Specustawa przewiduje, że w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Nie stosuje się wymogu znajomości języka polskiego potwierdzonej dokumentem.
Czytaj:
Specustawa przyjęta - ułatwienia w zatrudnianiu nauczycieli dla ukraińskich uczniów>>
Władze oświatowe powinny wspomóc ukraińskie szkoły>>
Po zgodę do organu prowadzącego
Zasady zatrudniania asystentów określa co do zasady Prawo oświatowe. Przyznaje ono osobom niebędącym obywatelami polskimi, podlegające obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki prawo do pomocy udzielanej przez osobę władającą językiem kraju pochodzenia. Taką osobę zatrudnia się w charakterze pomocy nauczyciela przez dyrektora szkoły. Według przepisów z pomocy cudzoziemiec może korzystać przez 12 miesięcy. Środki na zatrudnienie pomocy nauczyciela przekazuje organ prowadzący na wniosek dyrekcji szkoły - dyrektor powinien wystąpić ze stosownym pismem do organu prowadzącego. W przypadku uczniów z Ukrainy i szerokiego zakresu udzielanej im pomocy z zatrudnianiem asystentów nie powinno być aż tak dużych problemów, jak to zdarzało się dotychczas w przypadku cudzoziemców z innych krajów.
MEiN umieściło na swojej stronie formularz dla osób gotowych podjąć prace w charakterze pomocy nauczyciela.
Kwalifikacje asystenta
Pomoc nauczyciela nie musi mieć ani wyższego wykształcenia, ani wykształcenia pedagogicznego. Dodatkowo art. 7 ustawy z 14.12.2016 r. - Prawo oświatowe określa, że status prawny pracowników niebędących nauczycielami, zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem osób, o których mowa w art. 15 (dotyczy asystenta nauczyciela), określają przepisy o pracownikach samorządowych. Zatem pomoc nauczyciela zatrudnia się na podstawie ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy.
Zadania to przede wszystkim pomoc w tłumaczeniu, pośredniczenie w kontaktach pomiędzy szkołą a opiekunami szkolnymi dziecka oraz pomoc w zniwelowaniu problemów wynikających z różnic programowych. Zadaniem asystenta jest też dbanie o integrację społeczności szkolnej.
Ułatwienia w zatrudnianiu obywateli Ukrainy
Specustawa ułatwia zatrudnianie obywateli Ukrainy - są oni uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu zgodnego z obowiązującymi przepisami, w przypadku gdy:
- jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 lub
- jest obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi. Powiadomienie ma nastąpić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl. W powiadomieniu podmiot powierzający wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy przekazuje:
- informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy: - nazwę albo imię (imiona) i nazwisko, - adres siedziby albo miejsca zamieszkania, - numer telefonu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym, - numer identyfikacyjny NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, albo numer PESEL – w przypadku osoby fizycznej, - numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej, - symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z pracą obywateli Ukrainy;
- dane osobowe obywatela Ukrainy: - imię (imiona) i nazwisko, - datę urodzenia, - płeć, - obywatelstwo, - rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument, - numer PESEL – o ile został nadany;
- rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy;
- stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy.
Przyjmowanie do szkół i przedszkoli uczniów z Ukrainy - wzory przetłumaczone na język ukraiński >
Wartościowa pomoc
O szybkie zatrudnianie asystentów międzykulturowych apelowały środowiska oświatowe - rekomendowały to m.in. OSKKO i Związek Nauczycielstwa Polskiego, który oprócz tego chce bezpłatnych szkoleń dla pedagogów. Doświadczenia nauczycieli, którzy pracowali już z uchodźcami potwierdzają, że asystenci międzykulturowi się sprawdzają.
– W czasach, gdy byłam dyrektorką, nie było jeszcze takich rozwiązań prawnych, jak teraz. Natomiast nauczyciele wykazywali się na ogół empatią i to pozwalało poradzić sobie z trudnościami. Najbardziej efektywnym rozwiązaniem było zatrudnienie specjalnej nauczycielki, dzisiaj byśmy powiedzieli asystentki międzykulturowej, z którą uczniowie z Czeczenii świetnie się dogadywali. Pomogło to poradzić sobie z wieloma trudnościami, mam nadzieję, że w przypadku uczniów z Ukrainy uda się zatrudnić takie osoby. Tu ważna rola ministerstwa, by skoordynować poszukiwania osób znających język ukraiński i mogących pełnić taką rolę - podkreślała Małgorzata Nowak, przez wiele lat dyrektor Zespołu Szkół im. Ziemi Lubelskiej w Niemcach.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.