Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady i Komisji w sprawie zawarcia przez Unię Europejską i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Turkmenistanem z drugiej strony (12183/1/2011 - C8-0059/2015 - 1998/0031R(NLE)).

Zawarcie umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Turkmenistanem
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady i Komisji w sprawie zawarcia przez Unię Europejską i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Turkmenistanem z drugiej strony (12183/1/2011 - C8-0059/2015 - 1998/0031R(NLE))

(2021/C 23/38)

(Dz.U.UE C z dnia 21 stycznia 2021 r.)

P8_TA(2019)0146

Parlament Europejski, - uwzględniając projekt decyzji Rady i Komisji (12183/1/2011),

uwzględniając projekt Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Turkmenistanem z drugiej strony (12288/2011),
uwzględniając wniosek o udzielenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 91, art. 100 ust. 2, art. 207 i art. 209 oraz art. 218 ust. 6 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także na mocy art. 101 akapit drugi Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (C8-0059/2015),
uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Azji Środkowej, w szczególności rezolucje z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie strategii UE dla Azji Środkowej 1 , z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie postępów w realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej 2 , z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie realizacji i przeglądu strategii UE wobec Azji Środkowej 3 , z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie umowy przejściowej w sprawie handlu z Turkmenistanem 4 , a także rezolucję z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie klauzuli dotyczącej praw człowieka i demokracji w umowach zawieranych przez Unię Europejską 5 ,
uwzględniając Umowę przejściową z 1999 r. w sprawie handlu i kwestii związanych z handlem pomiędzy Wspólnotą Europejską, Europejską Wspólnotą Węgla i Stali oraz Europejską Wspólnotą Energii Atomowej z jednej strony, a Turkmenistanem z drugiej strony, zawartą przez Radę w dniu 27 lipca 2009 r. (5144/1999), oraz regularne posiedzenia Wspólnego Komitetu ustanowionego na jej mocy,
uwzględniając protokół ustaleń w sprawie energii podpisany przez Unię Europejską i Turkmenistan w maju 2008 r.,
uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR) oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR), których stroną jest Turkmenistan,
uwzględniając coroczny dialog dotyczący praw człowieka prowadzony przez UE i Turkmenistan,
uwzględniając zobowiązanie podjęte przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w jej piśmie do Komisji Spraw Zagranicznych z dnia 16 grudnia 2015 r., zawierającym aspekty wymienione w ust. 3 niniejszego dokumentu,
uwzględniając pismo wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel do przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych z dnia 5 lipca 2018 r., w którym zwróciła uwagę na jej poparcie dla Umowy o partnerstwie i współpracy z Turkmenistanem,
uwzględniając art. 99 ust. 5 Regulaminu, - uwzględniając wstępne sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0072/2019),
A.
mając na uwadze rosnące zaangażowanie Unii Europejskiej w regionie Azji Środkowej;
B.
mając na uwadze, że Umowa o partnerstwie i współpracy (UPiW) z Turkmenistanem została zainicjowana w 1997 r. i podpisana w 1998 r.; mając na uwadze, że od tego czasu 14 państw członkowskich spośród 15 pierwotnych sygnatariuszy ratyfikowało UPiW (przy czym Zjednoczone Królestwo jest ostatnim państwem, które tego jeszcze nie uczyniło); mając na uwadze, że Turkmenistan ratyfikował UPiW w 2004 r.; mając na uwadze, że przystąpienie do UPiW tych państw członkowskich, które przystąpiły do UE po podpisaniu umowy, podlega odrębnemu protokołowi i procedurze ratyfikacji;
C.
mając na uwadze, że po pełnej ratyfikacji UPiW obowiązywałaby przez początkowy okres 10 lat, a następnie byłaby co roku odnawiana, co umożliwiłoby UE ewentualne odstąpienie od umowy w przypadku wystąpienia poważnych wątpliwości co do poszanowania praw człowieka lub innych poważnych naruszeń; mając na uwadze, że strony mogą zmienić UPiW w celu uwzględnienia nowych wydarzeń;
D.
mając na uwadze, że w kwietniu 2009 r. Rada skonsultowała się z Parlamentem Europejskim w sprawie umowy przejściowej w sprawie handlu z Turkmenistanem w ramach opcjonalnej, prawnie niewiążącej procedury;
E.
mając na uwadze, że Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) wyznaczyły kryteria, na podstawie których należy oceniać postępy w Turkmenistanie, oraz kryteria upoważniające do dalszej współpracy, zgodnie z uznanymi na szczeblu międzynarodowym normami w zakresie praworządności, dobrych rządów i praw człowieka;
F.
mając na uwadze, że poszanowanie demokracji, praw podstawowych i praw człowieka oraz zasad gospodarki rynkowej, które stanowią zasadnicze elementy umowy przejściowej w sprawie handlu (zgodnie z jej art. 1, jak i art. 2 UPiW), powinno pozostać długoterminowymi celami dla Turkmenistanu; mając na uwadze, że jednostronne zawieszenie stosowania Umowy jest możliwe w przypadku naruszenia tych elementów przez którąkolwiek ze stron;
G.
mając na uwadze, że po rozważeniu projektu zalecenia w sprawie udzielenia przez Parlament zgody na zawarcie UPiW oraz załączonego projektu sprawozdania z dnia 8 maja 2015 r. zawierającego projekt rezolucji, w dniu 24 maja 2016 r. Komisja Spraw Zagranicznych podjęła decyzję o tymczasowym zawieszeniu procedury do czasu, gdy zostanie stwierdzone, że poczyniono wystarczające postępy w dziedzinie poszanowania praw człowieka i praworządności, i podjęła decyzję o wszczęciu obecnej procedury przejściowej;
H.
mając na uwadze, że dalsze obowiązywanie wskaźników postępu w dziedzinie praw człowieka w Turkmenistanie, sformułowanych przez Parlament w poprzednich rezolucjach, ma zasadnicze znaczenie dla pryncypialnej i spójnej polityki UE w zakresie stosunków z tym krajem;
I.
mając na uwadze, że w 2015 r. Turkmenistan przyjął krajowy plan działania w zakresie praw człowieka na lata 20162020 (NAPHR), przygotowany za pomocą Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju w 2013 r.;
J.
mając na uwadze zawarcie przez Turkmenistan umów międzynarodowych, takich jak ICCPR, ICESCR oraz konwencje MOP;
1.
zwraca się do Rady, Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o pilne ustalenie, w oparciu o zalecenia ONZ, OBWE i EBOR, następujących krótkoterminowych punktów odniesienia w celu zmierzenia trwałych postępów poczynionych przez władze państwowe Turkmenistanu, zanim wyrazi on zgodę na zawarcie UPiW:

