Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzym.1998.07.17.

CZĘŚĆ I.

UTWORZENIE TRYBUNAŁU

Artykuł 1

Trybunał

Niniejszym tworzy się Międzynarodowy Trybunał Karny (zwany dalej "Trybunałem"). Trybunał jest instytucją stałą i jest on władny wykonywać jurysdykcję wobec osób, które dopuściły się najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej, wymienionych w niniejszym statucie. Trybunał ma charakter komplementarny w stosunku do krajowych systemów wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Jurysdykcja i działalność Trybunału uregulowane są postanowieniami niniejszego statutu.

CZĘŚĆ II.

JURYSDYKCJA, DOPUSZCZALNOŚĆ ORAZ PRAWO WŁAŚCIWE

Artykuł 6

Ludobójstwo

Dla celów niniejszego statutu "ludobójstwo" oznacza którykolwiek z następujących czynów, dokonany z zamiarem zniszczenia w całości lub części grupy narodowej, etnicznej, rasowej lub religijnej, takich jak:

(a) zabójstwo członków grupy;

(b) spowodowanie poważnego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia psychicznego członków grupy;

(c) rozmyślne stworzenie dla grupy warunków życia, obliczonych na spowodowanie jej całkowitego lub częściowego zniszczenia fizycznego;

(d) stosowanie środków, które mają na celu wstrzymanie urodzin w obrębie grupy;

(e) przymusowe przekazywanie dzieci członków grupy do innej grupy.

Artykuł 7

Zbrodnie przeciwko ludzkości

1.

Dla celów niniejszego statutu "zbrodnia przeciwko ludzkości" oznacza którykolwiek z następujących czynów, popełniony w ramach rozległego lub systematycznego, świadomego ataku skierowanego przeciwko ludności cywilnej:

(a) zabójstwo;

(b) eksterminacja;

(c) niewolnictwo;

(d) deportacja lub przymusowe przemieszczanie ludności;

(e) uwięzienie lub inne dotkliwe pozbawienie wolności fizycznej z naruszeniem podstawowych reguł prawa międzynarodowego;

(f) tortury;

(g) zgwałcenie, niewolnictwo seksualne, przymusowa prostytucja, wymuszona ciąża, przymusowa sterylizacja oraz jakiekolwiek inne formy przemocy seksualnej porównywalnej wagi;

(h) prześladowanie jakiejkowiek możliwej do zidentyfikowania grupy lub zbiorowości z powodów politycznych, rasowych, narodowych, etnicznych, kulturowych, religijnych, płci (gender) w rozumieniu ustępu 3 lub z innych powodów powszechnie uznanych za niedopuszczalne na podstawie prawa międzynarodowego, w związku z jakimkolwiek czynem, do którego odnosi się niniejszy ustęp, lub z jakąkolwiek zbrodnią objętą jurysdykcją Trybunału;

(i) wymuszone zaginięcia osób;

(j) zbrodnia apartheidu;

(k) inne nieludzkie czyny o podobnym charakterze celowo powodujące ogromne cierpienie lub poważne uszkodzenie ciała albo zdrowia psychicznego lub fizycznego.

2.

W rozumieniu ustępu 1:

(a) "atak skierowany przeciwko ludności cywilnej" oznacza sposób działania, polegający na wielokrotnym dopuszczaniu się czynów opisanych w ustępie 1 skierowanych przeciwko ludności cywilnej, podjęty stosownie do lub dla wsparcia polityki państwowej lub organizacyjnej zakładającej dokonanie takiego ataku;

(b) "eksterminacja" obejmuje celowe stworzenie takich warunków życia, inter alia, pozbawienie dostępu do jedzenia i opieki medycznej, które są obliczone na wyniszczenie części ludności;

(c) "niewolnictwo" oznacza realizowanie niektórych lub wszystkich uprawnień związanych z prawem własności w stosunku do człowieka oraz obejmuje realizację tych uprawnień w zakresie handlu ludźmi, a w szczególności kobietami i dziećmi;

(d) "deportacja lub przymusowe przemieszczanie ludności" oznacza zmuszenie ludzi do zmiany ich zgodnego z prawem miejsca zamieszkania połączone z wydaleniem lub innymi przymusowymi działaniami, bez podstawy w prawie międzynarodowym;

(e) "tortury" oznaczają celowe zadawanie dotkliwego bólu lub cierpienia, fizycznego bądź psychicznego, jakiejkolwiek osobie będącej pod opieką lub pod kontrolą oskarżonego; termin ten nie obejmuje bólu i cierpienia wynikających jedynie ze zgodnych z prawem sankcji, nieodłącznie związanych z tymi sankcjami lub wywołanych przez nie przypadkowo;

(f) "wymuszona ciąża" oznacza bezprawne uwięzienie kobiety, której zajście w ciążę nastąpiło na skutek przemocy, z zamiarem wpłynięcia na skład etniczny jakiejkolwiek grupy ludności lub dokonania innych poważnych naruszeń prawa międzynarodowego; niniejsza definicja w żadnym razie nie może być rozumiana jako naruszająca prawo krajowe dotyczące ciąży;

(g) "prześladowanie" oznacza celowe i dotkliwe, sprzeczne z prawem międzynarodowym, pozbawianie podstawowych praw jakiejkolwiek grupy lub wspólnoty z powodu jej tożsamości;

(h) "zbrodnia apartheidu" oznacza niehumanitarne działania o charakterze podobnym do opisanych w ustępie 1, dokonane w ramach zinstytucjonalizowanego ustroju ukierunkowanego na systematyczny ucisk oraz przewagę jednej grupy rasowej nad jakąkolwiek inną grupą lub grupami rasowymi oraz dokonane w zamiarze utrzymania tego ustroju;

(i) "wymuszone zaginięcia osób" oznaczają zatrzymanie, aresztowanie lub porwanie osób przez Państwo lub organizację polityczną lub z ich upoważnienia, przy ich poparciu lub milczącej zgodzie, a następnie odmowę przyznania faktu tego pozbawienia wolności lub odmowę przekazania informacji dotyczących losu i miejsca pobytu tych ludzi, z zamiarem pozbawienia ich ochrony prawnej przez dłuższy okres czasu.

Artykuł 8

Zbrodnie wojenne

2. 2

Dla celów niniejszego statutu "zbrodnie wojenne" oznaczają:

(a) poważne naruszenia Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., mianowicie jakiekolwiek z wymienionych poniżej działań skierowanych przeciwko ludziom lub dobrom chronionym na podstawie postanowień odpowiedniej Konwencji Genewskiej:

(i) zamierzone zabójstwo;

(ii) tortury lub nieludzkie traktowanie, w tym eksperymenty biologiczne;

(iii) umyślne sprawianie wielkich cierpień albo ciężkich uszkodzeń ciała i zdrowia;

(iv) poważne zniszczenia i przywłaszczania mienia, nieusprawiedliwione koniecznością wojskową i dokonywane bezprawnie i samowolnie;

(v) zmuszanie jeńców wojennych lub innych chronionych osób do służby w siłach zbrojnych mocarstwa nieprzyjacielskiego;

(vi) umyślne pozbawianie jeńców wojennych lub innych chronionych osób prawa do rzetelnego procesu prowadzonego w normalnym trybie;

(vii) bezprawna deportacja lub przesiedlenie albo bezprawne pozbawianie wolności;

(viii) branie zakładników;

(b) inne poważne naruszenia praw i zwyczajów prawa międzynarodowego mających zastosowanie do konfliktów zbrojnych o międzynarodowym charakterze, mianowicie:

(i) zamierzone kierowanie ataków przeciwko ludności cywilnej lub osobom cywilnym niebiorącym bezpośredniego udziału w działaniach wojennych;

(ii) zamierzone kierowanie ataków na obiekty cywilne, czyli obiekty niebędące celami wojskowymi;

(iii) zamierzone kierowanie ataków na personel, instalacje, materiały, oddziały lub pojazdy związane z pomocą humanitarną lub misjami pokojowymi działającymi w oparciu o Kartę Narodów Zjednoczonych tak długo, jak są one uprawnione do ochrony przysługującej osobom cywilnym i obiektom cywilnym na podstawie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych;

(iv) zamierzone przeprowadzanie ataku ze świadomością, iż atak ten spowoduje przypadkową utratę życia lub zranienie osób cywilnych lub szkodę w obiektach cywilnych, lub rozległą, długotrwałą i poważną szkodę w środowisku naturalnym, które byłyby wyraźnie nadmierne w stosunku do konkretnej, bezpośredniej i całkowitej spodziewanej korzyści wojskowej;

(v) atakowanie lub bombardowanie, przy użyciu jakichkolwiek środków, bezbronnych miast, wsi, domów mieszkalnych i budowli niebędących celami wojskowymi;

(vi) zabijanie lub ranienie nieprzyjaciela, który złożywszy broń lub nie mając już środków obrony, zdał się na łaskę;

(vii) bezpodstawne używanie flagi rozjemczej lub sztandaru, lub oznak wojskowych i munduru nieprzyjaciela, lub Organizacji Narodów Zjednoczonych, jak również oznak rozróżniających, ustanowionych przez Konwencje Genewskie, skutkujące śmiercią lub poważnym zranieniem osoby;

(viii) przesiedlanie, bezpośrednio lub pośrednio, przez mocarstwo okupujące części własnej ludności cywilnej na terytorium okupowane lub deportacja albo przesiedlanie całości lub części ludności cywilnej zamieszkałej na terytorium okupowanym w ramach tego terytorium lub poza nie;

(ix) zamierzone kierowanie ataków na budynki przeznaczone na cele religijne, edukacyjne, artystyczne, naukowe lub charytatywne, pomniki historyczne, szpitale oraz miejsca, gdzie gromadzeni są ranni i chorzy, pod warunkiem że nie są one celami wojskowymi;

(x) poddawanie osób, które są pod władzą strony przeciwnej, okaleczeniom fizycznym lub wszelkiego rodzaju eksperymentom medycznym lub naukowym, które nie są usprawiedliwione leczeniem medycznym, stomatologicznym lub szpitalnym tej osoby ani prowadzone w jej interesie, a które powodują śmierć lub poważne zagrożenie zdrowia tej osoby lub osób;

(xi) podstępne zabijanie lub ranienie osób należących do ludności lub wojsk nieprzyjaciela;

(xii) ogłaszanie, że nikomu nie będzie darowane życie;

(xiii) niszczenie lub zagarnianie własności nieprzyjaciela, z wyjątkiem przypadków, gdy takiego zniszczenia lub zagarnięcia wymaga konieczność wojenna;

(xiv) ogłaszanie praw i roszczeń obywateli strony przeciwnej za wygasłe, zawieszone lub niedopuszczalne do dochodzenia przed sądem;

(xv) zmuszanie obywateli strony przeciwnej do uczestnictwa w działaniach wojennych skierowanych przeciwko ich krajowi, nawet gdy pozostawali oni w służbie strony wojującej przed rozpoczęciem wojny;

(xvi) wydawanie na łup miast lub miejsc, nawet zdobytych szturmem;

(xvii) używanie trucizny lub zatrutej broni;

(xviii) używanie gazów duszących, trujących lub innych oraz wszelkich podobnych cieczy, materiałów i urządzeń;

(xix) stosowanie pocisków, które z łatwością rozszerzają się lub spłaszczają w ciele człowieka, takich jak pociski z twardą łuską, która nie pokrywa w całości rdzenia lub jest ponacinana;

(xx) stosowanie broni, pocisków i materiałów oraz sposobów prowadzenia wojny, które z natury rzeczy powodują zbędne szkody lub nadmierne cierpienie lub które ze swej istoty stanowią naruszanie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, pod warunkiem że taka broń, pociski i materiały, a także sposoby prowadzenia wojny są objęte całkowitym zakazem i są wymienione w aneksie do niniejszego statutu w wyniku poprawki przyjętej zgodnie z odpowiednimi postanowieniami artykułów 121 i 123;

(xxi) dopuszczanie się zamachów na godność osobistą, a w szczególności poniżające i upokarzające traktowanie;

(xxii) dopuszczanie się zgwałcenia, niewolnictwa seksualnego, przymusowej prostytucji, wymuszonej ciąży w rozumieniu artykułu 7 ustęp 2 (f), przymusowej sterylizacji oraz innych form przemocy seksualnej również stanowiących poważne naruszenie Konwencji Genewskich;

(xxiii) używanie osób cywilnych lub innych chronionych osób do ochraniania swoją obecnością punktów, obszarów lub sił wojskowych przed działaniami wojskowymi;

(xxiv) zamierzone kierowanie ataków na budynki, materiały, oddziały medyczne i środki transportu oraz personel używający znaków odróżniających ustanowionych przez Konwencje Genewskie zgodnie z prawem międzynarodowym;

(xxv) zamierzone głodzenie osób cywilnych jako metoda prowadzenia działań wojennych poprzez pozbawianie tych osób środków niezbędnych do życia, w tym umyślne pozbawianie racji żywnościowych przewidzianych w Konwencjach Genewskich;

(xxvi) wcielanie lub werbowanie dzieci poniżej piętnastego roku życia do narodowych sił zbrojnych lub faktyczne używanie ich w działaniach zbrojnych;

(c) w przypadku wybuchu konfliktu zbrojnego niemającego charakteru międzynarodowego, poważne naruszenia artykułu 3, wspólnego dla czterech Konwencji Genewskich, mianowicie następujące czyny popełnione wobec osób niebiorących bezpośredniego udziału w działaniach wojennych, włącznie z członkami sił zbrojnych, którzy złożyli broń, oraz osób wyłączonych z walki na skutek choroby, ran, pozbawienia wolności lub z jakiegokolwiek innego powodu:

(i) zamachy na życie i nietykalność cielesną, a w szczególności zabójstwa we wszelkiej postaci, okaleczenia, okrutne traktowanie i tortury;

(ii) zamachy na godność osobistą, a w szczególności poniżające i upokarzające traktowanie;

(iii) branie zakładników;

(iv) skazywanie i wykonywanie egzekucji bez uprzedniego wyroku, wydanego przez należycie ukonstytuowany sąd dający gwarancje procesowe powszechnie uznane za niezbędne;

(d) ustęp 2(c) ma zastosowanie do konfliktów zbrojnych, które nie mają charakteru międzynarodowego; nie ma więc zastosowania do wewnętrznych zamieszek i napięć, takich jak bunty oraz odizolowane i sporadyczne akty przemocy lub inne działania o podobnym charakterze;

(e) inne poważne naruszenia praw i zwyczajów w obrębie ustalonych ram prawa międzynarodowego mających zastosowanie do konfliktów zbrojnych, które nie mają charakteru międzynarodowego, mianowicie:

(i) zamierzone kierowanie ataków przeciwko ludności cywilnej lub osobom cywilnym niebiorącym bezpośredniego udziału w działaniach wojennych;

(ii) zamierzone kierowanie ataków na budynki, materiały, oddziały medyczne i środki transportu oraz personel używający znaków odróżniających ustanowionych przez Konwencje Genewskie zgodnie z prawem międzynarodowym;

(iii) zamierzone kierowanie ataków na personel, instalacje, materiały, oddziały lub pojazdy związane z pomocą z humanitarną lub misjami pokojowymi działającymi w oparciu o Kartę Narodów Zjednoczonych tak długo, jak są one uprawnione do ochrony przysługującej osobom cywilnym i obiektom cywilnym na podstawie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych;

