Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie nowego europejskiego programu na rzecz kultury (2018/2091(INI)).

Nowy europejski program na rzecz kultury

P8_TA(2018)0499

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie nowego europejskiego programu na rzecz kultury (2018/2091(INI))

(2020/C 388/05)

(Dz.U.UE C z dnia 13 listopada 2020 r.)

Parlament Europejski,

uwzględniając Szczyt Społeczny na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego zorganizowany dnia 17 listopada 2017 r. w Goteborgu, agendę przywódców w dziedzinie edukacji i kultury z listopada 2017 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie wymiaru społecznego Unii, edukacji i kultury,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie uwalniania potencjału przedsiębiorstw z branży kultury i branży twórczej 1 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie promowania europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego na rzecz wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia 2 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie spójnej polityki UE dla sektora kultury i sektora kreatywnego 3 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie przemysłu kulturalnego w Europie 4 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie społecznego statusu artystów 5 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie kulturowego wymiaru działań zewnętrznych UE 6 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie dążenia ku zintegrowanemu podejściu do dziedzictwa kulturowego w Europie 7 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie roli dialogu międzykulturowego, różnorodności kulturowej i edukacji w promowaniu podstawowych wartości UE 8 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie zdobywania wiedzy o UE w szkole 9 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji 10 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2018 r. w sprawie barier strukturalnych i finansowych w dostępie do kultury 11 ,
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiającego program "Kreatywna Europa" (2014-2020) i uchylającego decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE 12 ,
uwzględniając Konwencję w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego przyjętą przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w dniu 20 października 2005 r.,
uwzględniając Konwencję ramową Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa (konwencja z Faro) z dnia 27 października 2005 r.,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program "Kreatywna Europa" (2014-2020) i uchylające decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE 13 ,
uwzględniając rezolucję Rady z dnia 16 listopada 2007 r. dotyczącą europejskiego planu działań na rzecz kultury 14 ,
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie planu prac w dziedzinie kultury na lata 20152018 15 ,
uwzględniając unijny plan prac w dziedzinie kultury na lata 2015-2018,
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie oddziaływania sektora kultury i sektora kreatywnego, służącego stymulowaniu innowacji, stabilności gospodarczej i włączenia społecznego 16 ,
uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2016 r. pt. "W stronę strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych" (JOIN(2016)0029),
uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie wdrożenia Europejskiej agendy kultury (COM(2010)0390),
uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie uwalniania potencjału przedsiębiorstw z branży kultury i branży twórczej (COM(2010)0183),
uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego w 2018 r. (COM(2016)0543),
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 września 2012 r. pt. "Promowanie sektora kultury i sektora kreatywnego na rzecz wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia w UE" (COM(2012)0537),
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 grudnia 2012 r. w sprawie treści na jednolitym rynku cyfrowym (COM(2012)0789),
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 lipca 2014 r. pt. "Ku zintegrowanemu podejściu do dziedzictwa kulturowego w Europie" (COM(2014)0477),
uwzględniając raport grupy roboczej ekspertów z państw członkowskich z 2012 r. w sprawie dostępu do kultury,
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 grudnia 2010 r. pt. "Eliminowanie transgranicznych przeszkód podatkowych dla obywateli Unii" (COM(2010)0769),
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 listopada 2011 r. w sprawie podwójnego opodatkowania w obrębie jednolitego rynku (COM(2011)0712),
uwzględniając sprawozdanie grupy ekspertów Komisji z 2015 r. pt. "Sposoby przeciwdziałania transgranicznym przeszkodom podatkowym, które napotykają osoby fizyczne w UE", który dotyczy rozwiązywania problemów podatkowych napotykanych przez osoby fizyczne prowadzące działalność transgraniczną w UE,
uwzględniając raport grupy roboczej ekspertów z państw członkowskich UE z 2017 r. w sprawie dialogu międzykulturowego w ramach otwartej metody koordynacji (OMK) zatytułowany "How culture and the arts can promote intercultural dialogue in the context of the migratory and refugee crisis" [Promowanie dialogu międzykulturowego za pośrednictwem kultury i sztuki w kontekście kryzysu migracyjnego i uchodźczego],
