewaluacji, komunikacji, kwalifikowalności, zarządzania i kontroli oraz zarządzania finansowego.
11.
W odniesieniu do wsparcia programów Interreg z instrumentów finansowania zewnętrznego Unii (Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III), Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR)) w rozporządzeniu w sprawie Interreg określono dodatkowe cele szczegółowe, jak również zasady włączania tych funduszy do programów Interreg. W rozporządzeniu w sprawie Interreg ustanowiono też możliwość uczestnictwa KTZ w programach Interreg.
12.
W odniesieniu do wsparcia dla programów Interreg z funduszy Interreg (EFRR i instrumenty finansowania zewnętrznego Unii) w rozporządzeniu w sprawie Interreg określono cele szczegółowe Interreg, kryteria kwalifikowal- ności dla państw członkowskich, państw trzecich, krajów partnerskich oraz KTZ i ich regionów, zasoby finansowe i kryteria ich przydzielania.
III.
ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU
a)
Komponenty Interreg (art. 3)
13.
Zgodnie ze stanowiskiem Rady w pierwszym czytaniu programy współpracy transgranicznej, transnarodowej i międzyregionalnej będą kontynuowane w ramach celu Interreg. Każdy z tych programów podlega uzasadnieniu na zasadzie indywidualnej, a utrzymane zostaną te obszary programów, w których zostaną uzyskane pomyślne rezultaty.
14.
W oparciu o doświadczenia wyniesione ze współpracy transgranicznej i transnarodowej w okresie programowania 2014-2020 w regionach najbardziej oddalonych, gdzie połączenie obu komponentów w ramach jednego programu na każdy obszar współpracy nie przyniosło dostatecznego uproszczenia dla instytucji programu i jego beneficjentów, ustanowiono specjalny komponent obejmujący regiony najbardziej oddalone, aby umożliwić tym regionom współpracę z sąsiednimi krajami i terytoriami w jak najbardziej wydajny i prosty sposób.
15.
W ramach celu Interreg EFRR i (w stosownych przypadkach) instrumenty finansowania zewnętrznego Unii będą wspierać następujące komponenty:
komponent A: współpraca transgraniczna między przyległymi regionami w celu propagowania zintegrowanego i harmonijnego rozwoju regionalnego między sąsiadującymi przygranicznymi regionami lądowymi i morskimi,
komponent B: współpraca transnarodowa na większych transnarodowych terytoriach lub wokół basenów morskich, obejmująca krajowych, regionalnych i lokalnych partnerów programu z państw członkowskich, państw trzecich, krajów partnerskich oraz KTZ w celu osiągnięcia wyższego stopnia integracji terytorialnej,
komponent C: współpraca międzyregionalna w celu wzmocnienia skuteczności polityki spójności poprzez wspieranie:
a)
programu Interreg Europa;
b)
programu URBACT;
c)
programu INTERACT; oraz
d)
programu ESPON;
komponent D: współpraca regionów najbardziej oddalonych, między nimi i z sąsiadującymi państwami trzecimi lub krajami partnerskimi lub KTZ lub organizacjami integracji i współpracy regionalnej lub kilkoma z nich w celu ułatwienia integracji regionalnej i harmonijnego rozwoju w ich sąsiedztwie.
b)
Cele szczegółowe Interreg i koncentracja tematyczna (art. 14 i 15)
16.
EFRR przyczynia się w ramach Interreg do realizacji celów szczegółowych objętych celami polityki spójności. Wykaz celów szczegółowych w ramach poszczególnych celów polityki jest jednak dostosowywany do specyficznych potrzeb Interreg, aby umożliwić interwencje podobne to tych podejmowanych w ramach EFS za pomocą wspólnych działań w ramach programów Interreg. Ponadto dodano dwa cele szczegółowe Interreg: "lepsze zarządzanie współpracą" i "bezpieczniejsza i lepiej chroniona Europa". Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu zapewnia odpowiednią równowagę między pięcioma celami polityki spójności i dwoma celami szczegółowymi Interreg.
17.
W tym kontekście programy Interreg mogą wspierać cel szczegółowy Interreg "lepsze zarządzanie Interreg" poprzez następujące działania:
a)
zwiększenie zdolności instytucjonalnej organów publicznych, w szczególności tych, którym powierzono zarządzanie konkretnym terytorium, i zainteresowanych stron (wszystkie komponenty);
b)
zwiększenie sprawności administracji publicznej w drodze promowania współpracy prawnej i administracyjnej oraz współpracy między obywatelami, podmiotami społeczeństwa obywatelskiego i instytucjami, w szczególności w celu wyeliminowania przeszkód prawnych i innych przeszkód w regionach przygranicznych (komponenty A, C, D i - w stosownym przypadku - komponent B);
c)
budowa wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie (komponenty A, D i - w stosownym przypadku - komponent B);
d)
wzmacnianie zdolności instytucjonalnych organów publicznych i zainteresowanych stron w celu wdrażania strategii makroregionalnych i strategii na rzecz basenu morskiego, a także innych strategii terytorialnych (wszystkie komponenty);
e)
wzmacnianie stabilnej demokracji i wspieranie podmiotów społeczeństwa obywatelskiego oraz ich roli w procesie reform i przemian demokratycznych (wszystkie komponenty z udziałem państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ); oraz
f)
inne działania wspierające lepsze zarządzanie współpracą (wszystkie komponenty).
18.