(iv) zamierzone kierowanie ataków na budynki przeznaczone na cele religijne, edukacyjne, artystyczne, naukowe lub charytatywne, pomniki historyczne, szpitale oraz miejsca, gdzie gromadzeni są ranni i chorzy, pod warunkiem że nie są one celami wojskowymi;

(v) wydawanie na łup miast lub miejsc, nawet zdobytych szturmem;

(vi) dopuszczanie się zgwałcenia, niewolnictwa seksualnego, przymusowej prostytucji, wymuszonej ciąży w rozumieniu artykułu 7 ustęp 2(f), przymusowej sterylizacji oraz innych form przemocy seksualnej również stanowiących poważne naruszenie artykułu 3 wspólnego czterem Konwencjom Genewskim;

(vii) wcielanie lub werbowanie dzieci poniżej piętnastego roku życia do sił zbrojnych lub używanie ich w działaniach zbrojnych;

(viii) zarządzanie przesiedleń ludności cywilnej z powodów związanych z konfliktem zbrojnym, chyba że wymaga tego potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa ludności cywilnej lub jest to podyktowane koniecznością wojskową;

(ix) podstępne zabijanie lub ranienie walczącego nieprzyjaciela;

(x) ogłaszanie, że nikomu nie będzie darowane życie;

(xi) poddawanie osób, które są pod władzą strony przeciwnej, okaleczeniom fizycznym lub wszelkiego rodzaju eksperymentom medycznym lub naukowym, które nie są usprawiedliwione leczeniem medycznym, stomatologicznym lub szpitalnym tej osoby ani prowadzone w jej interesie, a które powodują śmierć lub poważne zagrożenie zdrowia tej osoby lub osób;

(xii) niszczenie lub zagarnianie własności nieprzyjaciela, z wyjątkiem przypadków, gdy takiego zniszczenia lub zagarnięcia wymaga konieczność wojenna;

(xiii) używanie trucizny lub zatrutej broni;

(xiv) używanie gazów duszących, trujących lub innych oraz wszelkich podobnych cieczy, materiałów i urządzeń;

(xv) stosowanie pocisków, które z łatwością rozszerzają się lub spłaszczają w ciele człowieka, takich jak pociski z twardym płaszczem, który nie pokrywa w całości rdzenia lub jest ponacinany;

(f) ustęp 2(e) ma zastosowanie do konfliktów zbrojnych, które nie mają charakteru międzynarodowego; nie ma więc zastosowania do wewnętrznych zamieszek i napięć, takich jak bunty oraz odizolowane i sporadyczne akty przemocy lub inne działania o podobnym charakterze; ma natomiast zastosowanie do konfliktów zbrojnych, mających miejsce na terytorium państwa, gdzie toczy się przedłużający się konflikt zbrojny między władzami państwowymi a zorganizowanymi, zbrojnymi ugrupowaniami lub pomiędzy takimi ugrupowaniami.

Artykuł 8 bis 3

Zbrodnia agresji

2.

Dla celów ust. 1, "akt agresji" oznacza użycie przez państwo sił zbrojnych przeciwko suwerenności, terytorialnej integralności lub politycznej niepodległości innego państwa lub w jakikolwiek inny sposób niezgodny z Kartą Narodów Zjednoczonych. Każdy z następujących czynów, bez względu na fakt wypowiedzenia wojny, jest, zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych 3314 (XXIX) z dnia 14 grudnia 1974 r., uznawany za akt agresji:

a) napaść lub atak sił zbrojnych jednego państwa na terytorium innego lub okupacja militarna, także przejściowa, wynikła z takiej napaści lub ataku lub jakakolwiek aneksja przy pomocy siły terytorium państwa lub jego części przez inne państwo;

b) bombardowanie przez siły zbrojne państwa terytorium innego państwa lub użycie przez państwo jakiejkolwiek innej broni przeciw terytorium innego państwa;

c) blokada portów lub wybrzeży państwa przez siły zbrojne innego państwa;

d) zaatakowanie przez siły zbrojne państwa lądowych, morskich lub powietrznych sił zbrojnych lub morskich albo lotniczych flot innego państwa;

e) użycie sił zbrojnych państwa przebywających na terytorium innego państwa, za zgodą państwa przyjmującego, w sposób sprzeczny z warunkami porozumienia, lub jakiekolwiek przedłużanie ich pobytu na takim terytorium po wygaśnięciu porozumienia;

f) czyn państwa polegający na dopuszczeniu do użycia swego terytorium, które zostało udostępnione innemu państwu, do dokonania aktu agresji przez to inne państwo przeciwko państwu trzeciemu;

g) wysyłanie przez państwo lub w jego imieniu uzbrojonych band, grup, jednostek nieregularnych lub najemników, dokonujących przeciwko innemu państwu aktów przemocy zbrojnej o wadze równoważnej z czynami wskazanymi powyżej lub mających w nich znaczny udział.

Artykuł 9

Elementy Definicji Zbrodni

Artykuł 12

Przesłanki wykonywania jurysdykcji

2.

W przypadku określonym w artykule 13 punkcie (a) lub (c), Trybunał może wykonywać jurysdykcję, jeżeli jedno lub więcej spośród następujących państw jest Państwem-Stroną niniejszego statutu lub uznało jurysdykcję Trybunału w trybie wskazanym w ustępie 3:

(a) Państwo, na terytorium którego został popełniony czyn, lub - jeżeli zbrodnia została popełniona na pokładzie statku wodnego lub powietrznego - Państwo rejestracji statku wodnego lub powietrznego;

(b) Państwo, którego obywatelem jest osoba oskarżona o popełnienie zbrodni.

Artykuł 13

Wykonywanie jurysdykcji

Trybunał może wykonywać jurysdykcję zgodnie z postanowieniami niniejszego statutu w odniesieniu do zbrodni wymienionych w artykule 5, jeżeli:

(a) sytuacja, wskazująca na popełnienie jednej lub więcej zbrodni, zostanie przedstawiona Prokuratorowi przez Państwo-Stronę w trybie artykułu 14;

Artykuł 14

Przedstawienie sytuacji przez Państwo-Stronę

Artykuł 15

Prokurator

Artykuł 15 bis 5

Wykonywanie jurysdykcji względem zbrodni agresji

(Przedstawienie sytuacji przez państwo-stronę, proprio motu)

Artykuł 15 ter 6

Wykonywanie jurysdykcji względem zbrodni agresji

(przedstawienie sprawy przez Radę Bezpieczeństwa)

Artykuł 17

Przesłanki dopuszczalności

1.

Mając na względzie ustęp 10 Preambuły i artykuł 1, Trybunał orzeka, że sprawa jest niedopuszczalna, jeżeli:

(a) sprawa jest przedmiotem postępowania karnego w państwie, do którego jurysdykcji sprawa ta należy, chyba że państwo to nie wyraża woli lub jest niezdolne do rzeczywistego przeprowadzenia postępowania karnego;

(b) w sprawie było prowadzone postępowanie przygotowawcze w państwie, do którego jurysdykcji sprawa ta należy, i państwo to postanowiło zaniechać wniesienia oskarżenia przeciwko osobie podejrzanej, chyba że decyzja taka została spowodowana brakiem woli lub niezdolnością tego państwa do rzeczywistego ścigania;

(c) osoba podejrzana została już osądzona z powodu czynu będącego przedmiotem skargi i rozprawa przed Trybunałem jest niedopuszczalna na podstawie artykułu 20 ustęp 3;

(d) waga sprawy nie usprawiedliwia dalszego działania Trybunału.

2.

W celu ustalenia braku woli w danej sprawie Trybunał bierze pod uwagę, czy mając na względzie zasady rzetelnego procesu, uznane w prawie międzynarodowym, występuje jedna lub więcej spośród następujących okoliczności:

(a) postępowanie zostało wszczęte lub toczy się albo decyzja krajowa została podjęta w celu uchronienia osoby podejrzanej od odpowiedzialności karnej za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału, wymienione w artykule 5;

(b) miała miejsce nieusprawiedliwiona zwłoka w prowadzeniu postępowania, której w świetle okoliczności danej sprawy nie da się pogodzić z zamiarem wymierzenia sprawiedliwości osobie podejrzanej;

(c) postępowanie nie było lub nie jest prowadzone w sposób niezawisły lub bezstronny, ani też nie było lub nie jest prowadzone w sposób, który w świetle okoliczności danej sprawy da się pogodzić z zamiarem wymierzenia sprawiedliwości osobie podejrzanej.

Artykuł 18

Wstępne orzeczenie o dopuszczalności

1.

Jeżeli sytuacja została przedstawiona Trybunałowi na podstawie artykułu 13 (a) i Prokurator uznał, że istnieje uzasadniona podstawa do wszczęcia postępowania przygotowawczego, lub Prokurator wszczął to postępowanie zgodnie z artykułami 13 (c) i 15, Prokurator zawiadamia wszystkie Państwa-Strony, jak również te państwa, które w świetle dostępnych informacji sprawowałyby jurysdykcję w stosunku do danych zbrodni. Prokurator może zawiadomić te państwa w sposób poufny i, jeżeli uzna to za konieczne dla ochrony osób, zapobieżenia zniszczeniu dowodów i zapobieżenia ukrywaniu się osób, może ograniczyć zakres informacji udzielonej państwu.

2.

W ciągu miesiąca od otrzymania zawiadomienia państwo może poinformować Trybunał, że toczy się lub toczyło się postępowanie przygotowawcze przeciwko jego obywatelom lub innym osobom objętym jego jurysdykcją z powodu czynów, które mogą stanowić zbrodnie wymienione w artykule 5 i które mają związek z informacjami udostępnionymi Państwom w zawiadomieniu. Prokurator odstępuje temu państwu, na jego wniosek, prowadzenie postępowania przygotowawczego przeciwko tym osobom, chyba że na wniosek Prokuratora Izba Przygotowawcza postanowi upoważnić Prokuratora do prowadzenia postępowania przygotowawczego.

6.

W trakcie rozpoznawania sprawy przez Izbę Przygotowawczą oraz w razie odstąpienia przez Prokuratora od postępowania przygotowawczego na podstawie niniejszego artykułu, Prokurator może wyjątkowo ubiegać się o upoważnienie go przez Izbę Przygotowawczą do przeprowadzenia niezbędnych czynności śledczych w celu zabezpieczenia dowodów, jeżeli istnieje niepowtarzalna możliwość uzyskania istotnych dowodów albo poważne niebezpieczeństwo, że dowody te nie będą dostępne w późniejszym czasie.

Artykuł 19

Sprzeciw wobec jurysdykcji Trybunału lub dopuszczalności sprawy

2.

Sprzeciw wobec dopuszczalności sprawy w oparciu o przesłanki z artykułu 17 lub sprzeciw wobec jurysdykcji Trybunału może być wniesiony przez:

(a) oskarżonego lub osobę, w stosunku do której wydano nakaz aresztowania lub wezwanie do stawienia się na podstawie artykułu 58;

(b) państwo, które ma jurysdykcję w danej sprawie z uwagi na to, że prowadzi lub prowadziło postępowanie karne w danej sprawie; lub

(c) państwo, od którego wymagane jest uznanie jurysdykcji na podstawie artykułu 12.

4.

Sprzeciw wobec dopuszczalności sprawy lub jurysdykcji Trybunału może być wniesiony tylko raz przez każdą z osób lub państw wymienionych w ustępie 2. Sprzeciw powinien zostać złożony przed rozpoczęciem lub w chwili rozpoczęcia rozprawy. W wyjątkowych okolicznościach Trybunał może udzielić zezwolenia na wniesienie sprzeciwu więcej niż raz albo po rozpoczęciu rozprawy. Sprzeciw wobec dopuszczalności sprawy wniesiony w chwili rozpoczęcia rozprawy lub w terminie późniejszym za pozwoleniem Trybunału może być oparty jedynie na postanowieniu zawartym w artykule 17 ustęp 1 (c).

8.

Do czasu wydania przez Trybunał stosownego orzeczenia Prokurator może starać się o upoważnienie go przez Trybunał do:

(a) podjęcia niezbędnych czynności śledczych, o których mowa w artykule 18 ustęp 6;

(b) odebrania oświadczeń lub zeznań od świadków lub dokończenia gromadzenia i badania dowodów, które rozpoczęło się przed wniesieniem sprzeciwu;

(c) zapobieżenia, we współpracy z odpowiednimi państwami, ukrywaniu się osób, w stosunku do których Prokurator złożył wniosek o wydanie nakazu aresztowania na podstawie artykułu 58.

Artykuł 20

Ne bis in idem

3. 7

Nikt, kto został już osądzony przez inny sąd za czyn opisany w artykule 6, 7, 8 lub 8 bis, nie może być sądzony przez Trybunał za ten sam czyn, chyba że postępowanie przed innym sądem:

(a) było prowadzone w celu uchronienia danej osoby przed odpowiedzialnością karną za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału; lub

(b) nie było prowadzone w sposób niezależny lub bezstronny, stosownie do norm rzetelnego procesu uznanych przez prawo międzynarodowe, a w świetle okoliczności danej sprawy sposób jego prowadzenia wskazuje na brak zamiaru wymierzenia sprawiedliwości tej osobie.

Artykuł 21

Prawo właściwe

1.

Trybunał stosuje:

(a) w pierwszej kolejności niniejszy statut, Elementy Definicji Zbrodni, Reguły Procesowe i Dowodowe;

(b) w drugiej kolejności odpowiednie traktaty oraz zasady i reguły prawa międzynarodowego, łącznie z uznanymi zasadami międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych;

(c) w razie braku (a) i (b) - ogólne zasady prawa wyinterpretowane przez Trybunał z praw krajowych różnych systemów prawnych świata, a we właściwych przypadkach - włącznie z prawem krajowym państw, które same wykonywałyby jurysdykcję w stosunku do danej zbrodni, o ile zasady te nie są niezgodne z niniejszym statutem, prawem międzynarodowym i uznanymi przez społeczność międzynarodową normami i standardami.

CZĘŚĆ III.

OGÓLNE ZASADY PRAWA KARNEGO

Artykuł 22

Nullum crimen sine lege

Artykuł 25

Indywidualna odpowiedzialność karna

3.

Odpowiedzialności karnej i karze za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału podlega na podstawie niniejszego statutu osoba, która:

(a) popełnia taką zbrodnię sama, wspólnie z inną osobą albo za pośrednictwem innej osoby bez względu na to, czy ta inna osoba ponosi odpowiedzialność karną;

(b) zleca, namawia bądź nakłania do popełnienia takiej zbrodni, zarówno w przypadku jej dokonania, jak i usiłowania;

(c) w celu ułatwienia popełnienia takiej zbrodni pomaga, podżega bądź w inny sposób przyczynia się do dokonania lub usiłowania, włącznie z dostarczeniem środków do jej popełnienia;

(d) w jakikolwiek inny sposób przyczynia się do dokonania lub usiłowania takiej zbrodni przez grupę osób działających we wspólnym celu; takie przyczynienie się musi być zamierzone oraz musi:

(i) zostać podjęte w celu0 ułatwienia działalności przestępczej lub przestępczego celu grupy, jeżeli działalność lub cel obejmuje popełnienie zbrodni podlegającej jurysdykcji Trybunału; albo

(ii) zostać podjęte ze świadomością zamiaru popełnienia zbrodni przez grupę;

(e) w przypadku zbrodni ludobójstwa bezpośrednio i publicznie podżega do popełnienia ludobójstwa;

(f) usiłuje popełnić taką zbrodnię poprzez podjęcie działań rozpoczynających jej dokonanie, jednak do takiego dokonania nie dochodzi z powodów niezależnych od zamiaru osoby; jednak osoba, która zaniecha wysiłków podjętych w celu popełnienia zbrodni lub w inny sposób zapobiega jej dokonaniu, nie podlega karze na mocy niniejszego statutu, jeżeli osoba ta całkowicie i dobrowolnie odstępuje od przestępczego zamiaru.