uwzględniając deklarację rzymską z dnia 25 marca 2017 r., w której przywódcy 27 państw członkowskich UE oraz instytucji UE wyrazili wolę osiągnięcia ambitnej Unii, "w której obywatele mają nowe możliwości rozwoju kulturalnego i społecznego oraz wzrostu gospodarczego" i "która chroni nasze dziedzictwo kulturowe i promuje różnorodność kulturową",
uwzględniając deklarację z Davos z dnia 22 stycznia 2018 r. zatytułowaną "Ku wysokiej jakości Baukultur dla Europy", w której europejscy ministrowie kultury podkreślili, że należy pilnie opracować nowe podejścia do ochrony wartości kulturowych europejskiego środowiska zbudowanego i rozwijania go oraz że potrzebne jest holistyczne, skoncentrowane na kulturze podejście do środowiska zbudowanego,
uwzględniając art. 52 Regulaminu,
uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A8-0388/2018),
A.
mając na uwadze, że priorytety nowego programu i podejście sektorowe są mile widziane; mając na uwadze, że należy udzielić równego, dostosowanego do potrzeb wsparcia skoncentrowanego na konkretnych wyzwaniach wszystkim branżom sektora kultury i sektora kreatywnego, a różnorodność kulturowa i dialog międzykulturowy powinny nadal stanowić priorytety o charakterze przekrojowym; mając na uwadze, że kultura jest dobrem powszechnym i że nowy europejski program na rzecz kultury powinien mieć na celu zachowanie, rozszerzanie i rozpowszechnianie dynamicznej i zróżnicowanej sceny kulturalnej, gwarantującej dostęp wszystkim obywatelom i propagującej uczestnictwo;
B.
mając na uwadze, że nowy europejski program na rzecz kultury powinien zapewniać elastyczne ramy na rzecz zmiany ekosystemów kulturalnych i wspierania synergii między sektorami;
C.
mając na uwadze, że Europa wychodzi obecnie z poważnego kryzysu finansowego, w trakcie którego niestety często w pierwszej kolejności dokonywano cięć w krajowych i regionalnych budżetach na kulturę;
D.
mając na uwadze, że Europa stoi w obliczu coraz większych nierówności społecznych i bezrobocia ludzi młodych, nasilającego się populizmu i pogłębiającej się radykalizacji, a jej społeczeństwo jest coraz bardziej różnorodne; mając w związku z powyższym na uwadze, że kultura jest ważniejsza niż kiedykolwiek dotychczas w osiąganiu spójności społecznej i dialogu międzykulturowego oraz gwarantowaniu obywatelom wolności i różnorodności form wyrazu, komunikacji i twórczości, a także w budowaniu mostów między ludźmi;
E.
mając na uwadze, że europejski sektor kultury i sektor kreatywny to najsilniejsze atuty UE; mając na uwadze, że sektory te stanowią 4,2 % unijnego PKB, zapewniają 8,4 mln miejsc pracy, co stanowi 3,7 % łącznego zatrudnienia w UE, i są odporne na wstrząsy gospodarcze nawet w czasach kryzysu; mając na uwadze, że sektory te pobudzają kreatywność, która wpływa na wszystkie obszary działalności, a jednocześnie zapewniają wyższy odsetek zatrudnienia osób młodych i kobiet niż w innych sektorach;
F.
mając na uwadze, że europejski sektor muzyczny charakteryzuje się wysoką dynamiką, zapewnia 1 mln miejsc pracy i obroty o wartości 25 mld EUR; mając jednak na uwadze, że pozostaje on poważnie niedofinansowany, zwłaszcza jeśli uwzględnić nowe modele dystrybucji online; mając na uwadze, że z łącznego budżetu programu "Kreatywna Europa" w wysokości 1,46 mld EUR do lipca 2018 r. na realizację przedsięwzięć muzycznych przeznaczono jedynie 51 mln EUR, głównie w dziedzinie muzyki klasycznej; mając na uwadze, że taki stan rzeczy nie odzwierciedla różnorodności europejskiego sektora muzycznego i jego wpływu gospodarczego, społecznego i kulturalnego;
G.
mając na uwadze, że kultura ma istotne znaczenie dla spójności społecznej i integracji, zwłaszcza dzięki udziałowi mniejszości, grup defaworyzowanych, marginalizowanych społeczności, migrantów i uchodźców w życiu kulturalnym i społecznym; mając na uwadze, że szczególny apel o integrację migrantów w ramach programu "Kreatywna Europa" okazał się skuteczny, lecz poziom zainteresowania przekroczył możliwości programu, a finansowanie było niewystarczające;
H.
mając na uwadze, że artyści i osoby zawodowo związane z kulturą często pracują w niepewnych i niestabilnych warunkach, z niedostatecznym zabezpieczeniem społecznym lub bez takiego zabezpieczenia, a ich wynagrodzenie jest nieprzewidywalne;
I.
mając na uwadze, że świadomość kulturowa i ekspresja kulturalna zostały docenione na szczeblu UE w zmienionym zaleceniu w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie; mając na uwadze, że należy w pełni włączyć sztukę i nauki humanistyczne do systemów edukacji, by przyczyniać się do kształtowania Europy kierującej się zasadami współpracy i kreatywności i zmobilizowanej do promowania zrównoważonego rozwoju, integracji i spójności społecznej;
J.
mając na uwadze, że sieci kulturalne stanowią skuteczne narzędzie służące kształtowaniu więzi międzyludzkich, długotrwałych, pokojowych relacji i dialogu ponad granicami krajowymi, a w związku z tym służące także wspieraniu międzynarodowych stosunków kulturalnych, które stanowią podstawę ogólnoświatowych uregulowań i kształtowania europejskiej przestrzeni kulturalnej;

