Podstawy programowe kształcenia w zawodach: blacharz, blacharz samochodowy, koszykarz-plecionkarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, monter kadłubów okrętowych, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik pożarnictwa, technik technologii wyrobów skórzanych i złotnik-jubiler.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI I NAUKI1)
z dnia 31 marca 2006 r.
w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: blacharz, blacharz samochodowy, koszykarz-plecionkarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, monter kadłubów okrętowych, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik pożarnictwa, technik technologii wyrobów skórzanych i złotnik-jubiler

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§  1. 
1. 
Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 114, poz. 1195 oraz z 2005 r. Nr 116, poz. 969):
1)
blacharz - symbol cyfrowy 721[01];
2)
blacharz samochodowy - symbol cyfrowy 721[03];
3)
koszykarz-plecionkarz - symbol cyfrowy 742[02];
4)
kucharz - symbol cyfrowy 512[02];
5)
mechanik pojazdów samochodowych - symbol cyfrowy 723[04];
6)
monter kadłubów okrętowych - symbol cyfrowy 721[02];
7)
technik bezpieczeństwa i higieny pracy - symbol cyfrowy 315[01];
8)
technik pożarnictwa - symbol cyfrowy 315[02];
9)
technik technologii wyrobów skórzanych - symbol cyfrowy 311[35];
10)
złotnik-jubiler - symbol cyfrowy 731[06].
2. 
Podstawy programowe, o których mowa w ust. 1, stanowią załączniki nr 1-10 do rozporządzenia.
§  2. 
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
______

1) Minister Edukacji i Nauki kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 października 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji i Nauki (Dz. U. Nr 220, poz. 1886).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE BLACHARZ

SYMBOL CYFROWY 721[01]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną wyrobów blacharskich;

2) posługiwać się Dokumentacją Techniczno-Ruchową maszyn i urządzeń blacharskich;

3) sporządzać szkice wyrobów blacharskich;

4) dobierać materiały konstrukcyjne i pomocnicze zgodnie z dokumentacją techniczną;

5) wykonywać obliczenia technologiczne;

6) posługiwać się przyrządami pomiarowymi oraz aparaturą kontrolno-pomiarową;

7) posługiwać się narzędziami ręcznymi i mechanicznymi;

8) wykonywać trasowanie;

9) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

10) przygotowywać blachy do kształtowania i łączenia;

11) dokonywać łączenia różnego rodzaju blach oraz elementów z blachy;

12) dokonywać łączenia elementów niemetalowych;

13) wykonywać wyroby oraz ich elementy z blachy;

14) wykonywać proste operacje w zakresie ręcznego tłoczenia blach;

15) wykonywać obróbkę cieplną blach i części ozdobnych z blachy;

16) zabezpieczać wyroby z blachy przed korozją;

17) prowadzić prace montażowo-demontażowe wyrobów blacharskich;

18) dokonywać napraw i konserwacji zespołów oraz elementów blacharskich;

19) dokonywać konserwacji narzędzi, maszyn i urządzeń blacharskich;

20) sprawdzać jakość wykonania oraz naprawy wyrobów i zespołów z blachy;

21) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

25) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

26) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

27) korzystać z różnych źródeł informacji;

28) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie blacharz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania podstawowych prac ślusarskich;

2) wykonywania wyrobów i ich elementów z różnych rodzajów blachy o różnej grubości;

3) wykonywania montażu i demontażu elementów oraz zespołów blacharskich;

4) wykonywania operacji łączenia blach;

5) wykonywania naprawy i konserwacji elementów i wyrobów z blachy;

6) dokonywania kontroli jakości wykonanych prac;

7) wykonywania rozliczeń kosztów usługi.

3. Zawód blacharz jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) blacharstwa przemysłowego;

2) blacharstwa budowlanego;

3) blacharstwa lotniczego;

4) blacharstwa okrętowego;

5) blacharstwa wyrobów artystycznych.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technologia blacharstwa;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować podstawowe prawa i zasady z zakresu mechaniki technicznej i elektrotechniki;

2) stosować zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego;

3) stosować techniki zapisu odwzorowań konstrukcyjnych;

4) odwzorowywać w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych elementy konstrukcyjne z blachy oraz rodzaje ich połączeń;

5) wykonywać szkice elementów z blachy oraz typowych połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

6) przedstawiać w uproszczeniach rysunkowych elementy z blachy;

7) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym;

8) czytać dokumentację techniczną;

9) stosować podstawowe pojęcia oraz wielkości charakteryzujące obwody elektryczne;

10) rozróżniać źródła i odbiorniki energii elektrycznej;

11) mierzyć podstawowe wielkości elektryczne i geometryczne oraz interpretować wyniki pomiarów;

12) charakteryzować budowę oraz wyjaśniać działanie podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych;

13) odczytywać symbole graficzne i oznaczenia na schematach elektrycznych;

14) rozróżniać elementy instalacji elektrycznej: przewody, łączniki, osprzęt instalacyjny oraz zabezpieczenia;

15) stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych;

16) wyjaśniać działanie prostych układów automatyki;

17) określać właściwości materiałów stosowanych w blacharstwie;

18) wykonywać pomiary warsztatowe;

19) rozróżniać elementy maszyn i mechanizmy;

20) charakteryzować podstawowe połączenia rozłączne i nierozłączne;

21) charakteryzować procesy technologiczne obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, plastycznej, odlewnictwa i obróbki wiórowej;

22) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem;

23) charakteryzować procesy tarcia, smarowania, zużycia oraz korozji metali;

24) posługiwać się normami, dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną oraz Dokumentacją Techniczno-Ruchową;

25) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas użytkowania maszyn, urządzeń, narzędzi i przyrządów;

26) korzystać z katalogów, poradników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy mechaniki technicznej;

2) zasady sporządzania rysunku technicznego;

3) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

4) zasady wymiarowania;

5) zasady wykonywania widoków i przekrojów;

6) uproszczenia rysunkowe;

7) szkicowanie części maszyn i połączeń;

8) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zabiegowe i operacyjne;

9) prąd elektryczny, pole magnetyczne i elektromagnetyzm;

10) obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego;

11) podstawy miernictwa elektrycznego;

12) maszyny i urządzenia elektryczne;

13) instalacje elektryczne;

14) ochrona przeciwporażeniowa i bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych;

15) podstawy elektroniki i automatyki;

16) podstawy metaloznawstwa i obróbki cieplnej;

17) podstawy metrologii;

18) mechanizmy i elementy maszyn;

19) techniki łączenia materiałów metalowych i niemetalowych;

20) odlewnictwo;

21) obróbka plastyczna;

22) obróbka ręczna;

23) obróbka mechaniczna skrawaniem;

24) zjawisko korozji i jej zapobieganie;

25) dokumentacja techniczna, Dokumentacja Techniczno-Ruchowa, normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

26) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: TECHNOLOGIA BLACHARSTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować proces technologiczny;

2) określać właściwości materiałów stosowanych w pracach blacharskich;

3) dobierać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały pomocnicze;

4) dobierać narzędzia ręczne i mechaniczne, przyrządy pomiarowe, maszyny i urządzenia do wykonywanych prac blacharskich;

5) określać budowę i wyjaśniać działanie maszyn i urządzeń blacharskich;

6) użytkować i konserwować obrabiarki i urządzenia blacharskie;

7) wykonywać trasowanie;

8) przygotowywać blachy do obróbki;

9) wykonywać prace blacharskie narzędziami ręcznymi i mechanicznymi oraz elektronarzędziami;

10) wykonywać elementy z blachy na obrabiarkach i urządzeniach specjalnych;

11) rozróżniać zabiegi cieplne stosowane podczas obróbki blach;

12) wyjaśniać wpływ zabiegów cieplnych na właściwości i strukturę blach;

13) wykonywać obróbkę cieplną blach i elementów z blachy;

14) charakteryzować podstawowe procesy obróbki plastycznej blach;

15) charakteryzować technologie obróbki plastycznej na zimno;

16) charakteryzować operacje kucia swobodnego;

17) planować procesy kształtowania blach;

18) wykonywać operacje ciągnienia: wytłaczanie, przetłaczanie i dotłaczanie;

19) wykonywać operacje gięcia i wycinania elementów o złożonych kształtach geometrycznych z różnych materiałów;

20) wykonywać proste operacje ręcznego tłoczenia blach;

21) rozróżniać metody łączenia blach;

22) posługiwać się urządzeniami do łączenia blach;

23) stosować różne techniki łączenia blach;

24) wykonywać blaszane elementy urządzeń przemysłowych;

25) nakładać powłoki ochronne i dekoracyjne na elementy oraz wyroby z blachy;

26) dokonywać montażu i demontażu elementów oraz podzespołów wykonanych z blachy;

27) planować proces naprawy elementów i zespołów wykonanych z blachy;

28) dokonywać naprawy uszkodzonego oblachowania maszyn i urządzeń;

29) dokonywać naprawy wyrobów powszechnego użytku wykonanych z blachy;

30) kontrolować jakość wykonanych prac blacharskich;

31) posługiwać się dokumentacją technologiczną;

32) stosować programy komputerowe do wspomagania prac blacharskich;

33) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac blacharskich.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) proces technologiczny;

2) materiały konstrukcyjne metalowe i niemetalowe, materiały pomocnicze;

3) maszyny i urządzenia blacharskie;

4) oprzyrządowanie technologiczne;

5) podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń;

6) technika trasowania;

7) ścinanie, wycinanie, przecinanie;

8) obróbka cieplna blach;

9) metody kształtowania blach;

10) metody formowania blach wielkowymiarowych;

11) technologia nitowania blach;

12) technologia lutowania blach;

13) technologia spawania blach;

14) technologia zgrzewania blach;

15) technologia klejenia blach;

16) powłoki ochronne i dekoracyjne;

17) zasady montażu elementów i podzespołów blacharskich;

18) naprawa wyrobów i elementów wykonanych z blachy oraz materiałów niemetalowych;

19) prace demontażowe, montażowe, naprawcze i regulacyjne maszyn oraz urządzeń;

20) procedury określania jakości wykonanych prac blacharskich;

21) dokumentacja technologiczna;

22) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) sporządzać kalkulacje blacharskich usług produkcyjnych i naprawczych;

7) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

8) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

9) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

10) komunikować się i współpracować z zespołem;

11) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

12) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

13) przestrzegać zasad etyki;

14) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) kalkulacja usług blacharskich;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

10) zasady i metody komunikowania się;

11) elementy socjologii i psychologii pracy;

12) etyka;

13) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Techniczne podstawy zawodu 20
Technologia blacharstwa 50
Podstawy działalności zawodowej 10
Razem 80**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

3) pracownia technologii;

4) pracownia komputerowa;

5) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

4) eksponaty i modele części maszyn;

5) modele wyrobów z blachy;

6) elementy wyrobów wykonanych z blachy;

7) przyrządy pomiarowe;

8) zestaw norm rysunkowych;

9) dokumentacje konstrukcyjne.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna być wyposażona w:

1) mierniki podstawowych wielkości elektrycznych;

2) elementy i układy elektryczne i elektroniczne;

3) podstawowe maszyny i urządzenia elektryczne;

4) schematy instalacji elektrycznych;

5) mechaniczne i elektryczne elementy i układy automatyki;

6) katalogi, normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

7) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) dokumentacje technologiczne;

2) materiały, narzędzia i przyrządy stosowane w pracach blacharskich;

3) przyrządy pomiarowe;

4) modele maszyn i urządzeń stosowanych w pracach blacharskich;

5) urządzenia do łączenia blach i materiałów niemetalowych;

6) katalogi wyrobów blacharskich;

7) prospekty urządzeń i technologii;

8) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń blacharskich;

9) normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy do kosztorysowania napraw oraz prowadzenia gospodarki magazynowej.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) stanowiska do montażu i demontażu elementów oraz zespołów blacharskich;

3) stanowiska do ręcznej i mechanicznej obróbki skrawaniem;

4) stanowiska do trasowania blachy;

5) stanowiska do cięcia blachy;

6) stanowiska do ręcznego i mechanicznego kształtowania blachy;

7) stanowiska do łączenia blachy;

8) środki ochrony indywidualnej.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego, Centrach Kształcenia Ustawicznego, w zakładach rzemieślniczych, przedsiębiorstwach produkcyjnych.

ZAŁĄCZNIK Nr  2 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE BLACHARZ SAMOCHODOWY

SYMBOL CYFROWY 721[03]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją technologiczną oraz instrukcjami obsługi pojazdów samochodowych;

2) sporządzać szkice elementów konstrukcyjnych blacharki samochodowej;

3) dobierać materiały konstrukcyjne i pomocnicze zgodnie z dokumentacją technologiczną;

4) wykonywać pomiary z zastosowaniem różnych technik, narzędzi i przyrządów;

5) wykonywać obliczenia technologiczne;

6) oceniać stan techniczny nadwozi pojazdów samochodowych oraz ich wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego;

7) rozróżniać rodzaje zużycia i uszkodzenia elementów nadwozi pojazdów samochodowych;

8) posługiwać się narzędziami ręcznymi i mechanicznymi w pracach blacharskich;

9) przygotowywać nadwozie pojazdu samochodowego do naprawy;

10) wykonywać trasowanie;

11) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

12) wykonywać operacje blacharskie;

13) łączyć różne rodzaje blach oraz elementy wykonane z blachy;

14) naprawiać nadwozia i kabiny samochodowe wykonane z blachy;

15) naprawiać elementy nadwozi samochodowych wykonanych z tworzyw sztucznych;

16) montować elementy nadwozia samochodowego oraz wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego po naprawie;

17) sprawdzać jakość wykonanych napraw nadwozi samochodowych oraz ich wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego;

18) wykonywać konserwację narzędzi, maszyn i urządzeń stosowanych w blacharstwie samochodowym;

19) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

20) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

21) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

22) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

23) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

24) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

25) korzystać z różnych źródeł informacji;

26) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie blacharz samochodowy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania części zespołów blacharskich;

2) łączenia blach, elementów nadwozi i kabin pojazdów samochodowych;

3) wykonywania montażu i demontażu elementów nadwozi i kabin samochodowych;

4) usuwania uszkodzeń eksploatacyjnych i powypadkowych nadwozi samochodowych oraz ich wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego;

5) dokonywania kontroli jakości wykonywanych prac naprawczych i montażowych;

6) wykonywania rozliczeń kosztów usługi.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technologia blacharstwa samochodowego;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować podstawowe prawa i zasady z zakresu mechaniki technicznej, hydrauliki, pneumatyki i elektrotechniki;

2) stosować zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego;

3) stosować techniki zapisu odwzorowań konstrukcyjnych;

4) przedstawiać w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych elementy konstrukcyjne z blachy oraz rodzaje ich połączeń;

5) wykonywać szkice elementów blacharki samochodowej oraz typowych połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

6) przedstawiać w uproszczeniach rysunkowych elementy z blachy;

7) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym;

8) stosować podstawowe pojęcia oraz wielkości charakteryzujące obwody elektryczne;

9) rozróżniać źródła energii elektrycznej stosowane w pojazdach samochodowych;

10) czytać schematy elektryczne;

11) posługiwać się przyrządami do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych;

12) mierzyć podstawowe wielkości elektryczne oraz interpretować wyniki pomiarów;

13) wyjaśniać budowę i zasady działania podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych;

14) interpretować oznaczenia umieszczone na tabliczce znamionowej maszyn i urządzeń elektrycznych;

15) rozróżniać elementy instalacji elektrycznej pojazdu samochodowego;

16) rozróżniać funkcje podstawowych elementów elektronicznych;

17) rozróżniać elementy, podzespoły i urządzenia elektroniczne stosowane w pojazdach samochodowych;

18) stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych;

19) wyjaśniać pojęcia: tolerancja, pasowanie, chropowatość powierzchni;

20) wykonywać pomiary warsztatowe;

21) rozróżniać elementy maszyn i mechanizmy;

22) charakteryzować podstawowe połączenia rozłączne i nierozłączne;

23) wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe połączeń;

24) charakteryzować proces technologiczny obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, plastycznej, odlewnictwa i obróbki wiórowej;

25) wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej obróbki skrawaniem;

26) charakteryzować procesy: tarcia, smarowania, zużycia oraz korozji metali;

27) posługiwać się normami, dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną;

28) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów;

29) korzystać z katalogów, poradników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy mechaniki technicznej;

2) zasady tworzenia rysunku technicznego;

3) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

4) zasady wymiarowania;

5) zasady wykonywania widoków i przekrojów;

6) uproszczenia rysunkowe;

7) szkicowanie części maszyn, elementów z blachy oraz połączeń;

8) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zabiegowe i operacyjne;

9) prąd elektryczny, pole magnetyczne i elektromagnetyzm;

10) obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego;

11) podstawy miernictwa elektrycznego;

12) podstawowe elementy i układy elektroniczne;

13) maszyny i urządzenia elektryczne;

14) ochrona przeciwporażeniowa i bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych;

15) instalacje elektryczne pojazdów samochodowych;

16) tolerancja, pasowania i chropowatość powierzchni;

17) podstawy metrologii;

18) mechanizmy i elementy maszyn;

19) techniki łączenia materiałów;

20) napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

21) podstawy obliczeń wytrzymałościowych;

22) podstawy metaloznawstwa, obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

23) odlewnictwo;

24) obróbka plastyczna;

25) obróbka ręczna;

26) obróbka mechaniczna skrawaniem;

27) zjawisko korozji i jej zapobieganie;

28) dokumentacja techniczna, normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

29) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: TECHNOLOGIA BLACHARSTWA SAMOCHODOWEGO

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować proces technologiczny naprawy nadwozi samochodowych;

2) rozróżniać części pojazdów samochodowych;

3) rozróżniać układy funkcjonalne i zespoły konstrukcyjne samochodu;

4) klasyfikować rodzaje nadwozi pojazdów samochodowych;

5) określać budowę i wyjaśniać działanie wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego nadwozi samochodowych;

6) określać właściwości materiałów stosowanych w blacharstwie samochodowym;

7) dobierać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały pomocnicze;

8) dobierać narzędzia ręczne i mechaniczne, przyrządy pomiarowe, maszyny i urządzenia do wykonywania prac blacharskich;

9) określać budowę i wyjaśniać działanie maszyn i urządzeń blacharskich;

10) użytkować (obsługa operatorska) obrabiarki i urządzenia stosowane w produkcji i naprawach nadwozi pojazdów samochodowych;

11) wykonywać trasowanie;

12) przygotowywać blachy do obróbki plastycznej;

13) wykonywać operacje blacharskie narzędziami ręcznymi i mechanicznymi oraz elektronarzędziami;

14) charakteryzować obróbkę cieplną blach;

15) wyjaśniać wpływ obróbki cieplnej na właściwości i strukturę blachy;

16) wykonywać obróbkę cieplną blach i elementów z blachy;

17) charakteryzować technologie obróbki plastycznej;

18) wykonywać operacje ciągnienia;

19) wykonywać operacje gięcia i wycinania elementów o złożonych kształtach geometrycznych z arkuszy blach stalowych, metali nieżelaznych i ich stopów oraz tworzyw sztucznych;

20) rozróżniać metody łączenia blach;

21) posługiwać się urządzeniami do łączenia blach;

22) łączyć blachy różnymi technikami;

23) nakładać powłoki ochronne na wyroby z blachy;

24) rozpoznawać rodzaje zużycia i uszkodzenia nadwozi samochodowych oraz ich wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego;

25) charakteryzować proces naprawy nadwozia pojazdów samochodowych;

26) planować proces naprawy nadwozi;

27) przygotowywać nadwozie pojazdu samochodowego do naprawy;