Artykuł 27

Irrelewantność pełnionej funkcji publicznej

Artykuł 28

Odpowiedzialność dowódców i innych przełożonych

W uzupełnieniu innych przesłanek odpowiedzialności karnej określonych niniejszym statutem za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału:

(a) dowódca wojskowy lub inna osoba działająca faktycznie jako dowódca wojskowy ponosi odpowiedzialność karną za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału, popełnione przez siły zbrojne pozostające pod jego rzeczywistym dowództwem i kontrolą bądź rzeczywistą władzą i kontrolą, na skutek niewykonywania przez niego należytej kontroli nad siłami zbrojnymi, jeżeli:

(i) tenże dowódca wojskowy lub inna osoba albo wiedziała, albo, biorąc pod uwagę okoliczności w danym czasie, powinna była wiedzieć, że siły zbrojne popełniały czy zmierzały do popełnienia takich zbrodni; oraz

(ii) tenże dowódca wojskowy lub inna osoba nie podjęła wszystkich niezbędnych i rozsądnych środków będących w jej mocy w celu zapobieżenia lub powstrzymania od popełnienia takich zbrodni albo skierowania sprawy do właściwych organów postępowania karnego;

(b) w odniesieniu do stosunków zwierzchnictwa i podległości innych niż określone pod literą (a) przełożony ponosi odpowiedzialność karną za zbrodnie objęte jurysdykcją Trybunału popełnione przez podwładnych znajdujących się pod jego faktyczną władzą i kontrolą, jeżeli doszło do nich na skutek niewykonywania przez niego należytej kontroli nad podwładnymi, jeżeli:

(i) przełożony wiedział albo świadomie zlekceważył informację, która wyraźnie wskazywała na to, że podwładni popełniali lub zmierzali do popełnienia takich zbrodni;

(ii) takie zbrodnie dotyczyły działalności objętej rzeczywistą odpowiedzialnością i kontrolą przełożonego; i

(iii) przełożony nie podjął wszystkich niezbędnych i rozsądnych środków pozostających w jego mocy w celu zapobieżenia lub powstrzymania od popełnienia takich zbrodni albo skierowania sprawy do właściwych organów postępowania karnego.

Artykuł 30

Umyślność

Artykuł 31

Podstawy wyłączenia odpowiedzialności karnej

1.

W uzupełnieniu innych podstaw wyłączenia odpowiedzialności karnej przewidzianych w niniejszym statucie osoba nie ponosi odpowiedzialności karnej, jeżeli w chwili popełnienia czynu:

(a) osoba ta cierpiała na chorobę psychiczną lub upośledzenie umysłowe, które wyłączały jej zdolność rozpoznania bezprawności lub znaczenia jej zachowania bądź też zdolność pokierowania jej zachowaniem zgodnie z wymogami prawa;

(b) osoba ta była w stanie odurzenia, który wyłączał jej zdolność do rozpoznania bezprawności lub znaczenia jej zachowania bądź zdolność pokierowania jej zachowaniem zgodnie z wymogami prawa, chyba że osoba ta dobrowolnie wprawiła się w stan odurzenia w takich okolicznościach, że wiedziała o tym lub zlekceważyła ryzyko tego, że pod wpływem odurzenia prawdopodobnie popełni czyn stanowiący zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału;

(c) osoba ta działała w obronie własnej lub innej osoby lub, w przypadku zbrodni wojennych, w obronie własności niezbędnej dla jej przetrwania lub przetrwania innej osoby, lub własności, która jest niezbędna do wypełnienia misji wojskowej, przed bezpośrednim i bezprawnym użyciem siły, w sposób proporcjonalny do stopnia niebezpieczeństwa grożącego jej samej, innej osobie lub chronionej własności; fakt, że osoba uczestniczyła w operacji obronnej prowadzonej przez siły zbrojne, nie stanowi sam w sobie podstawy do wyłączenia odpowiedzialności karnej przewidzianej w niniejszym punkcie;

(d) czyn, który stanowi zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału, został popełniony w wyniku przymusu spowodowanego groźbą bezpośredniego pozbawienia życia lub bezpośredniego ciężkiego uszkodzenia ciała wobec tej lub innej osoby, a osoba ta podjęła niezbędne i rozsądne działanie w celu usunięcia tej groźby, przy czym nie zamierzała ona spowodować szkody większej niż ta, której chciała uniknąć; taka groźba może być albo:

(i) wywołana przez inną osobę; albo

(ii) wywołana przez inne okoliczności, nad którymi ta osoba nie miała kontroli.

Artykuł 32

Błąd co do faktu i błąd co do prawa

Artykuł 33

Polecenia przełożonego i nakazy prawa

CZĘŚĆ IV.

SKŁAD I ORGANIZACJA TRYBUNAŁU

Artykuł 35

Kadra sędziowska

Artykuł 36

Kwalifikacje, nominacja i wybór sędziów

2.

(a) Prezydium, działając w imieniu Trybunału, może zaproponować zwiększenie liczby sędziów wymienionej w ustępie 1, wskazując powody, dla których jest to konieczne i uzasadnione. Sekretariat niezwłocznie przekazuje taką propozycję wszystkim Państwom-Stronom.

(b) Taka propozycja jest następnie rozważana na posiedzeniu Zgromadzenia Państw-Stron zwołanym zgodnie z artykułem 112. Propozycja zostaje uznana za przyjętą, jeżeli zostanie zaakceptowana na posiedzeniu większością dwóch trzecich głosów członków Zgromadzenia Państw-Stron i wchodzi w życie w terminie określonym przez Zgromadzenie Państw-Stron.

(c) (i) Jeżeli propozycja zwiększenia liczby sędziów zostanie przyjęta zgodnie z punktem (b), wybór dodatkowych sędziów odbywa się na następnym posiedzeniu Zgromadzenia Państw-Stron zgodnie z postanowieniami ustępów 3 do 8 i artykułu 37 ustęp 2.

(ii) Jeżeli propozycja zwiększenia liczby sędziów zostanie przyjęta i wykonana zgodnie z punktem (b) i (c)(i), Prezydium może następnie w każdym czasie, jeżeli obciążenie pracą Trybunału to uzasadnia, zaproponować zmniejszenie liczby sędziów, przy czym liczba sędziów nie może zostać zmniejszona poniżej liczby wskazanej w ustępie 1. Propozycja jest rozpatrywana w trybie określonym w punkcie (a) i (b). W razie przyjęcia propozycji, liczba sędziów powinna być stopniowo zmniejszana w miarę upływu kadencji sędziów pełniących obowiązki, aż do momentu uzyskania wymaganej liczby sędziów.

3.

(a) Sędziowie są wybierani spośród osób o wysokim poziomie moralnym, bezstronnych i uczciwych, posiadających kwalifikacje wymagane w ich Państwach ojczystych do sprawowania najwyższych stanowisk sądowych.

(b) Kandydat na sędziego Trybunału powinien:

(i) posiadać uznane kompetencje w dziedzinie prawa karnego i procedury karnej oraz odpowiednie doświadczenie nabyte w wyniku pełnienia funkcji sędziowskiej, prokuratorskiej, adwokackiej lub innej podobnej w postępowaniu karnym; lub

(ii) posiadać uznane kompetencje w odpowiednich dziedzinach prawa międzynarodowego, takich jak międzynarodowe prawo humanitarne i prawa człowieka, oraz rozległą wiedzę prawniczą i związane z nią doświadczenie zawodowe przydatne w orzeczniczej pracy Trybunału.

(c) Kandydat na sędziego Trybunału musi odznaczać się doskonałą znajomością i umiejętnością posługiwania się przynajmniej jednym językiem roboczym Trybunału.

4.

(a) Kandydatów na sędziego Trybunału może przedstawiać każde Państwo-Strona statutu i powinno to nastąpić albo:

(i) zgodnie z procedurą nominowania kandydatów do sprawowania najwyższych stanowisk sądowych w danym Państwie; albo

(ii) zgodnie z procedurą przewidzianą dla nominowania kandydatów do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości określoną w Statucie tego Trybunału.

Do aktów nominacji należy dołączyć oświadczenie wskazujące z niezbędną dokładnością, w jaki sposób kandydat spełnia wymogi określone w ustępie 3.

(b) Każde Państwo-Strona może przedstawić jednego kandydata, który niekoniecznie musi być jego obywatelem, ale musi być obywatelem Państwa-Strony.

(c) Zgromadzenie Państw-Stron może, jeśli uzna to za wskazane, zdecydować o utworzeniu Komitetu Doradczego do spraw Nominacji. W takim przypadku skład i zakres obowiązków Komitetu określa Zgromadzenie Państw-Stron.

5.

Na potrzeby wyborów tworzy się dwie listy kandydatów:

listę A zawierającą nazwiska kandydatów posiadających kwalifikacje określone w ustępie 3 (b)(i); i

listę B zawierającą nazwiska kandydatów posiadających kwalifikacje określone w ustępie 3 (b)(ii).

Kandydat posiadający wystarczające kwalifikacje przewidziane dla obu list może wskazać listę, na której ma być umieszczone jego nazwisko. W czasie pierwszych wyborów do Trybunału przynajmniej dziewięciu sędziów powinno być wybranych z listy A i co najmniej pięciu sędziów z listy B. Następne wybory są organizowane w taki sposób, aby w Trybunale utrzymać właściwą proporcję sędziów o kwalifikacjach z obu list.

6.

(a) Sędziowie są wybierani w głosowaniu tajnym na posiedzeniu Zgromadzenia Państw-Stron zwołanym w tym celu zgodnie z artykułem 112. Z zastrzeżeniem ustępu 7, osobami wybranymi na sędziów Trybunału będzie osiemnastu kandydatów, którzy otrzymają największą liczbę głosów przy udziale dwóch trzecich obecnych i głosujących Państw-Stron.

(b) Jeżeli w pierwszym głosowaniu nie zostanie wybrana wystarczająca liczba sędziów, następne głosowania odbywają się w trybie przewidzianym w punkcie (a) aż do obsadzenia pozostałych miejsc.

8.

(a) Państwa-Strony, dokonując wyboru sędziów, biorą pod uwagę potrzebę zapewnienia wśród członków Trybunału:

(i) reprezentacji głównych systemów prawnych świata;

(ii) sprawiedliwego podziału geograficznego; i

(iii) sprawiedliwej reprezentacji sędziów płci żeńskiej i męskiej.

b) Państwa-Strony powinny również uwzględnić potrzebę wybrania sędziów posiadających wiedzę prawniczą w specjalistycznych dziedzinach, obejmującą między innymi wiedzę na temat przemocy wobec kobiet i dzieci.

9.

(a) Z zastrzeżeniem punktu (b), sędziowie są wybierani na okres dziewięciu lat i, z zastrzeżeniem punktu (c) i artykułu 37 ustęp 2, nie mogą być wybrani powtórnie.

b) W czasie pierwszych wyborów jedna trzecia spośród wybranych sędziów zostanie w drodze losowania wybrana na okres trzyletni; jedna trzecia spośród wybranych sędziów zostanie w drodze losowania wybrana na okres sześcioletni. Kadencja pozostałych wybranych sędziów trwa dziewięć lat.

(c) Sędzia wybrany na okres trzech lat zgodnie z punktem (b) może zostać wybrany ponownie na pełną kadencję.

Artykuł 38

Prezydium

Artykuł 39

Izby

1.

Niezwłocznie po wyborze sędziów Trybunał tworzy wydziały wymienione w artykule 34 punkt (b). Wydział Odwoławczy składa się z przewodniczącego i czterech innych sędziów; Wydział Orzekający - z nie mniej niż sześciu sędziów i Wydział Przygotowawczy - z nie mniej niż sześciu sędziów. Przydział sędziów do poszczególnych wydziałów powinien być oparty na charakterze funkcji każdego wydziału oraz kwalifikacjach i doświadczeniu sędziów wybranych do Trybunału w taki sposób, aby zapewnić każdemu wydziałowi odpowiednią wiedzę w dziedzinie prawa karnego, procedury karnej i prawa międzynarodowego. Wydział Orzekający i Wydział Przygotowawczy powinny składać się w przeważającej większości z sędziów posiadających doświadczenie w prowadzeniu rozpraw karnych.

2.

(a) Funkcję orzeczniczą Trybunału w ramach wydziałów sprawują Izby.

(b) (i) W skład Izby Odwoławczej wchodzą wszyscy sędziowie Wydziału Odwoławczego.

(ii) Funkcje Izby Orzekającej sprawuje trzech sędziów Wydziału Orzekającego.

(iii) Funkcje Izby Przygotowawczej sprawuje albo trzech sędziów Wydziału Przygotowawczego, albo jeden sędzia tego wydziału zgodnie z niniejszym statutem i Regułami Procesowymi i Dowodowymi.

(c) Postanowienia niniejszego ustępu nie stoją na przeszkodzie równoczesnemu utworzeniu więcej niż jednej Izby Orzekającej czy Izby Przygotowawczej, jeżeli wymaga tego efektywne zarządzanie pracą Trybunału.

4.

Sędziowie przydzieleni do Wydziału Odwoławczego sprawują swój urząd wyłącznie w tym wydziale. Jednak żadne z postanowień niniejszego artykułu nie wyłącza możliwości czasowego skierowania sędziów z Wydziału Orzekającego do Wydziału Przygotowawczego lub odwrotnie, jeżeli Prezydium uzna, że wymaga tego efektywne zarządzanie pracą Trybunału. Jednakże w żadnym razie sędzia, który uczestniczył w postępowaniu przygotowawczym w danej sprawie, nie może zasiadać w Izbie Orzekającej rozpatrującej tę samą sprawę.

Artykuł 40

Niezawisłość sędziów

Artykuł 41

Wyłączenie sędziego

2.

(a) Sędzia nie może brać udziału w sprawie, w której jego bezstronność mogłaby być podana w wątpliwość na jakiejkolwiek podstawie. Sędzia zostaje wyłączony z postępowania w sprawie zgodnie z postanowieniami niniejszego ustępu, inter alia, jeżeli brał on poprzednio udział w jakimkolwiek charakterze w rozpatrywaniu tej sprawy przez Trybunał lub na szczeblu krajowym brał udział w związanej z nią sprawie karnej przeciwko temu samemu podejrzanemu lub oskarżonemu. Sędzia zostaje również wyłączony na innych podstawach określonych w Regułach Procesowych i Dowodowych.

(b) Prokurator lub osoba, przeciwko której toczy się postępowanie, może żądać wyłączenia sędziego na podstawie niniejszego ustępu.

(c) Wszelkie kwestie związane z wyłączeniem sędziego są rozstrzygane przez sędziów bezwzględną większością głosów. Sędzia, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, ma prawo przedłożyć swoje uwagi w tej sprawie, lecz nie bierze udziału w podejmowaniu decyzji.

Artykuł 42

Urząd Prokuratora

2.

Na czele Urzędu stoi Prokurator. Prokurator posiada pełnię władzy w zakresie kierowania i administrowania Urzędem, włącznie z jego personelem, zapleczem technicznym i innymi jego zasobami. Prokuratorowi pomaga jeden lub dwóch wiceprokuratorów, którzy mają prawo wykonywać każdą czynność zastrzeżoną do kompetencji Prokuratora zgodnie z niniejszym statutem. Prokurator i wiceprokuratorzy nie mogą być obywatelami tego samego państwa. Sprawują oni swój urząd w pełnym wymiarze czasu.