Uwagi ogólne

1.
z zadowoleniem przyjmuje nową europejską agendę kultury i podkreśla, że stanowi ona wyjątkową okazję do przyjęcia kompleksowej i spójnej polityki na rzecz kultury na szczeblu europejskim, uznawanej przez obywateli Europy i poza granicami Unii Europejskiej; podkreśla jednak, że agenda ta może być skuteczna jedynie wtedy, gdy towarzyszyć jej będzie znaczący wzrost budżetu na program "Kreatywna Europa" oraz rozwój synergii i interakcji z innymi programami finansowanymi przez UE, aby stworzyć całościowe, przekrojowe podejście do kultury;
2.
potwierdza, że kultura oraz sektor kultury i sektor kreatywny są siłą napędową w osiąganiu celów polityki spójności i włączenia społecznego na terytorium Unii i wzywa do ich uwzględnienia przy przydzielaniu środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;
3.
uznaje, że Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 stanowi okazję do podnoszenia świadomości na temat wyjątkowej siły i różnorodności kultury i dziedzictwa kulturowego UE oraz ich nieodłącznej wartości i zasadniczej roli w naszych społeczeństwach i gospodarkach, tworzeniu poczucia przynależności, promowaniu aktywnego obywatelstwa oraz definiowaniu naszej tożsamości i podstawowych wartości: wolności, różnorodności, równości, solidarności i sprawiedliwości społecznej;
4.
przyjmuje z zadowoleniem wyrażony przez Komisję zamiar przedstawienia planu działania na rzecz dziedzictwa kulturowego i podkreśla potrzebę skupienia uwagi zarówno na aspektach materialnych, jak i niematerialnych europejskiego dziedzictwa oraz jego związkach ze współczesnymi projektami artystycznymi i kreatywnymi oraz ekspresją artystyczną i twórczą; podkreśla ponadto potrzebę nawiązania stałego, zorganizowanego dialogu z zainteresowanymi stronami w celu gromadzenia wiedzy, budowania potencjału i koordynacji działań promocyjnych na rzecz dziedzictwa kulturowego w Europie, tak by utrwalić wieloletnią spuściznę Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego i pomóc w realizacji planu działania; podkreśla, że ten zorganizowany dialog powinien obejmować wszystkie dziedziny kultury, kreatywności i dziedzictwa; wzywa ponadto państwa członkowskie do przygotowania uzupełniających planów działania na szczeblu krajowym oraz uważa, że plan działania jest okazją do rozwiązania wszystkich kwestii poruszonych w dziesięciu europejskich inicjatywach wykraczających poza Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 i do przedstawienia zaleceń wydanych w ramach Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018;
5.
wzywa Komisję do zadbania o to, aby potrzeba reakcji na nowe, nieprzewidziane okoliczności nie stanowiła przeszkody w realizacji uprzednio uzgodnionych celów w dziedzinie kultury; przypomina, że nowe inicjatywy powinny być finansowane z nowego budżetu zasilanego z nowych środków finansowych, a nie przez redystrybucję środków istniejących;
6.
apeluje do Komisji o stworzenie jednego portalu UE poświęconego dziedzictwu kulturowemu, gromadzącego informacje ze wszystkich unijnych programów finansujących dziedzictwo kulturowe i podzielonego na trzy główne sekcje: możliwości finansowania dziedzictwa kulturowego, bazę danych z przykładami najlepszych praktyk i doskonałości w dziedzinie dziedzictwa kulturowego i odnośnych dziedzin oraz informacje i linki dotyczące rozwoju sytuacji politycznej, działań i wydarzeń dotyczących dziedzictwa kulturowego;
7.
apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby opracowały nowe podejście do systematycznego gromadzenia danych dla całego sektora kultury i sektora kreatywnego oraz zapewniły, by wykorzystywano efektywne kody statystyczne i więcej wskaźników jakościowych, wypełniając lukę pomiędzy sektorem publicznym dysponującym coraz bardziej ograniczoną ilością danych a podmiotami technologii cyfrowych posiadającymi bogaty zakres informacji wykorzystywanych w celu zdobycia udziału w rynku i destabilizacji podmiotów tego sektora;
8.
wzywa Komisję do wprowadzenia unijnych tabel wyników w celu pomiaru pluralizmu kulturowego i medialnego, do opracowania wskaźników i monitorowania swobody wyrazu artystycznego na szczeblu europejskim oraz różnorodności w tworzeniu, dystrybucji i dostarczaniu utworów;
9.
przyjmuje z zadowoleniem podjęcie inicjatywy "Muzyka dla Europy" jako istotny pierwszy krok ku pobudzeniu kreatywności, różnorodności i innowacji w europejskim sektorze muzycznym, a także działania sektorowe w dziedzinie muzyki w ramach programu "Kreatywna Europa"; wzywa Komisję do skupienia uwagi na mobilności artystów i repertuarze w Europie i poza nią, na dystrybucji, finansowaniu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), przejrzystości i odpowiedzialności platform cyfrowych wobec artystów, na różnorodności serwisów strumieniowej transmisji danych oraz na mapowaniu sektora podczas opracowywania dalszych unijnych działań w zakresie muzyki;
10.
przyjmuje z zadowoleniem stworzenie internetowego katalogu europejskich filmów i organizację pierwszego Tygodnia Filmu UE; zachęca Komisję i państwa członkowskie, aby we współpracy z artystami i branżą kreatywną podjęły działania na rzecz wzmocnienia widoczności kina europejskiego w Europie i na świecie, w szczególności poprzez zwiększenie dostępności filmów europejskich i wspieranie stworzenia europejskich platform zapewniających dostęp do licencjonowanych filmów pochodzących z UE, przy jednoczesnym zagwarantowaniu artystom i posiadaczom praw sprawiedliwego wynagrodzenia oraz przy poszanowaniu zasady terytorialności; podkreśla także pozytywne doświadczenia związane z Nagrodą Filmową LUX w zakresie promowania europejskich filmów i ułatwiania ich dystrybucji;
11.
wzywa Komisję, by uznała znaczenie agendy miejskiej dla UE i zachęcała do współpracy między państwami członkowskimi a miastami i innymi zainteresowanymi stronami w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego, zapewnienia odpowiednich warunków mieszkalnych i innowacyjności w europejskich miastach oraz identyfikowania wyzwań społecznych i skutecznego radzenia sobie z tymi wyzwaniami;
12.
apeluje do Komisji, by wprowadziła specjalne działanie na rzecz mobilności dzieł artystycznych, na przykład w formie dotacji na tournée, co przedłużyłoby cykl życia wielu projektów finansowanych z programu "Kreatywna Europa";