28) stosować zabiegi cieplne i metody obróbki plastycznej do naprawy odkształceń szkieletu nadwozia;

29) dokonywać naprawy uszkodzeń korozyjnych nadwozia;

30) dokonywać naprawy niemetalowych elementów nadwozia;

31) montować elementy i podzespoły konstrukcyjne nadwozia po dokonaniu naprawy;

32) zabezpieczać elementy nadwozia przed korozją;

33) kontrolować jakość wykonanych prac;

34) konserwować narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia stosowane w produkcji i naprawach nadwozi pojazdów samochodowych;

35) posługiwać się normami i dokumentacją technologiczną;

36) stosować programy komputerowe do wspomagania prac warsztatowych;

37) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac blacharskich.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) proces technologiczny naprawy nadwozia oraz wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego pojazdu samochodowego;

2) budowa pojazdów samochodowych;

3) rodzaje i zadania nadwozi;

4) wyposażenie wewnętrzne i zewnętrzne nadwozi pojazdów samochodowych;

5) materiały konstrukcyjne metalowe i niemetalowe, materiały pomocnicze;

6) maszyny i urządzenia blacharskie;

7) podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń blacharskich;

8) technika trasowania;

9) oprzyrządowanie technologiczne do procesu kształtowania blach;

10) technologia kształtowania blach;

11) metody formowania blach wielkowymiarowych;

12) obróbka plastyczna blach;

13) obróbka cieplna blach;

14) cięcie blach;

15) technologia łączenia blach;

16) powłoki ochronne;

17) zużycie i uszkodzenie nadwozi;

18) demontaż i montaż nadwozi pojazdów samochodowych;

19) metody prostowania odkształconego szkieletu nadwozia;

20) metody naprawy odkształceń blach nadwozia;

21) naprawa ubytków korozyjnych blach;

22) naprawa elementów nadwozia z tworzyw sztucznych;

23) procedury określania jakości wykonania prac blacharskich;

24) dokumentacja technologiczna;

25) oprogramowanie specjalistyczne do wspomagania prac warsztatowych z zakresu blacharstwa samochodowego;

26) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

7) dokonywać kwalifikacji uszkodzeń nadwozi pojazdów samochodowych;

8) sporządzać kalkulację kosztów usług produkcyjnych i naprawczych;

9) określać procedurę napraw blacharskich;

10) sporządzać zlecenia napraw;

11) negocjować warunki usługi;

12) oceniać jakość naprawy;

13) stosować programy komputerowe do kosztorysowania napraw nadwozia;

14) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

15) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

16) komunikować się i współpracować z zespołem;

17) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

18) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

19) przestrzegać zasad etyki;

20) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) metody poszukiwania pracy;

7) kwalifikowanie uszkodzeń;

8) kalkulacja usług blacharskich;

9) procedura napraw blacharskich;

10) świadczenie usług blacharskich;

11) jakość w sferze usług blacharskich;

12) programy komputerowe do kosztorysowania napraw nadwozia;

13) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

14) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

15) zasady i metody komunikowania się;

16) elementy socjologii i psychologii pracy;

17) etyka;

18) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Techniczne podstawy zawodu 20
Technologia blacharstwa samochodowego 55
Podstawy działalności zawodowej 10
Razem 85**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

3) pracownia technologii;

4) pracownia komputerowa;

5) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

4) eksponaty i modele części maszyn;

5) elementy nadwozi samochodowych wykonane z blachy;

6) przyrządy pomiarowe;

7) zestaw norm rysunkowych;

8) dokumentacje konstrukcyjne;

9) katalogi wyrobów blacharki samochodowej.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna być wyposażona w:

1) mierniki podstawowych wielkości elektrycznych;

2) elementy i układy elektryczne i elektroniczne;

3) podstawowe maszyny i urządzenia elektryczne;

4) schematy instalacji elektrycznych pojazdów samochodowych;

5) elementy instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych;

6) instrukcje dotyczące bezpiecznej pracy z urządzeniami elektrycznymi;

7) katalogi, normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) dokumentacje technologiczne;

2) materiały, narzędzia i przyrządy stosowane w pracach blacharskich;

3) przyrządy pomiarowe;

4) przyrządy i urządzenia do badania właściwości mechanicznych materiałów;

5) modele maszyn i urządzeń stosowanych w pracach blacharskich;

6) modele pojazdów samochodowych;

7) schematy budowy pojazdów samochodowych;

8) modele elementów blacharki samochodowej;

9) modele nadwozi samochodowych oraz ich wyposażenia wewnętrznego i zewnętrznego;

10) normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO, katalogi;

11) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń blacharskich.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) pakiet programów biurowych;

3) programy do kosztorysowania napraw oraz prowadzenia gospodarki magazynowej.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) stanowiska do montażu i demontażu elementów samochodu wykonanych z blachy;

2) stoły ślusarskie;

3) obrabiarki do metalu;

4) narzędzia mechaniczne, hydrauliczne i pneumatyczne do prac blacharskich;

5) maszyny i urządzenia blacharskie, takie jak: krawędziarka, zwijarka, zaginarka, żłobiarka, prasa, nożyce do blachy;

6) komplet do piaskowania;

7) podnośniki samochodowe;

8) uniwersalne urządzenia do napraw karoserii samochodowych;

9) nitownice mechaniczne i pneumatyczne;

10) urządzenia do spawania gazowego, zgrzewania i lutowania stosowane w blacharstwie samochodowym;

11) urządzenia do wykonywania powłok ochronnych;

12) płytę kontrolną;

13) przyrządy pomiarowe;

14) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego, Centrach Kształcenia Ustawicznego, zakładach usługowych blacharstwa samochodowego, przedsiębiorstwach produkcyjnych, punktach serwisowych i stacjach obsługi pojazdów samochodowych.

ZAŁĄCZNIK Nr  3 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KOSZYKARZ-PLECIONKARZ

SYMBOL CYFROWY 742 [02]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) określać podstawowe wymagania dotyczące uprawy wikliny;

2) rozróżniać odmiany wierzby plecionkarskiej i inne materiały stosowane w produkcji wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

3) posługiwać się narzędziami oraz obsługiwać maszyny i urządzenia;

4) wykonywać prace związane z przetwórstwem i uszlachetnianiem wikliny oraz innych materiałów stosowanych w koszykarstwie-plecionkarstwie;

5) posługiwać się dokumentacją techniczną;

6) projektować wyroby koszykarsko-plecionkarskie;

7) wykonywać szkice aranżacji oraz wystroju wnętrz i ogrodów;

8) posługiwać się przyrządami pomiarowymi;

9) dobierać materiały i technologię wytwarzania wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

10) określać ilość, jakość i rodzaj materiału do wykonania wyrobu;

11) wykonywać podstawowe konstrukcje wyrobów plecionkarskich;

12) stosować różne rodzaje splotów plecionkarskich;

13) łączyć materiały plecionkarskie z innymi materiałami w jednym wyrobie;

14) wykonywać wyroby koszykarsko-plecionkarskie o różnym przeznaczeniu i konstrukcji;

15) stosować techniki wykończania i uszlachetniania wyrobów z uwzględnieniem materiałów ekologicznych;

16) dokonywać napraw i renowacji wyrobów plecionkarskich;

17) dokonywać oceny jakości oraz estetyki wykonania wyrobów gotowych;

18) dobierać sposoby pakowania i magazynowania wyrobów;

19) posługiwać się normami i instrukcjami;

20) prowadzić gospodarkę materiałowo-energetyczną;

21) ustalać koszty produkcji wyrobów;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

25) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

27) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

28) korzystać z różnych źródeł informacji;

29) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie koszykarz-plecionkarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania prac związanych z uprawą, pozyskiwaniem i przetwarzaniem wikliny;

2) wykonywania pomocniczych prac stolarskich związanych z ręczną i mechaniczną obróbką materiałów drzewnych;

3) sporządzania technicznej dokumentacji wyrobów;

4) wykonywania prac związanych z produkcją, naprawą i renowacją wyrobów;

5) wytwarzania wyrobów z materiałów egzotycznych;

6) wykonywania prac związanych z uszlachetnianiem, konserwacją, przechowywaniem i transportem wyrobów;

7) wykonywania prac związanych z aranżacją oraz wystrojem wnętrz i ogrodów;

8) wykonywania usług zgodnie z potrzebami rynku.

3. Zawód koszykarz-plecionkarz jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) aranżacji oraz wystroju wnętrz i ogrodów;

2) plecionkarstwa dekoracyjnego.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) plastyczno-konstrukcyjny;

2) technologiczny;

3) podstaw działalności zawodowej.

BLOK: PLASTYCZNO-KONSTRUKCYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) sporządzać rysunki przedmiotów w perspektywie oraz w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych;

2) przestrzegać zasad kolorystyki;

3) sporządzać rysunki brył geometrycznych i wyrobów;

4) stosować zasady wymiarowania;

5) wykonywać rysunki z uwzględnieniem przekrojów rysunkowych;

6) wykonywać szkice i rysunki techniczne;

7) odczytywać rysunki złożeniowe i wykonawcze;

8) odczytywać oraz sporządzać rysunki splotów i konstrukcji plecionkarskich;

9) odczytywać rysunki wyrobów z uwzględnieniem kształtu i wymiarów;

10) stosować uproszczenia rysunkowe;

11) sporządzać opis techniczny wyrobu;

12) charakteryzować wyroby dawne i współczesne;

13) projektować konstrukcje wyrobów;

14) stosować zasady projektowania przy wykonywaniu elementów aranżacji i wystroju wnętrz i ogrodów;

15) korzystać z programów komputerowych wspomagających projektowanie.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) normalizacja w rysunku;

2) rysunek odręczny, światło i cień;

3) zasady kolorystyki;

4) rysunek perspektywiczny;

5) rzutowanie aksonometryczne i prostokątne;

6) wymiarowanie;

7) przekroje rysunkowe;

8) zasady wykonania rysunku technicznego;

9) uproszczenia rysunkowe;

10) rysunek elementów konstrukcyjnych i splotów plecionkarskich;

11) zasady projektowania.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) rozróżniać podstawowe odmiany wierzby plecionkarskiej;

3) określać podstawowe zabiegi agrotechniczne, pielęgnacyjne i ochronne związane z uprawą wikliny;

4) charakteryzować proces pozyskiwania i przetwórstwa wikliny;

5) korzystać z technicznej dokumentacji wyrobu;

6) ustalać kolejność operacji procesu technologicznego;

7) uplastyczniać materiały przeznaczone do produkcji koszykarsko-plecionkarskiej;

8) dobierać i wykonywać sploty plecionkarskie;

9) wykonywać wyroby z krajowych i egzotycznych materiałów plecionkarskich;

10) stosować inne materiały, jak: słoma, rogożyna, dartka drzewna, materiały syntetyczne;

11) łączyć różne materiały w jednym wyrobie;

12) wyjaśniać zasady działania urządzeń do przetwórstwa wikliny oraz obrabiarek do drewna;

13) identyfikować główne zespoły obrabiarek i urządzeń stosowanych w koszykarstwie-plecionkarstwie;

14) wykonywać podstawowe operacje związane z tapicerowaniem wyrobów;

15) dobierać sposoby wykończania wyrobów;

16) dokonywać napraw i renowacji wyrobów;

17) dobierać sposoby pakowania, przechowywania i transportu wyrobów;

18) określać zapotrzebowanie materiałowe na wykonanie wyrobu;

19) przestrzegać zasad bezpiecznej obsługi narzędzi, maszyn i urządzeń;

20) korzystać z literatury zawodowej oraz innych źródeł informacji.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) materiały stosowane w koszykarstwie-plecionkarstwie;

3) odmiany wierzby plecionkarskiej;

4) zakładanie plantacji wikliny;

5) pielęgnacja i ochrona plantacji;

6) pozyskiwanie i przetwarzanie wikliny;

7) zapotrzebowanie materiałowe;

8) przygotowanie materiałów do produkcji;

9) prace przygotowawczo-wykończeniowe, obróbka plastyczna materiałów;

10) podstawowe sploty i wiązania stosowane w wyrobach koszykarsko-plecionkarskich;

11) technologia wytwarzania wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

12) prace związane z wykończaniem i uszlachetnianiem wyrobów;

13) pakowanie, przechowywanie i transport wyrobów;

14) naprawa i renowacja wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

15) maszyny i urządzenia stosowane w koszykarstwie-plecionkarstwie;

16) zarys technologii prac tapicerskich.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) prowadzić analizę potrzeb rynku;

7) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

8) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

9) sporządzać kalkulację kosztów wytwarzania wyrobów, usług produkcyjnych i naprawczych;

10) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

11) komunikować się i współpracować z zespołem;

12) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

13) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

14) przestrzegać zasad etyki;

15) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) analiza rynku;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) koszty wytwarzania wyrobów, usług produkcyjnych i naprawczych;

10) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) etyka;

14) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Plastyczno-konstrukcyjny 20
Technologiczny 55
Podstawy działalności zawodowej 10
Razem 85**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku;

2) pracownia technologii;

3) pracownia komputerowa;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku powinna być wyposażona w:

1) stanowiska kreślarskie;

2) przybory rysunkowe;

3) ekspozycje rysunków;

4) model rzutni;

5) modele brył geometrycznych;

6) katalogi i prospekty wyrobów;

7) wzory splotów plecionkarskich;

8) normy rysunkowe;

9) przykładowe dokumentacje techniczne.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do wykonywania ćwiczeń (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) wyroby wzorcowe;

3) rysunki i wzory podstawowych rodzajów splotów;

4) próbki materiałów plecionkarskich;

5) schematy maszyn i urządzeń do przetwórstwa wikliny;

6) narzędzia do produkcji wyrobów koszykarsko-plecionkarskich;

7) okazy szkodników wikliny;

8) okazy pospolitych chwastów;

9) filmy dydaktyczne przedstawiające procesy technologiczne przetwórstwa wikliny oraz czynności charakterystyczne dla plecionkarstwa;

10) programy komputerowe do wspomagania projektowania procesu wytwarzania;

11) katalogi wyrobów;

12) normy branżowe.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) drukarki;

3) skaner;

4) pakiet programów biurowych;

5) oprogramowanie do wspomagania projektowania.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) regulaminy i instrukcje;

2) urządzenia do uplastyczniania materiałów;

3) podstawowe narzędzia;

4) ławki i stoły koszykarskie;

5) wzory splotów plecionkarskich;

6) formy, szablony, oprzyrządowanie pomocnicze;

7) maszyny i urządzenia do obróbki materiałów;

8) odzież i sprzęt ochronny.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach i warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego, Centrach Kształcenia Ustawicznego, w przedsiębiorstwach produkcyjnych i zakładach rzemieślniczych.

ZAŁĄCZNIK Nr  4 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KUCHARZ

SYMBOL CYFROWY 512 [02]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) stosować zasady racjonalnego żywienia;

2) wdrażać systemy zapewniania bezpieczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności: dobrej praktyki higienicznej (Good Hygiene Practice - GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (Good Manufacturing Practice - GMP), analizy zagrożeń i ustalania krytycznych punktów kontroli (Hazard Analysis and Critical Control Point - HACCP);

3) prowadzić racjonalną gospodarkę środkami spożywczymi;

4) wykorzystywać surowce zgodnie z przeznaczeniem kulinarnym;

5) dokonywać towaroznawczej oceny surowców i półproduktów;

6) dobierać surowce, przyprawy i techniki sporządzania potraw w zależności od rodzaju diety;

7) przechowywać surowce, półprodukty, gotowe potrawy i napoje;

8) planować produkcję gastronomiczną;

9) sporządzać potrawy i napoje z różnych surowców i półproduktów;

10) stosować techniki sporządzania, wykończania oraz podawania potraw i innych wyrobów kulinarnych;

11) posługiwać się sprzętem, narzędziami, maszynami i urządzeniami stosowanymi w procesach wytwarzania;

12) stosować metody i techniki obróbki technologicznej;

13) przeprowadzać organoleptyczną ocenę surowców, półproduktów i wyrobów kulinarnych;

14) przestrzegać zasad podawania potraw i napojów;

15) obliczać odżywczą i energetyczną wartość potraw;

16) opracowywać menu dla różnych grup konsumentów;

17) sporządzać kalkulację cen potraw i napojów;

18) przestrzegać przepisów sanitarno-epidemiologicznych;

19) przestrzegać przepisów krajowych oraz przepisów Unii Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej żywności;

20) przestrzegać przepisów Kodeksu pracy dotyczących praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) porozumiewać się w języku obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) przestrzegać przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej;

25) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) kierować zespołem pracowników;

28) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

29) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie kucharz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) sporządzania potraw, napojów i półproduktów kulinarnych;

2) przechowywania środków spożywczych;

3) opracowywania ofert kulinarnych zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami konsumentów;

4) organizowania produkcji gastronomicznej;

5) zapewniania bezpieczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy gastronomii;

2) technologia gastronomiczna;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY GASTRONOMII

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać zasady racjonalnego żywienia;

2) określać i stosować zasady planowania oraz zestawiania posiłków;

3) układać menu;

4) obliczać energetyczną i odżywczą wartość potraw;

5) określać zasady przechowywania surowców, półproduktów, gotowych wyrobów kulinarnych i napojów;

6) określać zasady znakowania żywności;

7) charakteryzować potrawy i inne wyroby kulinarne kuchni polskiej, regionalnej oraz kuchni innych narodów;

8) przestrzegać zasad estetyki;

9) stosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne;

10) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

11) charakteryzować rodzaje i źródła zanieczyszczeń żywności;

12) charakteryzować systemy zapewniania bezpieczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności;

13) określać zasady organizacji stanowisk pracy;

14) określać zasady posługiwania się sprzętem, narzędziami, maszynami i urządzeniami;

15) określać zasady prowadzenia gospodarki odpadami.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady żywienia;

2) podstawy mikrobiologii;

3) zanieczyszczenia żywności;

4) higiena zawodowa;

5) zasady znakowania żywności;

6) estetyka w gastronomii;

7) przepisy sanitarno-epidemiologiczne;

8) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

9) systemy zapewniania bezpieczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności;

10) elementy ergonomii;

11) wyposażenie techniczne;

12) zasady gospodarowania odpadami.