4.

Prokurator jest wybierany w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów członków Zgromadzenia Państw-Stron. Wiceprokuratorzy są wybierani w ten sam sposób z listy kandydatów przedstawionej przez Prokuratora. Prokurator wskazuje po trzech kandydatów na każde ze stanowisk wiceprokuratora. O ile w czasie wyborów kadencja nie zostanie ustalona na krótszy termin, Prokurator i wiceprokuratorzy sprawują swój urząd przez okres dziewięciu lat i nie mogą być wybrani powtórnie.

7.

Ani Prokurator ani wiceprokurator nie mogą brać udziału w sprawie, w której ich bezstronność mogłaby być podana w wątpliwość na jakiejkolwiek podstawie. Prokurator i wiceprokurator zostają wyłączeni z postępowania w sprawie zgodnie z postanowieniami niniejszego ustępu, inter alia, jeżeli brali oni poprzednio udział w jakimkolwiek charakterze w rozpatrywaniu tej sprawy przez Trybunał lub na szczeblu krajowym brali udział w związanej z nią sprawie karnej przeciwko temu samemu podejrzanemu lub oskarżonemu.

Artykuł 43

Sekretariat

Artykuł 44

Personel

Artykuł 46

Usunięcie ze stanowiska

2.

Decyzję o usunięciu ze stanowiska sędziego, Prokuratora lub wiceprokuratora na podstawie ustępu 1 podejmuje Zgromadzenie Państw-Stron w głosowaniu tajnym:

(a) w przypadku sędziego - większością dwóch trzecich głosów Państw-Stron na podstawie wniosku przyjętego większością dwóch trzecich głosów pozostałych sędziów;

(b) w przypadku Prokuratora - bezwzględną większością głosów Państw-Stron;

(c) w przypadku wiceprokuratora - bezwzględną większością głosów Państw-Stron na podstawie wniosku Prokuratora.

Artykuł 48

Przywileje i immunitety

Artykuł 50

Języki urzędowe i robocze

Artykuł 51

Reguły Procesowe i Dowodowe

Artykuł 52

Regulamin Trybunału

CZĘŚĆ V.

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

Artykuł 53

Wszczęcie postępowania przygotowawczego

1.

Po dokonaniu oceny uzyskanych informacji Prokurator wszczyna postępowanie przygotowawcze, chyba że uzna, iż nie istnieje uzasadniona podstawa do prowadzenia postępowania na podstawie niniejszego statutu. Podejmując decyzję o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania, Prokurator bierze pod uwagę, czy:

(a) informacje dostępne Prokuratorowi stanowią rozsądną podstawę do przyjęcia, że została popełniona lub jest popełniana zbrodnia podlegająca jurysdykcji Trybunału;

(b) sprawa jest lub byłaby uznana za dopuszczalną na podstawie artykułu 17; i

(c) pomimo uwzględnienia wagi zbrodni i interesów pokrzywdzonych istnieją istotne powody do uznania, że postępowanie przygotowawcze nie służyłoby interesowi wymiaru sprawiedliwości.

Jeżeli Prokurator uzna, że nie istnieje uzasadniona podstawa do wszczęcia postępowania, a jego decyzja oparta jest wyłącznie na okolicznościach wskazanych w punkcie (c), Prokurator zawiadamia Izbę Przygotowawczą.

2.

Jeżeli w wyniku przeprowadzenia postępowania przygotowawczego Prokurator uzna, że nie istnieje wystarczająca podstawa do wniesienia oskarżenia, ponieważ:

(a) brak jest dostatecznej podstawy prawnej lub faktycznej do wydania nakazów lub wezwań na podstawie artykułu 58;

(b) sprawa jest niedopuszczalna na podstawie artykułu 17; lub

(c) oskarżenie nie leży w interesie wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, włącznie z wagą zbrodni, interesami pokrzywdzonych, wiekiem i stanem zdrowia podejrzanego oraz jego rolą w popełnieniu danej zbrodni.

Prokurator zawiadamia Izbę Przygotowawczą i państwo, które przedstawiło sytuację na podstawie artykułu 14, oraz Radę Bezpieczeństwa w przypadku przewidzianym w artykule 13 punkt (b) o swojej decyzji i powodach jej podjęcia.

3.

(a) Na wniosek państwa, które przedstawiło sytuację na podstawie artykułu 14, lub Rady Bezpieczeństwa w przypadku przewidzianym w artykule 13 punkt (b) Izba Przygotowawcza może zbadać zasadność decyzji Prokuratora o odmowie wszczęcia postępowania lub wniesienia oskarżenia, podjętych na podstawie ustępu 1 lub 2, i może nakazać Prokuratorowi ponowne rozważenie jego decyzji.

(b) Ponadto Izba Przygotowawcza może z własnej inicjatywy zbadać zasadność decyzji Prokuratora o odmowie wszczęcia postępowania lub wniesienia oskarżenia, jeżeli decyzja ta została podjęta wyłącznie na podstawie ustępu 1 (c) lub 2 (c). W takim przypadku decyzja Prokuratora staje się ostateczna dopiero po jej zatwierdzeniu przez Izbę Przygotowawczą.

Artykuł 54

Obowiązki i uprawnienia Prokuratora w postępowaniu przygotowawczym

1.

Prokurator jest zobowiązany:

(a) celem ustalenia prawdy materialnej rozszerzyć zakres postępowania przygotowawczego w celu objęcia nim wszystkich faktów i dowodów niezbędnych dla wyjaśnienia kwestii odpowiedzialności karnej na podstawie niniejszego statutu i w ramach tego uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego;

(b) podejmować odpowiednie środki w celu zapewnienia skuteczności postępowania przygotowawczego w sprawach o zbrodnie podlegające jurysdykcji Trybunału i, wykonując swoje obowiązki w tym zakresie, szanować interesy i uwzględniać okoliczności osobiste pokrzywdzonych i świadków, włącznie z wiekiem, płcią (gender) w rozumieniu artykułu 7 ustęp 3, i stanem zdrowia, oraz brać pod uwagę charakter zbrodni, w szczególności gdy dotyczy ona przemocy seksualnej, związanej z płcią (gender) lub wobec dzieci; i

(c) w pełni przestrzegać praw przyznanych osobom na mocy niniejszego statutu.

3.

Prokurator ma prawo:

(a) gromadzić dowody i dokonywać ich oceny;

(b) żądać stawiennictwa osób, przeciwko którym prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, pokrzywdzonych i świadków oraz przesłuchiwać ich;

(c) nawiązać współpracę z każdym państwem oraz organizacją lub podmiotem międzyrządowym stosownie do ich kompetencji lub mandatu;

(d) zawierać takie porozumienia i umowy, niepozostające w sprzeczności z niniejszym statutem, które są niezbędne do ułatwienia współpracy ze strony państwa, organizacji międzyrządowej lub osoby;

(e) wyrazić zgodę na nieujawnianie na żadnym etapie postępowania dokumentów lub informacji, które Prokurator otrzymuje z zastrzeżeniem ich poufności i wyłącznie dla uzyskania nowych dowodów, chyba że podmiot dostarczający informacji zgadza się na ich ujawnienie; i

(f) podejmować niezbędne środki lub żądać podjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia poufności informacji, ochrony osób lub zabezpieczenia dowodów.

Artykuł 55

Uprawnienia osób w postępowaniu przygotowawczym

1.

W związku z postępowaniem przygotowawczym prowadzonym na podstawie niniejszego statutu:

(a) nikt nie może być zmuszony do oskarżania samego siebie ani do przyznania się do winy;

(b) nikt nie może być poddany żadnej formie przymusu, nacisku czy groźby, torturom oraz innemu niegodnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu;

(c) każdy, kto jest przesłuchiwany w języku innym niż język, którym włada i który w pełni rozumie, ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy kompetentnego tłumacza oraz do uzyskania tłumaczeń niezbędnych dla zapewnienia rzetelności; oraz

(d) nikt nie może być bezprawnie zatrzymany lub aresztowany, ani nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem przypadków i w trybie przewidzianym w niniejszym statucie.

2.

Jeżeli istnieją podstawy do podejrzeń, że osoba popełniła zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału i ma zostać przesłuchana przez Prokuratora albo przez organy krajowe zgodnie z wnioskiem przedłożonym na podstawie części IX, osobie tej przysługują następujące uprawnienia, o których należy ją pouczyć przed rozpoczęciem przesłuchania:

(a) prawo do bycia poinformowanym przed przesłuchaniem o tym, że istnieją podstawy do podejrzeń, że osoba ta popełniła zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału;

(b) prawo do milczenia, przy czym milczenie to nie może być brane pod uwagę przy orzekaniu o winie lub niewinności tej osoby;

(c) prawo do korzystania z pomocy ustanowionego przez siebie obrońcy lub, jeżeli osoba ta nie posiada obrońcy ustanowionego przez siebie, prawo do obrońcy wyznaczonego z urzędu, w razie gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, oraz do bezpłatnego obrońcy, jeżeli osoba ta nie posiada wystarczających środków na pokrycie kosztów obrońcy; oraz

(d) prawo do bycia przesłuchiwanym w obecności obrońcy, chyba że osoba ta dobrowolnie zrzekła się prawa do korzystania z pomocy obrońcy.

Artykuł 56

Rola Izby Przygotowawczej w odniesieniu do czynności niepowtarzalnych

1.

(a) Jeżeli prokurator stwierdzi, że w postępowaniu przygotowawczym pojawiła się niepowtarzalna możliwość uzyskania wyjaśnień lub zeznań świadka lub oceny, zebrania czy sprawdzenia dowodów, które mogą nie być dostępne na rozprawie, zawiadamia o tym Izbę Przygotowawczą.

(b) W takim przypadku Izba Przygotowawcza może, na wniosek Prokuratora, podjąć wszelkie środki konieczne dla zapewnienia skuteczności i rzetelności postępowania, a w szczególności zagwarantowania praw obrony.

(c) O ile Izba Przygotowawcza nie zarządzi inaczej, Prokurator przekazuje odpowiednie informacje osobie, która została aresztowana lub stawiła się na wezwanie w związku z postępowaniem przygotowawczym określonym w punkcie (a), w celu przesłuchania jej w tej kwestii.

2.

Środki, o których mowa w ustępie 1 (b), mogą obejmować:

(a) wydawanie poleceń lub zarządzeń dotyczących postępowania;

(b) zarządzenie dotyczące utrwalania przebiegu postępowania;

(c) wyznaczenie biegłych do pomocy;

(d) upoważnienie obrońcy osoby, która została aresztowana lub stawiła się przed Trybunałem na wezwanie, do uczestniczenia w czynnościach lub - jeżeli aresztowanie jeszcze nie nastąpiło lub osoba nie stawiła się lub obrońca nie został jeszcze wyznaczony - wyznaczenie innego obrońcy do stawienia się i reprezentowania interesów obrony;

(e) wyznaczenie jednego z członków Izby Przygotowawczej lub, jeżeli jest to konieczne, innego sędziego Wydziału Przygotowawczego lub Wydziału Orzekającego do obserwowania oraz wydawania poleceń i zarządzeń dotyczących gromadzenia i zabezpieczenia dowodów i przesłuchiwania osób;

(f) podejmowanie innych czynności koniecznych dla gromadzenia lub zabezpieczenia dowodów.

3.

(a) Jeżeli Prokurator nie złożył wniosku o zastosowanie środków na podstawie niniejszego artykułu, a Izba Przygotowawcza uzna, że podjęcie takich środków jest wymagane dla zabezpieczenia dowodów, które Izba uważa za istotne dla obrony na rozprawie, konsultuje się z Prokuratorem w celu ustalenia, czy istnieją podstawy do zaniechania przez Prokuratora złożenia wniosku o podjęcie takich środków. Jeżeli w wyniku konsultacji Izba Przygotowawcza uzna, że Prokurator bezpodstawnie zaniechał złożenia wniosku o zastosowanie takich środków, Izba Przygotowawcza może podjąć takie środki z własnej inicjatywy.

(b) Od decyzji Izby Przygotowawczej o podjęciu działania z własnej inicjatywy na podstawie niniejszego ustępu Prokuratorowi przysługuje odwołanie. Odwołanie rozpoznaje się w trybie przyspieszonym.

Artykuł 57

Funkcje i uprawnienia Izby Przygotowawczej

3.

W uzupełnieniu swoich funkcji określonych niniejszym statutem Izba Przygotowawcza może:

(a) wydawać na wniosek Prokuratora zarządzenia i nakazy niezbędne do prowadzenia postępowania przygotowawczego;

(b) na wniosek osoby aresztowanej lub osoby, która stawiła się na wezwanie na podstawie artykułu 58, wydawać odpowiednie zarządzenia, włącznie z zarządzeniami dotyczącymi środków przewidzianych w artykule 56, oraz domagać się takiej współpracy przewidzianej postanowieniami części IX, jaka jest konieczna dla udzielenia tej osobie pomocy w przygotowaniu obrony;

(c) w razie konieczności zapewnić ochronę i prywatność pokrzywdzonym i świadkom oraz zapewnić zabezpieczenie dowodów, ochronę osób aresztowanych lub tych, które stawiły się na wezwanie, i ochronę informacji dotyczących bezpieczeństwa narodowego;

(d) upoważnić Prokuratora do podjęcia określonych czynności śledczych na terytorium Państwa-Strony bez uprzedniego zapewnienia współpracy tego państwa na podstawie części IX, jeżeli Izba Przygotowawcza, w miarę możliwości, mając na względzie opinię zainteresowanego państwa, uznała w danym przypadku, że państwo to jest bezsprzecznie niezdolne do wykonania wniosku o współpracę z powodu nieistnienia w tym państwie żadnej władzy lub jakiegokolwiek organu wymiaru sprawiedliwości właściwego do wykonania wniosku o współpracę na podstawie części IX;

(e) w razie wydania nakazu aresztowania lub wezwania na podstawie artykułu 58, mając na względzie wartość dowodów i uprawnienia zainteresowanych stron oraz działając zgodnie z niniejszym statutem i Regułami Procesowymi i Dowodowymi, domagać się współpracy ze strony Państwa na podstawie artykułu 93 ustęp 1 (k) w podejmowaniu środków w celu zabezpieczenia przepadku, w szczególności na rzecz pokrzywdzonych.

Artykuł 58

Wydawanie przez Izbę Przygotowawczą nakazu aresztowania i wezwań

1.

Po wszczęciu postępowania przygotowawczego Izba Przygotowawcza wydaje na wniosek Prokuratora nakaz aresztowania osoby, jeżeli po zbadaniu wniosku i dowodów oraz innych informacji przedłożonych przez Prokuratora stwierdzi, że:

2.

Wniosek Prokuratora powinien zawierać:

(a) nazwisko osoby i wszelkie inne stosowne informacje identyfikujące tę osobę;

(b) wskazanie zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału, o popełnienie których osoba ta jest podejrzana;

(c) zwięzłe przedstawienie faktów składających się na opis zarzucanych zbrodni;

(d) streszczenie dowodów i wszelkich innych informacji, które uzasadniają podejrzenie popełnienia przez tę osobę zarzucanych jej zbrodni; i

(e) wskazanie powodów, dla których Prokurator uważa, że aresztowanie osoby jest konieczne.

7.

