Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2014 r. w sprawie polityki zagranicznej UE w świecie różnic kulturowych i religijnych (2014/2690(RSP)).

Wolność wyznania i różnorodność kulturowa

P7_TA(2014)0456

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2014 r. w sprawie polityki zagranicznej UE w świecie różnic kulturowych i religijnych (2014/2690(RSP))

(2017/C 443/11)

(Dz.U.UE C z dnia 22 grudnia 2017 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
-
uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,
-
uwzględniając europejską konwencję praw człowieka i Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 10 i 22,
-
uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet,
-
uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych,
-
uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
-
uwzględniając Konwencję UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego,
-
uwzględniając rezolucje ONZ w sprawie wolności religii lub przekonań oraz w sprawie eliminacji wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji ze względu na wyznanie lub przekonania, w szczególności rezolucję Zgromadzenia Ogólnego A/RES/67/179 z dnia 20 grudnia 2012 r. i rezolucję Rady Praw Człowieka A/HRC/22/20/L.22 z dnia 22 marca 2013 r.,
-
uwzględniając strategiczne ramy i plan działania UE w zakresie praw człowieka i demokracji (11855/2012), przyjęte przez Radę do Spraw Zagranicznych w dniu 25 czerwca 2012 r.,
-
uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 listopada 2008 r. w sprawie propagowania różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego w stosunkach zewnętrznych Unii i jej państw członkowskich,
-
uwzględniając Europejską agendę kultury (COM(2007)0242), która ma na celu propagowanie świadomości różnorodności kulturowej i wartości UE, dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i wymiany dobrych praktyk,
-
uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie spójnej polityki wobec reżimów, w stosunku do których UE stosuje środki ograniczające 1 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie kulturowego wymiaru działań zewnętrznych UE 2 ,
-
uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 13 czerwca 2013 r. w sprawie projektu wytycznych UE dotyczących propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań 3  oraz wytyczne UE dotyczące propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań przyjęte przez Radę do Spraw Zagranicznych w dniu 24 czerwca 2013 r.,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE 4 ,
-
uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A.
mając na uwadze, że UE jest oparta na zasadach praw człowieka, praworządności i demokracji zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a także ma wolę oraz prawny i moralny obowiązek propagować te wartości i bronić ich w stosunkach zewnętrznych z pozostałymi krajami;
B.
mając na uwadze, że zgodnie z art. 21 TUE Unia ma kierować się w swoich działaniach na arenie międzynarodowej zasadami "demokracji, państwa prawnego, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowania godności ludzkiej, zasad równości i solidarności oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego";
C.
mając na uwadze, że różnice kulturowe i religijne często prowadziły do konfliktów między różnymi grupami ludzi i były wykorzystywane przez przywódców i reżimy do realizacji własnych celów, podsycając przez to dodatkowo konflikty;
D.
mając na uwadze, że zrozumienie różnorodności religijnej i kulturowej, które umożliwia integrację, wzajemny szacunek i zrozumienie różnych mentalności, w dużej mierze sprzyja tolerancji i pojednaniu w sytuacjach pokonfliktowych i pomaga promować prawa człowieka i demokrację;
E.
mając na uwadze, że w dobie globalizacji narody, państwa i kultury aktywnie ze sobą współdziałają, zaś zasady i normy, które kierują funkcjonowaniem systemów gospodarczych i politycznych, coraz bardziej się przenikają i stają przed wspólnymi wyzwaniami, takimi jak zmiana klimatu, terroryzm i ubóstwo, a jednocześnie odzwierciedlają tożsamość poszczególnych narodów i różnice kulturowe, których właściwe zrozumienie ma kluczowe znaczenie dla dialogu międzynarodowego opartego na tolerancji;
F.
mając na uwadze, że we wszystkich kulturach ceni się wysoce własne dziedzictwo kulturowe, które stanowi podstawę tożsamości kulturowej obywateli;