Wymiar kulturalny i artystyczny

13.
uznaje rzeczywistą wartość swobody wyrazu kulturalnego, artystycznego i twórczego oraz jak najszerszego dostępu publicznego do kultury, który można zapewnić m.in. przez podjęcie specjalnych działań;
14.
apeluje do Komisji o zapewnienie, by wspierano europejskie festiwale, ponieważ stanowią one istotny element w łączeniu obywateli w całej Europie i poza nią oraz zacieśniają więzi między nimi; podkreśla, że festiwale stanowią łączącą siłę wywierającą wpływ na społeczeństwo, obywatelstwo, gospodarkę, dziedzictwo kulturowe i rozwój zewnętrzny;
15.
wzywa Komisję do rozważenia przyznawania tytułu europejskiej osobowości kulturalnej roku, przy czym wydarzenie to wiązałoby się z szeregiem działań i projektów w całej Europie, które wyrażałyby uznanie dla życia i pracy tej osoby oraz podkreślałyby jej wpływ na promowanie europejskich wartości i tożsamości europejskiej;
16.
wzywa do promowania profesjonalizmu artystów, autorów oraz osób zawodowo zajmujących się kulturą, twórczością i sztuką audiowizualną jako istotnego elementu wspierającego rozwój europejskiego wymiaru kultury, dialog międzykulturowy, innowacje kulturalne i artystyczne, spójność terytorialną i włączenie społeczne;
17.
wzywa Komisję do uznania kultury za "miękką siłę", która pozwala obywatelom na odpowiedzialne przywództwo w społeczeństwie cechujące się prawością, entuzjazmem i empatią i która wzmacnia takie postawy;
18.
apeluje do Komisji o dążenie do tego, aby Europa stała się miejscem dla odpowiedzialnych obywateli, którzy budują relacje poza obrębem własnych kultur, są gotowi na wyzwania intelektualne, zachęcają do innowacji, rozwijają się i angażują innych obywateli;
19.
apeluje do Komisji o zachęcanie do różnorodności kulturowej, integracji migrantów i jakości obywatelstwa;
20.
apeluje do Komisji, by zachęcała do współpracy między osobami zawodowo związanymi z kulturą, edukatorami, zaangażowanymi obywatelami i przedsiębiorcami, by pobudzać odnowione publiczne zainteresowanie kulturą;
21.
wzywa Komisję do zadbania o to, by sieci kulturalne wspierano jako elementy zbiorowej wiedzy, doświadczenia zbiorowego i pamięci zbiorowej, zapewniające nieformalną wymianę informacji, pobudzające debatę i rozwój kultury, by dodatkowo zwiększyć mobilność i możliwości współpracy oraz przyczynić się do integracji europejskiej przestrzeni kulturalnej;