Zamiast wniosku o wydanie nakazu aresztowania Prokurator może złożyć do Izby Przygotowawczej wniosek o wezwanie osoby do stawienia się. Jeżeli Izba Przygotowawcza uzna, że istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przez osobę zarzucanej jej zbrodni i że wezwanie do stawienia się jest wystarczające dla zapewnienia stawiennictwa osoby, wzywa tę osobę do stawienia się pod rygorem ograniczenia wolności (innego niż aresztowanie), jeżeli jest on przewidziany w prawie krajowym lub bez takiego rygoru. Wezwanie zawiera:

(a) nazwisko osoby i wszelkie inne stosowne informacje pozwalające zidentyfikować tę osobę;

(b) wskazanie daty wymaganego stawienia się;

(c) wskazanie zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału, o popełnienie których osoba ta jest podejrzana;

(d) zwięzłe przedstawienie faktów składających się na opis zarzucanej zbrodni.

Wezwanie doręcza się osobie podejrzanej.

Artykuł 59

Postępowanie w sprawie aresztowania w Państwie aresztującym

4.

Podejmując decyzję w kwestii wniosku, właściwy organ Państwa aresztującego bierze pod uwagę, czy mając na względzie wagę zarzucanych zbrodni, istnieją nagłe i wyjątkowe okoliczności usprawiedliwiające tymczasowe zwolnienie oraz czy istnieją niezbędne zabezpieczenia gwarantujące wypełnienie przez Państwo aresztujące obowiązku dostarczenia osoby Trybunałowi. Właściwy organ Państwa aresztującego nie jest uprawniony do badania, czy nakaz aresztowania został prawidłowo wydany zgodnie z artykułem 58 ustęp 1 (a) i (b).

Artykuł 60

Wstępne postępowanie przed Trybunałem

Artykuł 61

Zatwierdzenie zarzutów oskarżenia przed rozprawą

2.

Na wniosek Prokuratora lub z własnej inicjatywy Izba Przygotowawcza może odbyć posiedzenie w celu zatwierdzenia zarzutów oskarżenia, na podstawie których Prokurator domaga się przeprowadzenia rozprawy pod nieobecność podejrzanego, jeżeli podejrzany:

(a) zrzekł się prawa do uczestnictwa; albo

(b) zbiegł lub nie można ustalić miejsca jego pobytu, przy czym podjęto wymagane kroki w celu zapewnienia stawiennictwa podejrzanego przed Trybunałem i poinformowania go o zarzutach oskarżenia, jak również o tym, że odbędzie się posiedzenie w celu zatwierdzenia tych zarzutów.

W takim przypadku podejrzanego reprezentuje obrońca, jeżeli Izba Przygotowawcza uzna, że wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.

7.

W oparciu o wyniki posiedzenia Izba Przygotowawcza stwierdza, czy istnieją wystarczające dowody dla przyjęcia istnienia uzasadnionego podejrzenia, że podejrzany popełnił każdą z zarzucanych mu zbrodni. Na podstawie dokonanych ustaleń Izba Przygotowawcza:

(a) zatwierdza te zarzuty oskarżenia, w stosunku do których stwierdziła istnienie wystarczających dowodów, i przekazuje podejrzanego Izbie Orzekającej w celu odbycia rozprawy odnośnie do zatwierdzonych zarzutów;

(b) odmawia zatwierdzenia tych zarzutów oskarżenia, w stosunku do których stwierdziła brak wystarczających dowodów;

(c) odracza posiedzenie i zobowiązuje Prokuratora do rozważenia:

(i) dostarczenia dalszych dowodów lub dalszego prowadzenia postępowania przygotowawczego w odniesieniu do określonego zarzutu oskarżenia; lub

(ii) zmiany zarzutu oskarżenia, jeżeli przedłożone dowody wskazują na inną zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału.

CZĘŚĆ VI.

ROZPRAWA

Artykuł 63

Rozprawa w obecności oskarżonego

2.

Jeżeli oskarżony obecny przed Trybunałem kontynuuje zakłócanie porządku rozprawy, Izba Orzekająca może go usunąć z sali, zapewniając mu możliwość obserwowania rozprawy i porozumiewania się z obrońcą spoza sali rozpraw przy użyciu technicznych środków komunikowania się, jeżeli wymaga tego sytuacja. Takie środki podejmuje się tylko w wyjątkowych okolicznościach, jeżeli inne rozsądne rozwiązania okazały się niewystarczające i jedynie na taki okres, na jaki jest to ściśle niezbędne.

Artykuł 64

Funkcje i uprawnienia Izby Orzekającej

3.

Po skierowaniu sprawy na rozprawę zgodnie z niniejszym statutem Izba Orzekająca wyznaczona do rozpoznania sprawy:

6.

Wykonując swoje funkcje przed rozprawą lub w czasie rozprawy, Izba Orzekająca może w razie konieczności:

(a) wykonywać wszelkie funkcje Izby Przygotowawczej określone w artykule 61 ustęp 11;

(b) domagać się stawienia się świadków i złożenia przez nich zeznań oraz przedstawienia dokumentów i innych dowodów w drodze udzielenia przez Państwa, w razie konieczności, pomocy określonej niniejszym statutem;

(c) zapewnić ochronę informacji poufnych;

(d) zarządzić przedstawienie dowodów uzupełniających w stosunku do tych, które zostały już zebrane przed rozprawą lub przedstawione przez strony na rozprawie;

(e) zapewnić ochronę oskarżonego, świadków i pokrzywdzonych; i

(f) podejmować decyzje w innych stosownych sprawach.

8.

(a) Rozprawa rozpoczyna się od odczytania oskarżonemu przez Izbę Orzekającą zarzutów oskarżenia zatwierdzonych uprzednio przez Izbę Przygotowawczą. Izba Orzekająca upewnia się następnie, czy oskarżony rozumie treść zarzutów oskarżenia. Następnie umożliwia oskarżonemu wypowiedzenie się w kwestii winy albo przez przyznanie się do winy w trybie artykułu 65, albo przez stwierdzenie, że jest niewinny.

(b) W czasie rozprawy przewodniczący składu orzekającego może dawać wskazówki co do prowadzenia postępowania, w tym wskazówki mające na celu zapewnienie, że postępowanie jest prowadzone w sposób rzetelny i bezstronny. Z zastrzeżeniem wskazówek wydanych przez przewodniczącego składu orzekającego, strony mogą przedstawiać dowody zgodnie z postanowieniami niniejszego statutu.

Artykuł 65

Postępowanie w razie przyznania się do winy

1.

Jeżeli oskarżony przyznaje się do winy w trybie artykułu 64 ustęp 8 (a), Izba Orzekająca ustala, czy:

(a) oskarżony rozumie znaczenie i konsekwencje przyznania się do winy;

(b) przyznanie się oskarżonego jest dobrowolne i czy zostało poprzedzone wystarczającymi konsultacjami z obrońcą; i

(c) przyznanie się do winy ma oparcie w okolicznościach faktycznych sprawy zawartych w:

(i) opisie zarzutów oskarżenia przedstawionych przez Prokuratora i przyznanych przez oskarżonego;

(ii) wszelkich materiałach przedstawionych przez Prokuratora uzupełniających zarzuty oskarżenia i uznanych przez oskarżonego; i

(iii) wszelkich innych dowodach, takich jak zeznania świadków, przedstawionych przez Prokuratora lub oskarżonego.

4.

Jeżeli w opinii Izby Orzekającej interes wymiaru sprawiedliwości, a w szczególności interes pokrzywdzonych, wymaga pełniejszego przedstawienia okoliczności sprawy, Izba Orzekająca może:

(a) zwrócić się do Prokuratora o przedstawienie dodatkowych dowodów, łącznie z zeznaniami świadków; lub

(b) zarządzić dalsze prowadzenie rozprawy w trybie zwyczajnym określonym niniejszym statutem. W takim przypadku uznaje przyznanie się do winy za niebyłe i sprawę może przekazać innej Izbie Orzekającej.

Artykuł 67

Prawa oskarżonego

1.

Przy rozstrzyganiu każdego zarzutu oskarżenia, z uwzględnieniem postanowień niniejszego statutu, oskarżony ma prawo do publicznego, rzetelnego i bezstronnego procesu oraz, na zasadach pełnej równości, do co najmniej następujących gwarancji:

(a) niezwłocznego otrzymania w języku, którym oskarżony włada i który w pełni rozumie, szczegółowej informacji o rodzaju, przyczynach i treści zarzutu;

(b) dysponowania odpowiednim czasem i warunkami do przygotowania obrony, jak również swobodnego i poufnego porozumiewania się z obrońcą ustanowionym przez oskarżonego;

(c) rozprawy bez nieuzasadnionej zwłoki;

(d) z zastrzeżeniem artykułu 63 ustęp 2, obecności na rozprawie, bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę; do otrzymania informacji, jeżeli oskarżony nie posiada obrońcy, o istnieniu powyższego uprawnienia oraz posiadania obrońcy wyznaczonego przez Trybunał w każdym przypadku, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, bez ponoszenia kosztów obrony, jeżeli oskarżony nie posiada wystarczających środków na ich pokrycie;

(e) przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia i zapewnienia obecności i przesłuchania świadków obrony na tych samych warunkach, co świadków oskarżenia. Oskarżony ma również prawo do wskazywania podstaw wyłączenia odpowiedzialności karnej i przedstawiania dowodów dopuszczalnych na podstawie niniejszego statutu;

(f) korzystania z bezpłatnej pomocy kompetentnego tłumacza i uzyskiwania tłumaczeń niezbędnych dla zapewnienia rzetelności, jeżeli jakiekolwiek czynności procesowe nie są dokonywane w języku, którym oskarżony włada i który w pełni rozumie, lub dokumenty przedstawione Trybunałowi nie są sporządzone w takim języku;

(g) ochrony przed przymusem zeznawania przeciwko sobie lub przyznania się do winy; prawo do milczenia, przy czym milczenie nie może być brane pod uwagę przy orzekaniu o winie lub niewinności oskarżonego;

(h) składania niezaprzysiężonych oświadczeń ustnych lub pisemnych na swoją obronę; i

(i) ochrony przed nałożeniem na niego ciężaru dowodu oraz obowiązku odpowiedzi na twierdzenia oskarżenia.

Artykuł 68

Ochrona pokrzywdzonych i świadków oraz ich udział w postępowaniu

1.

Trybunał podejmuje stosowne środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa, dobrego stanu fizycznego i psychicznego, godności i prywatności pokrzywdzonych i świadków. Podejmując powyższe środki, Trybunał bierze pod uwagę wszystkie odpowiednie okoliczności, włącznie z wiekiem, płcią (gender) w rozumieniu artykułu 7 ustęp 3, stanem zdrowia, charakterem zbrodni, zwłaszcza, ale nie tylko, gdy dotyczy ona przemocy seksualnej lub związanej z płcią (gender) lub przemocy wobec dzieci. Prokurator podejmuje powyższe środki w szczególności w postępowaniu przygotowawczym w sprawach o takie zbrodnie. Podjęte środki nie mogą być niezgodne z prawami oskarżonego ani naruszać jego praw i wymogów rzetelnej i bezstronnej rozprawy.

2.

Jako wyjątek od zasady jawności rozprawy przewidzianej w artykule 67, Izby Trybunału mogą, w celu ochrony pokrzywdzonych i świadków lub oskarżonego, prowadzić część postępowania in camera lub zezwolić na przedstawienie dowodów przy użyciu przekazu elektronicznego lub innych specjalnych środków. Środki takie stosuje się w szczególności w odniesieniu do ofiar przemocy seksualnej lub dziecka występującego w charakterze pokrzywdzonego lub świadka, chyba że Trybunał zarządzi inaczej, mając na względzie wszystkie okoliczności sprawy, a w szczególności zapatrywania pokrzywdzonego lub świadka.

3.

W przypadku gdy zostały naruszone osobiste interesy pokrzywdzonych, Trybunał zezwala na przedstawienie i wzięcie pod uwagę zapatrywań i obaw pokrzywdzonych na takim etapie postępowania, jaki Trybunał uzna za stosowny, oraz w sposób, który nie narusza praw oskarżonego i wymagań rzetelnej i bezstronnej rozprawy. Takie zapatrywania i obawy pokrzywdzonych mogą być przedstawione przez ich pełnomocnika, jeżeli Trybunał uzna to za właściwe, zgodnie z Regułami Procesowymi i Dowodowymi.

Artykuł 69

Dowody

2.

Na rozprawie świadek składa zeznania osobiście, z wyjątkiem sytuacji przewidzianych w artykule 68 lub w Regułach Procesowych i Dowodowych. Trybunał może również zezwolić na składanie viva voce (ustnych) lub nagranych zeznań świadka za pomocą techniki video lub aparatury utrwalającej dźwięk, jak również na przedstawienie dokumentów i zapisków, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego statutu i zgodnie z Regułami Procesowymi i Dowodowymi. Zastosowane środki nie mogą być niezgodne z prawami oskarżonego ani ich naruszać.

Artykuł 70

Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości

1.

Trybunał jest właściwy w sprawach o następujące przestępstwa umyślne przeciwko sprawowanemu przezeń wymiarowi sprawiedliwości:

(a) składanie fałszywych zeznań, mimo obowiązku mówienia prawdy przewidzianego w artykule 69 ustęp 1;

(b) przedstawianie dowodów, co do których strona ma świadomość, że są nieprawdziwe lub sfałszowane;

(c) przekupstwo świadka, przeszkadzanie lub ingerowanie w stawiennictwo lub składanie zeznań przez świadka, branie odwetu na świadku za złożenie zeznań oraz niszczenie dowodów, ingerowanie w ich treść lub utrudnianie ich gromadzenia;

(d) utrudnianie pracy, zastraszanie lub przekupstwo urzędnika Trybunału w celu zmuszenia lub nakłonienia go do niewykonywania lub niewłaściwego wykonywania jego obowiązków;

(e) branie odwetu na urzędniku Trybunału z powodu obowiązków wykonywanych przez tego lub innego urzędnika;

(f) domaganie się wręczenia lub przyjęcie łapówki przez urzędnika Trybunału w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych.

4.

(a) Każde Państwo-Strona rozszerza katalog przestępstw przeciwko integralności własnego wymiaru sprawiedliwości o przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości wymienione w niniejszym artykule popełnione na jego terytorium lub przez jego obywatela.

(b) Na wniosek Trybunału Państwo-Strona przekazuje sprawę swoim właściwym organom w celu przeprowadzenia postępowania karnego. Organy te zobowiązane są rozpatrzyć sprawę z należytą starannością i przeznaczyć wystarczające środki na skuteczne prowadzenie postępowania w tej sprawie.

Artykuł 71

Kary za niewłaściwe zachowanie przed Trybunałem

Artykuł 72

Ochrona informacji dotyczących bezpieczeństwa narodowego

1.

Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się w każdym przypadku, gdy ujawnienie informacji lub dokumentów państwowych mogłoby, w opinii państwa, naruszać interesy jego bezpieczeństwa narodowego. Przypadki te obejmują sytuacje wchodzące w zakres artykułu 56 ustęp 2 i 3, artykułu 61 ustęp 3, artykułu 64 ustęp 3, artykułu 67 ustęp 2, artykułu 68 ustęp 6, artykułu 87 ustęp 6 i artykułu 93, jak również inne, które mają miejsce na innych etapach postępowania, a w których może dojść do takiego ujawnienia.

5.