Zasady polityki zagranicznej UE

1.
przyznaje, że poszanowanie różnorodności kulturowej i tolerancja wobec odmiennych koncepcji i przekonań, w powiązaniu ze zwalczaniem wszelkich form ekstremizmu i nierówności, pozostają nieodzowną i integralną częścią skutecznego tworzenia pokojowego porządku międzynarodowego opartego na podzielanych powszechnie wartościach demokratycznych;
2.
przypomina o swoim przekonaniu, że, broniąc swoich interesów na świecie, Unia musi zawsze opierać swoją politykę na propagowaniu podstawowych wartości leżących u jej podstaw (demokracji, praworządności i praw człowieka, sprawiedliwości społecznej i walki z ubóstwem) i na szacunku wobec innych państw;
3.
nalega, aby wśród celów polityki zagranicznej UE znajdowały się: ochrona osób należących do słabszych grup społecznych, takich jak mniejszości etniczne czy religijne, propagowanie praw kobiet, wzmocnienie ich pozycji, promowanie ich reprezentacji i udziału w procesach gospodarczych, politycznych i społecznych, a także walka z wszelkimi formami przemocy i dyskryminacji ze względu na płeć lub orientację seksualną;
4.
uważa, że dostęp do edukacji we wszystkich jej formach, w szczególności poprzez pamięć o zdarzeniach z przeszłości, pamięć historyczną i propagowanie wymiany kulturalnej, stanowi nieodłączny element zrozumienia i poszanowania religii i dziedzictwa kulturowego;
5.
wzywa UE do propagowania ratyfikacji i wdrożenia najważniejszych międzynarodowych traktatów w zakresie praw człowieka, w tym traktatów dotyczących praw kobiet i wszelkich porozumień dotyczących niedyskryminacji, konwencji dotyczących podstawowych praw pracowniczych i regionalnych instrumentów dotyczących praw człowieka; oczekuje również szybkiej ratyfikacji europejskiej konwencji praw człowieka po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ostatecznego orzeczenia;
6.
wzywa UE do propagowania ratyfikacji i wdrożenia konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego;
7.
podkreśla, że UE, która w przeszłości osiągnęła konkretne wyniki w walce z karą śmierci, powinna przyjąć bardziej zdecydowane stanowisko, oraz wzywa instytucje i państwa członkowskie do utrzymania i zwiększenia zaangażowania politycznego w tej sprawie w celu całkowitego zniesienia kary śmierci na całym świecie;
8.
uważa, że stabilne i nowoczesne demokracje kierujące się zasadami praworządności przyczyniają się do pokoju, współpracy międzynarodowej i konstruktywnego rozwiązywania globalnych problemów oraz że w interesie UE leży aktywne propagowanie politycznej kultury wolności, tolerancji i otwartości, oddzielenia państwa od religii oraz rozwoju demokratycznych instytucji na całym świecie;
9.
zauważa w szczególności, że przejście na demokrację w wielu państwach na całym świecie w ostatnich dwudziestu latach oraz mniej odległe w czasie wydarzenia związane z powstaniami w świecie arabskim pokazują, że dążenia do demokracji, sprawiedliwości społecznej, poszanowania ludzkiej godności i równego uczestnictwa stanowią uniwersalną siłę napędzającą społeczności reprezentujące różne kultury i religie zarówno do działania wewnątrz swojej społeczności, jak i poza nią oraz że nie należy ich postrzegać jako sprawy wyłącznie Zachodu;
10.
uważa, że reżimy autorytarne i radykalne podmioty niepaństwowe wielokrotnie wykorzystywały istnienie różnic kulturowych i religijnych do usprawiedliwienia jawnego naruszania praw człowieka;
11.
odrzuca esencjalistyczne wizje kultur jako ustalonych podmiotów; uważa, że globalizacja i coraz częstsze relacje między osobami należącymi do różnych kultur i religii mogą doprowadzić do rozwoju i umocnienia wspólnej podstawy, jaką są uniwersalne wartości;
12.
przypomina, że poszanowanie i obrona mniejszych kultur i kultur mniejszości oraz propagowanie ich możliwości pokojowego wyrażania poglądów w zgodzie z prawami człowieka jest sposobem na uniknięcie postrzegania różnic kulturowych jako konfrontacji między niemożliwymi do pogodzenia stronami oraz na promowanie pokoju i stabilności;
13.
podkreśla, że edukacja integracyjna powinna odgrywać przewodnią rolę w polityce rozwoju, zarządzaniu kryzysowym i stabilizacji sytuacji pokonfliktowej;
14.
podkreśla, że poszanowanie wolności religijnej jest istotną zasadą polityki zagranicznej, przyczyniającą się do większej stabilności stosunków międzynarodowych oraz wspierającą współpracę między narodami, opartą na humanitaryzmie, tolerancji i wzajemnej akceptacji;
15.
odrzuca popieranie i rozpowszechnianie fundamentalistycznych tendencji religijnych, mających na celu łamanie lub naruszenie praw poszczególnych społeczności;
16.
wyraża zaniepokojenie w związku z mnożeniem się przypadków nietolerancji oraz zdecydowanie potępia akty przemocy przeciwko wspólnotom religijnym, w tym chrześcijanom, muzułmanom, Żydom i wyznawcom bahaizmu, którym w różnych krajach odmawia się podstawowych praw człowieka wyłącznie ze względu na ich wiarę; stanowczo potępia zwłaszcza liczne próby zamknięcia lub zniszczenia kościołów, meczetów, synagog, świątyń i innych miejsc kultu na całym świecie;
17.
podkreśla znaczenie dyplomacji kulturowej i kulturowej współpracy oraz wymiany edukacyjnej i kulturalnej dla przekazywania wartości tworzących kulturę europejską oraz dla wspierania interesów UE i jej państw członkowskich; podkreśla, że UE powinna podejmować spójne działania na arenie międzynarodowej, w ramach globalnej wizji i odpowiedzialności;