BLOK: TECHNOLOGIA GASTRONOMICZNA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) dokonywać jakościowej oceny surowców i półproduktów;

2) określać przydatność kulinarną surowców i półproduktów;

3) przeprowadzać wstępną obróbkę surowców;

4) przeprowadzać cieplną obróbkę półproduktów kulinarnych i spożywczych;

5) stosować tłuszcze spożywcze;

6) korzystać z receptur, instrukcji technologicznych oraz informacji zamieszczanych na opakowaniach produktów spożywczych;

7) sporządzać potrawy z warzyw, owoców i grzybów;

8) sporządzać potrawy z jaj, mleka i jego przetworów;

9) sporządzać potrawy z kaszy i mąki;

10) sporządzać potrawy z mięsa zwierząt rzeźnych i dziczyzny;

11) sporządzać potrawy z mięsa drobiu i dzikiego ptactwa;

12) sporządzać potrawy z wykorzystaniem ryb i owoców morza;

13) sporządzać ciasta i desery;

14) sporządzać zupy, sosy, sałatki, przystawki;

15) stosować zioła i przyprawy;

16) dobierać dodatki do potraw;

17) stosować zasady porcjowania, wykończania i dekorowania potraw;

18) dobierać naczynia do podawania potraw i napojów;

19) dokonywać organoleptycznej oceny surowców, półproduktów i potraw;

20) przechowywać surowce, półprodukty, potrawy i napoje;

21) określać fizykochemiczne zmiany zachodzące w procesach technologicznych i podczas przechowywania środków spożywczych;

22) stosować systemy zapewniania bezpieczeństwa oraz jakości zdrowotnej żywności: GHP, GMP, HACCP;

23) stosować przepisy polskiego prawa żywnościowego oraz przepisy Unii Europejskiej;

24) opracowywać receptury potraw i napojów;

25) przygotowywać potrawy i napoje na przyjęcia okolicznościowe;

26) sporządzać potrawy kuchni polskiej, kuchni regionalnej oraz kuchni innych narodów;

27) planować menu i aranżację stołów na przyjęcia okolicznościowe;

28) przygotowywać potrawy dietetyczne i jarskie;

29) posługiwać się sprzętem, narzędziami, maszynami i urządzeniami stosowanymi w procesach wytwarzania;

30) planować produkcję gastronomiczną;

31) organizować stanowisko pracy;

32) opracowywać oferty kulinarne zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami konsumentów;

33) prowadzić racjonalną gospodarkę środkami spożywczymi i materiałami pomocniczymi;

34) prowadzić gospodarkę odpadami;

35) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) elementy towaroznawstwa żywności;

2) metody oceny środków spożywczych;

3) procesy technologiczne w gastronomii;

4) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie tłuszczów spożywczych;

5) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie warzyw, owoców i grzybów;

6) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie kaszy i mąki;

7) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie jaj, mleka i jego przetworów;

8) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie mięsa zwierząt rzeźnych i dziczyzny;

9) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie ryb i owoców morza;

10) ocena towaroznawcza oraz zastosowanie mięsa drobiu i dzikiego ptactwa;

11) ciasta, desery, napoje;

12) zupy, sosy, przystawki;

13) przechowywanie surowców, półproduktów, potraw i napojów;

14) kuchnia polska, kuchnia regionalna;

15) kuchnie różnych narodów;

16) potrawy dietetyczne i jarskie;

17) sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia;

18) przyjęcia okolicznościowe;

19) przechowywanie środków spożywczych;

20) podstawy obsługi konsumenta;

21) rodzaje zanieczyszczeń żywności;

22) gospodarka odpadami;

23) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

5) opracowywać plan marketingowy;

6) stosować różne formy promocji;

7) korzystać z Kodeksu pracy;

8) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

9) stosować przepisy prawa dotyczące ochrony konsumenta;

10) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

11) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

12) komunikować się z uczestnikami procesu pracy oraz konsumentami;

13) prowadzić negocjacje;

14) rozwiązywać problemy w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

15) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

16) przestrzegać zasad etyki;

17) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

18) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

19) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

20) formułować pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym, związane z realizacją zadań zawodowych;

21) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw usługowych;

3) dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

4) struktura budżetu;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) wybrane przepisy prawa pracy;

8) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

9) metody poszukiwania pracy;

10) dokumenty związane z zatrudnieniem;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) etyka;

14) bezpieczeństwo i higiena pracy;

15) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

16) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

17) elementy ergonomii;

18) zasady udzielania pierwszej pomocy;

19) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

20) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin

w okresie kształcenia w %*

Podbudowa programowa: gimnazjum, liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, liceum uzupełniające, technikum uzupełniające Podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa,

zawód: kucharz małej gastronomii

Podstawy gastronomii 15 20
Technologia gastronomiczna 55 50
Podstawy działalności zawodowej 15 15
Razem 85** 85**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej)

** Pozostałe 15 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia towaroznawstwa i podstaw gastronomii;

2) pracownia technologii gastronomicznej.

Pracownia towaroznawstwa i podstaw gastronomii powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) modele maszyn i urządzeń gastronomicznych;

3) instrukcje:

a) obsługi maszyn i urządzeń,

b) systemów zapewniania jakości zdrowotnej żywności,

c) wykonywania ćwiczeń;

4) próbki surowców i przypraw;

5) wzory dokumentów i formularzy;

6) przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

7) Kodeks pracy;

8) filmy instruktażowe;

9) programy dotyczące układania jadłospisów oraz obliczania wartości odżywczej potraw.

Pracownia technologii gastronomicznej powinna być wyposażona w:

1) stoły ze stali nierdzewnej;

2) szafki;

3) stoły, taborety;

4) drobny sprzęt kuchenny;

5) noże i plastikowe deski;

6) czajniki, ekspres do kawy;

7) komplety garnków;

8) patelnie;

9) trzony kuchenne;

10) piec konwekcyjno-parowy;

11) kuchenkę mikrofalową;

12) grill;

13) lodówkę, zamrażarkę;

14) zestawy talerzy;

15) półmiski i salaterki;

16) szkło do napojów i deserów;

17) zestawy sztućców;

18) naczynia żaroodporne;

19) roboty kuchenne;

20) maszynkę do mielenia mięsa;

21) naświetlacz do jaj;

22) sprzęt kontrolno-pomiarowy;

23) tace kelnerskie;

24) bieliznę stołową;

25) instrukcje obsługi sprzętu mechanicznego;

26) instrukcje dotyczące higieny;

27) instrukcje do ćwiczeń;

28) receptury gastronomiczne;

29) podręczniki i poradniki gastronomiczne;

30) książki kucharskie;

31) apteczkę pierwszej pomocy.

Pracownia technologii gastronomicznej powinna posiadać aneksy lub oddzielne pomieszczenia do obróbki wstępnej, obróbki wstępnej jaj, zmywania naczyń, konsumpcji potraw.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego oraz w potencjalnych miejscach zatrudnienia.

ZAŁĄCZNIK Nr  5 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

SYMBOL CYFROWY 723[04]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) interpretować podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki ruchu i budowy pojazdów samochodowych, technologii mechanicznej oraz elektrotechniki;

2) posługiwać się dokumentacją technologiczną montażu i naprawy, instrukcjami użytkowania i obsługi pojazdów samochodów;

3) czytać rysunki techniczne maszynowe oraz schematy mechaniczne i elektryczne;

4) sporządzać szkice prostych części samochodu;

5) dobierać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne zgodnie z dokumentacją;

6) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem;

7) wykonywać operacje montażu i demontażu zespołów, układów i mechanizmów pojazdów samochodowych;

8) dokonywać łączenia elementów pojazdów samochodowych;

9) posługiwać się narzędziami i oprzyrządowaniem do montażu i naprawy samochodów;

10) mierzyć podstawowe wielkości fizyczne i geometryczne oraz interpretować wyniki pomiarów;

11) stosować wymienność zespołów i części z uwzględnieniem grup wymiarowych;

12) dokonywać oceny stanu technicznego pojazdów i zespołów samochodowych;

13) wyważać statycznie i dynamicznie koła pojazdu samochodowego;

14) usuwać usterki w zespołach i podzespołach pojazdów samochodowych;

15) dokonywać regeneracji części samochodowych w procesie naprawy;

16) obsługiwać urządzenia diagnostyczne i obsługowo-naprawcze;

17) wykonywać próby kontrolne zespołów i pojazdów po naprawie;

18) posługiwać się dokumentacją eksploatacyjną samochodu;

19) kierować pojazdami samochodowymi w zakresie kategorii B;

20) dokonywać kalkulacji kosztów usług motoryzacyjnych;

21) przestrzegać przepisów dotyczących sprzedaży samochodów, usług serwisowych i części zamiennych;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

25) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

27) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

28) korzystać z różnych źródeł informacji;

29) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania operacji monterskich i czynności kontrolno-odbiorczych w procesie wytwarzania pojazdów samochodowych;

2) przyjmowania pojazdów i zespołów do naprawy oraz sporządzania protokołów przyjęcia;

3) usuwania usterek w zespołach i układach pojazdu;

4) przeprowadzania konserwacji i zabezpieczeń antykorozyjnych podwozia i nadwozia pojazdu;

5) dokonywania wymiany płynów eksploatacyjnych pojazdu;

6) wykonywania operacji demontażowych, montażowych i regulacyjnych pojazdu oraz jego zespołów;

7) wykonywania operacji mycia oraz czyszczenia części i zespołów;

8) dokonywania weryfikacji i naprawy części oraz zespołów i podzespołów pojazdów samochodowych;

9) dorabiania i dopasowywania części nieznormalizowanych;

10) wykonywania rozliczeń kosztów usług obsługowo-naprawczych.

3. Zawód mechanik pojazdów samochodowych jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania ucznia. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) silników z zapłonem iskrowym;

2) silników z zapłonem samoczynnym;

3) zespołów podwozia;

4) układów hydraulicznych i pneumatycznych;

5) diagnostyki samochodowej;

6) blacharstwa samochodowego.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) konstrukcja i eksploatacja pojazdów samochodowych;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać podstawowe pojęcia, prawa i zasady mechaniki technicznej, termodynamiki, elektrotechniki i elektroniki;

2) stosować zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego;

3) stosować techniki zapisu odwzorowań konstrukcyjnych;

4) przedstawiać w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych elementy maszyn;

5) wykonywać szkice elementów maszyn;

6) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym;

7) rozróżniać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały eksploatacyjne;

8) określać zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie maszyn;

9) stosować układ tolerancji i pasowań;

10) dobierać przyrządy pomiarowe;

11) dokonywać pomiarów podstawowych wielkości fizycznych i geometrycznych oraz interpretować ich wyniki;

12) rozróżniać elementy maszyn;

13) charakteryzować proces technologiczny obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, odlewnictwa, obróbki plastycznej, obróbki wiórowej oraz spajania;

14) wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej i maszynowej obróbki skrawaniem;

15) wykonywać typowe połączenia nierozłączne;

16) stosować podstawowe wielkości charakteryzujące układy elektryczne;

17) obliczać podstawowe wielkości elektryczne;

18) analizować pracę prostych obwodów elektrycznych;

19) posługiwać się przyrządami pomiarowymi podstawowych wielkości elektrycznych;

20) dokonywać pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych oraz interpretować ich wyniki;

21) wyjaśniać budowę i działanie podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych;

22) określać zastosowanie maszyn i urządzeń elektrycznych w pojazdach samochodowych;

23) wyjaśniać działanie podstawowych elementów i układów elektronicznych;

24) stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych;

25) charakteryzować podstawowe procesy starzenia się i zużycia materiałów oraz elementów maszyn;

26) posługiwać się dokumentacją techniczną, Dokumentacją Techniczno-Ruchową, normami i katalogami;

27) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) mechanika techniczna;

2) zasady sporządzania rysunku technicznego;

3) rzuty prostokątne i aksonometryczne;

4) zasady wykonywania widoków i przekrojów;

5) zasady wymiarowania przedmiotów;

6) uproszczenia rysunkowe;

7) rysunki wykonawcze, złożeniowe;

8) schematy mechaniczne;

9) zasady szkicowania;

10) materiały konstrukcyjne;

11) materiały eksploatacyjne;

12) tolerancje i pasowania;

13) pomiary warsztatowe;

14) części maszyn;

15) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

16) obróbka plastyczna metali, odlewnictwo;

17) obróbka ręczna i mechaniczna obróbka skrawaniem;

18) spajanie metali;

19) prąd elektryczny, pole magnetyczne i elektromagnetyzm;

20) obwody elektryczne prądu stałego i przemiennego;

21) podstawy miernictwa elektrycznego;

22) maszyny i urządzenia elektryczne;

23) podstawowe elementy i układy elektroniczne;

24) ochrona przeciwporażeniowa i bezpieczeństwo pracy podczas obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych;

25) podstawy eksploatacji maszyn;

26) dokumentacja techniczna, Dokumentacja Techniczno-Ruchowa;

27) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: KONSTRUKCJA I EKSPLOATACJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować pojazdy samochodowe ze względu na ich przeznaczenie i rozwiązania konstrukcyjne;

2) dokonywać analizy ruchu samochodu i działania jego mechanizmów;

3) wyjaśniać budowę oraz działanie zespołów i układów funkcjonalnych pojazdu samochodowego;

4) rozróżniać źródła energii elektrycznej;

5) rozróżniać maszyny i urządzenia elektryczne, elementy instalacji elektrycznej oraz elektryczne przyrządy pomiarowe stosowane w pojazdach samochodowych;

6) odczytywać schematy instalacji elektrycznych pojazdów samochodowych;

7) rozróżniać rodzaje obwodów w instalacjach elektrycznych pojazdów samochodowych;

8) wyjaśniać działanie urządzeń elektrycznego wyposażenia pojazdu samochodowego;

9) rozpoznawać elementy obwodów elektrycznych pojazdów samochodowych na podstawie rysunków, schematów oraz wyglądu zewnętrznego;

10) rozróżniać elementy, podzespoły i urządzenia elektroniczne stosowane w pojazdach samochodowych;

11) określać właściwości materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych stosowanych w pojazdach samochodowych;

12) charakteryzować proces wytwarzania pojazdów samochodowych;

13) oceniać właściwości trakcyjne oraz przydatność eksploatacyjną pojazdów samochodowych na podstawie informacji zawartych w charakterystyce technicznej pojazdu samochodowego;

14) określać warunki techniczne pojazdów dopuszczonych do ruchu na drogach publicznych;

15) stosować techniki kierowania samochodem w różnych warunkach drogowych i atmosferycznych;

16) charakteryzować zjawiska i procesy powodujące zmiany stanu technicznego pojazdów podczas eksploatacji;

17) rozpoznawać typowe niedomagania i uszkodzenia pojazdów;

18) sprawdzać stan techniczny pojazdu samochodowego oraz jego zespołów i elementów z wykorzystaniem metod diagnostyki technicznej;

19) dokonywać montażu, obsługi i naprawy pojazdów zgodnie z wymaganiami technologicznymi;

20) korzystać z oprzyrządowania uniwersalnego i specjalistycznego w procesie produkcji, obsługi i naprawy pojazdów;

21) użytkować urządzenia diagnostyczne i obsługowo-naprawcze;

22) korzystać z programów komputerowych umożliwiających identyfikację urządzeń motoryzacyjnych oraz wyszukiwanie danych regulacyjnych i naprawczych zespołów i pojazdów samochodowych;

23) korzystać z dokumentacji technologicznej i eksploatacyjnej w procesie obsługi i naprawy;

24) przestrzegać zaleceń producenta;

25) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas montażu, obsługi i naprawy pojazdów samochodowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) środki transportu samochodowego;

2) elementy teorii ruchu samochodowego;

3) podwozia pojazdów samochodowych;

4) nadwozia pojazdów samochodowych;

5) silniki pojazdów samochodowych;

6) obwody i układy elektryczne pojazdów samochodowych;

7) urządzenia elektrycznego wyposażenia nadwozi;

8) układy elektroniczne w pojazdach samochodowych;

9) technologia wytwarzania pojazdów samochodowych,

10) podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych;

11) zasady konserwacji pojazdów samochodowych;

12) badania kontrolne i obsługa techniczna pojazdów samochodowych;

13) technologia naprawy pojazdów i zespołów samochodowych;

14) regeneracja części;

15) wyposażenie warsztatów obsługowo-naprawczych pojazdów samochodowych;

16) dokumentacja technologiczna i eksploatacyjna;

17) przepisy dotyczące sprzedaży samochodów, usług serwisowych i części zamiennych;

18) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) przestrzegać przepisów ruchu drogowego;

6) prowadzić i obsługiwać pojazdy samochodowe w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B;

7) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

8) dokonywać kwalifikacji uszkodzeń pojazdów samochodowych;

9) sporządzać kalkulację kosztów wykonywanych usług;

10) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

11) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

12) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

13) komunikować się i współpracować z zespołem;

14) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

15) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

16) przestrzegać zasad etyki;

17) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higieny pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) przepisy o ruchu drogowym;

6) technika kierowania pojazdem samochodowym;

7) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

8) kwalifikowanie uszkodzeń pojazdów samochodowych;

9) kalkulacja kosztów usług;

10) metody poszukiwania pracy;

11) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

12) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

13) zasady i metody komunikowania się;

14) elementy socjologii i psychologii pracy;

15) etyka;

16) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*
Techniczne podstawy zawodu 15
Konstrukcja i eksploatacja pojazdów samochodowych 55
Podstawy działalności zawodowej 10
Razem 80**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI DO REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia technologii mechanicznej;

3) pracownia elektrotechniki i elektroniki;

4) pracownia budowy i eksploatacji samochodów;

5) pracownia komputerowa;

6) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno dla jednego ucznia);

2) przybory kreślarskie;

3) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

4) eksponaty i modele części maszyn;

5) schematy mechaniczne i elektryczne;

6) przyrządy pomiarowe;

7) zestaw norm dotyczących sporządzania rysunków technicznych;

8) dokumentacje konstrukcyjne.

Pracownia technologii mechanicznej powinna być wyposażona w:

1) dokumentacje technologiczne;

2) próbki materiałów konstrukcyjnych;

3) półwyroby: odkuwki, odlewy, wypraski;

4) przyrządy pomiarowe;

5) narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej skrawaniem;

6) narzędzia i przyrządy do trasowania;

7) modele maszyn i urządzeń;

8) eksponaty połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

9) normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

10) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.

Pracownia elektrotechniki i elektroniki samochodowej powinna być wyposażona w:

1) elementy elektryczne i elektroniczne;

2) modele i przekroje podzespołów elektrycznych pojazdów samochodowych;

3) zestawy elementów elektrycznego i elektronicznego wyposażenia pojazdów;

4) schematy układów elektronicznych stosowanych w pojazdach samochodowych;

5) schematy instalacji elektrycznych pojazdów samochodowych;

6) cyfrowe mierniki uniwersalne;

7) przyrządy i urządzenia diagnostyczne;

8) stanowiska ćwiczeniowe do badania urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz instalacji elektrycznych pojazdów samochodowych;

9) programy komputerowe do symulacji pracy układów elektrycznych i elektronicznych.

Pracownia budowy i eksploatacji samochodów powinna być wyposażona w:

1) schemat układu konstrukcji samochodu;

2) schematy nadwozi pojazdów samochodowych;

3) schematy mechanizmów i zespołów podwozi samochodowych;

4) schematy układów konstrukcyjnych silników samochodowych;

5) schematy układów zasilania silników samochodowych;

6) schematy układów chłodzenia i klimatyzacji;

7) przekroje silników samochodowych, skrzyni biegów, mostów napędowych, przekładni kierowniczych;

8) rysunki połączeń rozłącznych i nierozłącznych elementów maszyn;

9) modele osprzętu silników samochodowych;

10) elementy silników samochodowych;

11) sprzęgła oraz ich elementy;

12) elementy automatycznych i mechanicznych skrzyni biegów i mostów napędowych;

13) przeguby i półosie napędowe;

14) przekładnie kierownicze;

15) elementy hydraulicznych i pneumatycznych układów hamulcowych;

16) sprężyny, resory piórowe;

17) amortyzatory;

18) opony samochodowe;

19) dokumentację konstrukcyjną, technologiczną i eksploatacyjną zespołów oraz pojazdów samochodowych;

20) katalogi handlowe części, normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO, SAE.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy komputerowe do identyfikacji i zamawiania narzędzi, urządzeń motoryzacyjnych oraz wyszukiwania danych regulacyjnych i naprawczych zespołów i pojazdów samochodowych.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) stanowiska do obróbki ręcznej;

2) stanowiska do obróbki mechanicznej skrawaniem;

3) stanowisko do spawania gazowego i elektrycznego;

4) stanowiska do obsługi i naprawy mechanizmów podwozia;

5) stanowiska obsługowo-naprawcze wyposażenia elektrycznego;

6) stanowiska kontrolno-diagnostyczne pojazdów samochodowych;

7) stanowiska do wykonywania weryfikacji części i pomiarów warsztatowych;

8) stanowiska naprawy ogumienia pojazdu;

9) stanowiska kontrolno-obsługowe i naprawy silników pojazdów samochodowych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego, Centrach Kształcenia Ustawicznego, zakładach mechaniki pojazdowej, przedsiębiorstwach produkcyjnych, punktach serwisowych, stacjach obsługi i badań pojazdów samochodowych.

