Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 (CON/2015/10).

OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO
z dnia 13 marca 2015 r.
w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95

(CON/2015/10)

(2015/C 175/02)

(Dz.U.UE C z dnia 29 maja 2015 r.)

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniu 17 grudnia 2014 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Parlamentu Europejskiego o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych 1 (zwanego dalej "projektem rozporządzenia"). Akt ten ma uchylić i zastąpić rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 2 . W dniu 26 stycznia 2015 r. o wydanie opinii EBC w sprawie tego samego wniosku wystąpiła Rada Unii Europejskiej.

Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Projekt rozporządzenia leży w obszarze kompetencji EBC, ponieważ EBC jest kluczowym użytkownikiem statystyki HICP. Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych są ważnymi wskaźnikami w kontekście polityki pieniężnej. Mają one kluczowe znaczenie dla podstawowego celu EBC, jakim jest utrzymanie stabilności cen w strefie euro 3 , jako że właściwe decyzje polityki pieniężnej zależą od wiarygodnych statystyk HICP wysokiej jakości. Statystyki HICP wspierają także wykonywanie przez Eurosystem zadań w zakresie stabilności rynku finansowego 4 .

Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1.
Uwagi ogólne

EBC wspiera wysiłki Komisji Europejskiej (Eurostatu) na rzecz przeglądu i uaktualnienia ram prawnych Unii dotyczących sporządzania statystyki HICP.

2.
Zasięgnięcie opinii EBC i jego udział w pracach przygotowawczych i wdrożeniowych
2.1.
Biorąc pod uwagę stały wkład EBC do ram prawnych dotyczących zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych oraz znaczenie wysokiej jakości statystyki HICP dla prowadzenia właściwej polityki pieniężnej oraz, w szczególności, realizacji podstawowego celu EBC, jakim jest utrzymanie stabilności cen, nadal niezbędne jest zasięganie opinii EBC co do przyszłych modyfikacji tych ram prawnych 5 .
2.2.
W szczególności, zgodnie z art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu, Komisja zasięga opinii EBC w sprawie aktów delegowanych i wykonawczych, do przyjęcia których Komisja będzie upoważniona na podstawie zmienionych ram prawnych HICP 6 . Obowiązek zasięgania opinii EBC oraz korzyści z tego wynikające zostały podkreślone przez Trybunał Sprawiedliwości w sprawie Komisja przeciwko EBC 7 .
2.3.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rozporządzenia (WE) nr 2494/95 8 i niezależnie od obowiązku współpracy w przygotowywaniu aktów ustawodawczych motyw 2 projektu rozporządzenia powinien odzwierciedlać obowiązek zasięgania opinii EBC w sprawie aktów delegowanych i wykonawczych przyjmowanych na podstawie przepisów projektu rozporządzenia.
3.
Stosowanie aktów delegowanych i wykonawczych
3.1.
Jeżeli chodzi o kompetencję Komisji do przyjmowania aktów delegowanych na podstawie art. 290 Traktatu, EBC uważa, że elementami projektu rozporządzenia o zasadniczym znaczeniu są progi, poniżej których nie ma obowiązku przekazywania wskaźników częściowych zharmonizowanych wskaźników oraz wykaz wskaźników częściowych, których państwa członkowskie nie mają obowiązku tworzyć 9 . Elementy ta mają fundamentalne znaczenie dla zapewnienia wiarygodnych i zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych. Zmiany tych parametrów mają bezpośredni wpływ na zakres pokrycia i wiarygodność tych wskaźników. Wywierają one znaczący wpływ na jakość i wiarygodność indeksu. EBC jest zatem zdania, że akty delegowane nie stanowią odpowiednich instrumentów prawnych do ustanawiania zasad mających zastosowania do tych kluczowych elementów ram prawnych HICP. Kwestie te powinny zostać określone i ustanowione w projekcie rozporządzenia. EBC sugeruje uwzględnienie w art. 5 ust. 6 i 7 powszechnie przyjętych wskaźników odpowiednio 1/1 000 wagi łącznych wydatków ujętych w HICP oraz 1/100 dla mieszkań i domów mieszkalnych zajmowanych przez właściciela.
3.2.
EBC wspiera proponowany art. 5 ust. 1 w związku z art. 2 lit. q) dotyczące gromadzenia informacji o "cenach regulowanych" jako części "informacji podstawowych", które należy dostarczyć w odniesieniu do HICP (oraz HICP przy stałych stawkach podatkowych). EBC monitoruje zmiany cen, które są ustanowione bezpośrednio przez rządy lub w dużym stopniu zależą od rządów (na poziomie centralnym, regionalnym lub lokalnym, w tym krajowych organów regulacyjnych), jak również wpływ tych zmian na ogół HICP. Informacje te są w istocie bardzo przydatne na potrzeby analiz dotyczących zmian inflacji. Konieczne są jednak dalsze wytyczne odnoszące się do podziału can na nieregulowane, regulowane w przeważającym zakresie lub całkowicie regulowane. Podział ten jest często niejednoznaczny. W odniesieniu do wskaźników dotyczących cen regulowanych lub wyłączających takie ceny, EBC z zadowoleniem przyjąłby przedstawienie przez Komisję w akcie wykonawczym wydanym na podstawie art. 4 ust. 4 projektu rozporządzenia wytycznych zapewniających harmonizację definicji i zastosowania tych koncepcji.
4.
Kwestie metodologiczne
4.1.
EBC zgadza się z Komisją co do tego, że nowe ramy prawne powinny ustanawiać standardy nie niższe niż obecne wymogi dotyczące zestawiania zharmonizowanych wskaźników w zakresie zapewnienia jakości i spójności. Osiągnięcia ostatnich dwudziestu lat od przyjęcia rozporządzenia (WE) nr 2494/95 powinny być utrzymane na tym samym poziomie, a gdzie to możliwe, wzmocnione.
4.2.
Art. 4 ust. 2 lit. b) projektu rozporządzenia wprowadza szerszy zakres systematycznych różnic dotyczących rocznych stóp wzrostu wskaźnika mieszkań i domów mieszkalnych zajmowanych przez właściciela (wskaźnik cen OOH) oraz wskaźnika cen mieszkań i domów mieszkalnych (wskaźnik HPI), które mogą odbiegać od koncepcji lub metod projektu rozporządzenia. O ile w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 93/2013 10 brak jest wzmianki na temat tych kwestii, EBC zdecydowanie sugeruje zastosowanie standardowego 0,1 punktu procentowego, który jest wykorzystywany do oceny porównywalności indeksów częściowych HICP. Można to osiągnąć poprzez pominięcie art. 4 ust. 2 lit. b) projektu rozporządzenia i usunięcie ograniczenia zastosowania art. 4 ust. 2 lit. a). Rozluźnienie wymogów porównywalności wpłynęłoby negatywnie na jakość indeksów częściowych OOH i HPI.
4.3.
Sporządzanie wskaźników częściowych z częstotliwością mniejszą niż wymagana w projekcie rozporządzenia powinno być uzależnione od uprzedniej zgody Komisji (Eurostatu). Obecnie zapewnia to art. 8 ust. 2 rozporządzenia 2494/95 11 . Taki sam wymóg powinien zostać zawarty w art. 6 ust. 3 projektu rozporządzenia oraz w rozporządzeniu wykonawczym.