Rola UE w systemie ONZ i na forach wielostronnych

18.
uznaje, że obecna struktura systemu ONZ, w szczególności struktura Rady Bezpieczeństwa, powinna odzwierciedlać różnorodność podmiotów światowych w sposób bardziej odpowiedni;
19.
zauważa jednak, że UE i jej państwa członkowskie były w stanie osiągnąć wspólną podstawę dla dialogu i współpracy z myślą o wypracowaniu wspólnych rozwiązań z państwami członkowskimi ONZ, wykraczając poza różnice kulturowe i religijne; zauważa także, że napięcia i przeszkody, jakie utrudniają wypracowanie takich rozwiązań, wynikają ze sprzeciwu państw i stron konfliktów wobec takich umów ze względów strategicznych, a nie z uwagi na konflikt wartości moralnych;
20.
podkreśla znaczenie koordynacji forów mających na celu propagowanie dialogu i wzajemnego zrozumienia między kulturami i religiami; uważa jednak, że należy ocenić skuteczność takich forów i rozważyć poszerzenie ich zasięgu;
21.
uznaje wartość dyplomacji parlamentarnej oraz podkreśla wysiłki zgromadzeń parlamentarnych organizacji międzynarodowych w zakresie propagowania dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym inicjatywy takie jak zalecenie Zgromadzenia Parlamentarnego Unii dla Śródziemnomorza (marzec 2012 r., Rabat) dotyczące sporządzenia "Karty Wartości Śródziemnomorza";

Wyzwania związane z wpływami religijnymi na międzynarodowej arenie politycznej

22.
z zaniepokojeniem zauważa, że oprócz zagrożenia, jakie sieci terrorystyczne stanowią dla Unii i reszty świata, ekstremistyczne ugrupowania religijne stosujące przemoc jako środek podżegania do nienawiści i propagowania nietolerancji oraz wpływania na społeczeństwa i ustawodawstwo w celu ograniczenia praw człowieka i podstawowych wolności podważają podstawowe zasady, które Unia promuje w swojej polityce zagranicznej i polityce rozwoju, zaś ich działania są popierane - czy to w sposób otwarty, czy ukryty - przez niektóre państwa;
23.
uważa, że UE powinna wykazywać większą stanowczość przy wspieraniu promowania i ochrony praw człowieka oraz praw społecznych i politycznych przez społeczeństwo obywatelskie, a także bardziej otwartych i integracyjnych interpretacji dogmatów religijnych w tych państwach, których rządy propagują lub akceptują nietolerancyjne poglądy religijne i kulturowe;
24.
zauważa, że w wielu krajach pozaeuropejskich nawet jeśli toleruje się różnorodne przejawy religijności, sekularyzm i poglądy ateistyczne czy agnostyczne są jednak często przedmiotem prawnej bądź społecznej dyskryminacji, jak również że ateiści są narażeni na groźby, naciski i niebezpieczeństwa oraz powinni być chronieni w ramach programów i polityki UE, tak jak chroni się mniejszości religijne lub inne; wskazuje, że wolność religii i sumienia wiąże się z prawem zarówno do wyznania i praktyki religijnej, jak i do ich braku, z prawem wyboru lub propagowania wyznań jako integralnej części wolności wypowiedzi oraz z prawem do zmiany wyznania lub jego porzucenia; oczekuje, że wszystkie te aspekty zostaną ujęte w inicjatywach UE w zakresie dialogu międzykulturowego;
25.
proponuje, aby przywódcy religijni trzech religii abrahamowych (judaizm, chrześcijaństwo i islam) podjęli dialog międzyreligijny w duchu jedności i tolerancji dla wszystkich odmiennych, zorganizowanych form wyrażania wiary;