ZAŁĄCZNIK Nr  6 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER KADŁUBÓW OKRĘTOWYCH

SYMBOL CYFROWY 721 [02]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) stosować terminologię z zakresu konstrukcji i technologii kadłuba statku;

2) posługiwać się normami, dokumentacją technologiczną, rysunkami kadłubów okrętowych oraz planami montażu;

3) wykonywać szkice prostych elementów okrętowych;

4) identyfikować ogólne i lokalne linie, płaszczyzny bazowe kadłuba oraz określać ich przeznaczenie;

5) trasować niezłożone płyty poszycia;

6) trasować płaty i sekcje płaskie oraz krzywoliniowe z naniesieniem lokalnych linii bazowych i kontrolnych;

7) posługiwać się szablonami oraz szkicami montażowymi do trasowania przestrzennych podzespołów konstrukcyjnych kadłuba;

8) posługiwać się podstawowym sprzętem pomiarowym podczas prefabrykacji i montażu okrętowych konstrukcji kadłubowych;

9) posługiwać się urządzeniami, przyrządami, narzędziami i pomocniczym oprzyrządowaniem monterskim, w tym narzędziami pneumatycznymi, magnetycznymi i hydraulicznymi;

10) posługiwać się podstawowym sprzętem spawalniczym do cięcia i sczepiania;

11) określać przyczyny nadmiernych odkształceń technologicznych wykonywanej konstrukcji;

12) posługiwać się elementarnym sprzętem do prostowania cieplnego i oprzyrządowaniem pomocniczym;

13) charakteryzować właściwości technologiczne podstawowych materiałów kadłubowych;

14) dobierać urządzenia, narzędzia i sprzęt pomocniczy oraz materiały do operacji technologicznych montażu kadłuba;

15) określać metody i zakres technologicznego przygotowania wodowania statku;

16) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

19) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

20) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

21) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

22) korzystać z różnych źródeł informacji.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter kadłubów okrętowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) trasowania poprzedzającego podstawowe prace kadłubowe (obróbkę, prefabrykację, montaż);

2) wykonywania ręcznego cięcia gazowego;

3) sczepiania konstrukcji i elementów;

4) wycinania i szlifowania spoin;

5) przygotowywania i stosowania oprzyrządowania do prefabrykacji, montażu i transportu konstrukcji okrętowych;

6) kompletowania i montażu podzespołów konstrukcyjnych w ramach prefabrykacji wstępnej;

7) kompletowania i montażu sekcji na prefabrykacji;

8) kompletowania, montażu, zbrojenia i częściowego wyposażania sekcji przestrzennych bloków i kadłubów;

9) prostowania konstrukcji w elementarnym zakresie;

10) wykonywania prac remontowych konstrukcji kadłuba;

11) przygotowywania pochylni, wyciągów i doków do montażu kadłuba.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technika wytwarzania kadłuba okrętowego;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią z zakresu techniki okrętowej;

2) wyjaśniać zadania towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące materiałów i prac kadłubowych;

3) rozróżniać typy statków;

4) określać wielkości charakteryzujące statek;

5) wyjaśniać podstawowe prawa pływalności, stateczności i niezatapialności statku;

6) rozróżniać główne elementy konstrukcyjne statku;

7) wyjaśniać konstrukcję kadłuba statku;

8) określać wyposażenie kadłuba statku;

9) charakteryzować proces wytwarzania kadłuba;

10) charakteryzować materiały okrętowe metalowe, niemetalowe i pomocnicze;

11) rozróżniać właściwości wytrzymałościowe i technologiczne metali i stopów stosowane na kadłuby statków;

12) rozróżniać gatunki stopów Fe-C i metali nieżelaznych stosowanych na elementy kadłubów;

13) charakteryzować wyroby walcowane, odlewane i kute stosowane do budowy kadłuba;

14) określać czynniki powodujące powstawanie korozji;

15) rozróżniać podstawowe metody zabezpieczania konstrukcji statku przed korozją;

16) stosować zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego i rysunku kadłubowego;

17) czytać rysunki konstrukcji kadłuba: złady wzdłużne i poprzeczne, rozwinięcie poszycia, sekcji kadłuba, podział blokowy i sekcyjny;

18) wykonywać szkice wręgów;

19) czytać rysunki połączeń elementów kadłuba w różnym stopniu uproszczenia;

20) korzystać z norm i katalogów unifikacyjnych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) definicje i pojęcia dotyczące wiedzy o statku;

2) zadania towarzystw klasyfikacyjnych;

3) elementy konstrukcyjne okrętu;

4) konstrukcja i wyposażenie statku;

5) rodzaje napędów i systemów okrętowych;

6) proces wytwarzania kadłuba;

7) wyposażenie pokładowe;

8) podzespoły konstrukcyjne kadłuba okrętowego i ich charakterystyka;

9) okrętowe materiały konstrukcyjne i technologiczne;

10) podstawy rysunku technicznego maszynowego;

11) podstawy rysunku okrętowego;

12) zasady unifikacji i standaryzacji rysunków konstrukcyjnych kadłuba statku;

13) rysunek konstrukcyjny typowych sekcji kadłuba;

14) rysunki zbrojenia i wyposażenia kadłuba statku;

15) dokumentacja technologiczna.

BLOK: TECHNIKA WYTWARZANIA KADŁUBA OKRĘTOWEGO

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać strukturę i zadania stoczni produkcyjnej i remontowej;

2) określać etapy procesu technologicznego budowy kadłuba statku i ich lokalizację w systemie organizacyjnym stoczni;

3) stosować niezbędne szablony, narzędzia i metody do realizacji zadań traserskich podczas obróbki, prefabrykacji i montażu;

4) trasować płaty oraz proste sekcje płaskie;

5) posługiwać się narzędziami i sprzętem pomiarowym podczas trasowania, obróbki, montażu i prostowania elementów konstrukcji kadłuba;

6) rozróżniać podstawowe techniki, narzędzia i urządzenia wykorzystywane podczas półautomatycznego i automatycznego cięcia termicznego oraz określać zakres ich stosowania;

7) stosować podstawowe metody i techniki oraz parametry podczas cięcia ręcznego, gazowego i gazowo-elektrycznego, ukosowania krawędzi, podcinania oraz żłobienia;

8) rozróżniać podstawowe narzędzia i urządzenia oraz materiały technologiczne niezbędne do realizacji procesu spawania ręcznego, półautomatycznego i automatycznego;

9) określać warunki składowania blach, profili i rur na placach składowych stoczni;

10) charakteryzować procesy obróbki wstępnej materiałów hutniczych;

11) określać warunki stosowania narzędzi, oprzyrządowania i urządzeń elektrycznych w procesie montażu i spawania konstrukcji kadłuba okrętowego;

12) charakteryzować procesy obróbki blach, profili oraz rur;

13) dobierać materiały, parametry i techniki do spawania ręcznego oraz podłączać podstawowe urządzenia;

14) układać spoiny montażowe, spoiny krótkie oraz wytrzymałościowo trzeciorzędne;

15) oceniać stan zagrożenia wynikający ze stosowania różnych metod cięcia termicznego i spawania oraz montażu w warsztacie i na statku;

16) identyfikować niesprawność sprzętu;

17) charakteryzować metody badania i ujawniania wad technologicznych;

18) likwidować pod nadzorem wady technologiczne powstające w wyniku cięcia, spawania, żłobienia, prostowania oraz montażu konstrukcji i jej elementów;

19) wykonywać podstawowe procesy obróbki, prefabrykacji i montażu konstrukcji kadłuba;

20) charakteryzować urządzenia, materiały i sposoby wodowania statku po zbudowaniu i po remoncie;

21) wykonywać podstawowe operacje technologiczne związane z obróbką mechaniczną, ręczną i maszynową skrawaniem;

22) wykonywać podstawowe operacje prefabrykacji wstępnej, prefabrykacji sekcji płaskich i sekcji krzywoliniowych;

23) określać zakres odbioru oraz prób kadłubowych, metody realizacji, stosowane narzędzia i urządzenia w całym cyklu budowy jednostki;

24) określać metody transportu elementów blach i sekcji kadłuba okrętu;

25) rozróżniać urządzenia transportowe stosowane w stoczni;

26) korzystać z dokumentacji technologicznej;

27) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) struktura organizacyjna stoczni;

2) ramowy proces technologiczny budowy statku;

3) podstawy i metody trasowania;

4) trasowanie;

5) metrologia okrętowa;

6) pomiary warsztatowe;

7) sprzęt i urządzenia do spawania i cięcia gazowego;

8) metody i techniki cięcia i spawania gazowego;

9) metody i techniki żłobienia;

10) metody i techniki spawania elektrycznego w okrętownictwie;

11) sprzęt, maszyny i urządzenia do spawania elektrycznego;

12) podstawy technologii spawania elektrycznego i gazowego;

13) spoina: klasyfikacja, zastosowanie, oznaczenie, struktura;

14) standardy, wady i kontrola jakości spawania;

15) naprężenia i odkształcenia spawalnicze oraz ich uwarunkowanie konstrukcyjno-technologiczne;

16) podstawowe techniki wytwarzania;

17) składowanie blach, profili i rur;

18) technologiczne i transportowe zabezpieczenia obróbki;

19) obróbka wstępna materiałów hutniczych;

20) procesy obróbki blach, profili oraz rur;

21) technologiczne i transportowe zabezpieczenie prefabrykacji;

22) procesy prefabrykacji elementów i podzespołów kadłuba okrętowego;

23) technologiczne i transportowe zabezpieczenie montażu;

24) procesy montażu, remontu i konserwacji kadłuba;

25) metody wodowania statku;

26) próby i odbiory okrętowe dotyczące operacji technologicznych prefabrykacji i montażu kadłuba;

27) dokumentacja technologiczna;

28) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

7) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

9) komunikować się i współpracować z zespołem;

10) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

11) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

12) przestrzegać zasad etyki;

13) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) metody poszukiwania pracy;

7) dokumenty związane z zatrudnieniem;

8) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

9) zasady i metody komunikowania się;

10) elementy socjologii i psychologii pracy;

11) etyka;

12) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w %*
Techniczne podstawy zawodu 19,5
Technika wytwarzania kadłuba okrętowego 57,0
Podstawy działalności zawodowej 3,5
Razem 80,0 **
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia technologii okrętu;

2) pracownia wiedzy o okręcie;

3) pracownia komputerowa;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia technologii okrętu powinna być wyposażona w:

1) modele: rzutni, brył geometrycznych;

2) model bryły kadłuba z głównymi płaszczyznami odniesienia;

3) modele: łoża do montażu sekcji burtowych, sekcji dna podwójnego w łożu;

4) modele różnych sekcji kadłuba statku i odpowiadające im rysunki;

5) modele charakterystycznych węzłów konstrukcyjnych i odpowiadające im rysunki;

6) linie teoretyczne kadłuba statku;

7) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne elementów konstrukcji kadłuba o różnym stopniu złożoności;

8) przyrządy do pomiarów warsztatowych oraz stosowane w pomiarach konstrukcji kadłuba statku;

9) normy: PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO, katalogi unifikacyjne.

Pracownia wiedzy o okręcie powinna być wyposażona w:

1) modele różnych typów statków;

2) model części dziobowej kadłuba z wyposażeniem kotwicznym;

3) modele śrub okrętowych;

4) model części rufowej kadłuba statku z pędnikiem;

5) model śruby w dyszy Korta;

6) modele urządzeń przeładunkowych;

7) model zładu poprzecznego i wzdłużnego;

8) model urządzenia sterowego;

9) modele wiązań kadłuba.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarkę;

3) skaner;

4) pakiet programów biurowych;

5) pakiet programów typu CAD do sporządzania rysunków.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) eksponaty spoin: sczepnych, czołowych i pachwinowych, wykonane prawidłowo i nieprawidłowo;

2) eksponaty ukosowanych krawędzi wykonane prawidłowo i nieprawidłowo;

3) przykłady podręcznego oprzyrządowania oraz narzędzi prawidłowych i nieprawidłowych;

4) przyrządy pomiarowe;

5) narzędzia do trasowania;

6) stanowiska do gazowego cięcia ręcznego wraz z oprzyrządowaniem;

7) stanowiska do montażu i sczepiania podstawowych połączeń modelowych wraz z oprzyrządowaniem;

8) palniki do prostowania klasycznego i bezudarowego;

9) narzędzia do obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem;

10) obrabiarki do metalu;

11) instrukcje stanowiskowe bezpieczeństwa i higieny pracy;

12) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

13) Dokumentacje Techniczno-Ruchowe;

14) normy PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO oraz normy branżowe w zakresie spawalnictwa, kontroli jakości połączeń;

15) księgi standardów stoczniowych, instrukcje montażowe;

16) apteczkę pierwszej pomocy.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Zajęcia praktyczne powinny odbywać się w warsztatach szkolnych i na wydziałach stoczni, gdzie uczniowie powinni uczestniczyć w procesie montażu niezłożonych konstrukcyjnych elementów kadłuba okrętowego.

ZAŁĄCZNIK Nr  7 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

SYMBOL CYFROWY 315[01]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) sporządzać bieżące i okresowe analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, uwzględniając obowiązujące normy oraz przepisy ogólne i szczegółowe;

2) formułować propozycje przedsięwzięć prawno-organizacyjnych mających na celu poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) uczestniczyć w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy, zapewniających poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) rozwiązywać bieżące problemy techniczne i organizacyjne w zakładzie pracy związane z bezpieczeństwem pracy i ergonomią;

5) ustalać zgodność oddawanych do użytku obiektów i urządzeń technicznych z dokumentacją projektową i wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy;

6) oceniać wytwarzane wyroby pod względem bezpieczeństwa pracy i ergonomii;

7) identyfikować zagrożenia oraz oceniać i redukować ryzyko zawodowe występujące w środowisku pracy;

8) ustalać okoliczności i przyczyny wypadków, sporządzać dokumentację powypadkową oraz formułować odpowiednie wnioski profilaktyczne;

9) prowadzić rejestr i przechowywać dokumentację dotyczącą wypadków przy pracy, chorób zawodowych oraz wyników badań środowiska pracy;

10) oceniać ekonomiczne skutki zagrożeń, wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

11) współdziałać z państwowymi i społecznymi organami nadzoru nad warunkami pracy oraz laboratoriami badań środowiska pracy;

12) współdziałać ze służbami pracowniczymi, społeczną inspekcją pracy, komisją bhp oraz związkami zawodowymi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

13) kontrolować stan bezpieczeństwa i higieny pracy oraz sporządzać sprawozdania i protokoły pokontrolne;

14) doradzać w zakresie obowiązujących zasad i przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz doboru środków ochrony zbiorowej i indywidualnej;

15) rozpowszechniać wiedzę na temat kultury bezpieczeństwa i higieny pracy wśród pracowników i osób kierujących pracownikami w organizacji;

16) prowadzić szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

17) stosować techniki biurowe i metody organizacji pracy;

18) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

19) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

20) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

21) przestrzegać przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej;

22) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

23) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

24) kierować zespołem pracowników;

25) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

26) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) oceniania i kontrolowania stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy;

2) prowadzenia doradztwa w zakresie obowiązujących zasad i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej;

3) ustalania zgodności z wymaganiami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy obiektów i urządzeń technicznych oddawanych do użytku;

4) rozwiązywania problemów technicznych i organizacyjnych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy;

5) oceniania ryzyka zawodowego powodowanego przez czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne występujące w środowisku pracy oraz określania sposobów ich ograniczania i eliminowania;

6) ustalania okoliczności, przyczyn i ekonomicznych skutków wypadków oraz formułowania wniosków profilaktycznych;

7) prowadzenia działalności edukacyjnej z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczny;

2) ergonomia, bezpieczeństwo i higiena pracy;

3) podstawy psychologii i pedagogiki;

4) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać działania na wektorach sił;

2) wyznaczać warunki równowagi ciała sztywnego pod działaniem płaskiego układu sił dowolnych;

3) wyznaczać warunki równowagi ciała sztywnego pod działaniem przestrzennego układu sił;

4) wyznaczać siłę i moment tarcia;

5) rozróżniać rodzaje tarcia;

6) określać metody przeciwdziałania skutkom tarcia;

7) analizować kinematykę podstawowych mechanizmów, wyznaczać prędkość i przyspieszenie członów określonego mechanizmu;

8) rozpoznawać rodzaje ruchu na podstawie jego parametrów;

9) wykonywać szkice części maszyn;

10) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunkach technicznych maszynowych;

11) rozróżniać rysunki techniczne: wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe, zabiegowe, operacyjne;

12) korzystać z dokumentacji technicznej;

13) wykonywać proste obliczenia wytrzymałościowe elementów maszyn;

14) rozróżniać elementy maszyn;

15) wyjaśniać zasady działania: połączeń, osi, wałów, łożysk, sprzęgieł, hamulców i mechanizmów oraz określać ich zastosowanie w budowie maszyn;

16) obliczać wymiary graniczne, tolerancje, luzy graniczne pasowania;

17) dobierać przyrządy i wykonywać pomiary warsztatowe;

18) określać właściwości metali i ich stopów;

19) charakteryzować materiały konstrukcyjne metalowe i niemetalowe;

20) określać właściwości materiałów eksploatacyjnych;

21) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki;

22) dobierać metody ochrony metali przed korozją;

23) rozróżniać rodzaje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej;

24) charakteryzować podstawowe metody wytwarzania odlewów;

25) charakteryzować procesy obróbki plastycznej;

26) określać cechy charakterystyczne metod spajania;

27) charakteryzować podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

28) dobierać materiały i narzędzia do obróbki ręcznej;

29) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

30) wykonywać podstawowe operacje obróbki mechanicznej skrawaniem;

31) określać zasady montażu i demontażu maszyn i urządzeń;

32) określać zasady organizacji prac remontowych i konserwacyjnych;

33) określać zasady organizacji prac remontowo-budowlanych oraz warunki ich bezpiecznego wykonania;

34) wyjaśniać zasady ochrony przeciwporażeniowej oraz rozpoznawać środki ochrony zastosowane w urządzeniach elektrycznych;

35) określać organizację procesu produkcyjnego i technologicznego, organizację zarządzania i strukturę produkcyjną zakładu;

36) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) statyka;

2) kinematyka;

3) dynamika;

4) rysunek techniczny;

5) dokumentacja techniczna;

6) wytrzymałość materiałów;

7) tolerancje i pasowania, chropowatość powierzchni;

8) pomiary warsztatowe;

9) stopy żelaza;

10) metale nieżelazne i ich stopy;

11) materiały niemetalowe;

12) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

13) korozja;

14) odlewnictwo;

15) obróbka plastyczna;

16) spajanie i cięcie metali;

17) obróbka ręczna;

18) obróbka mechaniczna skrawaniem;

19) montaż i demontaż maszyn i urządzeń;

20) technologia i organizacja napraw;

21) prace remontowo-budowlane;

22) ochrona przeciwporażeniowa;

23) proces produkcyjny i technologiczny;

24) organizacja zarządzania i struktura produkcyjna zakładu;

25) bezpieczeństwo i higiena pracy, ochrona przeciwpożarowa oraz ochrona środowiska.