Propozycje zmian w projekcie rozporządzenia wraz z ich uzasadnieniem zostały zawarte w roboczym dokumencie o charakterze technicznym.

Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 13 marca 2015 r.

Mario DRAGHI
Prezes EBC
1 COM(2014) 724 final.
2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (Dz.U. L 257 z 27.10.1995, s. 1).
3 Zob. art. 127 ust. 1 Traktatu i pierwsze zdanie art. 2 Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanego dalej "Statutem ESBC").
4 Zob. art. 127 ust. 2 tiret pierwsze oraz art. 127 ust. 5 w związku z art. 139 ust. 2 lit. c) Traktatu oraz art. 3 ust. 1 tiret pierwsze i art. 3 ust. 3 w związku z art. 42 ust. 1 Statutu ESBC.
5 Zob. art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2494/95, zgodnie z którym Komisja zasięga opinii EBC w sprawie środków, które proponuje przedłożyć Komitetowi ds. Europejskiego Systemu Statystycznego.
6 Zob. np. pkt 1.3 opinii Europejskiego Banku Centralnego z dnia 15 lutego 2007 r. na wniosek Rady Unii Europejskiej w sprawie ośmiu projektów zmieniających dyrektywy 2006/49/WE, 2006/48/WE, 2005/60/WE, 2004/109/WE, 2004/39/WE, 2003/71/WE, 2003/6/WE oraz 2002/87/WE w odniesieniu do uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (CON/2007/4), (2007/C 39/01), (Dz.U. C 39 z 23.2.2007, s. 1); pkt 2 opinii Europejskiego Banku Centralnego z dnia 19 października 2012 r. w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2214/96 dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (ZWCK): przekazywanie i upowszechnianie wskaźników częściowych ZWCK, w odniesieniu do ustalenia zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych przy stałych stawkach podatkowych oraz w sprawie projektu rozporządzenia Komisji ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 dotyczącego zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych w odniesieniu do ustanawiania wskaźników cen mieszkań i domów mieszkalnych zajmowanych przez właściciela (CON/2012/77) (2013/C 73/03) (Dz.U. C 73 z 13.3.2013, s. 5).
7 Wyrok z dnia 10 lipca 2003 r. w sprawie C-11/00 Komisja przeciwko Europejskiemu Bankowi Centralnemu, Zb.Orz. 2003, s. I-7147, w szczególności pkt 110 i 111. W wyroku w sprawie C-11/00 Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że obowiązek konsultacji z EBC "ma co do istoty zapewniać, że autor takiego aktu nie przyjmie go bez zasięgnięcia opinii instytucji, która ze względu na szczególne zadania, jakie wykonuje w ramach Wspólnoty w danej dziedzinie i wysoki stopień znajomości tematu, może mieć szczególnie wartościowy wkład w planowany proces uchwalania aktu".
8 Zob. art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2494/95.
9 Zob. art. 5 ust. 6 i 7 projektu rozporządzenia.
10 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 93/2013 z dnia 1 lutego 2013 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 dotyczącego zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych w odniesieniu do ustanawiania wskaźników cen mieszkań i domów mieszkalnych zajmowanych przez właściciela (Dz.U. L 33 z 2.2.2013, s. 14).
11 Dane dotyczące cen powinny by gromadzone z częstotliwością miesięczną. Jeżeli rzadsze gromadzenie danych nie wyklucza sporządzenia HICP spełniających wymogi porównywalności, o których mowa w art. 4, Komisja (Eurostat) mogą zezwolić na odstępstwa od wymogu gromadzenia danych z częstotliwością miesięczną. Niniejszy akapit nie powinien wykluczać częstszego gromadzenia danych o cenach.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2015.175.2

Rodzaj: Akt przygotowawczy
Tytuł: Opinia w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 (CON/2015/10).
Data aktu: 13/03/2015
Data ogłoszenia: 29/05/2015