Czy jako inne formy wypoczynku na feriach można traktować zajęcia sportowe, gry i zabawy oraz zajęcia plastyczne?
Czy dyrektor szkoły może zobowiązać nauczyciela do prowadzenia takich zajęć z uczniami w czasie ferii zimowych?
Zajęcia sportowe, gry i zabawy, zajęcia plastyczne - są to formy zajęć. Mogą być realizowane podczas zorganizowanej formy wypoczynku, np. półkolonii., wczasów dziecięcych, obozów wędrownych itp. Formy wypoczynku to pojęcie organizacyjne - stąd wymagania formalne, np. karta obiektu, program, wykaz kadry.
Zgodnie z art. 92a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. Szczegółowe zasady organizacji wypoczynku określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67 z późn. zm.) - dalej r.o.w. Przepisy r.o.w. nie określają szczególnych wymagań co do formy prawnej i warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełniać organizator. Określają natomiast wymagania dotyczące form wypoczynku (wyjazdowych - np. zimowiska i w miejscu zamieszkania - np. półkolonie) oraz ustala, że obowiązkiem organizatora jest zapewnienie bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki (zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry).
Nauczyciel może prowadzić zajęcia na terenie szkoły, jeżeli są organizowane w ramach formy wypoczynku, którego organizatorem może być np. stowarzyszenie, uczniowski klub sportowy, szkoła (dyrektor szkoły), zaś nauczyciel jest zatrudniony w charakterze wychowawcy przez organizatora w ramach organizowanej formy wypoczynku. Rozporządzenie nie rozstrzyga zasad finansowania form wypoczynku ani wynagradzania wychowawców za ich pracę na placówce wypoczynku.
Zatem nie ma przeszkód, by pracodawca (np. dyrektor szkoły) zlecił nauczycielowi, w formie (dodatkowej) umowy zlecenia, sprawowanie funkcji wychowawcy i opiekuna na zimowisku czy półkolonii. Wykonywanie takich zadań nie mieści się bowiem w ramach obowiązków pracowniczych nauczyciela. Zawarcie umowy cywilnoprawnej (w tym przypadku umowy zlecenia) nie będzie stanowiło naruszenia przepisów prawa pracy. Przepis art. 22 § 12 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) stanowi, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę (na podstawie której nauczyciel świadczy pracę poza urlopem - przyp. autora odp.) umową cywilnoprawną, jeśli przez nawiązanie tej umowy dana osoba zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Również nieodpłatnie w ramach pracy społecznej (zgodnie z nazewnictwem autora pytania - przyp. autora odp.) nauczyciel może sprawować funkcję wychowawcy, opiekuna na zimowisku czy półkolonii. Termin "praca społeczna" jest w zasadzie tożsama z wolontariatem (wolontariat jest określany jako bezpłatne, dobrowolne, świadome działanie na rzecz podmiotów innych). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) określa, kto może działać jako wolontariusz.
Małgorzata Drogosz
Czy dyrektor szkoły może zobowiązać nauczyciela do prowadzenia takich zajęć z uczniami w czasie ferii zimowych?
Zajęcia sportowe, gry i zabawy, zajęcia plastyczne - są to formy zajęć. Mogą być realizowane podczas zorganizowanej formy wypoczynku, np. półkolonii., wczasów dziecięcych, obozów wędrownych itp. Formy wypoczynku to pojęcie organizacyjne - stąd wymagania formalne, np. karta obiektu, program, wykaz kadry.
Zgodnie z art. 92a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. Szczegółowe zasady organizacji wypoczynku określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67 z późn. zm.) - dalej r.o.w. Przepisy r.o.w. nie określają szczególnych wymagań co do formy prawnej i warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełniać organizator. Określają natomiast wymagania dotyczące form wypoczynku (wyjazdowych - np. zimowiska i w miejscu zamieszkania - np. półkolonie) oraz ustala, że obowiązkiem organizatora jest zapewnienie bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki (zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry).
Nauczyciel może prowadzić zajęcia na terenie szkoły, jeżeli są organizowane w ramach formy wypoczynku, którego organizatorem może być np. stowarzyszenie, uczniowski klub sportowy, szkoła (dyrektor szkoły), zaś nauczyciel jest zatrudniony w charakterze wychowawcy przez organizatora w ramach organizowanej formy wypoczynku. Rozporządzenie nie rozstrzyga zasad finansowania form wypoczynku ani wynagradzania wychowawców za ich pracę na placówce wypoczynku.
Zatem nie ma przeszkód, by pracodawca (np. dyrektor szkoły) zlecił nauczycielowi, w formie (dodatkowej) umowy zlecenia, sprawowanie funkcji wychowawcy i opiekuna na zimowisku czy półkolonii. Wykonywanie takich zadań nie mieści się bowiem w ramach obowiązków pracowniczych nauczyciela. Zawarcie umowy cywilnoprawnej (w tym przypadku umowy zlecenia) nie będzie stanowiło naruszenia przepisów prawa pracy. Przepis art. 22 § 12 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) stanowi, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę (na podstawie której nauczyciel świadczy pracę poza urlopem - przyp. autora odp.) umową cywilnoprawną, jeśli przez nawiązanie tej umowy dana osoba zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Również nieodpłatnie w ramach pracy społecznej (zgodnie z nazewnictwem autora pytania - przyp. autora odp.) nauczyciel może sprawować funkcję wychowawcy, opiekuna na zimowisku czy półkolonii. Termin "praca społeczna" jest w zasadzie tożsama z wolontariatem (wolontariat jest określany jako bezpłatne, dobrowolne, świadome działanie na rzecz podmiotów innych). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) określa, kto może działać jako wolontariusz.
Małgorzata Drogosz