Organizacja statystyki państwowej.

USTAWA
z dnia 15 lutego 1962 r.
o organizacji statystyki państwowej.

Art.  1. 1

1.
Organami administracji państwowej w zakresie statystyki, zwanymi dalej "organami statystyki państwowej", są:
1)
Główny Urząd Statystyczny,
2)
wojewódzkie urzędy statystyczne,
3)
(skreślony).
2.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z Ministrem Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska może utworzyć w miastach liczących powyżej 50 tys. mieszkańców miejskie urzędy statystyczne.
3.
Wojewódzkie i miejskie urzędy statystyczne, zwane dalej "terenowymi organami statystyki państwowej", podlegają Głównemu Urzędowi Statystycznemu.
Art.  2.
1.
Główny Urząd Statystyczny jest centralnym organem administracji państwowej w zakresie statystyki.
2.
Główny Urząd Statystyczny działa przy Radzie Ministrów i podlega nadzorowi Prezesa Rady Ministrów.
Art.  3.
1.
Na czele Głównego Urzędu Statystycznego stoi Prezes Urzędu.
2.
Prezesa oraz wiceprezesów Głównego Urzędu Statystycznego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.
Art.  4.
1.
Do zakresu działania Głównego Urzędu Statystycznego należy:
1)
prowadzenie badań statystycznych, dotyczących życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego oraz postępu technicznego, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania zadań określonych w narodowych planach gospodarczych oraz opracowywanie i ogłaszanie wyników badań statystycznych, z uwzględnieniem ich analizy ekonomicznej,
2)
przeprowadzanie spisów powszechnych,
3)
organizowanie jednolitego systemu sprawozdawczości statystycznej w całej gospodarce narodowej, koordynowanie i sprawowanie nadzoru nad sprawozdawczością statystyczną, prowadzoną przez organy administracji państwowej, instytucje państwowe, organizacje spółdzielcze, związkowe i społeczne (zwane w dalszym ciągu "instytucjami społecznymi") oraz przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstwa prywatne,
4)
zbieranie, opracowywanie i ogłaszanie wyników badań statystycznych w zakresie statystyki międzynarodowej,
5)
udział w pracach organizacji międzynarodowych w dziedzinie statystyki,
6)
prowadzenie badań naukowych w zakresie metodologii statystyki, metod analizy ekonomicznej wyników badań statystycznych, organizacji i techniki prac statystycznych oraz ogłaszanie wyników tych badań,
7)
opracowywanie projektów państwowych wieloletnich i rocznych planów mechanizacji ewidencji i sprawozdawczości statystycznej, koordynacja zagadnień mechanizacji prac statystycznych i ewidencyjnych na maszynach licząco-analitycznych oraz kontrola wykorzystania tych maszyn przez wszystkich użytkowników,
8)
współpraca w ustalaniu programów nauczania statystyki w szkołach średnich i wyższych,
9)
upowszechnianie wiedzy o statystyce.
2.
Główny Urząd Statystyczny współdziała z zainteresowanymi organami administracji państwowej w zakresie usprawnienia sprawozdawczości, a w szczególności w opracowaniu wzorcowej dokumentacji stosowanej w jednostkach gospodarki uspołecznionej dla celów ewidencji i sprawozdawczości. Zakres i tryb współdziałania określi Prezes Rady Ministrów.
Art.  5.
1.
Przy Prezesie Głównego Urzędu Statystycznego działa Naukowa Rada Statystyczna jako organ doradczy i opiniodawczy w sprawach teorii statystyki oraz organizacji i techniki prac statystycznych.
2.
Organizację, skład i sposób powoływania członków Naukowej Rady Statystycznej oraz jej zakres działania określi statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów.
Art.  6.
1.
Dyrektorów wojewódzkich urzędów statystycznych oraz miejskich urzędów statystycznych w miastach wyłączonych z województw powołuje i odwołuje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa).
2.
Kierowników miejskich urzędów statystycznych w miastach liczących powyżej 100.000 mieszkańców oraz inspektoratów statystycznych powołuje i odwołuje dyrektor wojewódzkiego urzędu statystycznego w porozumieniu z prezydium właściwej powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej i za zgodą Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
3.
Pozostałych pracowników wojewódzkiego (miejskiego) urzędu statystycznego i inspektoratów statystycznych powołuje i odwołuje dyrektor wojewódzkiego (miejskiego w mieście wyłączonym z województwa) urzędu statystycznego.
Art.  7.