Jeżeli państwo uważa, że ujawnienie informacji mogłoby naruszać interesy jego bezpieczeństwa narodowego, to działając w porozumieniu z Prokuratorem, obroną, Izbą Przygotowawczą lub Izbą Orzekającą, podejmuje ono wszelkie rozsądne kroki w celu załatwienia sprawy na drodze współpracy. Kroki te mogą obejmować:

(a) zmianę lub sprecyzowanie wniosku;

(b) określenie przez Trybunał przydatności wymaganej informacji lub dowodu, lub stwierdzenie, czy dowód, choć uznany za przydatny, mógłby zostać uzyskany lub został uzyskany ze źródła innego niż to państwo;

(c) uzyskanie informacji lub dowodu z innego źródła lub w innej formie; lub

(d) porozumienie co do warunków, na których pomoc mogłaby zostać udzielona, włącznie między innymi z przedstawieniem streszczeń lub zmian redakcyjnych, ograniczeniem zakresu ujawnienia, prowadzeniem postępowania in camera lub ex parte oraz zastosowaniem innych środków ochronnych dozwolonych na podstawie niniejszego statutu i Reguł Procesowych i Dowodowych.

6.

Jeżeli podjęto wszelkie rozsądne kroki w celu załatwienia sprawy na drodze współpracy i jeżeli państwo uważa, że nie istnieją środki lub warunki, po spełnieniu których informacja lub dokument mogłyby zostać wydane lub ujawnione bez naruszenia interesów jego bezpieczeństwa narodowego, to zawiadamia o tym Prokuratora lub Trybunał, podając wyraźne powody swojej decyzji, chyba że wyraźny opis tych powodów sam w sobie spowodowałby naruszenie interesów bezpieczeństwa narodowego tego państwa.

7.

W następnej kolejności, jeżeli Trybunał stwierdzi, że dowód ma znaczenie dla sprawy i jego uzyskanie jest konieczne dla ustalenia winy lub niewinności oskarżonego, może podjąć następujące działania:

(a) jeżeli żądanie ujawnienia informacji lub dokumentu oparte jest na wniosku o współpracę złożonym na podstawie części IX lub w warunkach opisanych w ustępie 2, a państwo powołuje się na podstawę odmowy współpracy wskazaną w artykule 93 ustęp 4:

(i) Trybunał może, przed podjęciem decyzji określonej w ustępie 7 (a) (ii), domagać się przeprowadzenia dalszych konsultacji w celu rozważenia opinii państwa, co może obejmować, tam gdzie jest to właściwe, posiedzenie in camera lub ex parte;

(ii) Jeżeli Trybunał uzna, że powołując się na podstawę odmowy współpracy wskazaną w artykule 93 ustęp 4 w okolicznościach danej sprawy państwo, do którego zwrócono się o współpracę, nie wykonuje swoich zobowiązań określonych niniejszym statutem, Trybunał może przekazać sprawę do rozstrzygnięcia zgodnie z artykułem 87 ustęp 7, wskazując powody swojej decyzji; i

(iii) Trybunał może przy rozpoznawaniu sprawy oskarżonego wyciągnąć wnioski odnośnie do istnienia lub nieistnienia faktu, jakie w danych okolicznościach uzna za właściwe; albo

(b) w innych okolicznościach:

(i) zarządzić ujawnienie; lub

(ii) w zakresie, w jakim nie zarządził ujawnienia, wyciągnąć wnioski przy rozpoznaniu sprawy oskarżonego odnośnie do istnienia lub nieistnienia faktu, jakie w danych okolicznościach uzna za właściwe.

Artykuł 73

Informacje lub dokumenty pochodzące od stron trzecich

Jeżeli Trybunał zwróci się do Państwa-Strony o przekazanie dokumentu lub informacji, które znajdują się w jego posiadaniu lub nad którymi państwo to sprawuje pieczę lub kontrolę, a które zostały przekazane temu państwu w zaufaniu przez inne państwo, organizację międzyrządową lub międzynarodową, Państwo to powinno postarać się o wyrażenie zgody przez podmiot przekazujący na ujawnienie takiego dokumentu lub informacji. Jeżeli podmiotem przekazującym jest Państwo-Strona, wówczas albo wyraża ono zgodę na ujawnienie informacji lub dokumentu, albo wraz z Trybunałem podejmuje kroki w celu rozstrzygnięcia kwestii ujawnienia, na podstawie postanowień artykułu 72. Jeżeli podmiotem przekazującym nie jest Państwo-Strona i podmiot ten odmawia zgody na ujawnienie, państwo, do którego Trybunał zwrócił się o wydanie dokumentu lub informacji, zawiadamia Trybunał, że nie może przekazać wymaganego dokumentu lub informacji z powodu istniejącego wobec podmiotu przekazującego zobowiązania do zachowania tajemnicy.

Artykuł 74

Wymogi dotyczące orzekania

Artykuł 75

Naprawienie szkody wyrządzonej pokrzywdzonym

Artykuł 76

Orzekanie o karze

CZĘŚĆ VII.

KARY

Artykuł 77

Katalog kar

Artykuł 78

Zasady wymiaru kary

CZĘŚĆ VIII.

KONTROLA ODWOŁAWCZA I WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

Artykuł 81

Odwołanie od orzeczenia uniewinniającego lub skazującego albo orzeczenia o karze

1.

Orzeczenie wydane na podstawie artykułu 74 może zostać zaskarżone zgodnie z Regułami Procesowymi i Dowodowymi w następujący sposób:

(a) Prokurator może zaskarżyć orzeczenie w oparciu o którąkolwiek z następujących przyczyn odwoławczych:

(i) obraza przepisów postępowania,

(ii) błąd w ustaleniach faktycznych lub

(iii) obraza przepisów prawa;

(b) Skazany lub Prokurator w imieniu skazanego mogą zaskarżyć orzeczenie w oparciu o którąkolwiek z następujących przyczyn odwoławczych:

(i) obraza przepisów postępowania,

(ii) błąd w ustaleniach faktycznych,

(iii) obraza przepisów prawa, lub

(iv) jakakolwiek inna okoliczność naruszająca rzetelność i wiarygodność postępowania lub orzeczenia.

2.

(a) Orzeczenie o karze może zostać zaskarżone zgodnie z Regułami Procesowymi i Dowodowymi przez Prokuratora lub skazanego ze względu na niewspółmierność kary w stosunku do zbrodni.

(b) Jeżeli rozpatrując odwołanie od orzeczenia o karze Trybunał stwierdzi, że zachodzą podstawy do uchylenia orzeczenia skazującego w całości lub w części, może wezwać Prokuratora i skazanego do przedstawienia przyczyn odwoławczych wskazanych w artykule 81 ustęp 1 (a) lub (b) i może wydać orzeczenie w kwestii skazania zgodnie z artykułem 83.

(c) Trybunał postępuje w taki sam sposób, jeżeli podczas rozpatrywania odwołania jedynie od orzeczenia skazującego stwierdzi istnienie podstaw do zmniejszenia wymiaru kary na podstawie ustępu 2 (a).

3.

(a) O ile Izba Orzekająca nie postanowi inaczej, w czasie rozpoznawania odwołania skazany pozostaje w areszcie.

(b) Jeżeli czas przebywania skazanego w areszcie przekracza wymiar kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec niego, zarządza się jego zwolnienie, z wyjątkiem sytuacji, kiedy Prokurator również zaskarżył orzeczenie i kiedy zwolnienie skazanego może być uzależnione od spełnienia warunków określonych poniżej w punkcie (c).

(c) W razie uniewinnienia, oskarżonego zwalnia się natychmiast, z zastrzeżeniem następujących postanowień:

(i) w wyjątkowych okolicznościach, mając na względzie, inter alia, realne ryzyko ucieczki, ciężar zarzucanego przestępstwa i prawdopodobieństwo uwzględnienia wniesionego odwołania, Izba Orzekająca na wniosek Prokuratora może utrzymać tymczasowe aresztowanie wobec oskarżonego w czasie postępowania odwoławczego;

(ii) od postanowienia Izby Orzekającej wydanego na podstawie punktu (c)(i) przysługuje odwołanie zgodnie z Regułami Procesowymi i Dowodowymi.

Artykuł 82

Odwołanie od innych decyzji

1.

Stosownie do Reguł Procesowych i Dowodowych stronom przysługuje odwołanie od następujących decyzji:

(a) decyzji w sprawie jurysdykcji lub dopuszczalności;

(b) decyzji o zwolnieniu lub odmowie zwolnienia z aresztu osoby, przeciwko której prowadzone jest postępowanie przygotowawcze;

(c) decyzji Izby Przygotowawczej o podjęciu działania z urzędu na podstawie artykułu 56 ustęp 3;

(d) decyzji dotyczącej kwestii, która mogłaby w istotny sposób wpłynąć na rzetelny i sprawny przebieg postępowania lub wynik rozprawy i której natychmiastowe rozstrzygnięcie przez Izbę Odwoławczą może, w opinii Izby Przygotowawczej lub Izby Orzekającej, znacznie przyspieszyć postępowanie.

Artykuł 83

Postępowanie odwoławcze

2.

Jeżeli Izba Odwoławcza stwierdzi, że zaskarżone postępowanie było nierzetelne w stopniu zagrażającym wiarygodności orzeczenia o winie lub karze lub zaskarżone orzeczenie o winie lub karze było poważnie dotknięte błędem w ustaleniach faktycznych, obrazą prawa lub obrazą przepisów postępowania, Izba Odwoławcza może:

(a) uchylić lub zmienić orzeczenie lub wymiar kary; lub

(b) przekazać sprawę do ponownego rozpoznania innej Izbie Orzekającej.

W tym celu Izba Odwoławcza może zwrócić się do poprzednio orzekającej Izby Orzekającej o dokonanie odpowiednich ustaleń faktycznych i przekazanie ich Izbie Odwoławczej lub może samodzielnie przeprowadzić dowody w celu dokonania odpowiednich ustaleń. W razie zaskarżenia orzeczenia lub wymiaru kary wyłącznie przez skazanego lub Prokuratora działającego na korzyść skazanego, orzeczenie to lub wymiar kary nie mogą być zmienione na niekorzyść skazanego.

Artykuł 84

Wznowienie postępowania

1.

Skazany, a w razie jego śmierci, jego małżonek, dzieci, rodzice lub jakakolwiek osoba żyjąca w chwili śmierci oskarżonego, która otrzymała od oskarżonego wyraźne, pisemne polecenie złożenia takiej skargi, lub Prokurator, działając w imieniu skazanego, mogą zwrócić się do Izby Odwoławczej o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem skazującym lub wymierzającym karę w oparciu o następujące podstawy:

(a) został ujawniony nowy dowód, który:

(i) nie był dostępny w czasie rozprawy, a jego braku wówczas nie można przypisać w całości ani w części stronie składającej wniosek; i

(ii) jest na tyle istotny, że gdyby przeprowadzono go na poprzedniej rozprawie, to prawdopodobnie spowodowałby wydanie odmiennego orzeczenia;

(b) wyszło na jaw, że dowody o zasadniczym znaczeniu na rozprawie, od których uzależnione było skazanie, były nieprawdziwe, sfałszowane lub sfabrykowane;

(c) jeden lub więcej sędziów, którzy brali udział w wydaniu orzeczenia skazującego lub w zatwierdzaniu zarzutów oskarżenia, dopuściło się w tej sprawie rażącego zaniedbania lub rażącego naruszenia obowiązków na tyle poważnego, że uzasadniało ono usunięcie tego sędziego lub tych sędziów ze stanowiska na podstawie artykułu 46.

Artykuł 85

Odszkodowanie za aresztowanie i skazanie

CZĘŚĆ IX.

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I POMOC PRAWNA

Artykuł 87

Wnioski o współpracę: postanowienia ogólne

1.

(a) Trybunał jest władny zwracać się do Państw-Stron z wnioskami o współpracę. Wnioski są przekazywane drogą dyplomatyczną lub w jakikolwiek inny odpowiedni sposób, który może zostać wskazany przez każde Państwo-Stronę przy ratyfikowaniu, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu do niniejszego statutu.

Późniejsze zmiany wskazanych sposobów przekazywania wniosków są dokonywane przez każde Państwo-Stronę w trybie przewidzianym w Regułach Procesowych i Dowodowych.

(b) Z zastrzeżeniem postanowień punktu (a), tam gdzie jest to właściwe, wnioski mogą być także przekazywane za pośrednictwem Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej lub innej właściwej organizacji regionalnej.

4.

W związku z każdym wnioskiem o pomoc prawną złożonym na podstawie części IX, Trybunał może przedsięwziąć takie środki, łącznie ze środkami odnoszącymi się do ochrony informacji, jakie będą konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz dobrego stanu fizycznego i psychicznego pokrzywdzonych, potencjalnych świadków i ich rodzin. Trybunał może domagać się, aby informacje udostępniane na podstawie części IX były przekazywane i traktowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo oraz dobry stan fizyczny i psychiczny pokrzywdzonych, potencjalnych świadków i ich rodzin.

5.

(a) Trybunał może zwrócić się z prośbą do państwa niebędącego stroną niniejszego statutu o udzielenie pomocy prawnej na podstawie niniejszej części w oparciu o porozumienie ad hoc, umowę zawartą z tym państwem lub na innej właściwej podstawie.

(b) Jeżeli państwo niebędące stroną niniejszego statutu, które zawarło porozumienie ad hoc lub umowę z Trybunałem, nie dopełnia obowiązku współpracy przewidzianego w zawartym porozumieniu lub umowie, Trybunał może zawiadomić o tym Zgromadzenie Państw-Stron lub Radę Bezpieczeństwa, w przypadku gdy ta przedstawiła sprawę Trybunałowi.

Artykuł 89

Dostarczanie osób Trybunałowi

2.

Gdy osoba poszukiwana w celu dostarczenia podnosi przed sądem krajowym zarzut na podstawie zasady ne bis in idem, o której mowa w artykule 20, Państwo wezwane niezwłocznie konsultuje się z Trybunałem w celu ustalenia, czy zostało wydane odpowiednie orzeczenie w sprawie dopuszczalności. Jeżeli sprawa została uznana za dopuszczalną, Państwo wezwane kontynuuje wykonanie wniosku. Jeżeli postępowanie w sprawie dopuszczalności jest w toku, Państwo wezwane może odroczyć wykonanie wniosku o dostarczenie osoby do czasu wydania przez Trybunał orzeczenia w sprawie dopuszczalności.

3.

(a) Państwo-Strona zezwala, zgodnie ze swoim ustawodawstwem wewnętrznym, na przewiezienie przez jego terytorium osoby dostarczanej Trybunałowi przez inne państwo, chyba że przewiezienie to utrudniałoby lub opóźniało dostarczenie.

(b) Wniosek Trybunału o tranzyt przekazywany jest zgodnie z artykułem 87. Wniosek o tranzyt powinien zawierać:

(i) określenie osoby przewożonej;

(ii) krótkie przedstawienie stanu faktycznego sprawy i jego kwalifikacji prawnej;

(iii) nakaz aresztowania i dostarczenia.

(c) W czasie tranzytu osoba przewożona pozostaje pozbawiona wolności.

(d) Zezwolenie nie jest wymagane, gdy osoba jest przewożona drogą lotniczą bez przewidywanego lądowania na terytorium państwa tranzytowego.

(e) Jeżeli nastąpi nieprzewidziane lądowanie na terytorium państwa tranzytowego, państwo to może domagać się od Trybunału wniosku o tranzyt, o którym mowa w punkcie (b). Państwo tranzytowe stosuje areszt wobec osoby przewożonej do czasu otrzymania wniosku o tranzyt i wykonania przewozu. Aresztowanie dla celów przedstawionych w niniejszym punkcie nie może trwać dłużej niż 96 godzin od momentu nieprzewidzianego lądowania, chyba że w tym czasie zostanie dostarczony wniosek.

