Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OŚWIATY I WYCHOWANIA
z dnia 24 sierpnia 1982 r.
w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.

Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 3, poz. 19 i Nr 25, poz. 187) zarządza się, co następuje:
§  1.
Kwalifikacje do nauczania w szkołach w zakresie wykształcenia posiada osoba, która ukończyła szkołę wyższą lub inną szkołę i ma przygotowanie pedagogiczne albo ukończyła szkołę kształcącą nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego zajmowania zgodnie z przepisami rozporządzenia są to wystarczające kwalifikacje.
§  2.
1.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w przedszkolach i innych placówkach przedszkolnych posiada osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku pedagogika przedszkolna lub studium wychowania przedszkolnego.
2.
Kwalifikacje, o których mowa w ust. 1, posiada również osoba, która:
1)
ma kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych lub średnich i ukończyła studium pedagogiczne z zakresu wychowania przedszkolnego albo
2)
uzyskała co najmniej świadectwo dojrzałości oraz ukończyła studium pedagogiczne z zakresu wychowania przedszkolnego.
§  3.
1.
Kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych ma osoba, która ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym albo studia wyższe bez tego przygotowania i studium pedagogiczne.
2.
W terminie do dnia 31 sierpnia 1990 r. kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych można uzyskać również przez uzyskanie świadectwa dojrzałości i ukończenie studium pedagogicznego.
§  4.
Kwalifikacje do nauczania w liceach ogólnokształcących posiada osoba, która w zakresie specjalności odpowiadającej jednemu z przedmiotów nauczania w liceum ukończyła:
1)
studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym i posiada tytuł zawodowy magistra albo
2)
studia wyższe bez przygotowania pedagogicznego i posiada tytuł zawodowy magistra oraz ukończyła studium pedagogiczne.
§  5.
1.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów pedagogicznych w studiach wychowania przedszkolnego posiada osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku pedagogika lub psychologia i ma tytuł zawodowy magistra oraz odbyła co najmniej trzyletnią praktykę w przedszkolu lub w innej placówce przedszkolnej.
2.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów zawodowych oraz do prowadzenia zajęć praktycznych w pedagogicznych studiach technicznych posiada osoba, która ma kwalifikacje do nauczania tych przedmiotów w szkołach zawodowych.
§  6.
1.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów pedagogicznych w pedagogicznych studiach technicznych posiada osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku pedagogika lub psychologia i ma tytuł zawodowy magistra oraz odbyła co najmniej trzyletnią praktykę pedagogiczną w szkole zawodowej lub ogólnokształcącej.
2.
Kwalifikacje do nauczania metodyki praktycznego nauczania zawodu w szkołach, o których mowa w ust. 1, posiada osoba, która ukończyła studia wyższe odpowiedniego kierunku oraz odbyła co najmniej dwuletnią praktykę pedagogiczną w szkołach zawodowych odpowiedniego rodzaju.
§  7.
1.
Kwalifikacje do nauczania praktycznej nauki zawodu danej specjalności w szkołach zawodowych posiada osoba, która w zakresie tej specjalności ukończyła:
1)
pedagogiczne studium techniczne albo
2)
technikum lub liceum zawodowe i uzyskała świadectwo dojrzałości oraz ukończyła studium pedagogiczne, albo
3)
studia wyższe oraz studium pedagogiczne,

a ponadto posiada co najmniej 2-letnią praktykę zawodową nienauczycielską odpowiadającą nauczanej specjalności oraz kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

2.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów zawodowych w szkołach zawodowych posiada osoba, która:
1)
ukończyła studia wyższe odpowiedniego kierunku albo
2)
posiada świadectwo uznane za równorzędne w celach kwalifikacyjnych

oraz ukończyła kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli studia te nie obejmowały przygotowania pedagogicznego, warunkiem uzyskania kwalifikacji jest ukończenie studium pedagogicznego.