Do terenowych organów statystyki państwowej należą zadania z zakresu spraw wymienionych w art. 4, przekazane do właściwości tych organów w programach badań statystycznych, planach opracowań statystycznych oraz w innych przepisach i instrukcjach wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Art.  8.
1.
Ogólny zakres badań statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego ustala Rada Ministrów.
2.
Rada Ministrów zatwierdza co roku program badań statystycznych, prowadzonych przez organy statystyki państwowej. Projekt programu opracowuje Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, po porozumieniu z zainteresowanymi ministrami i prezydiami wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw).
3.
W ramach rocznego programu badań statystycznych Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ustala co roku szczegółowy plan opracowań statystycznych, prowadzonych przez organy statystyki państwowej.
4.
Prezes Rady Ministrów na wniosek zainteresowanego ministra, zgłoszony po porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, może wyrazić zgodę na wprowadzenie doraźnej sprawozdawczości statystycznej nie objętej corocznym programem badań i rocznym planem opracowań statystycznych.
Art.  9.

Przeprowadzanie spisów powszechnych następuje na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów.

Art.  10.

Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia zakres obowiązków osób prywatnych, wezwanych do udzielania informacji dla spisów powszechnych i innych badań statystycznych.

Art.  11.
1.
Główny Urząd Statystyczny zapewni zainteresowanym naczelnym organom administracji państwowej uzyskanie we właściwym czasie wyników badań statystycznych objętych planem opracowań statystycznych.
2.
Organy statystyki państwowej zapewnią terenowym organom administracji państwowej uzyskanie we właściwym czasie wyników badań statystycznych, objętych planem opracowań statystycznych, dotyczących zarówno danego terenu, jak i wyników badań ogólnopaństwowych, mających znaczenie dla działalności organów terenowych. Tryb udzielania tych danych statystycznych określi Prezes Rady Ministrów.
Art.  12.
1.
Organy administracji państwowej, instytucje państwowe i społeczne oraz przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstwa prywatne obowiązane są sporządzać sprawozdania statystyczne według instrukcji wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a w zakresie statystyki finansów instytucji państwowych i społecznych oraz przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstw prywatnych - według instrukcji wydanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w porozumieniu z Ministrem Finansów.
2.
Obowiązki w zakresie statystyki dotyczącej budżetu Państwa oraz instytucji finansowych regulują przepisy wydane przez Ministra Finansów w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.
Art.  13.
1.
W zakresie niezbędnym dla potrzeb własnej działalności organy administracji państwowej, instytucje państwowe i społeczne oraz jednostki nadzorujące działalność przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej mogą prowadzić badania statystyczne i związaną z tymi badaniami sprawozdawczość statystyczną jedynie w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym.
2.
Badania i sprawozdawczość, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone tylko przez organ naczelny administracji państwowej lub organ naczelny instytucji państwowej i społecznej, a w terenowych organach administracji państwowej - przez prezydium. wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa). Instrukcje i formularze tej sprawozdawczości podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
3.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego może zobowiązać jednostki, o których mowa w ust. 1, do nadsyłania do Głównego Urzędu Statystycznego lub terenowych organów statystyki państwowej odpisów sprawozdań oraz wyników przeprowadzonych badań.
4.
Prezes Rady Ministrów może rozciągnąć postanowienia ust. 1-3 w całości lub w części na przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej o zasięgu ogólnokrajowym.
Art.  14.

Organy statystyki państwowej obowiązane są przy składaniu sprawozdań lub udzielaniu informacji statystycznych przestrzegać przepisów o zachowaniu tajemnicy państwowej.

Art.  15.

