Ubezpieczenie OC umożliwia zatem ochronę przed ewentualnymi roszczeniami, zapewniając zadośćuczynienie wyrządzonej szkody, niezależnie od podstawy zatrudnienia w placówce oświatowej (umowa o pracę z nauczycielem, pracownikiem administracji czy obsługi szkoły, umowy cywilnoprawne z instruktorami sportowymi). Ubezpieczenie pełni ponadto funkcję ochronną - zapewnia osobom odpowiedzialnym za wyrządzenie szkody pokrycie kosztów ochrony prawnej (kosztów obrony sądowej, biegłych, rzeczoznawców, itp.).

Konstrukcja ubezpieczenia umożliwia rozróżnienie szkód związanych z działalnością charakteryzującą się wysokim stopniem ryzyka, np. instruktorów sportów walki, jakie organizowane są w ramach zajęć pozalekcyjnych od działalności, która wiąże się z niższym ryzykiem, np. nauczania języków obcych czy pracy wychowawcy w przedszkolu. Zróżnicowany poziom ryzyka znajduje swoje odzwierciedlenie w wysokości składki za ubezpieczenie. Zawierając umowę OC dyrektor szkoły musi zwrócić uwagę, czy dana dyscyplina sportowa, jaką uprawiają jego uczniowie w ramach zajęć pozalekcyjnych jest objęta ubezpieczeniem. Samo zapewnienie agenta, z którym negocjowana jest umowa, że zajęcia te są objęte ochroną może nie być wystarczająca. Jeśli zatem szkoła organizuje zajęcia ze sportów walki, a skutków możliwych wypadków związanych z jego uprawianiem dane towarzystwo nie ubezpiecza, to należy albo negocjować objęcie ubezpieczeniem ewentualnych skutków wypadków w czasie tych zajęć za odpowiednio wyżej skalkulowana składkę, albo szukać innego ubezpieczyciela, który obejmie ochroną zajęcia. Rozwiązanie polegające na wykluczeniu z zakresu polisy niebezpieczeństwa wynikającego z następstw wykonywania niebezpiecznego zawodu - instruktora sportu walki jest bardzo ryzykowne.

W przypadku chęci ubezpieczenia większej grupy nauczycieli lub instruktorów np. zatrudnionych w jednej placówce oświatowej możliwe jest zawarcie ubezpieczenia grupowego, którego zaletą jest znaczna zniżka składki przypadającej na poszczególne osoby objęte ubezpieczeniem.

Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna nauczycieli, instruktorów lub wychowawców za szkody na osobie lub w mieniu, wynikłe z uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych. Standardowym okresem ubezpieczenia jest jeden rok. W przypadkach indywidualnych dopuszcza się możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia krótkoterminowego.

Umowa ubezpieczenia powinna określać, czy działa ono całą dobę i obejmuje wszystkie zdarzenia związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela. W większości przypadków towarzystwa ubezpieczeniowe nie ograniczają swobody poruszania się i wyboru miejsca pobytu ubezpieczonych. Takie ograniczenia mogą mieć jednak miejsce np. w przypadku zorganizowania wycieczki zagranicznej do kraju, który jest uznany przez towarzystwo ubezpieczeniowe za niebezpieczny. W takiej sytuacji ubezpieczyciel może wyłączyć swoją odpowiedzialność za zdarzenia powstałe w okresie przebywania ubezpieczonych (grupy uczniów i opiekunów) w zastrzeżonych państwach (czasem nawet rejonach geograficznych).

Warunki ogólne ubezpieczeń proponowanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe są w zasadzie podobne. Różnice w wysokości składek i wypłacanych odszkodowaniach w razie wypadku są niewielkie. Natomiast różne są tzw. świadczenia dodatkowe, o które może być rozszerzona umowa OC, jakie poszczególni ubezpieczyciele oferują w ramach umowy OC. Mogą to być świadczenia dodatkowe, takie jak zapłata za korepetycje organizowane w domu poszkodowanego ucznia podczas jego nieobecności w szkole, zakup sprzętu rehabilitacyjnego, a nawet rozszerzenie umowy na zdarzenia niezwiązane z funkcjonowaniem szkoły, np. urodzenie dziecka, szkody powstałe w mieniu, np. w rzeczach przyjętych na przechowanie do szatni. Dodatkowo szkoła może zagwarantować sobie ubezpieczenie OC nauczycieli od następstw chorób cywilizacyjnych, m.in. zawału serca, a także zapewnić świadczenia chroniące przed skutkami finansowymi związanymi z pożarem, kradzieżą z włamaniem lub rabunkiem.

A zatem zakres ubezpieczenia obejmuje odpowiedzialność cywilną nauczycieli, wychowawców oraz opiekunów za szkody wyrządzone uczniom, wychowankom lub osobom trzecim poprzez spowodowanie śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, wynikłe z uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych. Zakres ochrony może obejmować wypadki na terenie kraju, co oznacza, że poza ochroną w ramach zajęć szkolnych odpowiedzialnością objęte są również wypadki powstałe podczas opieki oraz wycieczek itp. Niektóre towarzystwa oferują również - za odpowiednio wyższą składkę - ubezpieczenie poza granicami kraju podczas wycieczek organizowanych przez szkołę. Z reguły jednak dyrektorzy wybierają w takich sytuacjach ubezpieczenia krótkoterminowe, co wiąże się np. z jednorazową zapłatą umówionej kwoty pieniężnej.