Wymiar społeczny

22.
przyjmuje z zadowoleniem wyrażony przez Komisję zamiar wprowadzenia ukierunkowanych działań w zakresie mobilności do programu "Kreatywna Europa", lecz podkreśla, że wymaga to odpowiedniego finansowania i uproszczenia procedur administracyjnych, tak aby uniknąć przeszkód, takich jak te związane z wizami, w szczególności w odniesieniu do krajów trzecich; uważa, że należy podjąć szczególne działania, by zmierzyć się z trudnościami i przeszkodami wynikającymi z nadmiernego lub podwójnego opodatkowania artystów;
23.
wzywa Komisję do uruchomienia jednolitego portalu zawierającego informacje na temat wszystkich dostępnych programów rezydencyjnych oraz możliwości w zakresie mobilności;
24.
zachęca państwa członkowskie do rozważenia usunięcia art. 17 modelowej konwencji OECD w sprawie podatków z dwustronnych umów podatkowych między państwami członkowskimi UE; apeluje do Komisji o ustanowienie, jako rozwiązania przejściowego, sektorowego kodeksu postępowania w sprawie podatku u źródła, w którym opisane będą możliwości obniżenia kosztów i uproszczenia procedur i przedstawione zostaną najlepsze praktyki i dostępne wyjątki;
25.
apeluje o zagwarantowanie prawa pracowników sektora kreatywnego i artystycznego do uczciwego wynagrodzenia oraz sprawiedliwych warunków umownych i warunków pracy; zwraca uwagę na nietypową, niepewną formę zatrudnienia pracowników sektora kultury w Europie, bazującą na pojedynczych projektach; wzywa zatem państwa członkowskie do przyjęcia kompleksowych środków w celu ograniczenia szarej strefy w drodze harmonizacji i poprawy warunków umownych, jakim podlegają artyści i twórcy w UE i w skali europejskiej, w odniesieniu do reprezentacji zbiorowej, zabezpieczenia społecznego oraz bezpośredniego i pośredniego opodatkowania; apeluje o to, by systemy zabezpieczenia w całej Unii w pełni uwzględniały specyfikę niestandardowych form zatrudnienia;
26.
podkreśla, że dziedzictwo kulturowe i przestrzenie kulturalne odgrywają zasadniczą rolę w regeneracji miast i zapewnianiu spójności między mieszkańcami; zachęca zatem Komisję i Wspólne Centrum Badawcze (JRC), których praca przywraca znaczenie przeszłości miast i nadaje jej kierunek, do dalszego rozwoju "Monitora miast kultury i kreatywności" oraz wzywa miasta i gminy do lepszego wykorzystywania tego narzędzia;
27.
uznaje wartość dodaną działalności kulturalnej opartej na sąsiedztwie, która zapewnia korzyści społeczne, gospodarcze i zdrowotne społecznościom lokalnym, szczególnie na obszarach o niższych dochodach i obszarach zmarginalizowanych, takich jak tereny wiejskie i peryferyjne; apeluje zatem do państw członkowskich, miast i gmin, by wspierały tę działalność konkretnymi środkami, takimi jak dostosowane przepisy dotyczące podziału na strefy, finansowanie inicjatyw i ponowne wykorzystanie opuszczonych obiektów;
28.
podkreśla, że kultura ma potwierdzony wpływ na promowanie spójności społecznej, poprawę zadowolenia z życia i dobrostanu, w związku z czym odgrywa zasadniczą rolę w łagodzeniu presji, jaką odczuwa Europa przyjmująca ludność coraz bardziej różnorodną pod względem kulturowym; podkreśla rolę, jaką kultura i dialog międzykulturowy mogą odegrać we wzmacnianiu pozycji migrantów i ułatwianiu ich integracji;
29.
wyraża ubolewanie, że - jak wynika z badań Eurobarometru z 2017 r. - 36 % Europejczyków nie uczestniczyło w żadnej formie aktywności kulturalnej w ubiegłym roku; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do wzmocnienia powiązań między kulturą, sztuką, twórczością, edukacją, innowacyjnością i artystycznymi pracami badawczymi; ponadto wzywa je do inwestowania w zaangażowanie odbiorców, zaangażowanie społeczności i potencjał kulturowy, a także do wdrożenia niezbędnych środków w celu zagwarantowania dostępu do życia kulturalnego i uczestnictwa w nim, zwłaszcza grupom znajdującym się w najbardziej niekorzystnej sytuacji;
30.