System polityczny, praworządność i dobre rządy

(i)
wyraźny podział na władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą, oraz m.in. umożliwienie i zagwarantowanie rzeczywistego udziału społeczeństwa w procesach decyzyjnych w państwie, w tym konsultacje z ekspertami międzynarodowymi, takimi jak Komisja Wenecka Rady Europy i Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) przy OBWE, w sprawie zgodności konstytucji Turkmenistanu z tymi demokratycznymi zasadami oraz wykazanie przez Turkmenistan gotowości do rozważenia zaleceń dotyczących reform proponowanych przez te organizacje;
(ii)
usunięcie ograniczeń w rejestrowaniu i funkcjonowaniu organizacji pozarządowych;

Prawa człowieka i podstawowe wolności

(iii)
realizacja zobowiązań podjętych przez rząd Turkmenistanu w krajowym planie działania w zakresie praw człowieka na lata 2016-2020;
(iv)
położenie kresu wymuszonym zaginięciom, pracy przymusowej, torturom, oraz ujawnienie losu lub miejsca pobytu osób zaginionych i umożliwienie rodzinom kontaktu z osobami przebywającymi w areszcie; uznanie przez władze krajowe istnienia więźniów politycznych oraz zezwolenie na swobodny dostęp do kraju organizacjom międzynarodowym i niezależnym obserwatorom, w tym w tym Międzynarodowemu Komitetowi Czerwonego Krzyża;
(v)
zapewnienie swobodnego dostępu do różnych źródeł informacji, a w szczególności umożliwienie ludziom dostępu do alternatywnych źródeł informacji, w tym międzynarodowych środków komunikacji, oraz posiadania urządzeń telekomunikacyjnych, takich jak prywatne anteny satelitarne lub przystępne cenowo połączenia internetowe;
(vi)
położenie kresu prześladowaniu i zastraszaniu niezależnych dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego oraz obrońców praw człowieka zamieszkałych w kraju i za granicą, w tym członków ich rodzin; zagwarantowanie wolności wypowiedzi i wolności zgromadzeń;
(vii)
umożliwienie wizyt ONZ oraz międzynarodowych i regionalnych organizacji praw człowieka, które o nie wystąpiły i nadal oczekują na odpowiedź;
(viii)
położenie kresu nieformalnemu i arbitralnemu systemowi zakazów podróżowania i zapewnienie, by osoby, którym nie udzielono zgody na opuszczenie kraju, mogły swobodnie podróżować;
2.
zwraca się do Rady, Komisji i wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o uwzględnienie następujących długoterminowych zaleceń dotyczących trwałych i wiarygodnych postępów:

System polityczny, praworządność i dobre rządy

(i)
poszanowanie zasad pluralizmu politycznego i odpowiedzialności demokratycznej, z właściwie funkcjonującymi partiami politycznymi i innymi organizacjami, wolnymi od ingerencji;
(ii)
dalsze wdrażanie reform na wszystkich szczeblach zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ i we wszystkich obszarach działania administracji, w szczególności w obszarze sądownictwa i ścigania przestępstw;
(iii)
silne i skuteczne zabezpieczenia przed korupcją na wysokim szczeblu, praniem pieniędzy, przestępczością zorganizowaną i nielegalnym obrotem środkami odurzającymi;
(iv)
pełne wdrożenie przepisów zakazujących pracy dzieci;

Prawa człowieka i podstawowe wolności

(v)
ogólne poszanowanie pokojowego i zgodnego z prawem korzystania z prawa do wolności wypowiedzi, wolności zrzeszania się i wolności religii lub przekonań;
(vi)
ogólna swoboda przemieszczania się, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami;
3.
podkreśla, że Parlament Europejski musi ściśle śledzić i monitorować rozwój sytuacji w Turkmenistanie oraz wdrażanie wszystkich części UPiW po jej wejściu w życie; w tym kontekście wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do wdrożenia i publicznego poparcia mechanizmu monitorowania praw człowieka, tak aby po wejściu w życie UPiW Parlament mógł być należycie informowany przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych o wdrażaniu tejże umowy, a w szczególności o jej celach i zgodności z art. 2, i mógł reagować na rozwój sytuacji w tym kraju w przypadku udokumentowanych i udowodnionych poważnych naruszeń praw człowieka; podkreśla możliwość zawieszenia umowy o partnerstwie i współpracy w przypadku wystąpienia takich naruszeń i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje pismo wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel do Komisji Spraw Zagranicznych z dnia 16 grudnia 2015 r. zawierające następujące cele:
(i)
zapewnienie, że Parlament Europejski będzie odpowiednio informowany o wdrażaniu przepisów UPiW dotyczących praw człowieka i demokratyzacji, będzie miał dostęp do stosownych informacji na temat rozwoju sytuacji w zakresie praw człowieka, demokracji i praworządności oraz że na żądanie będzie terminowo otrzymywać informacje przed i po posiedzeniach Rady Współpracy, z zastrzeżeniem mających zastosowanie przepisów dotyczących poufności;
(ii)
ściślejsza współpraca z Parlamentem Europejskim i społeczeństwem obywatelskim w przygotowywaniu corocznych dialogów na temat praw człowieka i w odniesieniu do spotkań sprawozdawczych po tych dialogach;
(iii)
konsultacje z Parlamentem Europejskim przy przygotowywaniu aktualizacji unijnej strategii krajowej dla Turkmenistanu dotyczącej praw człowieka;
4.
przyjmuje z zadowoleniem zapowiedź wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel z listopada 2018 r. dotyczącą utworzenia pełnoprawnej delegatury UE w Aszchabadzie; podkreśla, że nowa delegatura powinna opracować korzystną dla obu stron strategię współpracy dostosowaną do warunków i wymogów Turkmenistanu w zakresie rozwoju, monitorować sytuację w tym kraju, w tym przypadki łamania praw człowieka i indywidualne przypadki budzące niepokój, podjąć dialog z różnymi podmiotami politycznymi, społecznymi i gospodarczymi kraju, umożliwić dyplomację na miejscu oraz poprawić zarządzanie projektami finansowanymi z zewnętrznych instrumentów finansowych UE i nadzór nad nimi;
5.
stwierdza, że rozważy wyrażenie zgody, gdy uzna, że zalecenia określone w ust. 1 i 3 zostały należycie uwzględnione przez Komisję, Radę, wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel oraz władze państwowe Turkmenistanu;
6.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do zwrócenia się do Rady, Komisji i wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel o regularne dostarczanie Parlamentowi istotnych informacji na temat sytuacji w Turkmenistanie;

o

o o

7.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel oraz rządowi i parlamentowi Turkmenistanu.
1 Dz.U. C 184 E z 6.8.2009, s. 49.
2 Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 91.
3 Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 119.
4 Dz.U. C 184 E z 8.7.2010, s. 20.
5 Dz.U. C 290 E z 29.11.2006, s. 107.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.23.211

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady i Komisji w sprawie zawarcia przez Unię Europejską i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Turkmenistanem z drugiej strony (12183/1/2011 - C8-0059/2015 - 1998/0031R(NLE)).
Data aktu: 12/03/2019
Data ogłoszenia: 21/01/2021