Diagnostyczne poziomy referencyjne.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA 1
z dnia 6 grudnia 2022 r.
w sprawie diagnostycznych poziomów referencyjnych 2

Na podstawie art. 33g ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941 oraz z 2022 r. poz. 974) zarządza się, co następuje:
§  1. 
Rozporządzenie określa diagnostyczne poziomy referencyjne dla badań rentgenodiagnostycznych, badań diagnostycznych z zakresu medycyny nuklearnej oraz z zakresu radiologii zabiegowej.
§  2. 
1. 
Diagnostyczne poziomy referencyjne dla badań rentgenodiagnostycznych oraz z zakresu radiologii zabiegowej określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
2. 
Diagnostyczne poziomy referencyjne aktywności produktów radiofarmaceutycznych dla badań diagnostycznych z zakresu medycyny nuklearnej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  3. 
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 3

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

DIAGNOSTYCZNE POZIOMY REFERENCYJNE DLA BADAŃ RENTGENODIAGNOSTYCZNYCH ORAZ Z ZAKRESU RADIOLOGII ZABIEGOWEJ

Tabela 1. Diagnostyczne poziomy referencyjne w radiografii i mammografii dla standardowego dorosłego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg (do określenia zgodności z poziomem referencyjnym stosować DAP albo Kw)
Lp. Rodzaj badania DAP(1)

[cGy x cm2]

Kw(2)

[mGy]

1 Czaszka AP/PA 60 3,7
2 Czaszka LAT 50 2,3
3 Klatka piersiowa PA 15 0,21
4 Klatka piersiowa LAT 50 1,1
5 Kręgosłup piersiowy AP 110 5,2
6 Kręgosłup piersiowy LAT 160 9,0
7 Kręgosłup lędźwiowy AP 200 7,4
8 Kręgosłup lędźwiowy LAT 400 22
9 Miednica AP 250 7,0
10 Jama brzuszna 270 7,0
11 Zęby - zdjęcie wewnątrzustne(3) - 1,5
12 Pantomografia 15 -
13 Mammografia(4) CC i MLO - 2,5

(1) Iloczyn kermy w powietrzu i pola powierzchni wyznaczonego przez wiązkę promieniowania rentgenowskiego w płaszczyźnie prostopadłej do osi wiązki (DAP).

(2) Dawka wejściowa (KW) - kerma w powietrzu w punkcie przecięcia osi wiązki z powierzchnią ciała pacjenta.

(3) Kerma w powietrzu dla zdjęcia zęba trzonowego szczęki mierzona na końcu tubusa lampy rentgenowskiej.

(4) Wartość średniej dawki gruczołowej dla uciśniętej standardowej piersi o grubości 5,3 cm lub fantomu PMMA o grubości 4,5 cm (wg Quality assurance programme for digital mammography. Vienna: International Atomic Energy Agency, 2011. IAEA human health series, ISSN 2075-3772; no. 17; STI/PUB/1482; ISBN 978-92-0-111410-5).

Tabela 2. Diagnostyczne poziomy referencyjne w radiografii pediatrycznej

Lp. Rodzaj badania Wiek DAP(1)

[cGy x cm2]

1 Klatka piersiowa AP/PA wcześniak (ok. 1000 g) 0,3
noworodek (ok. 3000 g) 0,8
10 ± 2 miesiące 2
5 ± 2 lata 3
10 ± 2 lata 4
2 Klatka piersiowa LAT 5 ± 2 lata 7
10 ± 2 lata 8
3 Jama brzuszna AP/PA 10 ± 2 miesiące 25
5 ± 2 lata 50
10 ± 2 lata 60
4 Miednica AP 5 ± 2 lata 25
10 ± 2 lata 30
5 Czaszka AP 10 ± 2 miesiące 30
10 ± 2 lata 40
6 Czaszka LAT 10 ± 2 miesiące 30
10 ± 2 lata 30
7 Cystouretrografia wsteczna noworodek (ok. 3000 g) 60
10 ± 2 miesiące 90
5 ± 2 lata 120
10 ± 2 lata 240

(1) Iloczyn kermy w powietrzu i pola powierzchni wyznaczonego przez wiązkę promieniowania rentgenowskiego w płaszczyźnie prostopadłej do osi wiązki (DAP).