3.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów ogólnokształcących w szkołach zawodowych posiada osoba, która ma kwalifikacje do nauczania w liceach ogólnokształcących.
4.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów zawodowych w zasadniczych szkołach zawodowych posiada również osoba, która ukończyła pedagogiczne studium techniczne lub studium nauczycielskie odpowiedniej specjalności, a ponadto kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
5.
Kwalifikacje do nauczania w szkołach zawodowych przedmiotów zawodowych nie objętych programem szkół wyższych lub szkół kształcących nauczycieli posiada osoba, która uzyskała świadectwo dojrzałości albo dyplom mistrzowski w danej specjalności (przygotowanie równorzędne), a ponadto ukończyła studium pedagogiczne oraz kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
§  8.
Kwalifikacje do nauczania w szkołach specjalnych (podstawowych, liceach ogólnokształcących i zawodowych) posiada osoba mająca kwalifikacje do nauczania odpowiednio w szkołach podstawowych, liceach ogólnokształcących i zawodowych, a ponadto przygotowanie pedagogiczne o kierunku pedagogika specjalna albo ukończyła studia wyższe w szkole kształcącej nauczycieli o kierunku pedagogika specjalna.
§  9.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w przedszkolach specjalnych posiada osoba, która ma kwalifikacje określone w § 2, a ponadto ukończyła studium pedagogiczne z zakresu pedagogika specjalna albo ma kwalifikacje do nauczania w szkołach specjalnych i ukończyła studium pedagogiczne z zakresu wychowania przedszkolnego.
§  10.
1.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych specjalnych, leczniczo-wychowawczych i leczniczo-opiekuńczych lub resocjalizacyjnych posiada osoba mająca kwalifikacje określone w § 8 i 9.
2.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w domach dziecka, internatach, w domach wczasów dziecięcych lub w pogotowiach opiekuńczych dla dzieci i młodzieży posiada osoba, która ma kwalifikacje do nauczania w szkołach podstawowych lub średnich i ukończyła studium pedagogiczne z zakresu opieki nad dzieckiem.
3.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w placówkach, o których mowa w ust. 2, posiada również osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku pedagogika.
4.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w internatach posiada również osoba, która ma kwalifikacje do nauczania w szkole, przy której prowadzony jest internat.
5.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w domach dziecka z dziećmi w wieku od 3 do 5 lat posiada również osoba, która ma kwalifikacje określone w § 2.
§  11.
1.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć w placówkach wychowania pozaszkolnego i zajęć pozalekcyjnych w szkołach w zakresie danej specjalności posiada osoba, która:
1)
ma kwalifikacje do nauczania w liceach ogólnokształcących lub w szkołach zawodowych albo
2)
ukończyła średnią szkołę zawodową i uzyskała świadectwo dojrzałości, a ponadto ukończyła studium pedagogiczne w odpowiednim zakresie.
2.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczych w ogrodach jordanowskich, placach gier i zabaw, posiada również osoba, która ma kwalifikacje określone w § 2.
§  12.
1.
Kwalifikacje do nauczania przysposobienia obronnego w szkołach ponadpodstawowych, z zastrzeżeniem ust. 2, posiada osoba, która:
1)
ukończyła studia wyższe i ma tytuł zawodowy magistra w specjalności przygotowującej do nauczania tego przedmiotu albo
2)
ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym i ma tytuł podchorążego rezerwy, albo
3)
ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym i studium pedagogiczne z zakresu przygotowania obronnego, albo
4)
uzyskała świadectwo dojrzałości i ma stopień wojskowy oficera rezerwy, a ponadto ukończyła studium pedagogiczne w zakresie przysposobienia obronnego.
2.
Kwalifikacje do nauczania przysposobienia obronnego w szkołach podstawowych i zasadniczych szkołach zawodowych posiada osoba, która:
1)
ma kwalifikacje określone w ust. 1 albo
2)
ukończyła studia wyższe z przygotowaniem pedagogicznym i w ramach tych studiów odbyła szkolenie wojskowe lub obronne, albo
3)
uzyskała świadectwo dojrzałości oraz stopień wojskowy chorążego rezerwy lub podoficera rezerwy i ukończyła studium pedagogiczne w zakresie przysposobienia obronnego, albo
4)
uzyskała świadectwo dojrzałości i ukończyła studium pedagogiczne w zakresie przysposobienia obronnego.
§  13.
1.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych posiada osoba, która ukończyła studia wyższe o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne i posiada tytuł zawodowy magistra albo ukończyła studia wyższe o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa, posiada tytuł zawodowy magistra oraz ukończyła studium pedagogiczne.
2.
Kwalifikacje do zajęć bibliotekarskich w szkołach posiada również osoba, która ma kwalifikacje do nauczania w danej szkole, a ponadto ukończyła studium podyplomowe o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa albo studium pedagogiczne z zakresu bibliotekarstwa.
3.
Kwalifikacje do prowadzenia zajęć bibliotekarskich w szkole podstawowej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej, w placówce wychowania pozaszkolnego posiada również osoba, która ukończyła liceum bibliotekarskie lub policealne studium bibliotekarskie.
4.
Kwalifikacje do pracy w bibliotece pedagogicznej posiada osoba, która ukończyła wyższe studia o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa oraz posiada tytuł zawodowy magistra albo ukończyła studium podyplomowe o kierunku bibliotekoznawstwo i informacja naukowa ze specjalnością biblioteki szkolne i pedagogiczne.
§  14.
1.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów artystycznych lub do prowadzenia zajęć artystycznych w szkołach posiada osoba, która ukończyła wyższą szkołę artystyczną o kierunku pedagogicznym odpowiadającą danemu przedmiotowi artystycznemu lub zajęciom artystycznym albo inne wyższe studia artystyczne i studium pedagogiczne.
2.
Kwalifikacje do nauczania przedmiotów artystycznych lub do prowadzenia zajęć artystycznych w szkołach, o których mowa w § 2, 5, 9 i 10, posiada również osoba, która
1)
uzyskała świadectwo dojrzałości w szkole artystycznej o kierunku nauczycielskim albo
2)
uzyskała świadectwo dojrzałości w innej szkole artystycznej oraz ukończyła studium pedagogiczne.
§  15.
Warunki zdrowotne do wykonywania zawodu nauczycielskiego spełnia osoba, która przed podjęciem pracy przedstawi zaświadczenie społecznego zakładu służby zdrowia, stwierdzające posiadanie warunków fizycznych i zdrowotnych umożliwiających prawidłowe wykonywanie pracy nauczycielskiej.
§  16.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1982.29.206

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli oraz określenie szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia.
Data aktu: 24/08/1982
Data ogłoszenia: 28/09/1982
Data wejścia w życie: 28/09/1982