zachęca do ściślejszych synergii między sektorem kultury i edukacji, na przykład w drodze motywowania do zajęć pozalekcyjnych lub angażowania artystów w szkołach; przypomina w związku z powyższym, że należy zapewnić wystarczające publiczne wsparcie finansowe artystom, menadżerom, nauczycielom, instruktorom, pracownikom socjalnym i innym specjalistom zaangażowanym w tych dziedzinach;
31.
podkreśla znaczenie skutecznych środków na rzecz promowania rozwoju intelektualnego i kulturalnego dzieci; apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby w ramach ich zakresów kompetencji zapewniły odpowiednie finansowanie na wsparcie projektów twórczości kulturalnej skierowanych do dzieci;
32.
podkreśla wartość dodaną sztuki, muzyki i nauk humanistycznych w szkolnych programach nauczania, ponieważ przedmioty te przyczyniają się do większej kreatywności, zachęcają do zainteresowania się kulturą i sprzyjają krytycznemu myśleniu; podkreśla, że umiejętności kulturalne i twórcze są coraz bardziej potrzebne w przestrzeni cyfrowej, i w związku z powyższym wzywa Komisję i państwa członkowskie do zlikwidowania ścisłego rozgraniczenia między dyscyplinami i przejścia w ramach kształcenia formalnego i pozaformalnego z modelu STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka) na model STEAM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka) oraz do przyjęcia podejścia przewidującego uczenie się przez całe życie dla osób pracujących w sektorze kultury, branży twórczej i branży audiowizualnej; przyznaje, że muzyka i sztuka mają duże znaczenie w programach nauczania; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o rozważenie opracowania podręcznika na temat historii kultury europejskiej;
33.
podkreśla, że należy zapewnić bezpieczne i odpowiednie warunki nauki uczniom i pracownikom dydaktycznym, by kultura mogła osiągać pełny rozkwit; apeluje zatem do państw członkowskich, by solidnie inwestowały w utrzymanie dobrego stanu placówek publicznych, szczególnie szkół, w celu poprawy bezpieczeństwa sejsmicznego i usunięcia barier architektonicznych;
34.
odnotowuje, że tempo rozwoju technologii nakazuje, by przyjąć podejście przewidujące uczenie się przez całe życie, które byłoby dostępne dla twórców kultury, i zacieśnić synergie między kulturą a edukacją w formacie formalnym i pozaformalnym;
35.
uznaje potencjał ośrodków twórczych jako wspólnej przestrzeni dla specjalistów z sektora kultury i sektora kreatywnego; podkreśla jednak, że sektory te potrzebują przede wszystkim budowania zdolności w zakresie umiejętności cyfrowych i zarządczych, a nie tylko skupienia się na innowacjach cyfrowych;
36.
zwraca uwagę, że demokratyczne zasady i europejskie wartości, takie jak wolność wypowiedzi, poszanowanie praw człowieka i praworządności, demokracja i solidarność, są coraz częściej kwestionowane ze względu na pogłębiającą się polaryzację zarówno w Europie, jak i na świecie; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do opracowania strategicznego podejścia w celu ochrony praw kulturalnych, swobody wyrazu artystycznego i pluralizmu mediów, jak również prawa do wolnego uczestnictwa w życiu kulturalnym, w tym w drodze poparcia dla opracowywania wskaźników i monitorowania systemów na szczeblu europejskim;
37.
podziela opinię, że uczestnictwo w życiu kulturalnym i codzienna kreatywność przyczyniają się w znacznym stopniu do wspierania dialogu międzykulturowego i budowania zdrowych społeczeństw; podkreśla jednak, że należy zagwarantować w instrumentach finansowania UE wystarczające środki pozwalające uwzględnić swoistą, unikalną wartość twórczości artystycznej;
38.
przypomina o konieczności wspierania dostępu kobiet do wszystkich zawodów artystycznych, kulturalnych i twórczych oraz zachęca państwa członkowskie do usuwania barier w dostępie kobiet do stanowisk kierowniczych w instytucjach i fundacjach kulturalnych, akademiach i uniwersytetach;