Tabela 3. Diagnostyczne poziomy referencyjne w tomografii komputerowej dla standardowego dorosłego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg (dla określenia zgodności z poziomem referencyjnym stosować CTDIw albo DLP)

Lp. Rodzaj badania CTDIw(1)

[mGy]

DLP(2)

[mGy cm]

1 Rutynowe badania głowy lub mózgu(3) 60 1050
2 Badanie twarzy i zatok(3) 35 360
3 Rutynowe badania klatki piersiowej(4) 30 650
4 TK, klatka piersiowa, wysoka rozdzielczość(4) 35 280
5 Rutynowe badanie brzucha lub jamy brzusznej(4) 35 780
6 Badanie wątroby i śledziony(4) 35 900
7 Rutynowe badania miednicy lub narządów miednicy(4) 35 570
8 Badanie kości miednicy lub obręczy biodrowej(4) 25 520
9 TK, kręgosłup szyjny(4) 27 600
10 TK, odcinek piersiowy kręgosłupa(4) 21 750
11 TK, odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa(4) 15 820
12 TK, szyja, tkanki miękkie(4) 18 500
13 Angio-TK, tętnice szyjne(4) 21 600
14 Angio-TKserce i naczynia klatki piersiowej(4) 19 700
15 Angio-TK, aorta piersiowa(4) 40 800
16 Angio-TK, jama brzuszna i miednica mniejsza(4) 21 1050
17 Angio-TK, głowa(3) 75 1200

(1) Tomograficzny indeks dawki ważony (CTDIw) dla jednego obrotu lampy lub jednej warstwy w technice spiralnej.

(2) Iloczyn dawki i długości (DLP) dla jednej fazy badania.

(3) Dane odnoszą się do fantomu głowy (PMMA o średnicy 16 cm).

(4) Dane odnoszą się do fantomu ciała (PMMA o średnicy 32 cm).

Tabela 4. Diagnostyczne poziomy referencyjne dla fluoroskopii i radiologii zabiegowej dla standardowego dorosłego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg (do określenia zgodności z poziomem referencyjnym stosować DAP albo T)

Lp. Rodzaj badania DAP(1)

[Gy x cm2]

T(2)

[min]

1 Jelito cienkie 70 -
2 Dwukontrastowe badanie okrężnicy 70 -
3 Flebografia kończynowo-miednicowa 9 -
4 Arteriografia miednicowo-kończynowa 85 -
5 Koronarografia 60 -
6 PTA - przezskórna wewnątrznaczyniowa plastyka naczyń 100 18
7 PTCA - angioplastyka naczyń wieńcowych serca 120 20

(1) Iloczyn kermy w powietrzu i pola powierzchni wyznaczonego przez wiązkę promieniowania rentgenowskiego w płaszczyźnie prostopadłej do osi wiązki (DAP).

(2) T - czas ekspozycji.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

DIAGNOSTYCZNE POZIOMY REFERENCYJNE AKTYWNOŚCI PRODUKTÓW RADIOFARMACEUTYCZNYCH DLA BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH Z ZAKRESU MEDYCYNY NUKLEARNEJ

Tabela 1. Diagnostyczne poziomy referencyjne w medycynie nuklearnej. Badania dla standardowego dorosłego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg
Rodzaj badania Radionuklid i produkt radiofarmaceutyczny Aktywność na badanie [MBq]
1 2 3
Kościec - obrazowanie 99mTc - fosforany, fosfoniany 750
Szpik kostny - obrazowanie 99mTc - koloidy 400
Perfuzja mózgu [99mTc]Tc-HMPAO [99mTc]Tc-ECD 750

750

Cysternografia [1111n]In-DTPA 40
Obrazowanie tarczycy 99mTcO4

123I - jodki

131I - jodki

80

20

4

Poszukiwanie przerzutów raka tarczycy po ablacji gruczołu l3lI - jodki 240
Obrazowanie przytarczyc i gruczolaków tego narządu [99mTc]Tc-MIBI 750
Obrazowanie wentylacji płuc [99mTc]Tc-DTPA - aerozol

