united kingdom
ukraine

Szczegółowe zasady i tryb kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalna kontrola zaświadczeń lekarskich.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 27 lipca 1999 r.
w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

Na podstawie art. 68 ust. 2 ustawy dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636) zarządza się, co następuje:
§  1.  [Obowiązki płatników składek]
1. 
Kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny dokonują płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.
2. 
Do obowiązków płatnika składek należy także kontrola formalna zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy.
§  2.  [Zakres kontroli formalnej zaświadczeń lekarskich]
Kontrola formalna zaświadczeń lekarskich polega na sprawdzeniu, czy zaświadczenie:
1)
nie zostało sfałszowane,
2)
zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich.
§  3.  [Działania podejmowane w razie podejrzenia sfałszowania zaświadczenia lekarskiego]
Jeżeli w wyniku kontroli, o której mowa w § 2 pkt 1, zachodzi podejrzenie, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, płatnik składek występuje do lekarza leczącego o wyjaśnienie sprawy.
§  4.  [Działania podejmowane w razie podejrzenia wydania zaświadczenia lekarskiego niezgodnie z przepisami]
W razie podejrzenia, że zaświadczenie lekarskie wydane zostało niezgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, płatnik składek występuje o wyjaśnienie sprawy do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
§  5.  [Zakres kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby]
1. 
Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:
1)
nie wykonuje pracy zarobkowej,
2)
nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
2. 
Kontrolą, o której mowa w ust. 1, obejmuje się również ubezpieczonych zwolnionych od pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych albo o zwalczaniu gruźlicy.
§  6.  [Zakres kontroli prawidłowości wykorzystywania przez ubezpieczonych zwolnień lekarskich od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem]
Kontrola prawidłowości wykorzystywania przez ubezpieczonych zwolnień lekarskich od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny polega na ustaleniu, czy:
1)
ubezpieczony nie wykonuje pracy zarobkowej,
2)
ubezpieczony nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem,
3)
poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę; nie dotyczy to sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.
§  7.  [Terminy kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy]
Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy powinna być dokonywana w miarę potrzeby, bez ustalania z góry stałych jej terminów, a nasilana szczególnie w okresach, w których występuje zwiększona absencja z powodu choroby lub sprawowania opieki.
§  8.  [Upoważnienie do kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy]
Osobie kontrolującej prawidłowość wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy płatnik składek wystawia imienne upoważnienie, które uprawnia do wykonywania kontroli również w miejscu zamieszkania, miejscu czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej. Wzór upoważnienia stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§  9.  [Protokół kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy]
W razie stwierdzenia w trakcie kontroli okoliczności, o których mowa w § 5 i 6, osoba kontrolująca sporządza protokół, w którym podaje, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Protokół należy przedłożyć ubezpieczonemu w celu wniesienia przez niego uwag. Wzór protokołu stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  10.  [Rozstrzyganie wątpliwości dotyczących zgodności wykorzystania zwolnienia lekarskiego od pracy z jego celem]
Wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie od pracy wykorzystywane było niezgodnie z jego celem, rozstrzyga właściwa jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, uzyskując w miarę potrzeby opinię lekarza leczącego, i wydaje w razie sporu decyzję, od której przysługują środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach.
§  11.  [Stosowanie przepisów przez terenowe jednostki organizacyjne ZUS]
Przepisy rozporządzenia stosują odpowiednio terenowe jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
§  12.  [Derogacja]
Traci moc zarządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 30 grudnia 1974 r. w sprawie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy (Monitor Polski Nr 42, poz. 263).
§  13.  [Wejście w życie]
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 1999 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WZÓR

................... dnia..............

..............................

(nazwa i adres pracodawcy)

UPOWAŻNIENIE

Na podstawie art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o

świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie

choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636) upoważniam

niniejszym Pana(ią)..........................................

do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania

przez ubezpieczonych zwolnień lekarskich od pracy.

Upoważnienie jest ważne od dnia.......................... r.

łącznie z legitymacją pracowniczą nr..................... lub

dokumentem tożsamości nr ........................ wydanym dnia

......................

.....................

(podpis pracodawcy)

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR

...............................

(nazwa i adres zakładu pracy)

(pieczątka)

PROTOKÓŁ

kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od

pracy, przeprowadzonej w dniu................................

godz............................

przez........................................................

I. Dane dotyczące osoby kontrolowanej:

1. Nazwisko i imię......................................

2. Nr PESEL.............................................

3. Miejsce zamieszkania.................................

4. Miejsce pracy........................................

5. Okres orzeczonej niezdolności do pracy

od..............do.............

6. Numer zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy

.....................................................

7. Nazwisko i imię lekarza, który wydał zaświadczenie o

czasowej niezdolności do pracy.......................

.....................................................

II. Ustalenia osób przeprowadzających kontrolę:

........................................................

........................................................

........................................................

.............................

(podpis(y) kontrolera(ów)

III. Ewentualne zastrzeżenia osoby kontrolowanej lub

domowników:

........................................................

........................................................

........................................................

.....................

(podpis)

UWAGA: Protokół sporządza się tylko w przypadku stwierdzenia, że ubezpieczony niewłaściwie wykorzystywał zwolnienie lekarskie od pracy.

Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. Nr 65, poz. 743).

Zmiany w prawie

Rząd przyjął projekt ustawy likwidującej Centralną Informację Emerytalną

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy, który umożliwi użytkownikom aplikacji mObywatel dostęp do danych o prognozowanej emeryturze – poinformowało we wtorek Ministerstwo Cyfryzacji. Projekt zakłada też uchylenie ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej.

Grażyna J. Leśniak 20.05.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - opublikowana

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.05.2025
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia opublikowana

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.05.2025
Będzie elektroniczna dokumentacja w zakresie urodzeń i zgonów

Rząd zamierza uregulować zagadnienia związane z funkcjonowaniem lekarza koronera właściwego do stwierdzania zgonu osoby, gdy trudno jest wskazać lekarza leczącego, który byłby zobowiązany do stwierdzenia zgonu lub konieczności dokonania czynności i ustaleń związanych ze zgonem, wymagających specjalistycznej wiedzy. Chce też wprowadzić spójne systemowo regulacje odnoszące się do karty zgonu, karty urodzenia oraz karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu.

Grażyna J. Leśniak 12.05.2025
Będą zmiany w wydawaniu wiz dla zagranicznych studentów

Ustawa reformuje system wydawania wizy krajowej dla studentów oraz system wydawania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Zgodnie z regulacją, każdy cudzoziemiec – obywatel państwa trzeciego, który chce rozpocząć studia w Polsce - będzie musiał podczas rekrutacji przedstawić dokument poświadczający znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie, co najmniej na poziomie B2.

kk/pap 10.05.2025
Sejm zdecydował: Kandydat do pracy dostanie informację o wynagrodzeniu i innych świadczeniach

Osoba ubiegająca się o pracę będzie musiała otrzymać informację o wysokości wynagrodzenia, ale także innych świadczeniach związanych z pracą - zarówno tych pieniężnych, jak i niepieniężnych. Ogłoszenie o naborze i nazwy stanowisk mają być neutralne pod względem płci, a sam proces rekrutacyjny - przebiegać w sposób niedyskryminujący - zdecydował w piątek Sejm uchwalając nowelizację Kodeksu pracy. Teraz ustawa trafi do Senatu.

Grażyna J. Leśniak 09.05.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1999.65.743

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe zasady i tryb kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalna kontrola zaświadczeń lekarskich.
Data aktu: 27/07/1999
Data ogłoszenia: 09/08/1999
Data wejścia w życie: 01/09/1999