Artykuł 90

Zbieg wniosków

2.

W przypadku gdy państwo, które złożyło wniosek ekstradycyjny, jest jednocześnie Państwem-Stroną niniejszego statutu, Państwo wezwane daje pierwszeństwo wnioskowi zgłoszonemu przez Trybunał, jeżeli:

(a) Trybunał zgodnie z artykułem 18 lub 19 orzekł, że sprawa, w związku z którą żąda dostarczenia osoby, jest dopuszczalna i, stwierdzając tę dopuszczalność, wziął pod uwagę postępowanie karne prowadzone przez Państwo wzywające w związku z jego wnioskiem o ekstradycję lub

(b) Trybunał wydał orzeczenie, o którym mowa w punkcie (a), zgodnie z zawiadomieniem otrzymanym od Państwa wezwanego na podstawie ustępu 1.

6.

W przypadkach, do których ma zastosowanie ustęp 4, przy czym na Państwie wezwanym ciąży zobowiązanie o charakterze międzynarodowym do wydania osoby w drodze ekstradycji do Państwa wzywającego, które nie jest stroną niniejszego statutu, Państwo wezwane podejmuje decyzję o dostarczeniu osoby Trybunałowi bądź ekstradycji do Państwa wzywającego. Przy podejmowaniu tej decyzji Państwo wezwane bierze pod uwagę wszystkie stosowne okoliczności, w tym między innymi:

(a) daty wniosków;

(b) interesy Państwa wzywającego, w tym - jeżeli dotyczy tego Państwa - kwestię, czy zbrodnia została popełniona na jego terytorium, oraz obywatelstwo pokrzywdzonych i osoby poszukiwanej; i

(c) możliwość późniejszego dostarczenia osoby pomiędzy Trybunałem a Państwem wzywającym.

7.

Gdy Państwo-Strona, które otrzymało wniosek Trybunału o dostarczenie określonej osoby, otrzymało też wniosek innego państwa o ekstradycję tej samej osoby z powodu innego czynu niż ten, który wypełnia znamiona zbrodni, w związku z którą Trybunał domaga się dostarczenia tej osoby:

(a) jeżeli Państwo wezwane nie jest związane zobowiązaniem o charakterze międzynarodowym do wydania tej osoby w drodze ekstradycji do Państwa wzywającego, daje pierwszeństwo wnioskowi Trybunału;

(b) jeżeli Państwo wezwane jest związane zobowiązaniem o charakterze międzynarodowym do wydania tej osoby w drodze ekstradycji do Państwa wzywającego, decyduje według swego uznania o dostarczeniu osoby Trybunałowi bądź ekstradycji do Państwa wzywającego. Podejmując tę decyzję, Państwo wezwane bierze pod uwagę wszystkie stosowne okoliczności sprawy, włącznie, ale nie tylko z tymi, o których mowa w ustępie 6, zwracając szczególną uwagę na charakter i ciężar zarzucanych czynów.

Artykuł 91

Treść wniosku o aresztowanie i dostarczenie

2.

W przypadku wniosku o aresztowanie i dostarczenie osoby, wobec której został wydany nakaz aresztowania przez Izbę Przygotowawczą na podstawie artykułu 58, wniosek powinien zawierać lub być poparty przez:

(a) informacje zawierające opis osoby poszukiwanej, w sposób pozwalający na jej identyfikację, oraz informacje dotyczące jej przypuszczalnego miejsca pobytu;

(b) kopię nakazu aresztowania;

(c) dokumenty, oświadczenia oraz informacje, które mogą być konieczne dla spełnienia wymagań procedury dostarczania przewidzianej w Państwie wezwanym, z zastrzeżeniem, że wymagania te nie powinny być bardziej uciążliwe niż te, które stosuje się do wniosków ekstradycyjnych na podstawie traktatów lub porozumień pomiędzy Państwem wezwanym i innymi państwami, oraz powinny być, na ile to możliwe, mniej uciążliwe, biorąc pod uwagę odmienny charakter Trybunału.

3.

W przypadku wniosku o aresztowanie i dostarczenie osoby skazanej, wniosek powinien zawierać lub być poparty przez:

(a) kopię nakazu aresztowania tej osoby;

(b) kopię orzeczenia skazującego;

(c) informację wykazującą, iż osoba poszukiwana jest osobą, o której mowa w orzeczeniu skazującym;

(d) kopię orzeczenia o karze, jeżeli wobec osoby poszukiwanej orzeczono karę, w przypadku zaś orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności, zaświadczenie stwierdzające okres odbytej kary i okres kary pozostałej do odbycia.

Artykuł 92

Tymczasowe aresztowanie

2.

Wniosek o tymczasowe aresztowanie przekazywany jest za pośrednictwem jakiegokolwiek środka umożliwiającego przenoszenie treści w formie pisemnej i powinien zawierać:

(a) informacje zawierające opis osoby poszukiwanej, w sposób pozwalający na jej identyfikację, oraz informacje dotyczące jej przypuszczalnego miejsca pobytu;

(b) zwięzłe wskazanie zbrodni, z powodu których osoba jest poszukiwana, oraz faktów składających się na ich opis, w tym - w miarę możliwości - datę oraz miejsce popełnienia zbrodni;

(c) stwierdzenie istnienia nakazu aresztowania lub orzeczenia skazującego osobę poszukiwaną; i

(d) oświadczenie, iż wniosek o dostarczenie osoby poszukiwanej zostanie przekazany.

3.

Osoba, wobec której zastosowano tymczasowe aresztowanie, może zostać zwolniona, jeżeli Państwo wezwane nie otrzyma wniosku o dostarczenie oraz załączonych dokumentów wymienionych w artykule 91 w terminie przewidzianym w Regułach Procesowych i Dowodowych. Jednakże taka osoba może się zgodzić na dostarczenie jej Trybunałowi przed upływem tego terminu, jeżeli pozwala na to prawo Państwa wezwanego. W takim przypadku Państwo wezwane dostarcza tę osobę Trybunałowi w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł 93

Inne formy współpracy

1.

Państwa-Strony zgodnie z postanowieniami niniejszej części oraz na podstawie przepisów prawa krajowego wykonują wnioski Trybunału o następującą pomoc prawną w związku z postępowaniem karnym:

(a) ustalenie tożsamości i miejsca pobytu osób oraz miejsca przechowywania przedmiotów;

(b) przeprowadzenie dowodów, w tym zeznań pod przysięgą, oraz przedstawienie dowodów, w tym opinii biegłych i sprawozdań, niezbędnych dla Trybunału;

(c) przesłuchiwanie osób, przeciwko którym toczy się postępowanie karne;

(d) doręczanie dokumentów, w tym dokumentów sądowych;

(e) ułatwianie osobom dobrowolnego stawienia się przed Trybunałem w charakterze świadków lub biegłych;

(f) czasowe przekazywanie osób, przewidziane w ustępie 7;

(g) oględziny miejsc i terenów, w tym ekshumacje, oraz oględziny miejsc pochówku;

(h) przeprowadzanie przeszukania i zajęcia;

(i) dostarczanie akt i dokumentów, w tym akt i dokumentów urzędowych;

(j) ochrona pokrzywdzonych i świadków oraz zabezpieczanie dowodów;

(k) identyfikacja, odnalezienie i zabezpieczenie lub zajęcie korzyści, majątku i aktywów oraz narzędzi przestępstwa dla celów ewentualnego przepadku, jednakże bez uszczerbku dla nabytych w dobrej wierze praw osób trzecich; i

(l) jakikolwiek inny rodzaj pomocy, który nie jest zabroniony przez prawo Państwa wezwanego, a którego celem jest ułatwienie ścigania i osądzenia zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału.

3.

Jeżeli wykonanie pomocy prawnej określonej we wniosku przedłożonym na podstawie ustępu 1 jest zabronione w Państwie wezwanym na podstawie powszechnie obowiązujących fundamentalnych zasad prawnych, Państwo wezwane niezwłocznie konsultuje się z Trybunałem w celu rozstrzygnięcia tej kwestii. W czasie konsultacji należy rozważyć, czy pomoc prawna może zostać wykonana w inny sposób lub pod pewnymi warunkami. Jeżeli po odbyciu konsultacji kwestii tej nie można rozstrzygnąć, Trybunał zmienia wniosek w zakresie, w jakim jest to konieczne.

7.

(a) Trybunał może żądać czasowego przekazania osoby pozbawionej wolności w celu dokonania identyfikacji lub przesłuchania lub uzyskania innej pomocy. Osoba ta może zostać przekazana po spełnieniu następujących warunków:

(i) osoba ta dobrowolnie i świadomie wyraziła zgodę na przekazanie; i

(ii) Państwo wezwane zgadza się na przekazanie na warunkach uzgodnionych przez to Państwo i Trybunał.

(b) Osoba przekazana pozostaje pozbawiona wolności. Kiedy cele przekazania zostały osiągnięte, Trybunał niezwłocznie odsyła osobę przekazaną Państwu wezwanemu.

8.

(a) Trybunał zapewnia poufność otrzymanych dokumentów i informacji, chyba że przemawiają przeciwko temu względy postępowania przygotowawczego bądź innego postępowania wskazane we wniosku.

(b) W razie konieczności Państwo wezwane może przekazać Prokuratorowi dokumenty lub informacje z zastrzeżeniem poufności. W takim przypadku Prokurator może wykorzystać przekazane informacje i dokumenty jedynie w celu uzyskania nowych dowodów.

(c) Państwo wezwane może z własnej inicjatywy lub na wniosek Prokuratora wyrazić zgodę na ujawnienie tych dokumentów lub informacji. W takim przypadku mogą być one użyte jako dowody w sprawie zgodnie z postanowieniami części V i VI oraz Regułami Procesowymi i Dowodowymi.

9.

(a) (i) W razie otrzymania przez Państwo-Stronę konkurencyjnych wniosków, innych niż o dostarczenie lub ekstradycję, od Trybunału i innego państwa działającego na podstawie zobowiązania międzynarodowego Państwo-Strona dokłada wszelkich starań, aby, w konsultacji z Trybunałem i innym państwem, wykonać oba wnioski, w razie konieczności poprzez odroczenie wykonania jednego z wniosków lub wykonanie jednego z nich pod pewnymi warunkami.

(ii) W razie niepowodzenia powyższego, konkurencyjne wnioski zostają rozpatrzone zgodnie z zasadami określonymi w artykule 90.

(b) Jeżeli jednak wniosek Trybunału dotyczy informacji, przedmiotów lub osób pozostających pod kontrolą państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej na mocy umowy międzynarodowej, Państwo wezwane informuje o tym Trybunał, który kieruje swój wniosek do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej.

10.

(a) Trybunał może, na wniosek Państwa-Strony prowadzącego postępowanie przygotowawcze lub sądowe z powodu czynu, który stanowi zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału lub który stanowi poważne przestępstwo według prawa Państwa wzywającego, współpracować z Państwem wzywającym i udzielić mu pomocy prawnej.

(b) (i) Pomoc przewidziana w punkcie (a) obejmuje, inter alia:

a. przekazanie oświadczeń, dokumentów lub innego rodzaju dowodów zgromadzonych w trakcie postępowania przygotowawczego lub rozprawy prowadzonej przez Trybunał; i

b. przesłuchanie osoby aresztowanej na mocy postanowienia Trybunału.

(ii) W przypadku pomocy udzielanej na podstawie punktu (b)(i)a.:

a. jeżeli dokumenty lub dowody innego rodzaju zostały zgromadzone przy pomocy Państwa, takie przekazanie wymaga zgody tego Państwa;

b. jeżeli oświadczenia, dokumenty i innego rodzaju dowody zostały dostarczone przez świadka lub biegłego, przekazanie podlega postanowieniom artykułu 68.

(c) Trybunał może na warunkach określonych w niniejszym ustępie udzielić pomocy prawnej przewidzianej w niniejszym ustępie państwu, które nie jest Stroną niniejszego statutu.

Artykuł 94

Odroczenie wykonania wniosku ze względu na toczące się postępowanie przygotowawcze

1.

Jeżeli niezwłoczne wykonanie wniosku mogłoby zakłócać prowadzone postępowanie karne w innej sprawie niż ta, do której odnosi się wniosek, Państwo wezwane może odroczyć wykonanie wniosku na czas uzgodniony z Trybunałem. Jednakże odroczenie nie może trwać dłużej, niż jest to konieczne do zakończenia wspomnianego postępowania karnego w Państwie wezwanym. Przed podjęciem decyzji o odroczeniu Państwo wezwane rozważa, czy pomoc nie może być udzielona niezwłocznie pod pewnymi warunkami.

Artykuł 96

Treść wniosku o udzielenie innych form pomocy na podstawie artykułu 93

2.

Wniosek powinien, tam gdzie ma to zastosowanie, zawierać lub być poparty przez:

(a) zwięzłe przedstawienie celu, jakiemu ma służyć wniosek i żądana pomoc, włącznie ze wskazaniem podstawy prawnej i uzasadnieniem wniosku;

(b) możliwie szczegółową informację o miejscu pobytu lub tożsamości osoby lub miejsca, które mają być odnalezione lub których tożsamość ma być ustalona w celu udzielenia żądanej pomocy;

(c) zwięzłe przedstawienie faktów leżących u podstaw wniosku;

(d) powody i szczegóły procedur i wymogów, które mają być zastosowane;

(e) takie informacje, które mogą być wymagane na podstawie prawa Państwa wezwanego w celu wykonania wniosku; i

(f) wszelkie inne informacje istotne dla udzielenia żądanej pomocy.

Artykuł 97

Konsultacje

Jeżeli Państwo-Strona otrzyma na podstawie niniejszej części wniosek, który stwarza problemy mogące utrudnić lub uniemożliwić jego wykonanie, Państwo to niezwłocznie konsultuje się z Trybunałem w celu rozwiązania tej kwestii. Problemy te mogą obejmować, inter alia:

(a) brak informacji wystarczających do wykonania wniosku;

(b) w przypadku wniosku o dostarczenie, fakt, że pomimo dołożenia wszelkich starań nie można ustalić miejsca pobytu osoby poszukiwanej albo że w wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdzono, iż osoba zlokalizowana w Państwie wezwanym ponad wszelką wątpliwość nie jest osobą wskazaną we wniosku; lub

(c) fakt, że wykonanie wniosku w jego aktualnej formie wymagałoby od Państwa wezwanego naruszenia istniejących zobowiązań traktatowych zaciągniętych wobec innego państwa.

Artykuł 98

Współpraca w odniesieniu do uchylenia immunitetu i zgody na dostarczenie

Artykuł 99

Wykonanie wniosków na podstawie artykułu 93 i 96

4.

Z zastrzeżeniem postanowień innych artykułów niniejszej części, jeżeli jest to konieczne dla skutecznego wykonania wniosku, który może zostać wykonany bez zastosowania środków przymusu, w tym w szczególności dobrowolnego przesłuchania osoby lub przeprowadzenia dowodu z osoby nawet bez obecności organów Państwa wezwanego, jeżeli jest to niezbędne dla wykonania wniosku, albo oględzin terenu publicznego lub innego miejsca publicznego. Prokurator może wykonać taki wniosek bezpośrednio na terytorium Państwa w sposób następujący:

(a) jeżeli wezwane Państwo-Strona jest państwem, wobec którego istnieje podejrzenie, że na jego terytorium została popełniona zbrodnia i orzeczono o dopuszczalności zgodnie z artykułem 18 lub 19, Prokurator może bezpośrednio wykonać taki wniosek po przeprowadzeniu wszelkich możliwych konsultacji z wezwanym Państwem-Stroną;

(b) w innych przypadkach Prokurator może wykonać taki wniosek po przeprowadzeniu konsultacji z wezwanym Państwem-Stroną i po uwzględnieniu wszystkich rozsądnych warunków i uwag przedstawionych przez to Państwo-Stronę. Jeżeli Państwo-Strona napotyka trudności z wykonaniem wniosku zgodnie z niniejszym punktem, niezwłocznie konsultuje się z Trybunałem w celu rozwiązania tej kwestii.