BLOK: ERGONOMIA, BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) identyfikować czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe, niebezpieczne oraz źródła zagrożeń występujące w przedsiębiorstwie;

2) oceniać wpływ czynników szkodliwych na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników oraz na lokalne środowisko pracy;

3) rozpoznawać zagrożenia dla zdrowia związane z prowadzonymi procesami pracy oraz stosować skuteczne metody ich likwidacji lub ograniczenia;

4) rozpoznawać zagrożenia wypadkowe związane z procesami pracy oraz określać metody ich ograniczania;

5) oceniać na podstawie analizy poziom zagrożeń powodowanych przez czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy;

6) oceniać ryzyko związane z zagrożeniami występującymi w procesach pracy oraz wskazywać metody jego redukcji;

7) oceniać wprowadzane do użytku substancje, stosowane materiały i procesy technologiczne pod kątem szkodliwości dla zdrowia i zagrożeń wypadkowych;

8) organizować stanowiska pracy i proces pracy zgodnie z zasadami ergonomii;

9) oceniać zgodność organizacji i wyposażenia technicznego stanowisk pracy z wymaganiami ergonomii;

10) oceniać produkowane wyroby pod względem wymagań ergonomicznych;

11) analizować i oceniać etapy procesów inwestycyjnych, konstrukcyjnych i technologicznych pod względem zgodności z przepisami i normami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii;

12) oceniać budynki i miejsca pracy oraz tereny z nimi związane pod względem spełniania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy;

13) oceniać maszyny, urządzenia oraz instalacje pod względem wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy;

14) oceniać organizację procesów pracy i stanowisk pracy pod kątem spełniania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy;

15) dobierać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej;

16) prognozować wpływ wprowadzanych zmian w poszczególnych etapach procesu produkcyjnego na poziom bezpieczeństwa i higieny pracy;

17) określać niezbędne działania techniczne i organizacyjne na podstawie wniosków wynikających z oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie;

18) formułować na podstawie przeprowadzonej analizy i oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy wnioski mające na celu poprawę warunków pracy w przedsiębiorstwie;

19) wykorzystywać wnioski z badań statystycznych oraz analizy retrospektywnej zaistniałych zdarzeń, wypadków i awarii do określania działań prewencyjnych;

20) inicjować wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy;

21) udzielać pierwszej pomocy;

22) badać i ustalać okoliczności oraz przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i opracowywać wnioski prewencyjne;

23) kwalifikować wypadek jako wypadek przy pracy, wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy, wypadek w drodze do i z pracy;

24) identyfikować podstawowe rodzaje zanieczyszczeń środowiska, pochodzących z prowadzonego procesu produkcyjnego, oraz wskazywać metody redukcji zanieczyszczeń emitowanych do środowiska;

25) oceniać rozwiązania ograniczające lub eliminujące emisję zanieczyszczeń do środowiska;

26) organizować działania prewencyjne mające na celu przeciwdziałanie powstawaniu pożaru;

27) organizować akcję ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej;

28) stosować odpowiednie systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych w przedsiębiorstwie;

29) opracowywać dokumentację powypadkową, sprawozdania, ocenę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz materiały szkoleniowe z wykorzystaniem edytora tekstu;

30) opracowywać sprawozdania dotyczące warunków pracy oraz prowadzić rejestr wypadków i chorób zawodowych, korzystając z informacji zawartych w bazach danych;

31) dokonywać obliczeń statystycznych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego;

32) przeprowadzać analizę statystyczną;

33) użytkować programy komputerowe do analizy wypadków, oceny zagrożeń i oceny ryzyka.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy i ich wpływ na człowieka oraz lokalne środowisko;

2) metody identyfikacji zagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi;

3) zagrożenia występujące w procesach pracy;

4) metody likwidacji lub ograniczenia zagrożeń oraz redukcji ryzyka;

5) okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy;

6) stan bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwach;

7) ergonomia koncepcyjna i korekcyjna;

8) ocena maszyn i urządzeń oraz warunków pracy pod względem bezpieczeństwa pracy oraz wymagań ergonomii;

9) zasady i metody udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadku;

10) rodzaje zanieczyszczeń środowiska i metody ich redukcji;

11) techniki ochrony środowiska;

12) zagrożenia pożarowe oraz metody przeciwdziałania pożarom i ich zwalczania;

13) techniczne systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych oraz sprzęt i środki gaśnicze;

14) dokumentacja, bazy danych i obliczenia statystyczne sporządzane z wykorzystaniem technik komputerowych;

15) programy komputerowe do analizy zagrożeń, wypadków przy pracy i oceny ryzyka.

BLOK: PODSTAWY PSYCHOLOGII I PEDAGOGIKI

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) formułować ergonomiczne zasady organizacji pracy i stanowisk pracy, uwzględniające właściwości fizjologiczne i psychologiczne człowieka;

2) dokonywać doboru pracowników do stanowisk pracy z uwzględnieniem predyspozycji intelektualnych, fizycznych, psychomotorycznych i społecznych;

3) oceniać i korygować stanowiska pracy na podstawie danych fizjologicznych, biomechanicznych;

4) klasyfikować stanowiska pracy ze względu na obciążenie fizyczne, predyspozycje psychofizyczne pracowników oraz istniejące zagrożenia;

5) stosować techniki motywujące pracowników do bezpiecznej, wydajnej pracy oraz do doskonalenia zawodowego;

6) współpracować z zespołem, przestrzegać zasad bezpiecznej pracy;

7) przewidywać postawy i zachowania człowieka w sytuacjach stresu i zagrożenia;

8) stosować techniki komunikowania się ułatwiające rozwiązywanie problemów pracowniczych i zawodowych;

9) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

10) zachowywać się asertywnie w sytuacji konfliktu interesów pracowników w danej strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa;

11) przeprowadzać negocjacje, wywiady i rozmowy z pracownikami dotyczące bezpieczeństwa i warunków pracy;

12) określać indywidualne potrzeby szkoleniowe pracowników, pracodawcy oraz perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa;

13) formułować cele doskonalenia, dokształcania i szkolenia pracowników z uwzględnieniem potrzeb indywidualnych, zespołowych oraz perspektyw rozwojowych przedsiębiorstwa;

14) dobierać treści, metody i formy działań edukacyjnych na podstawie określonych potrzeb i celów;

15) projektować programy szkoleniowe pracowników i realizować je metodami zapewniającymi kształtowanie bezpiecznych postaw i zachowań;

16) dobierać materiały dydaktyczne i techniczne środki kształcenia ułatwiające realizację celów szkoleniowych;

17) współpracować z organizatorami szkoleń, określać wymagania programowe, metodyczne i organizacyjne;

18) dobierać i stosować metody ewaluacji szkoleń;

19) prowadzić dokumentację szkoleń pracowniczych;

20) planować i realizować własną ścieżkę rozwoju zawodowego;

21) rozpowszechniać wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady ergonomii dotyczące organizacji pracy i stanowisk pracy;

2) metody klasyfikacji stanowisk pracy;

3) człowiek w procesie pracy;

4) elementy socjologii i psychologii pracy;

5) potrzeby człowieka, motywacja do pracy;

6) zasady współdziałania w grupie;

7) metody rozwiązywania konfliktów;

8) zasady i metody komunikowania się;

9) metody i techniki badania potrzeb szkoleniowych i określanie celów szkolenia;

10) projektowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego;

11) organizacja procesu dydaktyczno-wychowawczego;

12) ocena efektywności działań edukacyjnych;

13) rola pracownika służby bhp w doskonaleniu kadr i rozpowszechnianiu wiedzy o bezpieczeństwie pracy.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) analizować i interpretować wybrane przepisy prawa pracy;

2) rozróżniać świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

3) określać świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych;

4) charakteryzować system ochrony pracy w Polsce;

5) określać uprawnienia pracowników związane z warunkami pracy w układach zbiorowych pracy;

6) kontrolować przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony pracy kobiet, młodocianych i osób niepełnosprawnych;

7) kontrolować przestrzeganie przepisów prawa pracy;

8) oceniać stopień i skutki naruszenia prawa pracy u pracodawcy;

9) ustalać odpowiedzialność za naruszenie prawa pracy;

10) formułować na podstawie dokonanej analizy naruszeń prawa pracy wnioski prewencyjne i polecenia do bieżącej realizacji;

11) analizować i interpretować przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy;

12) wdrażać przepisy ogólne i branżowe określające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy w realizowanym procesie technologicznym i obowiązującej organizacji pracy;

13) oceniać opracowywane w zakładzie akty prawne, regulaminy oraz instrukcje pod względem zgodności z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;

14) kontrolować przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie przedsiębiorstwa;

15) wprowadzać zasady dotyczące kształtowania warunków pracy do układów zbiorowych pracy oraz do regulaminów pracy, w części dotyczącej warunków pracy;

16) wdrażać wymagania Polskich Norm dotyczące bezpieczeństwa pracy i ergonomii w kształtowaniu warunków pracy;

17) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

18) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

19) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

20) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

21) opracowywać plan marketingowy;

22) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

23) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

24) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

25) rozwiązywać problemy w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

26) przestrzegać zasad etyki;

27) wykonywać pracę zgodnie z przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

29) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

30) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) przepisy prawa pracy;

2) świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

3) świadczenia z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych;

4) system ochrony pracy w Polsce;

5) prawo układowe oraz zasady negocjowania i zawierania zbiorowych układów pracy;

6) ochrona pracy kobiet, młodocianych i osób niepełnosprawnych;

7) odpowiedzialność za naruszenie przepisów prawa pracy;

8) nadzór nad warunkami pracy;

9) nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy;

10) rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy;

11) przedawnienie roszczeń;

12) normy prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy;

13) konwencje, normy i uregulowania międzynarodowe w zakresie bezpieczeństwa pracy;

14) zasady opracowywania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy;

15) zakres podmiotowy i przedmiotowy obowiązków w sferze bezpieczeństwa i higieny pracy;

16) gospodarka rynkowa;

17) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

18) dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

19) struktura budżetu;

20) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

21) strategie marketingowe;

22) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

23) metody poszukiwania pracy;

24) dokumenty związane z zatrudnieniem;

25) elementy socjologii i psychologii pracy;

26) etyka;

27) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

28) zasady udzielania pierwszej pomocy;

29) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w języku obcym;

30) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w % *
Techniczny 30
Ergonomia, bezpieczeństwo i higiena pracy 40
Podstawy psychologii i pedagogiki 8
Podstawy działalności zawodowej 12
Razem 90**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 10 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

Absolwenci techników, techników uzupełniających oraz szkół policealnych kształcących w zawodach: technik mechanik, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik okrętowy, technik odlewnik i technik hutnik rozpoczynają kształcenie od II semestru nauki, gdyż treści kształcenia z zakresu: podstaw mechaniki, konstrukcji, budowy maszyn i rysunku technicznego oraz technik wytwarzania z materiałoznawstwem zostały już przez nich zrealizowane. Tym samym, wymienieni absolwenci mają skrócony okres kształcenia w zawodzie technik bezpieczeństwa i higieny pracy do 1 roku.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia bezpieczeństwa i higieny pracy;

2) pracownia techniki;

3) pracownia komputerowa.

Pracownia bezpieczeństwa i higieny pracy powinna być wyposażona w:

1) urządzenia zabezpieczające i sygnalizacyjne;

2) przyrządy pomiarowe do badania: hałasu, drgań mechanicznych, oświetlenia, stężenia tlenku węgla, szczelności instalacji gazowych, zapylenia, mikroklimatu;

3) zestaw środków ochrony indywidualnej;

4) zestaw środków do udzielania pierwszej pomocy;

5) sprzęt do gaszenia pożarów;

6) przykładowe stanowisko pracy z możliwością zmiany określonych parametrów geometrycznych, w szczególności oświetlenia;

7) przykładowe stanowisko do oceny sprawności psychofizycznej;

8) stanowisko do badań fizjologicznych - miernik wydatku energetycznego;

9) fantomy;

10) kamerę;

11) Karty Charakterystyk Substancji Niebezpiecznych;

12) podstawowe odczynniki chemiczne;

13) sprzęt i szkło laboratoryjne;

14) wagę techniczną;

15) tablicę Mendelejewa;

16) digestorium.

Pracownia techniki powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno dla jednego ucznia);

2) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

3) eksponaty i modele części maszyn;

4) modele maszyn i urządzeń;

5) próbki materiałów konstrukcyjnych;

6) typowe eksponaty półwyrobów takich jak: odkuwki, odlewy, wypraski;

7) mikroskop metalograficzny;

8) zgłady metalograficzne;

9) twardościomierz;

10) przyrządy pomiarowe;

11) narzędzia do trasowania;

12) typowe narzędzia do obróbki ręcznej i mechanicznej;

13) modele typowych obrabiarek;

14) modele urządzeń do obróbki plastycznej;

15) eksponaty zużytych i uszkodzonych części maszyn;

16) schematy układów sieci TN-C, TN-S, TN-C-S, TT, IT;

17) schematy urządzeń elektrycznych z zastosowanymi środkami ochrony przeciwporażeniowej;

18) stanowisko do badania ochrony przeciwporażeniowej podstawowej i dodatkowej;

19) stanowisko do badania ochrony antystatycznej z instalacją przeciwpyłową i przeciwwybuchową;

20) stanowisko do badania IP;

21) mierniki podstawowych wielkości elektrycznych;

22) mierniki do badania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej;

23) sprzęt ochronny:

a) wskaźniki napięcia,

b) drążki izolacyjne,

c) rękawice dielektryczne,

d) kalosze izolacyjne,

e) narzędzia izolowane;

24) Dokumentację Techniczno-Ruchową;

25) przykładowe dokumentacje konstrukcyjne i technologiczne;

26) normy: PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy specjalistyczne.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego oraz Centrach Kształcenia Ustawicznego i w przedsiębiorstwach.

ZAŁĄCZNIK Nr  8 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK POŻARNICTWA

SYMBOL CYFROWY 315[02]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) przedstawiać strukturę organizacyjną ochrony przeciwpożarowej i systemu ratowniczo-gaśniczego oraz wskazywać podstawy prawne jej funkcjonowania;

2) korzystać z aktów prawnych z zakresu prawa administracyjnego, karnego i cywilnego;

3) opisywać i interpretować zjawiska zachodzące w trakcie działań ratowniczych;

4) organizować tok służby w jednostkach prowadzących działania ratownicze;

5) kierować i dowodzić grupą ratowników;

6) organizować i prowadzić zajęcia szkoleniowe oraz sportowe w środowisku pracy;

7) organizować i prowadzić działalność edukacyjną z zakresu ochrony ludności;

8) wykonywać zadania obowiązujące w powszechnym systemie ochrony ludności i obrony cywilnej;

9) stosować ze względu na bezpieczeństwo pożarowe przepisy określające warunki techniczne dla budynków, obiektów i terenów;

10) oceniać zagrożenia pożarowe i wybuchowe;

11) stosować zasady zapobiegania powstawaniu i rozszerzaniu się pożarów;

12) prowadzić działania kontrolno-rozpoznawcze;

13) oceniać zachowanie się materiałów i konstrukcji budowlanych w warunkach pożaru;

14) postępować zgodnie z procedurami podczas prowadzenia działań ratowniczych;

15) wykonywać zadania funkcyjnych zgodnie z procedurami;

16) przygotowywać do pracy i obsługiwać w różnych warunkach sprzęt do działań ratowniczych;

17) przeprowadzać rozpoznanie podczas działań ratowniczych oraz składać meldunki o jego wynikach;

18) ratować i ewakuować ludzi, zwierzęta i mienie w różnych sytuacjach pożarowych, podczas klęsk żywiołowych i innych miejscowych zagrożeń;

19) gasić pożary dostępnymi technikami;

20) organizować i utrzymywać łączność w trakcie działań ratowniczych;

21) współpracować w trakcie działań ratowniczych z innymi podmiotami ratowniczymi;

22) postępować zgodnie z procedurami w stanach zagrożeń;

23) oceniać wpływ zdarzeń traumatycznych na funkcjonowanie ratownika;

24) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach zgodnie z przyjętymi procedurami;

25) korzystać z dokumentacji i oprogramowania wspomagającego kierowanie działaniami ratowniczymi;

26) sporządzać dokumentację ze zdarzeń;

27) kierować pojazdami samochodowymi w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii C;

28) współpracować w zespole;

29) podejmować działalność społeczną w środowisku lokalnym, współpracować z organizacjami pozarządowymi;

30) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

31) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

32) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

33) przestrzegać przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej;

34) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

35) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

36) postępować zgodnie z zasadami etyki;

37) planować działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik pożarnictwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) prowadzenia rozpoznania na terenie działań ratowniczo-gaśniczych i zabezpieczania terenu działań ratowniczych;

2) ratowania ludzi, zwierząt i mienia podczas pożarów, klęsk żywiołowych i innych miejscowych zagrożeń;

3) obsługiwania sprzętu do działań ratowniczych;

4) obsługiwania urządzeń łączności i urządzeń pozyskiwania informacji;

5) udzielania pierwszej pomocy i wsparcia psychicznego poszkodowanym;

6) dysponowania i dowodzenia siłami i środkami do działań ratowniczych;

7) analizowania zagrożeń występujących w czasie działań ratowniczych;

8) organizowania toku służby w jednostce ochrony przeciwpożarowej;

9) prowadzenia dokumentacji związanej z tokiem służby;

10) rozpoznawania zagrożeń i skutecznego reagowania;

11) oceniania warunków korzystania z obiektów i instalacji użytkowych dla celów ratowniczych;

12) organizowania i prowadzenia szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej;

13) przygotowywania społeczeństwa do właściwych zachowań w stanach nagłych i masowych zagrożeń.

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik pożarnictwa posiada przygotowanie do eksploatacji sprzętu oraz urządzeń technicznych stanowiących wyposażenie jednostek prowadzących działania ratownicze, o ile nie są wymagane uprawnienia specjalne, w szczególności uprawnienia dozoru technicznego.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) ogólny;

2) rozpoznawanie zagrożeń;

3) techniczny;

4) działania ratownicze;

5) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: OGÓLNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować i dokumentować tok służby;

2) przedstawiać rys historyczny rozwoju pożarnictwa polskiego;

3) przedstawiać organizację i zadania organów administracji publicznej;

4) określać zasady, tryb, zakres i sposób prowadzenia postępowania administracyjnego oraz rolę stron w tym postępowaniu;

5) korzystać z aktów prawnych z zakresu prawa administracyjnego, karnego, cywilnego, gospodarczego i prawa pracy;

6) sporządzać decyzję administracyjną;

7) podejmować współpracę z ochotniczą strażą pożarną, innymi jednostkami ochrony przeciwpożarowej oraz organizacjami pozarządowymi;

8) korzystać z uprawnień kierującego działaniami ratowniczymi;

9) określać warunki zaistnienia stanu wyższej konieczności;

10) stosować zasady współpracy ze środkami masowego przekazu;

11) kierować i dowodzić grupą ratowników;

12) stosować podstawowe zasady i metody dydaktyczne;

13) przygotowywać i prowadzić zajęcia szkoleniowe;

14) wyjaśniać mechanizm powstawania stresu, traumy i paniki;

15) stosować metody przeciwdziałania powstawaniu paniki;

16) posługiwać się programami komputerowymi wspomagającymi kierowanie działaniami ratowniczymi;

17) rozwijać sprawność fizyczną;

18) stosować regulaminy oraz instrukcje dotyczące wychowania fizycznego i sportów pożarniczych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) zasady pełnienia służby;

2) historia pożarnictwa;

3) podstawowe wiadomości z teorii państwa i prawa;

4) procedury administracyjne;

5) uprawnienia kierującego działaniami ratowniczymi;

6) prawne podstawy prowadzenia działań ratowniczych;

7) postępowanie w sprawach o wykroczenia;

8) działalność prasowo-informacyjna, obsługa medialna akcji ratowniczych;

9) metody doskonalenia umiejętności dowodzenia;

10) zasady funkcjonowania w grupie;

11) psychologiczne aspekty efektywnego kierowania zespołem;

12) proces dydaktyczno-wychowawczy;

13) przygotowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych;

14) stres, problematyka zespołu urazowego po stresie;

15) psychologia grupy społecznej i tłumu;

16) sposoby radzenia sobie ze stresem i wsparcie psychiczne poszkodowanych;

17) oprogramowanie wspomagające kierowanie działaniami ratowniczymi;

18) programy diagnozowania sprzętu i urządzeń gaśniczych;

19) metodyka wychowania fizycznego;

20) testy sprawności fizycznej;

21) lekkoatletyka, atletyka terenowa i pływanie;

22) zespołowe gry sportowe;

23) regulaminy oraz instrukcje dotyczące wychowania fizycznego i sportów pożarniczych.

