Zmiany mają objąć m.in. takie kwestie jak: przestępstwa na dzieciach, osobach nieporadnych, przestępstwa ze szczególnym okrucieństwem, porwania rodzicielskie czy handel dziećmi.
Marek Michalak chce, aby do Kodeksu karnego wprowadzono pięć zmian oraz dodano dwa nowe rodzaje przestępstw popełnionych na szkodę małoletniego.
- Uregulowania kompleksowo ujmują zagadnienie zwiększenia ochrony prawnokarnej w zakresie ochrony praw dziecka i jego dobra – przekonuje RPD.
RPD proponuje zaostrzenie odpowiedzialności karnej z całego art. 156 k.k., który w jego opinii niewystarczająco restrykcyjnie karze przestępstwa na dzieciach i osobach nieporadnych lub gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem. Już wcześniej projekt tego artykułu trafił do Ministra Sprawiedliwości. Nowelizacja przekwalifikowuje przestępstwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z kategorii występków do kategorii zbrodni, zagrożonej karą pozbawienia wolności od 3 lat do 15 lat (obecnie od roku do 10 lat). Jeżeli sprawca działał nieumyślnie, będzie odpowiadać w granicach kary pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat (obecnie od miesiąca do 3 lat pozbawienia wolności). Jeżeli następstwem czynu jest śmierć człowieka, rzecznik proponuje, by kara więzienia nie była krótsza od 8 lat (teraz od 2 do 12 lat pozbawienia wolności).
RPD uważa za konieczne dodanie art. 244c k.k. Propozycja dotyczy penalizacji tzw. porwań rodzicielskich. Z obserwacji rzecznika praw dziecka wynika, że orzeczenia sądów dotyczące realizacji prawa dziecka do kontaktu z obojgiem rodziców są często ignorowane lub lekceważone przez jednego z rodziców.
- Porwania rodzicielskie w węższym znaczeniu, penalizowane w proj. art. 244c Kodeksu karnego, cechuje znaczna społeczna szkodliwość, a wprowadzenie nowego typu przestępstwa – ochrony treści orzeczeń sądowych dotyczących sprawowania opieki do Kodeksu karnego w Rozdziale XXX – Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, będzie odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne. Prawo karne stanowi element całego systemu prawa, zaś system, o ile ma być logiczny i efektywny, musi być spójny – przekonuje Marek Michalak.
Nowelizacja rzecznika obejmuje również dodanie art. 240a k.k. Obowiązujący przepis art. 240 § 1 Kodeksu karnego penalizuje zaniechanie niezwłocznego zawiadomienia organu powołanego do ścigania przestępstw o posiadaniu wiarygodnej wiadomości o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu wyszczególnionych w tym przepisie czynów zabronionych. Przepis zaproponowany przez rzecznika mówi, że: „Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu zbrodni na szkodę małoletniego, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

Nauczyciel musi znać prawo rodzinne>>

Marek Michalak wnosi także o zmianę art. 189 k.k. Obowiązujący przepis penalizuje bezprawne pozbawienie wolności człowieka. W ocenie rzecznika praw dziecka, zaostrzenie kary za bezprawne pozbawienie małoletniego wolności powinno mieścić się w kwalifikowaniu z § 3 omawianego przepisu. Propozycja rzecznika czyni tego typu przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego zbrodnią, zagrożoną – tak jak pozbawienie wolności ze szczególnym udręczeniem – karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Zmianą należy objąć również art. 189a k.k. Rzecznik postuluje wprowadzenie typu kwalifikowanego przestępstwa handlu ludźmi, jeżeli osobą pokrzywdzoną jest dziecko. Jego zdaniem, przyjęcie nowej kwalifikacji – usiłowania, dokonania i karalnego przygotowania uzasadnia wyjątkowo naganne zachowanie sprawcy, wyjątkowo wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu oraz charakter przestępstwa, które wymagają szczególnego potępienia.
Propozycje rzecznika praw dziecka zmierzają także do podwyższenia sankcji karnych za porzucenie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny (art. 210 k.k.) oraz uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny (art. 211 k.k.).

RPD: kuratorzy rodzinni powinni mieć szersze uprawnienia>>