Artykuł 100

Koszty

1.

Zwykłe koszty związane z wykonaniem wniosków na terytorium Państwa wezwanego ponosi to Państwo, z wyjątkiem następujących kosztów, które ponosi Trybunał:

(a) koszty związane z podróżą i zapewnieniem bezpieczeństwa świadkom i biegłym lub przekazaniem osoby pozbawionej wolności na podstawie artykułu 93;

(b) koszty tłumaczenia i przepisywania;

(c) koszty podróży i utrzymania sędziów, Prokuratora, zastępców Prokuratora, Sekretarza, zastępcy Sekretarza i personelu każdego organu Trybunału;

(d) koszty opinii lub raportu biegłego sporządzonych na żądanie Trybunału;

(e) koszty związane z transportem osoby dostarczanej do Trybunału przez Państwo, na terytorium którego ona przebywała; i

(f) po uzgodnieniu - wszelkie nadzwyczajne koszty spowodowane wykonaniem wniosku.

Artykuł 101

Zasada specjalności

CZĘŚĆ X.

WYKONANIE

Artykuł 103

Rola państw w wykonywaniu kary pozbawienia wolności

2.

(a) Państwo wykonania zawiadamia Trybunał o wszelkich okolicznościach, włącznie z wystąpieniem jakichkolwiek warunków uzgodnionych na podstawie ustępu 1, które mogłyby istotnie rzutować na warunki i długość pozbawienia wolności. Trybunał powinien zostać poinformowany z co najmniej 45-dniowym wyprzedzeniem o wszelkich tego typu znanych lub przewidywanych okolicznościach. W tym czasie Państwo wykonania nie podejmuje żadnych kroków, które mogłyby naruszyć jego zobowiązania wynikające z artykułu 110.

(b) Jeżeli Trybunał nie może przystać na warunki określone w punkcie (a), zawiadamia Państwo wykonania i postępuje zgodnie z artykułem 104 ustęp 1.

3.

Trybunał, wyznaczając w granicach swobodnego uznania państwo w oparciu o ustęp 1, bierze pod uwagę następujące okoliczności:

(a) zasadę, że Państwa-Strony powinny dzielić odpowiedzialność za wykonanie kary pozbawienia wolności, zgodnie z zasadą słusznego podziału przewidzianą w Regułach Procesowych i Dowodowych;

(b) stosowanie szeroko akceptowanych standardów międzynarodowego prawa traktatowego regulujących traktowanie więźniów;

(c) opinię osoby skazanej;

(d) obywatelstwo osoby skazanej;

(e) wszelkie inne czynniki dotyczące okoliczności zbrodni, osoby skazanej oraz efektywnego wykonania kary, które mogą mieć znaczenie dla wyznaczenia Państwa wykonania.

Artykuł 106

Nadzorowanie wykonania kary i warunków pozbawienia wolności

Artykuł 107

Przekazanie osoby po odbyciu kary

Artykuł 108

Ograniczenie ścigania lub karania za inne przestępstwa

Artykuł 109

Wykonywanie orzeczeń grzywny i przepadku

Artykuł 110

Zmniejszenie wymiaru kary

4.

Dokonując oceny na podstawie ustępu 3, Trybunał może zmniejszyć wymiar kary, jeżeli stwierdzi, że zachodzi przynajmniej jedna z następujących okoliczności:

(a) wcześnie wyrażona i podtrzymywana chęć współpracy osoby z Trybunałem w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych;

(b) dobrowolna pomoc osoby w umożliwieniu wykonania wyroków i orzeczeń Trybunału w innych sprawach, a w szczególności pomoc w zlokalizowaniu przedmiotów objętych orzeczeniami grzywny, przepadku lub naprawienia szkody, które mogą być spożytkowane dla dobra pokrzywdzonych; lub

(c) inne czynniki wskazujące na wyraźną i znaczącą zmianę okoliczności usprawiedliwiającą zmniejszenie wymiaru kary przewidziane w Regułach Procesowych i Dowodowych.

Artykuł 111

Ucieczka

Jeżeli osoba skazana zbiegnie z więzienia i opuści Państwo wykonania, państwo to może, po przeprowadzeniu konsultacji z Trybunałem, złożyć wniosek o wydanie tej osoby przez państwo, w którym się ona znajduje, na podstawie istniejących porozumień dwustronnych lub wielostronnych, lub może zwrócić się do Trybunału o wystąpienie z wnioskiem o dostarczenie osoby na podstawie części IX. Trybunał może wskazać, aby osoba została przekazana państwu, w którym odbywała karę, lub innemu państwu wyznaczonemu przez Trybunał.

CZĘŚĆ XI.

ZGROMADZENIE PAŃSTW-STRON

Artykuł 112

Zgromadzenie Państw-Stron

2.

Zgromadzenie Państw-Stron:

(a) rozpatruje i przyjmuje zalecenia Komisji Przygotowawczej;

(b) sprawuje nadzór nad Prezydium, Prokuratorem oraz Sekretarzem w zakresie administracji Trybunału;

(c) rozpatruje sprawozdania z działalności Biura utworzonego na podstawie ustępu 3 oraz podejmuje w związku z tym odpowiednie działania;

(d) rozpatruje oraz uchwala budżet Trybunału;

(e) decyduje zgodnie z artykułem 36 o zmianie liczby sędziów;

(f) rozpatruje zgodnie z artykułem 87 ustęp 5 i 7 kwestie dotyczące braku współpracy;

(g) pełni inne funkcje stosownie do postanowień niniejszego statutu oraz Reguł Procesowych i Dowodowych.

3.

(a) Zgromadzenie Państw-Stron posiada Biuro składające się z Prezesa, dwóch wiceprezesów oraz 18 członków wybieranych przez Zgromadzenie na trzyletnią kadencję.

(b) Biuro ma charakter reprezentatywny, biorąc pod uwagę w szczególności sprawiedliwy podział geograficzny oraz odpowiednią reprezentację światowych systemów prawnych.

(c) Biuro odbywa posiedzenia tak często, jak to jest konieczne, ale nie rzadziej niż raz na rok. Biuro wspomaga Zgromadzenie Państw-Stron w wykonywaniu jego obowiązków.

7.

Każde Państwo-Strona posiada jeden głos. Należy czynić wszelkie wysiłki w celu podejmowania decyzji przez Zgromadzenie i Biuro w drodze konsensusu. Jeżeli konsensusu nie można osiągnąć, to z wyjątkiem, kiedy statut nie stanowi inaczej:

(a) decyzje dotyczące kwestii merytorycznych muszą zostać podjęte przez większość dwóch trzecich obecnych i głosujących Państw-Stron, z tym zastrzeżeniem, że bezwzględna większość Państw-Stron stanowi quorum,

(b) decyzje dotyczące spraw proceduralnych są podejmowane zwykłą większością obecnych i głosujących Państw-Stron.

CZĘŚĆ XII.

SPRAWY FINANSOWE

Artykuł 115

Fundusze Trybunału oraz Zgromadzenia Państw-Stron

Wydatki Trybunału i Zgromadzenia Państw-Stron, w tym Biura i organów pomocniczych, przewidziane w budżecie przyjętym przez Zgromadzenie Państw-Stron, pokrywane są z następujących źródeł:

(a) ustalonych składek wpłacanych przez Państwa-Strony;

(b) funduszy przydzielonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych, po uzyskaniu zgody Zgromadzenia Ogólnego, w szczególności w związku z wydatkami spowodowanymi przedstawieniem spraw Trybunałowi przez Radę Bezpieczeństwa.

CZĘŚĆ XIII.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 119

Rozstrzyganie sporów

2.

Każdy inny spór pomiędzy dwoma lub więcej Państwami-Stronami dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszego statutu, o ile nie został rozstrzygnięty w ciągu trzech miesięcy w drodze negocjacji, jest przedstawiany Zgromadzeniu Państw-Stron. Zgromadzenie może starać się rozstrzygnąć spór bądź też przyjąć zalecenia co do dalszych sposobów rozstrzygnięcia sporu, w tym skierowania sprawy do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, stosownie do postanowień statutu tego Trybunału.

Artykuł 121

Poprawki

Artykuł 122

Poprawki dotyczące postanowień o charakterze instytucjonalnym

1.

Poprawki do postanowień niniejszego statutu mających wyłącznie instytucjonalny charakter, to jest: artykułu 35, artykułu 36 ustępy 8 i 9, artykułu 37, artykułu 38, artykułu 39 ustęp 1 (dwa pierwsze zdania), 2 i 4, artykułu 42 ustępy 4-9, artykułu 43 ustępy 2 i 3 oraz artykułu 44, 46, 47 i 49 mogą być zgłoszone w każdej chwili, niezależnie od artykułu 121 ustęp 1, przez każde Państwo-Stronę. Tekst proponowanej poprawki przedstawia się Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych lub innej osobie upoważnionej przez Zgromadzenie Państw-Stron, która niezwłocznie komunikuje zgłoszoną poprawkę wszystkim Państwom-Stronom oraz innym uczestnikom Zgromadzenia Państw-Stron.

Artykuł 123

Rewizja statutu

Artykuł 124

Postanowienia przejściowe

Niezależnie od artykułu 12 ustępy 1 i 2 każde państwo, stając się stroną niniejszego statutu, może oświadczyć, że przez okres siedmiu lat od wejścia w życie niniejszego statutu w stosunku do tego państwa państwo to nie uznaje jurysdykcji Trybunału w odniesieniu do kategorii zbrodni wymienionych w artykule 8, jeżeli istnieje podejrzenie, że zbrodnia została popełniona przez jego obywateli lub na jego terytorium. Oświadczenie złożone na podstawie niniejszego artykułu może zostać w każdej chwili cofnięte. Postanowienia niniejszego artykułu podlegają rewizji na Konferencji Rewizyjnej zwołanej na podstawie artykułu 123 ustęp 1.

Artykuł 125

Podpisanie, ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie

Artykuł 126

Wejście w życie

Artykuł 127

Wypowiedzenie

2.

Wypowiedzenie nie zwalnia państwa z jego zobowiązań wynikających z niniejszego statutu, kiedy było ono jego Stroną, w tym zobowiązań finansowych. Wypowiedzenie nie narusza obowiązku współpracy z Trybunałem w związku z prowadzonymi śledztwami oraz postępowaniami, w odniesieniu do których Państwo składające wypowiedzenie było zobowiązane współpracować oraz które zostały wszczęte przed datą, w której wypowiedzenie stało się skuteczne, jak również nie stoi na przeszkodzie rozpatrywaniu sprawy, która była już przez Trybunał rozpatrywana przed datą, w której wypowiedzenie stało się skuteczne.

Na dowód czego niżej podpisani, należycie w tym celu upoważnieni przez swoje Rządy, podpisali niniejszy statut.

Sporządzono w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

Po zapoznaniu się z powyższym statutem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- został on uznany za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

- jest on przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony wraz z następującą deklaracją: "W odniesieniu do artykułu 87 ustęp 2 statutu Rzeczpospolita Polska oświadcza, że wnioski o współpracę składane przez Trybunał oraz załączone dokumenty sporządzane będą w języku polskim.",

- będzie on niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 9 października 2001 r.

Identyfikator:	Dz.U.2003.78.708
Rodzaj:	Umowa międzynarodowa
Tytuł:	Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzym.1998.07.17.
Data aktu:	17/07/1998
Data ogłoszenia:	09/05/2003
Data wejścia w życie:	01/07/2002

Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzym.1998.07.17.

RZYMSKI STATUT MIĘDZYNARODOWEGO TRYBUNAŁU KARNEGO

sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

CZĘŚĆ I.

UTWORZENIE TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ II.

JURYSDYKCJA, DOPUSZCZALNOŚĆ ORAZ PRAWO WŁAŚCIWE

CZĘŚĆ III.

OGÓLNE ZASADY PRAWA KARNEGO

CZĘŚĆ IV.

SKŁAD I ORGANIZACJA TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ V.

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

CZĘŚĆ VI.

ROZPRAWA

CZĘŚĆ VII.

KARY

CZĘŚĆ VIII.

KONTROLA ODWOŁAWCZA I WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

CZĘŚĆ IX.

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I POMOC PRAWNA

CZĘŚĆ X.

WYKONANIE

CZĘŚĆ XI.

ZGROMADZENIE PAŃSTW-STRON

CZĘŚĆ XII.

SPRAWY FINANSOWE

CZĘŚĆ XIII.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Zmiany w prawie

Rząd przyjął projekt ustawy likwidującej Centralną Informację Emerytalną

Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - opublikowana

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia opublikowana

Będzie elektroniczna dokumentacja w zakresie urodzeń i zgonów

Będą zmiany w wydawaniu wiz dla zagranicznych studentów

Sejm zdecydował: Kandydat do pracy dostanie informację o wynagrodzeniu i innych świadczeniach

Dz.U.2003.78.708

Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzym.1998.07.17.

RZYMSKI STATUT MIĘDZYNARODOWEGO TRYBUNAŁU KARNEGO sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

CZĘŚĆ I. UTWORZENIE TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ II. JURYSDYKCJA, DOPUSZCZALNOŚĆ ORAZ PRAWO WŁAŚCIWE

CZĘŚĆ III. OGÓLNE ZASADY PRAWA KARNEGO

CZĘŚĆ IV. SKŁAD I ORGANIZACJA TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ V. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

CZĘŚĆ VI. ROZPRAWA

CZĘŚĆ VII. KARY

CZĘŚĆ VIII. KONTROLA ODWOŁAWCZA I WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

CZĘŚĆ IX. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I POMOC PRAWNA

CZĘŚĆ X. WYKONANIE

CZĘŚĆ XI. ZGROMADZENIE PAŃSTW-STRON

CZĘŚĆ XII. SPRAWY FINANSOWE

CZĘŚĆ XIII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Zmiany w prawie

Dz.U.2003.78.708

RZYMSKI STATUT MIĘDZYNARODOWEGO TRYBUNAŁU KARNEGO

sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

CZĘŚĆ I.

UTWORZENIE TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ II.

JURYSDYKCJA, DOPUSZCZALNOŚĆ ORAZ PRAWO WŁAŚCIWE

CZĘŚĆ III.

OGÓLNE ZASADY PRAWA KARNEGO

CZĘŚĆ IV.

SKŁAD I ORGANIZACJA TRYBUNAŁU

CZĘŚĆ V.

POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE

CZĘŚĆ VI.

ROZPRAWA

CZĘŚĆ VII.

KARY

CZĘŚĆ VIII.

KONTROLA ODWOŁAWCZA I WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

CZĘŚĆ IX.

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I POMOC PRAWNA

CZĘŚĆ X.

WYKONANIE

CZĘŚĆ XI.

ZGROMADZENIE PAŃSTW-STRON

CZĘŚĆ XII.

SPRAWY FINANSOWE

CZĘŚĆ XIII.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE