Werbunek robotników.

UCHWAŁA NR 284
RADY MINISTRÓW
z dnia 2 lipca 1959 r.
w sprawie werbunku robotników.

W celu racjonalnego rozmieszczenia siły roboczej oraz zapewnienia zorganizowanego dopływu robotników zamiejscowych do zakładów pracy Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Przez werbunek robotników, zwany dalej "werbunkiem", rozumie się planową działalność mającą na celu kierowanie do zakładów pracy robotników zamiejscowych, na podstawie zawartych z nimi w miejscu prowadzenia werbunku umów o pracę.
2.
Werbunek oparty jest na prawdziwej i rzetelnej informacji o warunkach pracy i płacy oraz zgodzie zwerbowanego na zawarcie umowy o pracę.
3.
Umowy o pracę z robotnikami zwerbowanymi zawierają - w imieniu zakładu pracy - osoby prowadzące werbunek.
4.
Za robotników zamiejscowych uważa się robotników, którzy nie mają możliwości codziennego dochodzenia lub dojazdu do zakładu pracy, nawet z bliższych okolic.
§  2.
1.
Minister Pracy i Opieki Społecznej planuje i zarządza werbunki na wniosek resortów gospodarczych bądź zakładów pracy, opierając się na bilansach siły roboczej, oraz sprawuje nadzór nad werbunkami.
2.
Minister Pracy i Opieki Społecznej może przekazać część uprawnień, o których mowa w ust. 1, prezydiom wojewódzkich rad narodowych, prowadzącym werbunek dla zakładów pracy na własnym terenie.
3.
Minister Pracy i Opieki Społecznej ustali zasady planowania i zarządzania werbunków oraz obowiązki organów zatrudnienia prezydiów rad narodowych i zakładów pracy w zakresie werbunku.
§  3.
Zakłady pracy nie objęte planem werbunku nie są uprawnione do prowadzenia werbunku.
§  4.
1.
Robotnikom zwerbowanym do pracy - niezależnie od świadczeń wynikających z obowiązującego ustawodawstwa pracy bądź innych obowiązujących przepisów prawnych - przysługuje:
1)
bezpłatny przejazd z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, którego koszt pokrywa prezydium wojewódzkiej rady narodowej, właściwe dla miejsca prowadzenia werbunku,
2)
jednorazowy ryczałt za czas spędzony w podróży w wysokości 30 zł, którego koszt pokrywa zakład pracy,
3)
zakwaterowanie w hotelu robotniczym według obowiązujących w tym zakresie przepisów,
4)
kredytowane wyżywienie od chwili przybycia do zakładu pracy, w okresie pierwszego miesiąca pracy,
5)
zwrot kosztu przejazdu najtańszym środkiem lokomocji z tytułu jednodniowego zwolnienia z pracy raz w miesiącu lub dwudniowego raz na dwa miesiące w celu odwiedzenia przez zwerbowanego rodziny, jeżeli robotnik należycie i sumiennie wywiązuje się ze swych obowiązków i nie opuścił bez usprawiedliwienia żadnego dnia pracy; koszty z tego tytułu pokrywa zakład pracy,
6)
bezpłatny przejazd z miejsca pracy do miejsca zamieszkania, jeżeli robotnik zakończył pracę, do której wykonania zobowiązał się w umowie o pracę i jeżeli nie opuścił bez usprawiedliwienia żadnego dnia pracy; koszt tego przejazdu pokrywa zakład pracy.
2.
Koszt wyżywienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, spłaca zwerbowany, przy pierwszej wypłacie zarobków. Jeżeli zakład pracy nie ma możliwości zapewnienia wyżywienia, zwerbowanemu przysługują w okresie pierwszego miesiąca pracy - na życzenie zwerbowanego - zaliczki w wysokości od 15 do 30 zł dziennie. Zaliczki te zakład pracy wypłaca od pierwszego dnia pobytu zwerbowanego w zakładzie pracy, w trybie i wysokości ustalonej we własnym zakresie. Spłata przez zwerbowanego pobranych z tego tytułu zaliczek następuje przy pierwszej wypłacie zarobków. W uzasadnionych przypadkach spłata przez zwerbowanego kosztu kredytowanego wyżywienia bądź wypłaconych z tego tytułu zaliczek może być przedłużona i nastąpić przy następnych wypłatach zarobków.
§  5.
Robotnicy zamiejscowi, przybyli z własnej inicjatywy do zakładu pracy, dla którego prowadzony jest werbunek, korzystają ze świadczeń wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 6.
§  6.
1.
Zwerbowanemu przysługuje za okres załatwiania formalności związanych z jego przyjęciem do pracy zapłata po 25 zł za każdy dzień.
2.
Dopuszczalny czas załatwiania formalności związanych z przyjęciem zamiejscowych robotników do pracy ustali Minister Pracy i Opieki Społecznej.
§  7.
1.
Zobowiązuje się ministrów i prezydia rad narodowych nadzorujących zakłady pracy, dla których prowadzony jest werbunek, do spowodowania zorganizowania nad nowo przyjętymi robotnikami w pierwszym okresie ich pracy przez okres co najmniej 3 miesięcy specjalnej opieki majstrów (sztygarów), zmierzającej do stabilizacji w pracy nowo przyjętych robotników.
2.
Majstrom (sztygarom), o których mowa w ust. 1, może być przyznana za zmniejszenie odpływu robotników z pracy premia, której wysokość i zasady wypłacania ustalą poszczególni ministrowie w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej.
§  8.
1.
Zobowiązuje się właściwych ministrów i prezydia rad narodowych do dopilnowania, aby zakłady pracy prowadzące hotele robotnicze zapewniły robotnikom właściwe warunki bytowe oraz rozrywki kulturalne i sportowe.
2.
Zobowiązuje się Ministra Oświaty do stworzenia robotnikom zamieszkałym w hotelach robotniczych możliwości dokształcania się, szczególnie w zakresie szkoły podstawowej.
3.
Kontrolę nad hotelami robotniczymi sprawują organy zatrudnienia prezydiów rad narodowych właściwe ze względu na miejsce położenia hoteli robotniczych.
§  9.
Traci moc uchwała nr 679 Prezydium Rządu z dnia 29 września 1951 r. w sprawie werbunku niewykwalifikowanej siły roboczej (Monitor Polski Nr A-88, poz. 1214) i z 1953 r. Nr A-36, poz. 457) oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze.
§  10.
Wykonanie uchwały porucza się Ministrowi Pracy i Opieki Społecznej, wszystkim zainteresowanym ministrom i prezydiom rad narodowych.
§  11.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1959.63.323

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Werbunek robotników.
Data aktu: 02/07/1959
Data ogłoszenia: 18/07/1959
Data wejścia w życie: 18/07/1959