BLOK: ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować terminologię z zakresu rozpoznawania zagrożeń;

2) określać przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów i innych miejscowych zagrożeń;

3) określać rodzaje i źródła innych miejscowych zagrożeń oraz ich wpływ na bezpieczeństwo otoczenia;

4) określać zasady stosowania aktywnych i pasywnych środków zabezpieczeń przeciwpożarowych;

5) przeprowadzać czynności kontrolno-rozpoznawcze, sporządzać zarządzenia pokontrolne oraz protokoły;

6) rozpoznawać i oceniać zagrożenia pożarowe, wybuchowe i inne zagrożenia miejscowe;

7) przedstawiać wymagania przeciwpożarowe, jakim powinny odpowiadać budynki, obiekty, tereny i instalacje techniczno-użytkowe;

8) charakteryzować zagrożenia pożarowe występujące w obiektach przemysłowych, usługowych, magazynowych;

9) określać zagrożenia występujące podczas transportu i składowania materiałów niebezpiecznych;

10) określać zagrożenia pożarowe i wybuchowe występujące w przemyśle rolno-spożywczym, gospodarce rolnej i leśnej;

11) dobierać zabezpieczenia techniczne budynków, obiektów i terenów do występujących zagrożeń pożarowych i wybuchowych;

12) interpretować podstawowe prawa z elektrotechniki;

13) wyjaśniać zjawiska elektryczności statycznej i wyładowań atmosferycznych oraz stosować podstawowe formy zabezpieczeń;

14) dobierać instalacje i urządzenia elektryczne zapewniające bezpieczeństwo pożarowe oraz określać zasady ich eksploatacji i konserwacji;

15) klasyfikować budynki oraz strefy do kategorii zagrożenia wybuchem, zagrożenia ludzi;

16) określać parametry zagrożenia pożarowego wybranych operacji i procesów technologicznych, planować ich zabezpieczenie techniczne na podstawie dokumentacji technologicznej;

17) opracowywać zakładowe plany operacyjno-ratownicze na wypadek wystąpienia poważnej awarii przemysłowej oraz instrukcje bezpieczeństwa pożarowego;

18) szacować prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka z zastosowaniem metod i systemów wspomagających zarządzanie ryzykiem;

19) klasyfikować i charakteryzować materiały budowlane oraz analizować wpływ warunków pożarowych na materiały budowlane;

20) charakteryzować podstawowe elementy konstrukcji budowlanych;

21) określać rodzaje i charakter obciążeń występujących w budynkach oraz oceniać ich wpływ na zachowanie się konstrukcji;

22) opisywać wpływ przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych oraz zastosowanych materiałów na zachowanie się budynków podczas pożaru lub awarii;

23) charakteryzować instalacje użytkowe w budynkach oraz zastosowane zabezpieczenia przeciwpożarowe;

24) określać rodzaje badań technicznych;

25) oceniać możliwość rozprzestrzeniania się pożaru poprzez instalacje i przepusty instalacyjne;

26) szacować odporność ogniową elementów budowlanych;

27) określać wymagania ewakuacyjne w obiektach budowlanych i przeprowadzać kontrolę budynków pod względem spełniania wymagań ewakuacyjnych;

28) dobierać zgodnie z przepisami materiały wykończeniowe dla budynku oraz odpowiednią metodę zabezpieczeń ognioochronnych;

29) wyznaczać wielkość otworów oddymiających i ich rozmieszczenie;

30) wyjaśniać znaczenie, budowę oraz warunki stosowania oddzieleń przeciwpożarowych;

31) określać zasady doboru i wyznaczać ilość podręcznego sprzętu gaśniczego;

32) czytać i interpretować rysunki budowlane;

33) określać zakres i zasady odbioru obiektów budowlanych przez organy Państwowej Straży Pożarnej;

34) przeprowadzać analizę zabezpieczenia przeciwpożarowego wybranych obiektów;

35) opracowywać kompleksowy system zabezpieczenia przeciwpożarowego dla obiektu użyteczności publicznej;

36) stosować podstawowe prawa i zasady hydrostatyki i hydrodynamiki ogólnej do optymalnego wykorzystania sprzętu pożarniczego podczas podawania wody i innych środków gaśniczych;

37) prowadzić analizę przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego jednostek osadniczych i zakładów pracy oraz opracowywać plany przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego;

38) dobierać systemy technicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów;

39) wymieniać elementy składowe stałych urządzeń gaśniczych wodnych, pianowych, proszkowych i parowych na gazy obojętne.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) pojęcia i definicje związane z rozpoznawaniem zagrożeń;

2) przyczyny pożarów;

3) podstawowe wiadomości o energii cieplnej;

4) podstawowe wiadomości z zakresu stosowania pasywnych i aktywnych środków zabezpieczeń przeciwpożarowych;

5) metodyka czynności kontrolno-rozpoznawczych;

6) charakterystyka pożarowa materiałów budowlanych;

7) urządzenia i instalacje użytkowe;

8) ocena zagrożenia i przeciwpożarowe wymagania dla obiektów budowlanych;

9) techniczne środki zabezpieczeń;

10) mechanika budowli, konstrukcje budowlane;

11) dokumentacja budowlana;

12) zagrożenia pożarowe obiektów przemysłowych, usługowych i magazynowych;

13) zagrożenia w przemyśle rolno-spożywczym i gospodarce rolnej;

14) zagrożenia pożarowe obszarów leśnych;

15) podstawowe przepisy regulujące warunki techniczne i ochrony przeciwpożarowej dla budynków, obiektów i terenów;

16) prace niebezpieczne pod względem pożarowym;

17) podstawy elektrotechniki;

18) zjawiska elektryczności statycznej i wyładowań atmosferycznych;

19) zasady doboru, eksploatacji i konserwacji urządzeń i instalacji elektrycznych;

20) zasady wyznaczania stref zagrożonych wybuchem i klasyfikowania budynków do kategorii zagrożenia ludzi;

21) zabezpieczenie techniczne wybranych operacji i procesów technologicznych;

22) klasyfikacja źródeł i rodzajów zagrożeń miejscowych;

23) zagrożenia podczas transportu materiałów niebezpiecznych;

24) zagrożenia związane z przesyłaniem i magazynowaniem gazów palnych oraz cieczy;

25) poważne awarie przemysłowe;

26) zagrożenia pożarowe wybranego procesu technologicznego;

27) przyczyny powstawania i okoliczności rozprzestrzeniania się pożarów;

28) zarządzanie i ocena ryzyka;

29) wybrane zagadnienia z hydrostatyki, hydrauliki i hydrodynamiki ogólnej;

30) wybrane zagadnienia z hydrodynamiki stosowanej;

31) systemy technicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów;

32) urządzenia sygnalizacji alarmowo-pożarowej;

33) stałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające;

34) pomiar ciśnienia, natężenia przepływu i strat ciśnienia w ruchu laminarnym i burzliwym;

35) przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne;

36) urządzenia przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego.

BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z technicznego oprzyrządowania stanowiska pracy;

2) przedstawiać warunki równowagi ciała sztywnego pod działaniem płaskiego dowolnego układu sił;

3) charakteryzować stany naprężeń i odkształceń oraz określać naprężenia dopuszczalne;

4) opisywać zachowanie się materiałów przy rozciąganiu i ściskaniu;

5) wyznaczać wykresy momentów gnących i sił tnących w belkach podpartych i utwierdzonych;

6) opisywać zachowanie się materiałów podczas zginania i skręcania;

7) obliczać strzałkę ugięcia belek zginanych;

8) przedstawiać wpływ warunków termicznych na zachowanie się materiałów;

9) wyjaśniać pojęcie wytrzymałości złożonej;

10) wyjaśniać zasady działania oraz określać zastosowanie maszyn prostych;

11) charakteryzować rodzaje połączeń;

12) wyjaśniać działanie sprzęgieł, hamulców i przekładni;

13) charakteryzować stosowane osie, wały i łożyska;

14) stosować zasady sporządzania rysunku technicznego;

15) stosować techniki zapisu odwzorowań konstrukcyjnych;

16) odwzorowywać w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych elementy maszyn;

17) wykonywać szkice elementów maszyn;

18) wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym;

19) czytać dokumentację techniczną;

20) klasyfikować sprzęt będący na wyposażeniu straży pożarnych;

21) opisywać przeznaczenie i budowę poszczególnych rodzajów sprzętu;

22) charakteryzować zasady działania wybranych rodzajów sprzętu;

23) określać parametry techniczno-eksploatacyjne sprzętu;

24) opisywać podstawowe warunki eksploatacyjne sprzętu;

25) obsługiwać sprzęt zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

26) dobierać sprzęt w zależności od sytuacji;

27) pracować w sprzęcie ochrony indywidualnej;

28) wykorzystywać parametry eksploatacyjne sprzętu do skutecznego i bezpiecznego prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych;

29) opisywać podstawowe przyczyny nieprawidłowej pracy sprzętu;

30) przeprowadzać instruktaż z zakresu budowy, zasad działania i eksploatacji sprzętu;

31) dokonywać oceny przydatności sprzętu do eksploatacji;

32) określać warunki dopuszczenia sprzętu do pracy;

33) posługiwać się dokumentacją i oprogramowaniem specjalistycznym w zakresie obsługi sprzętu;

34) opracowywać instrukcje bezpiecznego posługiwania się sprzętem.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) techniczne oprzyrządowanie stanowiska pracy;

2) wybrane zagadnienia z mechaniki technicznej;

3) podstawy konstrukcji maszyn;

4) wybrane zagadnienia z wytrzymałości materiałów;

5) zasady tworzenia rysunku technicznego;

6) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

7) zasady wymiarowania;

8) zasady wykonywania widoków i przekrojów;

9) rysunki wykonawcze i złożeniowe;

10) klasyfikacja sprzętu pożarniczego według PN, EN i innych kryteriów;

11) sprzęt i urządzenia stosowane w straży pożarnej;

12) określenie, definicja, klasyfikacja, budowa, zasada działania, eksploatacja obsługa i naprawa sprzętu stosowanego w działaniach ratowniczych;

13) obsługa pojazdów gaśniczych i specjalnych;

14) obsługa sprzętu specjalistycznego;

15) gospodarka sprzętem;

16) sprzęt autonomiczny strażaka, zasada działania, zakres stosowania;

17) podstawy diagnostyki sprzętu, przeglądy, naprawy, organizacja zaplecza technicznego;

18) dokumentacja i oprogramowanie specjalistyczne w zakresie obsługi sprzętu;

19) instrukcje bezpiecznego posługiwania się sprzętem.

BLOK: DZIAŁANIA RATOWNICZE

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z różnych źródeł informacji na temat zagrożeń;

2) posługiwać się wiedzą z zakresu chemii w działaniach ratowniczych;

3) wyjaśniać zjawisko zapalenia i spalania różnych materiałów palnych oraz charakteryzować zjawiska i substancje towarzyszące procesom spalania;

4) posługiwać się podstawowymi pojęciami i prawami termodynamiki;

5) stosować sposoby i środki niezbędne do przerywania procesu palenia;

6) charakteryzować środki gaśnicze, określać ich mechanizm gaśniczy, dobierać do określonej sytuacji pożarowej oraz określać możliwości łącznego stosowania środków gaśniczych;

7) identyfikować różne substancje chemiczne na podstawie ich cech charakterystycznych, określać stwarzane zagrożenia i stosować neutralizatory i sorbenty do likwidacji zagrożeń;

8) charakteryzować zjawiska towarzyszące pożarom i wybuchom oraz oceniać skutki ich oddziaływania;

9) określać parametry rozwoju i rozprzestrzeniania się pożaru;

10) posługiwać się pojęciami taktyki pożarniczej oraz charakteryzować pododdziały ratownicze;

11) przestrzegać procedur podczas alarmu i dojazdu do miejsca zdarzenia, wykonywać rozwinięcia wstępne i zasadnicze;

12) wydawać i wykonywać komendy nadawane za pomocą znaków gestowych, świetlnych i dźwiękowych;

13) zbierać informacje mające znaczenie dla oceny sytuacji pożarowej;

14) dokonywać oceny sytuacji na podstawie zebranych informacji oraz realizować zamiar taktyczny;

15) wybierać optymalne miejsce na stanowiska gaśnicze, budować linie wężowe, operować prądami gaśniczymi;

16) nawiązywać kontakt z grupą ludzi zagrożonych i stosować procedury postępowania z ludźmi ogarniętymi paniką oraz zasady ich ewakuacji;

17) organizować i utrzymywać łączność na miejscu działań ratowniczych;

18) dowodzić pododdziałami pożarniczymi;

19) zabezpieczać miejsce zdarzenia;

20) sporządzać szkice i schematy z przebiegu działań ratowniczo-gaśniczych oraz dokumentację popożarową;

21) stosować metodykę kalkulacji sił i środków oraz opracowywać plany operacyjne;

22) prowadzić inspekcję gotowości bojowej;

23) podejmować działania ratownicze podczas awarii instalacji użytkowych;

24) stosować środki ochrony indywidualnej w różnych warunkach;

25) organizować i prowadzić działania gaśnicze i ratownicze;

26) wykorzystywać do działań gaśniczych i ratowniczych sprzęt specjalistyczny i mechaniczny;

27) dobierać sprzęt i techniki pracy do rodzaju wykonywanych działań ratowniczych;

28) dokonywać bieżącej analizy sytuacji i koniecznych korekt decyzji oraz składać meldunki do stanowisk kierowania;

29) zapewniać i utrzymywać warunki bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie działań ratowniczych;

30) posługiwać się mapami i planami operacyjnymi oraz korzystać z planów budowlanych, instalacyjnych i technologicznych;

31) zabezpieczać miejsca wypadków bądź katastrof po zakończeniu działań ratowniczych, sporządzać dokumentację, przekazywać obiekty i tereny użytkownikom;

32) współpracować z innymi służbami i podmiotami ratowniczymi;

33) udzielać pierwszej pomocy medycznej zgodnie z przyjętymi procedurami dla ratowników krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;

34) sprawować opiekę nad poszkodowanymi do czasu przekazania służbie medycznej;

35) przekazywać służbie medycznej informacje o podjętych działaniach ratowniczych, posługując się Kartą Udzielonej Pomocy Medycznej;

36) konserwować i utrzymywać w gotowości do użycia sprzęt i urządzenia ratownicze;

37) charakteryzować system i struktury organizacyjne ochrony cywilnej;

38) organizować i prowadzić szkolenia w ramach powszechnego przygotowania ludności do zachowań w warunkach nadzwyczajnych zagrożeń;

39) prognozować nadzwyczajne zagrożenia, wykorzystywać i przekazywać pozyskiwane informacje za pomocą systemu powszechnego ostrzegania o pojawiających się zagrożeniach;

40) charakteryzować skutki zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i nuklearnych;

41) zabezpieczać w zakresie logistycznym działania prowadzone w warunkach nadzwyczajnych zagrożeń;

42) współpracować z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę dóbr kultury;

43) przygotowywać i prowadzić ćwiczenia obronne oraz realizować wyszkolenie strzeleckie.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe wiadomości z chemii ogólnej;

2) proces spalania jako reakcja fizykochemiczna, zjawisko samozapalenia;

3) przerywanie procesu palenia;

4) wybuchowość;

5) woda i roztwory wodne, piana gaśnicza i środki pianotwórcze, proszki i gazy gaśnicze;

6) intensywność podawania środków gaśniczych a efektywność gaszenia;

7) podstawy termodynamiki;

8) fizykochemiczne właściwości gazów, cieczy palnych i ciał stałych;

9) badanie temperatury zapłonu cieczy, pomiar ciepła spalania paliw stałych;

10) gaszenie pożarów substancji szczególnie niebezpiecznych;

11) identyfikacja i neutralizacja kwasów, zasad ropopochodnych;

12) neutralizatory, sorbenty, dyspergenty;

13) charakterystyka pożaru, zjawiska towarzyszące pożarom i wybuchom;

14) zasadnicze pojęcia z taktyki i formy działań taktycznych, charakterystyka taktyczno-techniczna pododdziałów ratowniczych;

15) zadania funkcyjnych w czasie alarmu, jazdy do pożaru i powrotu z akcji, zasady zatrzymywania pojazdu na terenie działań;

16) zadania funkcyjnych w zastępach ratowniczych podczas działań, rozwinięcia wstępne i zasadnicze;

17) komendy nadawane za pomocą znaków gestowych, świetlnych i dźwiękowych;

18) rozpoznanie i ocena sytuacji pożarowej;

19) zasady prowadzenia linii wężowych i pracy stanowisk gaśniczych;

20) taktyka gaszenia pożarów;

21) taktyka działań ratowniczych;

22) ewakuacja i ratownictwo ludzi, zwierząt i mienia;

23) nawiązywanie kontaktu z grupą ludzi zagrożonych i postępowanie w przypadku paniki;

24) organizacja łączności na miejscu działań;

25) charakterystyka taktyczna pododdziałów ratowniczych;

26) organizacja akcji i zasady dowodzenia;

27) planowanie operacyjne, dokumentacja pożarowa i działań ratowniczych, mapy i plany;

28) działalność operacyjna komend Państwowej Straży Pożarnej, inspekcje gotowości bojowej, stanowiska kierowania;

29) ogólna budowa pojazdów transportu drogowego, szynowego, powietrznego i wodnego;

30) organizacja działań ratowniczych podczas wypadków, katastrof, klęsk żywiołowych i innych miejscowych zagrożeń;

31) współpraca z innymi służbami i podmiotami ratowniczymi;

32) procedury w zakresie udzielania pierwszej pomocy;

33) bezpieczeństwo ratownika;

34) standardowy zestaw ratowniczy, tlenoterapia;

35) organizacja systemu ochrony ludności;

36) prognozowanie nadzwyczajnych zagrożeń;

37) postępowanie ratownicze w stanach nadzwyczajnych zagrożeń okresu pokoju;

38) środki i sposoby wykrywania skażeń;

39) budowle i urządzenia specjalne ochrony ludności;

40) zabezpieczenie logistyczne działań podczas nadzwyczajnych zagrożeń;

41) ochrona dóbr kultury;

42) metodyka ćwiczeń obronnych;

43) terenoznawstwo;

44) ogólna budowa i przeznaczenie broni strzeleckiej, podstawy balistyki, nauka celowania i oddawania strzału, strzelanie.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) korzystać z Kodeksu pracy;

4) określać prawa i obowiązki strażaka ochrony przeciwpożarowej;

5) określać organizację, zadania i finansowanie ochrony przeciwpożarowej;

6) charakteryzować specyfikę stosunku służbowego/stosunku pracy;

7) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

8) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

9) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

10) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

11) prowadzić negocjacje;

12) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

13) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

14) przestrzegać zasad etyki oraz regulaminów służbowych i ceremoniałów;

15) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

19) formułować pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym, związane z realizację zadań zawodowych;

20) organizować doskonalenie zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

4) organizacja i zadania ochrony przeciwpożarowej i Państwowej Straży Pożarnej w Polsce;

5) służba w Państwowej Straży Pożarnej;

6) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty związane z zatrudnieniem;

9) zasady i metody komunikowania się;

10) elementy psychologii i socjologii pracy;

11) etyka;

12) regulaminy i ceremoniał pożarniczy;

13) bezpieczeństwo i higiena pracy;

14) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

15) elementy ergonomii;

16) zasady udzielania pierwszej pomocy;

17) język obcy zawodowy w zakresie czterech kompetencji językowych;

18) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
w szkołach dla młodzieży w szkołach dla dorosłych w formie zaocznej
Liczba godzin w % Liczba godzin w %
Ogólny 19 19
Rozpoznawanie zagrożeń 12 12
Techniczny 17 18
Działania ratownicze 32 33
Podstawy działalności zawodowej 10 8
Razem 90** 90**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (wyłącznie w formie zaocznej). Forma zaoczna przewidziana jest dla osób zatrudnionych w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, które ukończyły szkolenia podstawowe i uzupełniające dla zawodu strażak, o których mowa w przepisach w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

** Pozostałe 10 % godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia fizykochemii;

2) pracownia zaopatrzenia wodnego urządzeń gaśniczych i zabezpieczających;

3) pracownia komputerowa;

4) pracownia mechaniki;

5) pracownia wyposażenia technicznego;

6) pracownia ratownictwa medycznego;

7) pracownia taktyki działań gaśniczych i ratowniczych;

8) pracownia urządzeń i ratowniczych technik ochrony środowiska;

9) sala gimnastyczna;

10) sala wykładowa ogólna;

11) poligon;

12) komora dymowa.