Z drugiej strony, w ramach programów Interreg można również wspierać cel szczegółowy Interreg "bezpieczniejsza i lepiej chroniona Europa" poprzez działania w obszarze zarządzania przejściami granicznymi oraz zarządzania mobilnością i migracjami, m. in. ochrony gospodarczej i społecznej integracji obywateli państw trzecich, (np. migrantów i beneficjentów ochrony międzynarodowej).
19.
Do 20 % zasobów dostępnych dla poszczególnych programów Interreg A, B i D można przydzielić na cel szczególny Interreg "lepsze zarządzanie współpracą" i do 5 % na cel szczególny Interreg "bezpieczniejsza i lepiej chroniona Europa".
20.
W odniesieniu do koncentracji tematycznej na poszczególne programy Interreg A, B i D w ramach porozumienia z Parlamentem przeznacza się co najmniej 60 % dostępnych zasobów na cel polityki 2 ("bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna i przechodząca ku gospodarce zeroemisyjnej oraz odporna Europa") i maksymalnie dwa inne cele polityki, a na programy Interreg A wzdłuż wewnętrznych granic lądowych przydziela się co najmniej 60 % środków na cel polityki 2 i cel polityki 4 ("bardziej inkluzywna Europa o silniejszym wymiarze społecznym wdrażająca Europejski filar praw socjalnych") i maksymalnie dwa inne cele polityki.
c)
Fundusze małych projektów (art. 25)
21.
Małe projekty łączą osoby prywatne na szczeblu lokalnym i są istotne dla rozwoju obszarów przygranicznych. Cechą charakterystyczną takich projektów jest ich niewielki zakres, w związku z czym potrzebne wsparcie finansowe również nie jest duże. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu zapewnia możliwość udanego wdrożenia małych projektów, dzięki uproszczeniu odnośnych niezbędnych przepisów i wprowadzeniu jasnych zasad zarządzania takimi projektami.
22.
Odbiorcy końcowi w ramach funduszu małych projektów otrzymają wsparcie poprzez beneficjenta i wdrożą te projekty w ramach danego funduszu małych projektów ("mały projekt"). Beneficjentem może być transgraniczny podmiot prawny lub EUWT lub podmiot mające osobowość prawną. W ramach poszczególnych programów Interreg możliwe będzie utworzenie funduszy małych projektów, przy czym łączny wkład do funduszy małych projektów nie może przekraczać 20 % łącznej alokacji dla tego programu Interreg.
d)
Udział państw trzecich lub krajów partnerskich, KTZ lub organizacji integracji lub współpracy regionalnej w programach Interreg w ramach zarządzania dzielonego (art. 53-60)
23.
Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu stanowi krok w kierunku uproszczenia współpracy wykraczającej poza granice Unii. Aby stosować w większości wspólny zestaw zasad w ramach zarządzania dzielonego zarówno w uczestniczących państwach członkowskich, jak i uczestniczących państwach trzecich, krajach partnerskich, KTZ lub organizacjach integracji lub współpracy regionalnej, zastosowanie będą miały "zwykłe" zasady dotyczące Interreg. Niemniej jednak konieczne są pewne dostosowania w celu uwzględnienia uczestników, którzy nie są związani prawem unijnym. W tym kontekście odnośny rozdział ustanawia szczegółowe zasady dotyczące instytucji programu, metod zarządzania, kwalifikowalności, dużych projektów infrastrukturalnych, zamówień, zarządzania finansami i zawierania umów w sprawie finansowania.
24.
Punktem wyjścia jest powiązanie kwalifikowalności wydatków z podpisaniem umowy w sprawie finansowania przez odpowiednie państwo trzecie, kraj partnerski lub KTZ. Instytucje programu Interreg mogą mieć odpowiedniki w porównywalnych instytucjach państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ. Zamówienia dla beneficjentów będą realizowane zgodnie z zasadami dotyczącymi zewnętrznych zamówień określonymi w rozporządzeniu finansowym. Stopa współfinansowania innego niż krajowe zostanie ustanowiona w przypadku gdy wsparcie będzie pochodzić z instrumentu finansowania zewnętrznego Unii lub gdy dodatkowy wkład zostanie przekazany z państwa trzeciego, kraju partnerskiego lub KTZ.
e)
Przepisy szczegółowe dotyczące zarządzania pośredniego (art. 61)
25.
Porozumienie wypracowane z Parlamentem przewiduje możliwość realizacji programów Interreg dotyczących współpracy regionów najbardziej oddalonych (komponent D) w ramach zarządzania pośredniego. Określono szczegółowe zasady dotyczące sposobu wdrażania tych programów w całości lub w części w ramach zarządzania pośredniego.
IV.
PODSUMOWANIE
26.
W stanowisku Rady w pierwszym czytaniu odzwierciedlono kompromis osiągnięty w negocjacjach między Radą a Parlamentem Europejskim, przy wsparciu Komisji.
27.
Rada uważa, że jej stanowisko w pierwszym czytaniu stanowi wyważony pakiet dotyczący wszystkich programów Interreg objętych tym rozporządzeniem w okresie programowania 2021-2027.
1 Dokument ST 9536/18 + ADD 1.
2 Dz.U. C 440 z 6.12.2018, s. 116.
3 Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 137.

Zmiany w prawie

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.243.68

Rodzaj: Informacja
Tytuł: Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 26/2021 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu Europejska współpraca terytorialna (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego.
Data aktu: 27/05/2021
Data ogłoszenia: 21/06/2021