Wymiar gospodarczy

39.
podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie powinny przyczyniać się do rozwoju organizacji kulturalnych przez zapewnienie stabilnego, pewnego i zrównoważonego wsparcia finansowego; podkreśla, że pomimo unijnej wartości dodanej inwestycji kulturalnych program "Kreatywna Europa" stanowi zaledwie 0,15 % całkowitego budżetu UE, z czego jedynie 31 % jest przeznaczane na kulturę; zwraca uwagę, że obszary działania programu "Kreatywna Europa" zostaną rozszerzone; przyjmuje do wiadomości nowy wniosek w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) i wyraża zadowolenie z proponowanego zwiększenia środków finansowych, co stanowi pierwszy krok w dobrym kierunku, lecz wzywa do podwojenia środków finansowych przeznaczonych na realizację nowego programu "Kreatywna Europa" i ułatwienia dostępu do programu mniejszym organizacjom;
40.
podkreśla, że popularność programu "Kreatywna Europa" w połączeniu z jego niedofinansowaniem i złożonością procedur administracyjnych sprawiły, że wskaźnik powodzenia tego programu wyniósł zaledwie 16,2 %, a także wystąpiły znaczne nierówności regionalne i geograficzne w przydzielaniu wsparcia na projekty; wskazuje, że w połączeniu ze złożonością procedur administracyjnych stanowi to czynnik zniechęcający, który wywołuje frustrację wobec programu i działań Unii Europejskiej na rzecz świata kultury i zniechęca wiele podmiotów sektora kultury i sektora kreatywnego do składania wniosków; w związku z tym wzywa do ponownego przemyślenia procesu wyboru w oparciu o uwzględnienie niedociągnięć stwierdzonych w sprawozdaniu z oceny śródokresowej;
41.
podkreśla znaczenie ułatwiania i usprawniania dostępu do programu "Kreatywna Europa" mniejszym organizatorom działalności kulturalnej oraz MŚP; podkreśla w związku z powyższym, że należy wprowadzić specjalny komponent przeznaczony dla małych organizatorów działalności kulturalnej oraz małych przedsiębiorstw, szczególnie tych z obszarów dotkniętych klęskami żywiołowymi;
42.
ubolewa, że we wniosku Komisji dotyczącym WRF nie wymieniono kultury i sztuki w większości obszarów polityki, do których wnoszą one wkład, i wzywa zatem Komisję, aby we współpracy z sektorem kultury i sektorem kreatywnym opracowała całościowe, skoordynowane strategie na rzecz uwzględnienia kultury i sztuki w innych obszarach polityki, ze szczególnym naciskiem na dostępność finansowania dla mniejszych organizacji;
43.
podkreśla przekrojowy wpływ kultury oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do składania sprawozdań dotyczących środków finansowych przeznaczanych na kulturę we wszystkich programach finansowania, jak również do zapewnienia, aby finansowanie wynosiło co najmniej 1 % kolejnych WRF; zachęca regiony UE do wskazania kultury, dziedzictwa kulturowego oraz sektora kultury i sektora kreatywnego jako priorytetów w ramach funduszy strukturalnych oraz do nakłaniania państw członkowskich do tego, by włączyły wymiar kulturowy do celów strategicznych swoich programów operacyjnych;
44.
wzywa Komisję do opracowania pojedynczego portalu wyszczególniającego wszystkie istniejące instrumenty finansowania UE w sposób przyjazny dla użytkownika, kompleksowy i efektywny oraz z jasnymi wytycznymi stosowania i wsparciem;
45.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania, by w ramach unijnych instrumentów finansowania przydzielane były wystarczające zasoby na podstawie rzeczywistej wartości projektów artystycznych i twórczych;
46.
apeluje do Komisji, by zwróciła szczególną uwagę na dziedziny kultury zagrożone z powodu braku finansowania lub uwagi, czego przykładem może być poezja;
47.
wzywa Komisję i państwa członkowskie, by przyjęły dostosowane podejście do każdego sektora; podkreśla, że - uznając ekosystem kulturalny za całość - kluczowe znaczenie mają dotacje, prawidłowo określające wartość aktywów niematerialnych i wpierające innowacyjną działalność artystyczną i kulturalną; przypomina, że o ile instrumenty finansowe takie jak gwarancje, kredyty lub kapitał własny, są odpowiednie dla projektów przynoszących zyski, o tyle dotacje powinny pozostać głównym źródłem finansowania, zwłaszcza dla mniejszych podmiotów;
48.
wzywa Komisję do sporządzenia sprawozdania na temat wdrożenia instrumentu finansowego w postaci systemu poręczeń dla sektora kultury i sektora kreatywnego; ubolewa wobec ograniczonego zasięgu geograficznego instrumentu i sugeruje, że w przypadku bardzo małych podmiotów należy zapewnić mikrofinansowanie, ponieważ sektor kultury i sektor kreatywny w znacznej mierze składają się z MŚP, z których 95 % to mikroprzedsiębiorstwa; podkreśla potrzebę zapewnienia lepszego określania wartości praw autorskich i aktywów niematerialnych przez banki;
49.
zachęca do dalszego rozwoju inicjatywy Europejskiej Stolicy Kultury i zrównoważonej turystyki kulturalnej, we współpracy z branżami kultury, społecznościami i obywatelami, a także z UNESCO, w zakresie wyznaczania obiektów dziedzictwa kulturowego, oraz z Radą Europy, przez opracowanie szlaków kulturowych; wzywa do promowania regionów UE jako Modelowych Ośrodków Turystycznych Europy (EDEN);

