Czy można zabronić osobom bliskim (najczęściej rodzicom małoletnich dzieci) pozostawania z nimi w porze nocnej w szpitalu z powodu zakończenia pory odwiedzin i czy jest to zgodne z prawem?
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym każdy chory (również małoletnie dziecko), przebywający w podmiocie leczniczym, ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę najbliższą, a szpital nie może zabronić pozostania z dzieckiem w porze nocnej z powodu zakończenia pory odwiedzin.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417 z późn. zm.) - dalej u.p.p. pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej. Definicja tej opieki znajduje się w art. 34 ust. 2 u.p.p., zgodnie z którym przez dodatkową opiekę pielęgnacyjną rozumie się opiekę, która nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w tym także opiekę sprawowaną nad pacjentką w warunkach ciąży, porodu i połogu. Dodatkowa opieka pielęgnacyjna nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zatem warunkiem sprawowania dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez osoby bliskie lub inne osoby jest wskazanie ich przez pacjenta. Zauważyć przy tym należy, iż koszty opieki dodatkowej nie mogą obciążać podmiotu leczniczego. Według art. 35 ust. 1 u.p.p. pacjent ponosi koszty realizacji prawa do opieki dodatkowej, jeżeli skutkuje ona kosztami poniesionymi przez podmiot leczniczy wykonujący działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.
Należy pamiętać, że możliwość korzystania przez pacjenta z prawa do dodatkowej opieki stanowi część składową zawartego w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta prawa pacjenta do kontaktu osobistego z osobami z zewnątrz i może ono zostać ograniczone jedynie w określonych ustawowo przypadkach, przy czym podkreślić należy, że może ono zostać wyłącznie ograniczone, a nie można go pacjenta całkowicie pozbawić. Z art. 5 u.p.p. wynika kompetencja kierownika podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych lub upoważnionego przez niego lekarza do ograniczenia korzystania z praw pacjenta (w tym m.in. prawa do dodatkowej opieki i prawa do kontaktu z innymi osobami) w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów, a w przypadku prawa do kontaktu z innymi osobami także ze względu na możliwości organizacyjne podmiotu. Postanowienie o ograniczeniu kontaktu nie może jednakże nosić cech dowolności i zawsze musi być uzasadnione. Ograniczenie kontaktu nie może bowiem naruszać istoty innych praw pacjenta.
Realizacja prawa do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej odbywa się częściej poprzez sprawowanie dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez rodziców chorego dziecka, niż w sytuacji, w której pacjentem jest osoba dorosła. Podkreślić jednak należy, że prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej jest uprawnieniem każdego pacjenta, bez względu na jego wiek. Uznać należy, że nie znajduje podstawy prawnej praktyka podmiotów leczniczych, zabraniająca rodzicom małoletnich dzieci pozostawania z pacjentem w szpitalu w porze nocnej z uwagi na zakończenie pory odwiedzin. W ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta brak jest bowiem ograniczenia prawa do korzystania z dodatkowej opieki pielęgnacyjnej z wyłączeniem pory nocnej.
Monika Urbaniak
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym każdy chory (również małoletnie dziecko), przebywający w podmiocie leczniczym, ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę najbliższą, a szpital nie może zabronić pozostania z dzieckiem w porze nocnej z powodu zakończenia pory odwiedzin.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417 z późn. zm.) - dalej u.p.p. pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej. Definicja tej opieki znajduje się w art. 34 ust. 2 u.p.p., zgodnie z którym przez dodatkową opiekę pielęgnacyjną rozumie się opiekę, która nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w tym także opiekę sprawowaną nad pacjentką w warunkach ciąży, porodu i połogu. Dodatkowa opieka pielęgnacyjna nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zatem warunkiem sprawowania dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez osoby bliskie lub inne osoby jest wskazanie ich przez pacjenta. Zauważyć przy tym należy, iż koszty opieki dodatkowej nie mogą obciążać podmiotu leczniczego. Według art. 35 ust. 1 u.p.p. pacjent ponosi koszty realizacji prawa do opieki dodatkowej, jeżeli skutkuje ona kosztami poniesionymi przez podmiot leczniczy wykonujący działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.
Należy pamiętać, że możliwość korzystania przez pacjenta z prawa do dodatkowej opieki stanowi część składową zawartego w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta prawa pacjenta do kontaktu osobistego z osobami z zewnątrz i może ono zostać ograniczone jedynie w określonych ustawowo przypadkach, przy czym podkreślić należy, że może ono zostać wyłącznie ograniczone, a nie można go pacjenta całkowicie pozbawić. Z art. 5 u.p.p. wynika kompetencja kierownika podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych lub upoważnionego przez niego lekarza do ograniczenia korzystania z praw pacjenta (w tym m.in. prawa do dodatkowej opieki i prawa do kontaktu z innymi osobami) w przypadku wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów, a w przypadku prawa do kontaktu z innymi osobami także ze względu na możliwości organizacyjne podmiotu. Postanowienie o ograniczeniu kontaktu nie może jednakże nosić cech dowolności i zawsze musi być uzasadnione. Ograniczenie kontaktu nie może bowiem naruszać istoty innych praw pacjenta.
Realizacja prawa do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej odbywa się częściej poprzez sprawowanie dodatkowej opieki pielęgnacyjnej przez rodziców chorego dziecka, niż w sytuacji, w której pacjentem jest osoba dorosła. Podkreślić jednak należy, że prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej jest uprawnieniem każdego pacjenta, bez względu na jego wiek. Uznać należy, że nie znajduje podstawy prawnej praktyka podmiotów leczniczych, zabraniająca rodzicom małoletnich dzieci pozostawania z pacjentem w szpitalu w porze nocnej z uwagi na zakończenie pory odwiedzin. W ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta brak jest bowiem ograniczenia prawa do korzystania z dodatkowej opieki pielęgnacyjnej z wyłączeniem pory nocnej.
Monika Urbaniak