Technegaz

200

30

Planarne obrazowanie perfuzji płuc 99mTc - mikrosfery 100
Tomograficzne obrazowanie perfuzji płuc 99mTc - mikrosfery 400
Obrazowanie wątroby i śledziony 99mTc - znakowane koloidy 200
Obrazowanie dynamiczne układu żółciowego 99mTc - pochodne iminodwuoctanu 200
Obrazowanie śledziony zdenaturowanymi erytrocytami 99mTc - erytrocyty zdenaturowane 100
Badanie pierwszego przejścia krwi przez krążenie płucne i serce 99mTcO4 - roztwór [99mTc]Tc-DTPA 400

800

Obrazowanie puli krwi w lewej komorze i dynamika jej pracy (bramkowanie) 99mTc - erytrocyty (znakowane in vivo) 800
Obrazowanie i perfuzja mięśnia sercowego lewej komory 99mTc - fosfoniany, izonitryle i równoważne 800
Obrazowanie uchyłku Meckela 99mTcO4 - roztwór 400
Krwawienie z przewodu pokarmowego - lokalizacja 99mTc - erytrocyty i równoważne 400
Badanie przejścia pokarmu przez przełyk, badanie refluksu żołądkowo - przełykowego 99mTc - koloidy i związki niewchłanialne 40
Badanie opróżniania żołądka 99mTc - związki niewchłanialne 40
Statyczne obrazowanie nerek [99mTc]Tc-DMSA 200
Dynamiczne badanie układu moczowego [99mTc]Tc-DTPA [99mTc]Tc-EC, [99mTc]Tc-MAG-3 200

100

100

Obrazowanie nadnerczy l3lI - jodometyl-norcholesterol 40
Obrazowanie wybranych nowotworów i ropni 67Ga - cytrynian 400
Obrazowanie wybranych nowotworów 99mTc - analogi somatostatyny 800
Obrazowanie guzów neuroektodermalnych 123I - metajodobenzyloguanidyna

131I - metajodobenzyloguanidyna

400

40

Obrazowanie rozległości procesu nowotworowego wybranych guzów [99mTc]Tc-MIBI 1000
Obrazowanie strażniczych węzłów chłonnych 99mTc - koloidy 80
Obrazowanie ropni i ognisk zapalnych 99mTc - znakowane leukocyty

99mTc - immunoglobulina

800

400

Oznaczenie klirensu nerkowego kłębkowego [99mTc]Tc-DTPA 40
Oznaczenie efektywnego przepływu osocza przez nerki

Szybkość oczyszczania osocza na drodze sekrecji kanalikowej

[99mTc]Tc-EC [99mTc]Tc-MAG3 40

40

Wątrobowy klirens 99mTc-HEPIDA [99mTc]Tc-HEPIDA 40

Tabela. 2. Wartość czynnika do obliczania aktywności radiofarmaceutyków podawanych dzieciom w odniesieniu do aktywności radiofarmaceutyków stosowanych dla standardowego dorosłego pacjenta o wzroście 170 cm i masie 70 kg, w zależności od masy ciała

Lp. Masa ciała [kg] Wartość czynnika
1 3 0,10
2 4 0,14
3 6 0,19
4 8 0,23
5 10 0,27
6 12 0,32
7 14 0,36
8 16 0,40
9 18 0,44
10 20 0,46
11 22 0,50
12 24 0,53
13 26 0,56
14 28 0,58
15 30 0,62
16 32 0,65
17 34 0,68
18 36 0,71
19 38 0,73
20 40 0,76
21 42 0,78
22 44 0,80
23 46 0,83
24 48 0,85
25 50 0,88
26 52-54 0,90
27 56-58 0,92
28 60-62 0,96
29 64-66 0,98
30 68 0,99
31 >70 1,00
1 Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 932).
2 Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającą dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz. Urz. UE L 13 z 17.01.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 72 z 17.03.2016, str. 69, Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 128 oraz Dz. Urz. UE L 324 z 13.12.2019, str. 80).
3 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 884), które utraciło moc z dniem 24 września 2022 r. zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. poz. 1593 oraz z 2020 r. poz. 284).

Zmiany w prawie

Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024