Organy statystyki państwowej kontrolują legalność prowadzenia sprawozdawczości statystycznej, jak również terminowość, rzetelność i prawidłowość sprawozdań statystycznych.

Art.  16.
1.
Przy prowadzeniu badań statystycznych organy statystyki państwowej uprawnione są do korzystania z wszelkich materiałów liczbowych znajdujących się w posiadaniu organów administracji państwowej, instytucji państwowych i społecznych oraz przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej i przedsiębiorstw prywatnych.
2.
Prezes Rady Ministrów może ustalić szczególny tryb korzystania przez organy statystyki państwowej z materiałów odnoszących się do spraw obronności i bezpieczeństwa państwa.
Art.  17.

Wykorzystywanie informacji i zeznań indywidualnych, uzyskanych w wyniku sposób powszechnych i innych badań statystycznych, dla celów innych niż dla zestawień statystycznych jest zabronione.

Art.  18.

Kto wykracza przeciwko zakazowi określonemu w art. 17,

podlega karze aresztu do trzech miesięcy lub grzywny do 4.500 złotych.

Art.  19.

Kto odmawia informacji, do której udzielenia jest obowiązany stosownie do przepisów wydanych na podstawie art. 10, albo kto składa niezgodne z prawdą informacje, dowody lub sprawozdania statystyczne, albo kto udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności przy badaniach statystycznych,

podlega karze aresztu do trzech miesięcy lub grzywny do 4.500 złotych,

Art.  20.
1.
Kto wbrew obowiązkowi nie składa sprawozdania statystycznego lub sporządza je nieprawidłowo albo po upływie wyznaczonego terminu,

podlega karze grzywny do 1.000 złotych.

2.
Tej samej karze podlega, kto wprowadza sprawozdawczość statystyczną według instrukcji i na formularzach nie zatwierdzonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Art.  21.

Orzekanie w sprawach o czyny wymienione w art. 18, 19 i 20 następuje w trybie przepisów o orzecznictwie karno-administracyjnym na podstawie wniosku o ukaranie, złożonego przez Główny Urząd Statystyczny lub wojewódzki (miejski) urząd statystyczny.

Art.  22.

Pracownik organu administracji, instytucji albo przedsiębiorstwa państwowego lub społecznego, który składa sprawozdanie statystyczne zawierające dane nieprawdziwe, wyrządzając przez to szkodę dla interesu społecznego lub gospodarczego,

podlega karze więzienia do lat 3 lub aresztu do lat 3.

Art.  23.
1.
Znosi się wydziały statystyki prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych zamiast wyłączonych z województw) oraz powiatowych i miejskich (w miastach stanowiących powiaty) rad narodowych.
2.
Terenowe organy statystyki państwowej (art. 1 ust. 3) przejmują zakres działania dotychczasowych organów statystyki prezydiów rad narodowych.
3.
Pracownicy dotychczasowych organów statystyki prezydiów rad narodowych przechodzą do pracy w urzędach i inspektoratach statystycznych z zachowaniem ciągłości pracy.
Art.  24.

Prezydia rad narodowych wykonują w stosunku do terenowych organów statystyki państwowej uprawnienia wynikające z art. 56 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16).

Art.  25.

Ilekroć w ustawie jest mowa o ministrach, należy przez to rozumieć również przewodniczących komisji i komitetów, sprawujących funkcje naczelnych organów administracji państwowej, oraz kierowników urzędów centralnych.

Art.  26.
1.
Tracą moc:
1)
dekret z dnia 31 lipca 1946 r. o organizacji statystyki państwowej i o Głównym Urzędzie Statystycznym (Dz. U. Nr 41, poz. 239 z późniejszymi zmianami),
2)
ustawa z dnia 28 marca 1952 r. o zmianie zakresu działania władz naczelnych w dziedzinie statystyki państwowej (Dz. U. Nr 18, poz. 109).
2.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie - pozostają w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze.
Art.  27.

Ustawa wchodzi w życie z upływem 30 dni od daty ogłoszenia.

1 Art. 1 zmieniony przez art. 19 ustawy z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych (Dz.U.75.16.91) z dniem 1 czerwca 1975 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024