Digital4Culture

50.
zauważa, że rewolucja cyfrowa spowodowała radykalną zmianę sposobu tworzenia i dystrybucji sztuki i kultury oraz korzystania z nich, ponieważ zapewniła nowe możliwości, lecz jednocześnie stworzyła wielkie wyzwania dla i tak już silnie obciążonych warunków pracy artystów i twórców, zagrażając ich przetrwaniu z gospodarczego punktu widzenia; apeluje zatem do Komisji i państw członkowskich, by promowały uczciwe wynagrodzenie, godziwe warunki pracy i modernizację systemu opieki społecznej dla sektora kultury i sektora kreatywnego, a także uznanie statusu artystów;
51.
uznaje pozytywny wkład technologii cyfrowych w ułatwianie i rozszerzanie możliwości zachowania treści i usług kulturalnych, artystycznych, twórczych i audiowizualnych oraz dostępu do nich, na przykład przez rzeczywistość rozszerzoną i wirtualną oraz interfejs człowiek-maszyna, ale także przez produkcję edukacyjnych i narracyjnych gier wideo oraz utworzenie chmury dziedzictwa kulturowego; w związku z powyższym wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania synergii w tej dziedzinie, w szczególności w ramach programów "Cyfrowa Europa" i "Horyzont Europa";
52.
uważa, że ochrona praw autorskich stanowi podstawę dochodów sektora kultury i sektora kreatywnego, i przyjmuje z zadowoleniem nowy wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie praw autorskich oraz uwzględnione w nim środki na rzecz ochrony wydawców publikacji prasowych, wyeliminowania luki wartości między sektorem kreatywnym a platformami cyfrowymi oraz zwiększenia przejrzystości i równowagi w stosunkach umownych, jakim podlegają autorzy i wykonawcy, a także ochrony przed przywłaszczaniem własności intelektualnej; podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla stworzenia uczciwego rynku cyfrowego zapewniającego sprawiedliwe wynagrodzenie twórcom;
53.
wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, aby platformy cyfrowe odgrywające czynną rolę w dystrybucji, promocji i wycenie treści chronionych prawem autorskim miały wyraźny obowiązek uzyskiwania licencji od posiadaczy praw oraz sprawiedliwego wynagradzania artystów, autorów, wydawców publikacji prasowych, producentów, dziennikarzy i twórców za wykorzystanie ich utworów w formacie cyfrowym;
54.
podkreśla potrzebę zachowania związku między Europejską agendą kultury a Europejską agendą cyfrową w celu zwiększenia istniejących synergii;
55.
przypomina, że należy promować, zwłaszcza wśród osób niepełnoletnich, ochronę danych, umiejętności cyfrowe i umiejętność korzystania z mediów, ponieważ stanowią one najskuteczniejsze sposoby przeciwdziałania m.in. manipulacjom online i mikrotargetowaniu;
56.
podkreśla, że należy zapewnić pracownikom sektora kultury odpowiednie umiejętności i kompetencje cyfrowe, by wspierać promowanie i czerpanie korzyści z dziedzictwa kulturowego;

Wymiar zewnętrzny

57.
ubolewa, że ochrona i promowanie kultury nie zostały uwzględnione jako jeden z celów Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; podkreśla, że kultura jest siłą napędową zrównoważonego rozwoju i dialogu międzykulturowego, a także zwraca uwagę na możliwe do wykorzystania synergie w związku z wymiarem sąsiedzkim i międzynarodowym programu "Kreatywna Europa";
58.
wzywa Komisję do regularnego przedstawiania Parlamentowi sprawozdań dotyczących wdrażania strategii w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych oraz do zwiększenia zasobów przydzielanych delegaturom Unii Europejskiej na inicjatywy i projekty promujące kulturę, również we współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Narodowych Instytutów Kultury (EUNIC);
59.
popiera inicjatywę Rady dotyczącą opracowania kompleksowego podejścia do międzynarodowych stosunków kulturalnych i wzywa do stworzenia kulturalnych punktów kontaktowych we wszystkich delegaturach Unii, odpowiedniego szkolenia urzędników i zaangażowania podmiotów lokalnych i oddolnych, społeczeństwa obywatelskiego oraz międzynarodowych sieci kulturalnych, w tym w ramach działań przygotowawczych w zakresie Europejskich Domów Kultury; ponawia swój apel do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych o sporządzanie co dwa lata sprawozdania dotyczącego stanu wdrażania strategii dotyczącej międzynarodowych stosunków kulturalnych;

o

o o

60.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom państw członkowskich.
1 Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 142.
2 Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 95.
3 Dz.U. C 238 z 6.7.2018, s. 28.
4 Dz.U. C 247 E z 15.10.2009, s. 25.
5 Dz.U. C 125 E z 22.5.2008, s. 223.
6 Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 135.
7 Dz.U. C 316 z 22.9.2017, s. 88.
8 Dz.U. C 11 z 12.1.2018, s. 16.
9 Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 57.
10 Dz.U. C 247 E z 15.10.2009, s. 32.
11 Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0262.
12 Dz.U. C 263 z 25.7.2018, s. 19.
13 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 221.
14 Dz.U. C 287 z 29.11.2007, s. 1.
15 Dz.U. C 463 z 23.12.2014, s. 4.
16 Dz.U. C 172 z 27.5.2015, s. 13.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024