Należy pamiętać, że ubezpieczenie nie obejmuje odpowiedzialności cywilnej wynikającej z prowadzenia zajęć pozalekcyjnych prywatnie na terenie szkoły,
za które nauczyciel pobiera oddzielne wynagrodzenie (chyba, że takie ubezpieczenie zostanie wykupione).

Definicje
Do podstawowych pojęć zawartych w umowach ubezpieczenia należą: ubezpieczyciel, ubezpieczony, suma gwarancyjna, odszkodowanie, pracownik, szkoda na osobie, szkoda, zdarzenie ubezpieczeniowe.

Należy je rozumieć jako:

  • ubezpieczający, to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, która zawarła umowę ubezpieczenia;
  • ubezpieczony, to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie
  • będąca osobą prawną, spełniająca wymogi określone w umowie, której odpowiedzialność cywilna objęta jest ochroną ubezpieczeniową, a także ubezpieczający, spełniający wymogi określone umową, który ubezpieczył własną odpowiedzialność cywilną albo podmiot spełniający wymogi umowy, na którego rachunek ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia;
  • zdarzenie ubezpieczeniowe, to działanie lub zaniechanie ubezpieczonego, w wyniku którego wyrządzona zostaje szkoda;
  • odszkodowanie, to świadczenie pieniężne przysługujące od ubezpieczyciela poszkodowanemu bądź uprawnionemu w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego, za który ubezpieczony ponosi odpowiedzialność w zakresie objętym umową ubezpieczenia;
  • pracownik, to osoba wykonująca pracę na rzecz pracodawcy niezależnie od podstawy zatrudnienia;
  • suma gwarancyjna, to określona w umowie ubezpieczenia kwota, stanowiąca górną granicę odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego
  • szkoda, to szkoda rzeczowa lub szkoda na osobie;
  • szkoda na osobie, to szkoda powstała wskutek uszkodzenia ciała, doznania rozstroju zdrowia lub śmierci, w tym także utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia;
  • szkoda rzeczowa – szkoda powstała wskutek utraty, zniszczenia lub uszkodzenia rzeczy, w tym także utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie nastąpiła utrata, zniszczenie lub uszkodzenie rzeczy.


Przedmiot i zakres ubezpieczenia

Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego wobec osób trzecich za szkody będące następstwem czynu niedozwolonego (odpowiedzialność cywilna deliktowa) w związku z prowadzoną przez ubezpieczonego działalnością lub wykonywanym zawodem określoną w umowie ubezpieczenia lub z posiadanym w związku z tą działalnością mieniem. Ochroną ubezpieczeniową objęte są także szkody wyrządzone w następstwie rażącego niedbalstwa. Warunkiem odpowiedzialności ubezpieczyciela jest zajście w okresie ubezpieczenia zdarzenia ubezpieczeniowego i zgłoszenie roszczenia przed upływem terminu przedawnienia. Ochronna funkcja ubezpieczeń polega na wypłacie przez towarzystwo świadczeń pieniężnych w przypadku zaistnienia zdarzeń określonych w umowie ubezpieczeniowej.

Za opłatą dodatkowej składki ochrona ubezpieczeniowa może zostać rozszerzona na odpowiedzialność cywilną ubezpieczonego za szkody:

  • wyrządzone pracownikom ubezpieczonego, powstałe w następstwie wypadku przy pracy;
  • powstałe w mieniu, z którego ubezpieczony korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użytkowania, leasingu lub innej podobnej formy korzystania z cudzej rzeczy;
  • powstałe w rzeczach przyjętych na przechowanie do szatni;
  • będące następstwem zniszczenia, uszkodzenia lub zaginięcia wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z wykonywaniem czynności;
  • wyrządzone poza terytorium RP.


Ubezpieczyciel pokrywa uzasadnione koszty procesu związane z dochodzeniem roszczenia przez poszkodowanego oraz koszty wynikłe z zastosowania środków podjętych w celu zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne. Koszty te nie są limitowane, ale są zaliczane w poczet sumy gwarancyjnej, tzn. określonej w umowie
ubezpieczenia kwoty, stanowiącej górną granicę odpowiedzialności.

Suma gwarancyjna

W granicach sumy gwarancyjnej mogą być wyodrębnione limity kwotowe określające odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego za szkody:

  1. z tytułu jednego zdarzenia ubezpieczeniowego;
  2. określonego rodzaju;
  3. z tytułu ryzyk określonych w klauzulach, przy czym towarzystwa zastrzegają sobie obowiązkowe ustalenie limitów kwotowych w przypadku niektórych klauzul (np. rozszerzenie zakresu ubezpieczenia o szkody wyrządzone pracownikom ubezpieczonego powstałe w następstwie wypadku przy pracy albo rozszerzenia zakresu ubezpieczenia o szkody powstałe w rzeczach przyjętych na przechowanie do szatni).


Każdorazowa wyplata odszkodowania lub kosztów związanych, np. ze zwrotem kosztów wynikłych z zastosowania środków podjętych w celu zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiaru, pokryciem kosztów sądowej obrony przed roszczeniem pokrzywdzonego powoduje zmniejszenie sumy gwarancyjnej o wypłaconą kwotę. Suma gwarancyjna może być podwyższona (a tym samym będzie rozszerzony zakres odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego) za dopłatą składki dodatkowej.