Pracownia fizykochemii powinna być wyposażona w:

1) stanowisko do wyznaczania minimalnej temperatury zapłonu;

2) stanowisko do oznaczania analizy sitowej badanych pyłów - wytrząsarka;

3) stanowisko do oznaczania wilgotności badanych pyłów - wagosuszarka;

4) stanowisko do oznaczania granic wybuchowości pyłów, gazów i par cieczy;

5) stanowisko do badania temperatury zapłonu cieczy;

6) stanowisko do wytwarzania i badania pian gaśniczych;

7) stanowisko do pomiaru ciepła spalania paliw stałych - kalorymetr;

8) stanowisko do badania zdolności zwilżających środków powierzchniowo czynnych;

9) stanowisko do identyfikacji i neutralizacji kwasów, zasad i substancji ropopochodnych;

10) stanowisko do badania chłonności sorbentów;

11) stanowisko do oznaczania temperatury zapalenia cieczy metodą dynamiczną;

12) stanowisko do badania składu gazowych produktów spalania - analizator spalin;

13) stanowisko do badania temperatury w procesach spalania - pirometr oraz zestawy termopar;

14) stanowisko do oceny zagrożenia wybuchowego gazów i par cieczy palnych -eksplozymetr;

15) stanowisko do badania lepkości środków pianotwórczych oraz ich roztworów;

16) stanowisko do badania napięcia powierzchniowego środków pianotwórczych oraz ich roztworów;

17) stanowisko do badania temperatury krzepnięcia środków pianotwórczych oraz ich roztworów;

18) stanowisko do badania wybranych parametrów proszków gaśniczych;

19) stanowisko do badania i obserwacji wybuchów mieszanin gazowo-powietrznych;

20) stanowisko do badania i obserwacji wybuchów mieszanin par cieczy palnych z powietrzem;

21) stanowisko do badania palności metodą wskaźnika tlenowego;

22) digestorium.

Pracownia zaopatrzenia wodnego, urządzeń gaśniczych i zabezpieczających powinna być wyposażona w:

1) stanowisko do obserwacji ruchu spokojnego oraz burzliwego podczas przepływu cieczy;

2) stanowisko do obserwacji uderzenia wodnego podczas przepływu wody w przewodach pod ciśnieniem;

3) stanowisko do obserwacji piezometrycznej linii ciśnień wywołanej przez straty miejscowe podczas przepływu wody;

4) stanowisko do pomiaru wydajności i strat ciśnienia w sprzęcie i armaturze wodno-pianowej;

5) komputerowe stanowisko do pomiaru temperatury i ciśnienia w instalacjach zasilających podczas pożarów testowych przeprowadzonych na stanowisku laboratoryjnym;

6) stanowisko do badania wydajności hydrantów wewnętrznych oraz stanowisko do badania rzutu strumienia wody;

7) stanowiska do ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu sygnalizacji alarmowo-pożarowej na przykładzie różnych Central Sygnalizacji Pożarowej i osprzętu;

8) stanowisko do obserwacji monitoringu pożarowego drogą radiową i telefoniczną;

9) stanowisko do pomiaru powierzchni zraszania tryskaczy i zraszaczy;

10) stanowisko do obserwacji zadziałania urządzenia gaśniczego wodnego, pianowego i na dwutlenek węgla podczas pożarów testowych;

11) stanowisko do pomiaru gęstości optycznej dymu (densytometr) podczas pożarów testowych;

12) stanowisko obrazujące budowę i zasadę działania klap dymowych.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki;

3) skaner;

4) ploter;

5) pakiet programów biurowych;

6) programy specjalistyczne wspomagające dowodzenie.

Pracownia mechaniki powinna być wyposażona w:

1) modele prostych maszyn, mechanizmów i rozwiązań konstrukcyjnych przenoszenia napędu;

2) makiety urządzeń i sprzętu stosowanego w działaniach ratowniczych;

3) przekroje różnych części maszyn i podzespołów maszyn i urządzeń;

4) oprogramowanie specjalistyczne w zakresie sporządzania dokumentacji technicznej;

5) stanowisko do badań i demonstracji stanów odkształcenia i naprężenia;

6) stanowiska kreślarskie;

7) przybory kreślarskie;

8) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

9) normy: PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

10) dokumentacje techniczne, Dokumentacje Techniczno-Ruchowe (DTR);

11) instrukcje obsługi i konserwacji.

Pracownia wyposażenia technicznego powinna być wyposażona w:

1) urządzenia do testowania masek;

2) sprzęt niezbędny do podstawowych przeglądów i konserwacji aparatów ochrony dróg oddechowych;

3) sprężarkę do napełniania butli powietrznych oraz aparaty ochrony dróg oddechowych;

4) wanny do mycia i przeprowadzania dezynfekcji;

5) ubrania treningowe;

6) stanowiska do przeglądów i oględzin jednostek sprzętowych;

7) stanowiska do diagnozowania i obsługi sprzętu wyposażenia technicznego, wyposażone w cyfrowe urządzenia diagnostyczne, sprzęt pomiarowy i specjalistyczne oprogramowanie;

8) stanowiska do komputerowej symulacji awarii sprzętu i metod ich usuwania;

9) stanowisko do symulacji podawania środków gaśniczych;

10) stanowisko do czyszczenia, dezynfekcji oraz suszenia masek i sprzętu ochrony dróg oddechowych;

11) stanowisko do przeprowadzania prób szczelności chemoodpornych ubrań gazoszczelnych;

12) stanowisko do suszenia ubiorów ochrony przeciwchemicznej;

13) stanowiska do przeprowadzania prób ciśnieniowych węży;

14) stanowiska do taśmowania węży oraz naprawy i konserwacji pozostałego sprzętu i armatury wodnej i pianowej;

15) stanowisko do diagnozowania podręcznego sprzętu gaśniczego;

16) stanowiska do konserwacji pił do drewna oraz stali i betonu;

17) spalinowe piły do drewna, stali i betonu;

18) przekroje urządzeń i jednostek wyposażenia technicznego;

19) zestaw norm i dokumentacji techniczno-ruchowych;

20) przekroje gaśnic;

21) przekroje armatury wodnej i pianowej;

22) przekroje wybranych pomp pożarniczych;

23) schematy układów wodno-pianowych w samochodach gaśniczych;

24) przekroje wybranych pił do cięcia drewna stali i betonu;

25) przekroje ratowniczych urządzeń hydraulicznych.

Pracownia ratownictwa medycznego powinna być wyposażona w:

1) szkielet człowieka;

2) fantomy do resuscytacji osoby dorosłej, dziecka i niemowlęcia;

3) przekrój głowy do ćwiczeń z zakresu zakładania rurki ustno-gardłowej;

4) torby ratownicze z wyposażeniem PSP-R1;

5) torby ratownicze z wyposażeniem PSP-R2;

6) zestawy do symulacji ran i obrażeń ciała;

7) kamizelki ratownicze;

8) worki samorozprężalne;

9) standardowe zestawy materiałów opatrunkowych stosowane w ratownictwie medycznym, zgodnie ze standardami wyposażenia PSP-R1;

10) programy komputerowe i filmy dydaktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy;

11) sprzęt do ewakuacji poszkodowanych;

12) sprzęt do mycia i prowadzenia dezynfekcji;

13) defibrylator półautomatyczny;

14) zestaw do prowadzenia segregacji.

Pracownia taktyki działań gaśniczych i ratowniczych powinna być wyposażona w:

1) stanowisko kierowania, w skład którego wchodzi:

a) stół dyspozytorski,

b) telefon stacjonarny,

c) radiotelefon bazowy,

d) radiotelefony nasobne w ilości uzależnionej od ilości stanowisk dyspozytorskich,

e) terminal statusów,

f) satelitarny system nawigacji i lokalizacji (pojazdów) GPS,

g) rejestrator rozmów telefonicznych i korespondencji radiowej,

h) interaktywna mapa pogody,

i) mapa (planszowa i cyfrowa) dowolnego obszaru,

j) komplet dokumentacji (instrukcje, plany),

k) programy komputerowe wspomagające prowadzenie działań ratowniczych i podejmowanie decyzji;

2) stanowisko dyspozytorskie wyposażone w:

a) stół dyspozytorski,

b) telefon stacjonarny,

c) radiotelefon bazowy (lub nasobny),

d) zestaw komputerowy - kompatybilny z komputerem stanowiska kierowania,

e) oprogramowanie analogiczne jak dla stanowiska kierowania,

f) komplet dokumentacji (instrukcje, plany);

(Zadania stanowisk dyspozytorskich mogą spełniać stanowiska w pracowni komputerowej połączone ze stanowiskiem kierowania)

3) wewnętrzną sieć telefoniczną i sieć komputerową z dostępem do Internetu;

4) stanowisko współpracy z mediami;

5) stanowisko do wykonywania szkiców sytuacyjnych, wyposażone w:

a) tablicę multimedialną,

b) stół kreślarski,

c) zestaw map planszowych;

6) środki audiowizualne:

a) kamerę,

b) monitor TV,

c) magnetowid DVD,

d) system bezprzewodowej transmisji obrazu (przesyłanie obrazu z miejsca ćwiczeń do sali),

e) stół planistyczny (makieta) do ćwiczenia założeń taktycznych.

Pracownia urządzeń i ratowniczych technik ochrony środowiska powinna być wyposażona w:

1) zestaw makiet;

2) stanowiska modelowe do badań i demonstracji działania sprzętu ratownictwa chemicznego w środowisku;

3) programy komputerowe do symulacji zagrożeń środowiska;

4) stanowisko do badań i prezentacji środków do zabezpieczania;

5) stanowisko do likwidacji wycieków substancji aktywnych do gleby i wód.

Sala gimnastyczna powinna być wyposażona w:

1) słupki do siatkówki;

2) siatkę do siatkówki;

3) piłki do siatkówki;

4) bramki do piłki nożnej;

5) piłki do piłki nożnej;

6) tablice do koszykówki;

7) piłki do koszykówki;

8) materace gimnastyczne;

9) ławeczki gimnastyczne;

10) chorągiewki;

11) skrzynię do skoków;

12) piłki lekarskie;

13) stojaki;

14) próg do próby harwardzkiej, stopery, metronom;

15) odskocznię;

16) taśmę mierniczą;

17) sprzęt i urządzenia sportu pożarniczego:

a) wspinalnię,

b) drabiny hakowe,

c) pożarniczy tor przeszkód,

d) sprzęt do ćwiczeń bojowych.

Na poligonie powinny znajdować się:

1) symulator rozgorzenia (komora ogniowa);

2) budynek symulacji pożarów;

3) stanowiska spalania i gaszenia gazów, cieczy i ciał stałych;

4) tor przygotowania prądownika (operowania prądami gaśniczymi);

5) stanowisko do ćwiczeń gaszenia pojazdów;

6) stanowiska do symulacji katastrof budowlanych;

7) stanowiska do wydobywania ludzi ze studni, kanałów, osuwisk;

8) stanowiska do symulacji katastrof w transporcie drogowym, szynowym i powietrznym;

9) stanowiska do uszczelniania wycieków substancji niebezpiecznych;

10) stanowiska do ratownictwa i samoratowania z wysokości (wspinalnie);

11) wielokondygnacyjny obiekt do ćwiczeń z drabinami pożarniczymi i sprzętem ratowniczym i ewakuacyjnym wewnątrz i na zewnątrz;

12) ścianka wspinaczkowa;

13) zbiornik wodny;

14) poligonowe stanowisko kierowania (punkt alarmowy);

15) sala odpraw;

16) stanowiska do ćwiczeń w różnych warunkach eksploatacji sprzętu ratownictwa technicznego i chemicznego;

17) stanowisko do ćwiczeń samochodami z drabiną mechaniczną i podestem ratowniczym;

18) medyczny tor przeszkód.

W komorze dymowej powinny znajdować się pomieszczenia:

1) do przeprowadzania badań lekarskich uczestników ćwiczenia;

2) do ćwiczeń fizycznych, wyposażone w:

a) mechaniczną bieżnię,

b) "drabinę bez końca",

c) młot,

d) rowerki;

3) ścieżka treningowa z możliwością różnej konfiguracji przejść, wyposażona w:

a) system nagłośnienia,

b) system komunikacji z uczestnikami ćwiczeń,

c) system kamer optycznych i termowizyjnych,

d) wytwornice dymu;

4) centrala do obserwacji i rejestracji przebiegu testu, wyposażona w:

a) podświetlany pulpit obrazujący przemieszczanie się ćwiczących,

b) system rejestracji dźwięku i obrazu,

c) system sterowania wytwornicami dymu,

d) system sterowania nagłośnieniem i oświetleniem,

e) sprzęt komputerowy z oprogramowaniem do rejestracji wyników przeprowadzanego testu;

5) urządzenia do bieżącej konserwacji sprzętu ochrony dróg oddechowych oraz napełniania butli.

Pracownie powinny posiadać źródła zasilania i spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

Szkoła kształcąca w zawodzie technik pożarnictwa powinna posiadać jednostkę ratowniczo-gaśniczą z wyposażeniem, o którym mowa w przepisach w sprawie szczegółowych zasad wyposażenia jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej.

Praktyczna nauka zawodu powinna odbywać się w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej (przede wszystkim jednostkach ratowniczo-gaśniczych komend powiatowych i miejskich Państwowej Straży Pożarnej), na poligonach, na placach ćwiczeń, w obiektach wspomagających.

Praktyczna nauka zawodu dla formy stacjonarnej powinna odbywać się w wymiarze nie mniejszym niż 75 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania, a dla formy zaocznej nie mniej niż 50 % ogólnej liczby godzin przewidzianych w ramowym planie nauczania.

Szkolenie strzeleckie powinno być prowadzone na strzelnicy, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i zasadami bezpiecznego obchodzenia się z bronią.

Słuchacz formy stacjonarnej powinien być przygotowany do wykonywania zawodu strażaka w zakresie podstawowym po I semestrze nauki i uzupełniającym po II semestrze nauki.

ZAŁĄCZNIK Nr  9 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TECHNOLOGII WYROBÓW SKÓRZANYCH

SYMBOL CYFROWY 311[35]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) projektować i modelować wyroby skórzane;

2) wykonywać odręczne i techniczne rysunki wyrobów skórzanych i ich elementów;

3) dokonywać pomiarów niezbędnych do wykonania wyrobu;

4) sporządzać dokumentację konstrukcyjną i technologiczną;

5) dokonywać wielkościowego stopniowania szablonów wyrobów;

6) oceniać i dobierać materiały do wykonywania wyrobów skórzanych;

7) wykonywać podstawowe i pomocnicze operacje technologiczne;

8) wykonywać usługi w zakresie napraw, renowacji i konserwacji wyrobów skórzanych;

9) dobierać maszyny, urządzenia i narzędzia do wykonywanych prac;

10) regulować, konserwować i dokonywać napraw maszyn i urządzeń;

11) analizować wady materiałów i surowców oraz decydować o ich przydatności w produkcji wyrobów skórzanych;

12) wykrywać i eliminować konstrukcyjne i technologiczne błędy wyrobów,

13) oceniać jakość wykonanych wyrobów skórzanych;

14) wykonywać badania wyrobów skórzanych oraz interpretować wyniki;

15) stosować zasady magazynowania materiałów, surowców i gotowych wyrobów;

16) dokonywać normowania materiałów i czasu pracy;

17) prowadzić dokumentację produkcyjną i magazynową;

18) dokonywać rozliczeń pobranych materiałów;

19) sporządzać kalkulację kosztów produkcji i usług;

20) stosować techniki komputerowe w procesie projektowania i wytwarzania wyrobów skórzanych;

21) posługiwać się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych;

22) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) przestrzegać przepisów prawa dotyczących działalności gospodarczej;

25) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) kierować zespołem pracowników;

28) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

29) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

30) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii wyrobów skórzanych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) opracowywania dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej;

2) organizowania i nadzorowania przebiegu procesu technologicznego;

3) oceniania jakości materiałów, półproduktów i wyrobów;

4) oceniania stanu technicznego eksploatowanych maszyn i urządzeń;

5) normowania zużycia materiałów i czasu pracy;

6) dokonywania konserwacji i naprawy wyrobów skórzanych;

7) prowadzenia działalności usługowej i handlowej.

3. Zawód technik technologii wyrobów skórzanych jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) kaletnictwa;

2) rymarstwa;

3) rękawicznictwa;

4) obrotu handlowego wyrobami skórzanymi.

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) materiałowo-konstrukcyjny;

2) technologiczny;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: MATERIAŁOWO-KONSTRUKCYJNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować sylwetkę człowieka;

2) charakteryzować anatomię i fizjologię kończyn górnych;

3) wykonywać i interpretować pomiary związane z projektowaniem wyrobu;

4) stosować zasady rzutowania, wymiarowania i wykonywania przekrojów;

5) wykonywać rysunki techniczne;

6) wykonywać szkice wyrobów skórzanych z zachowaniem proporcji;

7) odczytywać rysunki elementów i wyrobów;

8) odczytywać i stosować uproszczenia rysunkowe;

9) stosować technikę komputerową do przygotowywania i zapisywania informacji rysunkowej;

10) charakteryzować rodzaje wyrobów skórzanych i ich elementów;

11) stosować zasady projektowania i modelowania wyrobów;

12) dobierać i stosować kompozycje kolorystyczne w projektowanych wyrobach;

13) sporządzać dokumentację konstrukcyjną i technologiczną;

14) oceniać makiety pod względem proporcji i rozwiązań konstrukcyjnych;

15) oceniać prototypy pod względem estetycznym, ekonomicznym i użytkowym;

16) dobierać materiały do projektowanych wzorów wyrobów skórzanych w zależności od przeznaczenia użytkowego i rozwiązań konstrukcyjnych;

17) charakteryzować budowę skóry;

18) rozróżniać rodzaje skór w zależności od pochodzenia, wyprawy i wykończenia;

19) określać właściwości fizyczne i przetwórcze skór;

20) oceniać jakość i klasyfikować skóry na gatunki;

21) określać właściwości przetwórcze materiałów włókienniczych;

22) rozróżniać tworzywa skóropodobne, określać ich właściwości i zastosowanie;

23) charakteryzować materiały pomocnicze;

24) dobierać środki do wykończenia i konserwacji wyrobów;

25) stosować metody organoleptyczne i laboratoryjne do badania materiałów i wyrobów;

26) stosować zasady magazynowania materiałów, półproduktów.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii;

2) pomiary niezbędne do prawidłowego projektowania;

3) zasady tworzenia rysunku technicznego;

4) konstrukcje geometryczne;

5) zasady wymiarowania;

6) zasady szkicowania;

7) uproszczenia rysunkowe;

8) rysunki wykonawcze i złożeniowe;

9) kolorystyka w projektowaniu wyrobów;

10) wykonywanie modeli;

11) wyroby - charakterystyka, kryteria podziału;

12) elementy składowe wyrobów i ich charakterystyka;

13) podstawy projektowania i modelowania wyrobów;

14) kryteria i ocena makiet i prototypów;

15) dokumentacja projektowo-konstrukcyjna;

16) materiały podstawowe i pomocnicze - kryteria podziału;

17) rodzaje i budowa skór;

18) właściwości, ocena i klasyfikacja skór gotowych;

19) materiały włókiennicze - kryteria podziału;

20) tworzywa skóropodobne;

21) materiały i środki do łączenia elementów;

22) środki do wykończenia i konserwacji wyrobów;

23) metody oceny jakości, zasady doboru materiałów;

24) magazynowanie materiałów i półproduktów.

BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać podstawowe funkcje maszyn i urządzeń stosowanych w procesie wytwarzania wyrobów skórzanych;

2) stosować podstawowe prawa i zasady mechaniki i wytrzymałości materiałów;

3) rozróżniać części i mechanizmy maszyn i urządzeń;

4) projektować oprzyrządowanie maszyn i urządzeń;

5) określać zasady doboru maszyn i urządzeń;

6) użytkować maszyny i urządzenia stosowane w procesie technologicznym;

7) stosować zasady konserwacji maszyn i urządzeń;

8) oceniać stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi;

9) obsługiwać przyrządy kontrolno-pomiarowe;

10) określać wymagania techniczne i przygotowywać materiały do rozkroju ręcznego i maszynowego;

11) wykrawać elementy wyrobu ze skóry;

12) segregować odpady i planować ich wykorzystanie;

13) określać zasady kompletowania i oceniania wykrojonych elementów;

14) dobierać metody i techniki zdobienia elementów wyrobów;

15) dobierać metody i techniki przygotowywania elementów do montażu;

16) określać parametry procesu wytwarzania elementów i wyrobów ze skóry;

17) określać metody łączenia elementów wyrobów;

18) dobierać szwy stosowane w procesie wytwarzania wyrobów;

19) wykonywać operacje technologiczne w procesie montażu wyrobów;

20) wykonywać operacje technologiczne w procesie wytwarzania wyrobów;

21) kontrolować jakość wykonania operacji technologicznych;

22) rozróżniać i usuwać błędy produkcyjne;

23) rozpatrywać reklamacje wyrobów;

24) stosować zasady cechowania, pakowania i przechowywania wyrobów;

25) dobierać środki transportu międzyoperacyjnego i międzywydziałowego;

26) dokonywać napraw, renowacji i konserwacji wyrobów;

27) wykonywać wyroby na indywidualne zamówienia;

28) sporządzać instrukcje technologiczne;

29) korzystać z dokumentacji technologicznej;

30) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) maszyny, urządzenia, narzędzia;

2) wybrane zagadnienia z mechaniki i wytrzymałości materiałów;

3) części i mechanizmy maszyn i urządzeń;

4) zasady doboru maszyn i urządzeń do wykonywania operacji technologicznych;

5) projektowanie oprzyrządowania maszyn i urządzeń;

6) konserwacja maszyn i urządzeń;

7) ocena stanu technicznego maszyn i urządzeń;

8) urządzenia kontrolno-pomiarowe;

9) przygotowanie materiałów i zasady rozkroju materiałów;

10) zagospodarowanie odpadów;

11) kompletowanie i kontrolowanie wykrojonych elementów;

12) zdobienie elementów wyrobu;

13) montaż wyrobów przez szycie, zgrzewanie, klejenie i nitowanie;

14) maszyny i urządzenia do montażu wyrobów;

15) przygotowanie elementów do łączenia;

16) szwy konstrukcyjne i ozdobne;

17) wytwarzanie wyrobów kaletniczych, rymarskich i rękawiczniczych;

18) instrukcje technologiczne;

19) kontrola jakości;

20) błędy materiałowo-technologiczne wyrobów;

21) reklamacje;

22) cechowanie, pakowanie i przechowywanie wyrobów;

23) rodzaje i środki transportu;

24) naprawa, konserwacja i renowacja wyrobów;

25) jednostkowe wykonywanie wyrobów;

26) dokumentacja technologiczna;

27) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) sporządzać budżet i planować rozwój firmy;

5) opracowywać plan marketingowy;

6) korzystać z Kodeksu pracy;

7) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

8) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

9) sporządzać dokumenty związane z zatrudnieniem;

10) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

11) prowadzić negocjacje;

12) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

13) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

14) przestrzegać zasad etyki;

15) wykonywać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

16) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

17) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

18) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

19) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych;

3) dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

4) struktura budżetu;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

8) przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

9) metody poszukiwania pracy;

10) dokumenty związane z zatrudnieniem;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) etyka;

14) bezpieczeństwo i higiena pracy;

15) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

16) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

17) elementy ergonomii;

18) zasady udzielania pierwszej pomocy;

19) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie w języku obcym;

20) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Podbudowa programowa: gimnazjum, liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, liceum uzupełniające, technikum uzupełniające Podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa; zawód: kaletnik
Materiałowo-konstrukcyjny 30 35
Technologiczny 40 35
Podstawy działalności zawodowej 10 10
Razem 80** 80**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia modelowania wyrobów skórzanych;

3) pracownia technologii;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku technicznego powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do pracy indywidualnej;

2) przybory kreślarskie;

3) materiały rysunkowe i malarskie;

4) normy: PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

5) modele: rzutni prostokątnej, brył geometrycznych;

6) elementy maszyn;

7) katalogi wyrobów skórzanych.

Pracownia modelowania wyrobów skórzanych powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do pracy indywidualnej;

2) przybory modelarskie;

3) zestawy elementów i modeli wyrobów skórzanych;

4) zestawy materiałów do wykonywania modeli;

5) materiały ilustrujące budowę sylwetki ludzkiej, dłoni, stopy;

6) katalogi i żurnale wyrobów skórzanych.

Pracownia technologii powinna być wyposażona w:

1) stanowiska do pracy indywidualnej i zespołowej;

2) materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w produkcji wyrobów skórzanych;

3) aparaturę i urządzenia kontrolno-pomiarowe;

4) mikroskop metalograficzny;

5) narzędzia i przyrządy stosowane w procesie wytwarzania;

6) modele, eksponaty wyrobów i ich części składowych;

7) części maszyn;

8) mechanizmy robocze;

9) modele maszyn i urządzeń;

10) schematy kinematyczne maszyn i urządzeń;

11) instrukcje obsługi oraz konserwacji maszyn i urządzeń;

12) prospekty i katalogi maszyn, urządzeń i narzędzi;

13) normy: PN, PN-EN, PN-ISO, PN-EN-ISO;

14) dokumentacje techniczne;

15) programy komputerowe dotyczące procesów technologicznych i zarządzania procesem produkcji.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach i warsztatach szkolnych, Centrach Kształcenia Praktycznego, zakładach rzemieślniczych, przedsiębiorstwach wytwarzających wyroby ze skóry.

ZAŁĄCZNIK Nr  10 

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ZŁOTNIK - JUBILER

SYMBOL CYFROWY 731[06]

I.

OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną wyrobów złotniczych i jubilerskich;

2) sporządzać szkice i rysunki wyrobów złotniczych i jubilerskich;

3) projektować wyroby złotnicze i jubilerskie;

4) dobierać materiały do wykonywanych prac złotniczych i jubilerskich;

5) sporządzać stopy metali szlachetnych;

6) posługiwać się narzędziami i przyrządami stosowanymi w złotnictwie i jubilerstwie;

7) użytkować maszyny i urządzenia stosowane w złotnictwie i jubilerstwie;

8) wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej;

9) wykonywać obróbkę cieplną metali szlachetnych i ich stopów;

10) wykonywać obróbkę plastyczną metali szlachetnych i ich stopów;

11) wykonywać wyroby złotnicze i jubilerskie metodą wytapianych modeli;

12) łączyć elementy wyrobów złotniczych i jubilerskich;

13) wykonywać obróbkę wykańczającą wyrobów złotniczych i jubilerskich;

14) wykonywać pomiary i badania materiałów oraz wyrobów złotniczych i jubilerskich;

15) dokonywać naprawy i renowacji wyrobów złotniczych i jubilerskich;

16) oceniać jakość wykonanych prac;

17) wykonywać konserwację narzędzi, maszyn i urządzeń stosowanych w złotnictwie i jubilerstwie;

18) zamawiać i rozliczać materiały potrzebne do wykonania lub naprawy wyrobów złotniczych i jubilerskich;

19) stosować przepisy prawa probierczego;

20) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

21) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

22) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

23) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

24) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

25) przestrzegać przepisów prawa dotyczących wykonywanych zadań zawodowych;

26) korzystać z różnych źródeł informacji;

27) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych "Podstawy przedsiębiorczości".

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie złotnik - jubiler powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywania wyrobów złotniczych;

2) wykonywania biżuterii z metali szlachetnych i kamieni jubilerskich;

3) wykonywania naprawy i renowacji biżuterii i wyrobów złotniczych;

4) sporządzania stopów metali szlachetnych o żądanej próbie i barwie;

5) oprawiania kamieni jubilerskich;

6) uszlachetniania powierzchni wyrobów (złocenie, srebrzenie, barwienie, cyzelowanie, grawerowanie, emaliowanie).

II.

BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia, wynikający z opisu kwalifikacji absolwenta, zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy złotnictwa i jubilerstwa;

2) technologia złotnictwa i jubilerstwa;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PODSTAWY ZŁOTNICTWA I JUBILERSTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać podstawowe pojęcia z zakresu złotnictwa i jubilerstwa;

2) rozpoznawać wyroby złotniczo-jubilerskie pochodzące z różnych okresów historycznych;

3) rozróżniać techniki wykonania i zdobienia wyrobów złotniczo-jubilerskich;

4) wykonywać szkice wyrobów złotniczo-jubilerskich w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych;

5) sporządzać dokumentację technologiczną wyrobów złotniczo-jubilerskich;

6) czytać rysunki techniczne wyrobów złotniczo-jubilerskich;

7) stosować podstawowe zasady kształtowania kompozycji płaskiej i przestrzennej;

8) wykonywać projekty wyrobów złotniczych i jubilerskich;

9) wykonywać modele przestrzenne projektowanych wyrobów;

10) rozpoznawać metale i stopy stosowane w złotnictwie i jubilerstwie;

11) określać właściwości metali i stopów stosowanych w złotnictwie i jubilerstwie;

12) rozpoznawać podstawowe minerały;

13) rozpoznawać podstawowe kamienie jubilerskie;

14) rozpoznawać podstawowe szlify kamieni;

15) wykonywać pomiary kamieni szlachetnych;

16) rozróżniać obowiązujące próby i cechy metali szlachetnych;

17) obliczać i określać próby stopu;

18) stosować przepisy prawa probierczego;

19) rozróżniać związki chemiczne stosowane w złotnictwie;

20) rozróżniać podstawowe maszyny i urządzenia elektryczne stosowane w złotnictwie i jubilerstwie;

21) rozróżniać podstawowe elementy instalacji elektrycznej;

22) stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych;

23) charakteryzować podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w złotnictwie i jubilerstwie;

24) korzystać z PN-ISO, ISO, PN-EN-ISO, dokumentacji technicznej, Dokumentacji Techniczno-Ruchowej, katalogów.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) historia złotnictwa;

2) budowa formy plastycznej;

3) projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich;

4) metale szlachetne i ich stopy;

5) budowa i właściwości minerałów;

6) kamienie szlachetne i ozdobne;

7) kamienie pochodzenia organicznego;

8) kamienie syntetyczne;

9) szlify kamieni jubilerskich;

10) związki chemiczne wykorzystywane w złotnictwie;

11) podstawowe zjawiska występujące w obwodach elektrycznych;

12) maszyny i urządzenia elektryczne stosowane w złotnictwie i jubilerstwie;

13) podstawowe rodzaje instalacji elektrycznych;

14) bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych;

15) elementy mechaniki technicznej i wytrzymałości materiałów;

16) części maszyn;

17) maszyny i urządzenia wykorzystywane w złotnictwie i jubilerstwie;

18) dokumentacja techniczna;

19) Dokumentacja Techniczno-Ruchowa.

BLOK: TECHNOLOGIA ZŁOTNICTWA I JUBILERSTWA

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać luty, metale szlachetne i ich stopy;

3) przygotowywać materiały do wykonywania lub naprawy wyrobów jubilerskich i złotniczych;

4) dobierać przyrządy pomiarowe do oznaczania wagi i próby wyrobów jubilerskich i złotniczych;

5) dobierać i użytkować narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia;

6) wykonywać obróbkę cieplną metali szlachetnych;

7) wykonywać pomiary warsztatowe;

8) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

9) sporządzać stopy do obróbki plastycznej;

10) wykonywać operacje z zakresu obróbki plastycznej;

11) wykonywać operacje z zakresu wytwarzania odlewów metodą wytapianych modeli;

12) wykonywać obróbkę kamieni jubilerskich o niskiej twardości;

13) oprawiać kamienie jubilerskie;

14) wykonywać elementy wyrobów złotniczych i jubilerskich;

15) stosować różne techniki łączenia elementów w gotowy wyrób;

16) wykonywać zdobienie wyrobów złotniczych i jubilerskich;

17) wykonywać obróbkę wykańczającą wyrobu;

18) wykonywać typowe wyroby złotnicze i jubilerskie;

19) wykonywać naprawę wyrobów złotniczych i jubilerskich;

20) oceniać jakość wykonanego wyrobu lub naprawy;

21) zbierać i dokonywać selekcji odpadów metali szlachetnych;

22) konserwować narzędzia, przyrządy, maszyny i urządzenia stosowane w procesie technologicznym;

23) posługiwać się dokumentacją technologiczną wyrobów złotniczych i jubilerskich;

24) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania pracy.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) stanowisko pracy złotnika - jubilera;

2) materiały stosowane w pracach złotniczych i jubilerskich;

3) przyrządy pomiarowe;

4) zasady użytkowania narzędzi, przyrządów i urządzeń;

5) obróbka cieplna stopów metali szlachetnych;

6) trasowanie;

7) obróbka ręczna;

8) topienie i odlewanie;

9) walcowanie i ciągnienie;

10) tłoczenie, kucie i prasowanie;

11) odlewanie metodą wytapianych modeli;

12) obróbka kamieni jubilerskich;

13) oprawa kamieni jubilerskich;

14) elementy wyrobów złotniczych i jubilerskich;

15) lutowanie, klejenie, zgrzewanie;

16) techniki zdobnicze;

17) metody obróbki wykańczającej;

18) naprawa wyrobów złotniczych i jubilerskich;

19) gospodarka odpadami metali szlachetnych;

20) konserwacja narzędzi, przyrządów i urządzeń;

21) dokumentacja techniczna wyrobu;

22) przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy;

23) przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

2) dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

5) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) sporządzać zapotrzebowanie i rozliczenie materiałowe;

7) przestrzegać zasad wykorzystywania i gospodarowania surowcami i materiałami;

8) stosować zasady dokonywania wyceny wyrobów wykonanych z metali szlachetnych;

9) stosować zasady dokonywania wyceny wyrobów z oprawionymi kamieniami szlachetnymi;

10) sporządzać kalkulację kosztów wykonanej usługi;

11) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

12) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej;

13) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy;

14) komunikować się i współpracować z zespołem;

15) rozwiązywać problemy techniczne w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

16) podejmować decyzje w zakresie wykonywanych zadań zawodowych;

17) przestrzegać zasad etyki;

18) doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia ujęte są w następujących działach programowych:

1) bezpieczeństwo i higiena pracy;

2) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

3) elementy ergonomii;

4) zasady udzielania pierwszej pomocy;

5) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

6) bilans materiałowy;

7) gospodarka surowcami szlachetnymi;

8) wycena wyrobów złotniczych i jubilerskich;

9) pomiary, ocena i wycena kamieni jubilerskich;

10) kalkulacja kosztów usług;

11) metody poszukiwania pracy;

12) dokumenty związane z zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej;

13) wybrane przepisy Kodeksu pracy;

14) zasady i metody komunikowania się;

15) elementy socjologii i psychologii pracy;

16) etyka;

17) formy doskonalenia zawodowego.

III.

PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w % *
Podstawy złotnictwa i jubilerstwa 20
Technologia złotnictwa i jubilerstwa 50
Podstawy działalności zawodowej 10
Razem 80 **
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

** Pozostałe 20 % godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV.

ZALECANE WARUNKI REALIZACJI TREŚCI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia, ujętych w blokach programowych, odpowiednie są następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku i dokumentacji technicznej;

2) pracownia komputerowa;

3) pracownia technologii robót złotniczo-jubilerskich;

4) warsztaty szkolne.

Pracownia rysunku i dokumentacji technicznej powinna być wyposażona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) materiały i narzędzia do prac projektowych;

3) przybory kreślarskie;

4) zestaw modeli wspomagających kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

5) modele wyrobów złotniczych;

6) projekty wyrobów złotniczo-jubilerskich;

7) katalogi wyrobów złotniczo-jubilerskich;

8) instrukcje technologiczne.

Pracownia komputerowa powinna być wyposażona w:

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki: atramentową, laserową;

3) pakiet programów biurowych;

4) oprogramowanie z zakresu grafiki komputerowej i kosztorysowania.

Pracownia technologii robót złotniczo-jubilerskich powinna być wyposażona w:

1) modele wyrobów złotniczo-jubilerskich;

2) modele opraw kamieni jubilerskich;

3) próbki metali szlachetnych;

4) próbki skał i minerałów;

5) próbki kamieni jubilerskich;

6) próbki związków chemicznych stosowanych w złotnictwie;

7) materiały i sprzęt do badania stopów metali szlachetnych;

8) narzędzia do prac złotniczo-jubilerskich;

9) przyrządy pomiarowe;

10) lupę (powiększenie minimum 10-krotne);

11) elementy maszyn;

12) modele maszyn i urządzeń wykorzystywanych w złotnictwie i jubilerstwie;

13) dokumentację techniczną wyrobów złotniczo-jubilerskich;

14) tabele cech probierczych i monet;

15) normy PN-ISO, ISO, PN-EN-ISO;

16) albumy: minerałów, kamieni szlachetnych, wyrobów złotniczych i jubilerskich.

Warsztaty szkolne powinny być wyposażone w:

1) stanowiska do prac przygotowawczych i pomocniczych;

2) stanowiska do topienia i odlewania metali;

3) stanowiska do walcowania blach i drutu;

4) stanowiska do obróbki elektrochemicznej;

5) stanowiska do szlifowania i polerowania;

6) stanowiska do montażu elementów wyrobów złotniczo-jubilerskich;

7) środki ochrony indywidualnej;

8) dokumentacje techniczne wyrobów złotniczo-jubilerskich;

9) normy PN-ISO, ISO, PN-EN-ISO;

10) instrukcje stanowiskowe.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w warsztatach szkolnych, zakładach rzemieślniczych wykonujących prace złotnicze i jubilerskie oraz w pracowniach złotniczych.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.2006.62.439

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Podstawy programowe kształcenia w zawodach: blacharz, blacharz samochodowy, koszykarz-plecionkarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, monter kadłubów okrętowych, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik pożarnictwa, technik technologii wyrobów skórzanych i złotnik-jubiler.
Data aktu: 31/03/2006
Data ogłoszenia: 13/04/2006
Data wejścia w życie: 28/04/2006