Pracodawca złożył wniosek o dofinansowanie kosztów kształcenia pracownika młodocianego. Opisany pracodawca uczył tylko w pierwszym okresie nauki, gdyż rozwiązał z młodocianym pracownikiem umowę. W świadectwie pracy podano, że stosunek pracy ustał w wyniku: "Przez zakład pracy, bez zachowania okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.". W mojej ocenie pracodawca nie powinien dostać dofinansowania, gdyż rozwiązana została umowa z winy pracodawcy.
Należy dokładnie określić czy zostały spełnione przesłanki do uzyskania dofinansowania, a także czy pracodawca ponosi winę, w tym sensie, że dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy.
W świetle zapisu art. 70b ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., pracodawcom którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
1) pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach,
2) młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Dofinansowanie przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego pracownika, w drodze decyzji, po stwierdzeniu spełnienia warunków, o których mowa powyżej. Ustawodawca zawarł również odpowiednie regulacje, w sytuacji gdy umowa została rozwiązana wcześniej. Jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od pracodawcy (np. zmian organizacyjnych zakładu pracy, rozwiązania umowy za porozumieniem stron lub przez samego młodocianego), a młodociany pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego pracodawcy - przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu. Jednakże dofinansowanie nie przysługuje temu pracodawcy, z którym umowa o pracę została rozwiązana z winy pracodawcy. Mowa tu o okolicznościach bezprawnych, leżących po stronie pracodawcy, których efektem było wcześniejsze rozwiązanie umowy.
W opisanym przypadku, brak jest informacji, czy młodociany podjął naukę u kolejnego pracodawcy, a także czy spełniły się przesłanki do uzyskania dofinansowania. W świetle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2010 r. (wyrok NSA z dnia 26 listopada 2010 r. I OSK 1535/10, Lex nr 745072), w przepisie art. 70b ust. 5 u.s.o. nie można ostatniego zdania tego przepisu dot. przypadku wyłączającego przyznanie dofinansowania w sytuacji rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy odrywać od kontekstu całego przepisu. Błędem interpretacyjnym jest takie odczytanie przepisu, iż odnosi się on do wszystkich przypadków dofinansowania kosztów kształcenia pracowników młodocianych niezależnie od końcowego efektu tego procesu. Z uzasadnienia wyroku wynika, że: "przepis art. 70b ust. 5 u.s.o. dotyczy sytuacji kiedy kształcenie młodocianego odbywa się u kilku lub przynajmniej dwóch pracodawców. W takich przypadkach, jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od pracodawcy, a młodociany pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego pracodawcy wówczas przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu. Ustawodawca wyłączył z tego przywileju pracodawcę, z którym umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z winy pracodawcy." Tak więc o proporcjonalnym podziale przysługującej kwoty dofinansowania możemy mieć do czynienia tylko wówczas, gdy spełnione są wymienione na wstępie warunki, a praktyczna nauka zawodu odbywała się u co najmniej dwóch pracodawców.
Ewentualna wina pracodawcy w rozwiązaniu umowy o pracę, powinna być rozpatrzona w konkretnym przypadku. Mowa tu przede wszystkim o ciężkim naruszeniu podstawowych obowiązków wobec pracownika – art. 55 § 11 k.p.
Reasumując, jeżeli młodociany ukończył praktyczną naukę zawodu, zdał egzamin, a pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach – wówczas dofinansowanie przysługuje. Okolicznością wyłączającą dofinansowanie byłaby wina pracodawcy w rozwiązaniu umowy o pracę. Z treści pytania, wynika jednak, że do rozwiązania doszło na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 k.p., a więc na mocy porozumienia stron. Należy więc wyjaśnić rzeczywistą podstawę rozwiązania stosunku pracy, przy uwzględnieniu, że pracodawcy, który ponosi winę, (a więc dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych), nie przysługuje dofinansowanie.
Agata Piszko
Należy dokładnie określić czy zostały spełnione przesłanki do uzyskania dofinansowania, a także czy pracodawca ponosi winę, w tym sensie, że dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy.
W świetle zapisu art. 70b ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., pracodawcom którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
1) pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach,
2) młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Dofinansowanie przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego pracownika, w drodze decyzji, po stwierdzeniu spełnienia warunków, o których mowa powyżej. Ustawodawca zawarł również odpowiednie regulacje, w sytuacji gdy umowa została rozwiązana wcześniej. Jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od pracodawcy (np. zmian organizacyjnych zakładu pracy, rozwiązania umowy za porozumieniem stron lub przez samego młodocianego), a młodociany pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego pracodawcy - przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu. Jednakże dofinansowanie nie przysługuje temu pracodawcy, z którym umowa o pracę została rozwiązana z winy pracodawcy. Mowa tu o okolicznościach bezprawnych, leżących po stronie pracodawcy, których efektem było wcześniejsze rozwiązanie umowy.
W opisanym przypadku, brak jest informacji, czy młodociany podjął naukę u kolejnego pracodawcy, a także czy spełniły się przesłanki do uzyskania dofinansowania. W świetle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 listopada 2010 r. (wyrok NSA z dnia 26 listopada 2010 r. I OSK 1535/10, Lex nr 745072), w przepisie art. 70b ust. 5 u.s.o. nie można ostatniego zdania tego przepisu dot. przypadku wyłączającego przyznanie dofinansowania w sytuacji rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy odrywać od kontekstu całego przepisu. Błędem interpretacyjnym jest takie odczytanie przepisu, iż odnosi się on do wszystkich przypadków dofinansowania kosztów kształcenia pracowników młodocianych niezależnie od końcowego efektu tego procesu. Z uzasadnienia wyroku wynika, że: "przepis art. 70b ust. 5 u.s.o. dotyczy sytuacji kiedy kształcenie młodocianego odbywa się u kilku lub przynajmniej dwóch pracodawców. W takich przypadkach, jeżeli umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z przyczyn niezależnych od pracodawcy, a młodociany pracownik podjął naukę zawodu na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego u innego pracodawcy wówczas przysługującą kwotę dofinansowania dzieli się między wszystkich pracodawców, proporcjonalnie do liczby miesięcy prowadzonej przez nich nauki zawodu. Ustawodawca wyłączył z tego przywileju pracodawcę, z którym umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została rozwiązana z winy pracodawcy." Tak więc o proporcjonalnym podziale przysługującej kwoty dofinansowania możemy mieć do czynienia tylko wówczas, gdy spełnione są wymienione na wstępie warunki, a praktyczna nauka zawodu odbywała się u co najmniej dwóch pracodawców.
Ewentualna wina pracodawcy w rozwiązaniu umowy o pracę, powinna być rozpatrzona w konkretnym przypadku. Mowa tu przede wszystkim o ciężkim naruszeniu podstawowych obowiązków wobec pracownika – art. 55 § 11 k.p.
Reasumując, jeżeli młodociany ukończył praktyczną naukę zawodu, zdał egzamin, a pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach – wówczas dofinansowanie przysługuje. Okolicznością wyłączającą dofinansowanie byłaby wina pracodawcy w rozwiązaniu umowy o pracę. Z treści pytania, wynika jednak, że do rozwiązania doszło na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 k.p., a więc na mocy porozumienia stron. Należy więc wyjaśnić rzeczywistą podstawę rozwiązania stosunku pracy, przy uwzględnieniu, że pracodawcy, który ponosi winę, (a więc dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych), nie przysługuje dofinansowanie.
Agata Piszko