Wiarygodność, spójność i jednolitość polityki UE

26.
uważa, że skuteczność działań UE zależy od tego, czy daje ona przykład, a także od spójności praktyk wewnętrznych i działań zewnętrznych;
27.
wzywa wszystkie państwa członkowskie do uchylenia obowiązujących przepisów, które są sprzeczne z podstawową wolnością religii i sumienia oraz wolnością wypowiedzi;
28.
podkreśla, jak ważne jest, by UE promowała w swoich działaniach zewnętrznych poszanowanie wolności wypowiedzi, wolności religii lub przekonań, wolności prasy oraz wolności dostępu do mediów i nowych technologii informacyjnych oraz by aktywnie chroniła i propagowała wolności cyfrowe obywateli;
29.
wzywa do stworzenia spójnej polityki UE w zakresie praw człowieka, opartej o wspólne, podstawowe normy i konstruktywne podejście zorientowane na wyniki; podkreśla, że w przypadkach kiedy naruszane są prawa człowieka, UE powinna wykorzystywać cały zakres dostępnych jej narzędzi, w tym sankcje;
30.
podkreśla swoje poparcie dla włączenia do wszystkich umów UE z państwami trzecimi klauzuli na temat wzajemnej warunkowości oraz klauzul politycznych dotyczących praw człowieka i demokracji, jako potwierdzenie wzajemnego oddania tym wartościom i niezależnie od statusu ochrony praw człowieka w danym kraju, zawierających odpowiednie zabezpieczenia gwarantujące, że mechanizm zawieszenia nie będzie nadużywany przez żadną ze stron;

Zalecenia dla Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych i Komisji

31.
wzywa ESDZ i delegatury UE na całym świecie do pełniejszej współpracy z państwami trzecimi i organizacjami regionalnymi w zakresie propagowania dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego;
32.
oczekuje, że w swoich oświadczeniach politycznych przedstawiciele UE będą wyraźnie zaznaczać, iż nietolerancyjne interpretacje jakiejkolwiek religii czy wiary, które zezwalają na przemoc i represje względem wyznawców innych wyznań, są niezgodne z wartościami UE i powszechnymi prawami człowieka i należy im się przeciwstawiać z taką samą stanowczością, jak miałoby to miejsce w przypadku jakiegokolwiek represyjnego reżimu politycznego;
33.
wzywa UE do jeszcze bardziej zdecydowanego podkreślania znaczenia kultury w dialogu politycznym z krajami partnerskimi i regionami na całym świecie z myślą o propagowaniu wymiany kulturalnej i systematycznym włączaniu kultury w programy i projekty rozwoju; podkreśla, w związku z powyższym, potrzebę usprawnienia działań wewnętrznych Komisji w różnych dyrekcjach generalnych, które koncentrują się na stosunkach zewnętrznych (polityka zagraniczna, rozszerzenie UE, handel i rozwój), edukacji, kulturze i agendzie cyfrowej;
34.
podkreśla znaczenie zapewnienia pracownikom UE odpowiednich szkoleń ukierunkowanych na tę kwestię oraz podkreśla stosowne prace prowadzone przez wiele organizacji, takich jak Fundacja Anny Lindh i Centrum Dialogu KAICIID w Wiedniu;
35.
uznaje, że internet i technologie komunikacyjne są kluczowymi czynnikami umożliwiającymi i ułatwiającymi wolność wypowiedzi, pluralizm, wymianę informacji, edukację, poszanowanie praw człowieka, rozwój, wolność zgromadzeń, demokrację oraz międzykulturową i międzyreligijną interakcję i integrację, a przez to wspierającymi tolerancję i zrozumienie; w związku z tym wzywa Komisję do wdrożenia zaleceń określonych w sprawozdaniu w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE;
36.
podkreśla wielorakie możliwości, jakie oferują nowe technologie w zakresie promowania dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego oraz zasad i wartości UE; zachęca wszystkich szefów delegatur UE do pełnego wykorzystania narzędzi dyplomacji cyfrowej poprzez ich aktywną i spójną obecność w mediach społecznościowych; wzywa ESDZ do zbadania możliwości nowych programów wirtualnych;

o

o o

37.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Praw Człowieka i rządom państw członkowskich.
1 Dz.U. C 239 E z 20.8.2013, s. 11.
2 Dz.U. C 377 E z 7.12.2012, s. 135.
3 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0279.
4 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0470.

Zmiany w prawie

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024