Decyzja 2024/807 potwierdzająca uczestnictwo Polski we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej

DECYZJA KOMISJI (UE) 2024/807
z dnia 29 lutego 2024 r.
potwierdzająca uczestnictwo Polski we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 328 ust. 1 oraz art. 331 ust. 1,

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej ("EPPO") 1 ,

uwzględniając powiadomienie przez Polskę o zamiarze uczestnictwa we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO, zawarte w piśmie z dnia 5 stycznia 2024 r., uzupełnionym pismem z dnia 6 lutego 2024 r.,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W dniu 3 kwietnia 2017 r. Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Republika Czeska, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja i Słowenia powiadomiły Parlament Europejski, Radę i Komisję, że pragną ustanowić wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia EPPO. Ponadto w pismach z dnia 19 kwietnia 2017 r., 1 czerwca 2017 r., 9 czerwca 2017 r. oraz 22 czerwca 2017 r. odpowiednio Łotwa, Estonia, Austria i Włochy poinformowały, że pragną uczestniczyć w ustanowieniu tej wzmocnionej współpracy.

(2) W dniu 3 kwietnia 2017 r. upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy, o którym mowa w art. 20 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i w art. 329 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), zostało udzielone zgodnie z art. 86 ust. 1 akapit trzeci TFUE.

(3) W dniu 12 października 2017 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE) 2017/1939 wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.

(4) W dniu 20 listopada 2017 r. rozporządzenie (UE) 2017/1939 weszło w życie.

(5) Decyzją Komisji (UE) 2018/1094 2  z dnia 1 sierpnia 2018 r. potwierdzono uczestnictwo Niderlandów we wzmoc

nionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.

(6) Decyzją Komisji (UE) 2018/1103 3  z dnia 7 sierpnia 2018 r. potwierdzono uczestnictwo Malty we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej.

(7) Zgodnie z art. 1 decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2021/856 4  z dnia 26 maja 2021 r. EPPO podjęła zadania związane z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz z wnoszeniem i popieraniem oskarżeń w dniu 1 czerwca 2021 r.

(8) W dniu 5 stycznia 2024 r. Polska powiadomiła Komisję o zamiarze uczestnictwa we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO.

(9) Rozporządzenie (UE) 2017/1939 nie określa żadnych szczególnych warunków udziału we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO.

(10) Zgodnie z art. 120 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska wykonuje swoją właściwość w odniesieniu do wszystkich przestępstw objętych zakresem jej właściwości, które popełniono po dniu wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2017/1939. Zgodnie z art. 120 ust. 2 akapit czwarty rozporządzenia (UE) 2017/1939 w odniesieniu do państw członkowskich, które uczestniczą we wzmocnionej współpracy na mocy decyzji przyjętej zgodnie z art. 331 ust. 1 akapit drugi lub trzeci TFUE, rozporządzenie (UE) 2017/1939 stosuje się od dnia wskazanego w danej decyzji.

(11) Zgodnie z art. 331 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Komisja, potwierdzając uczestnictwo danego państwa członkowskiego we wzmocnionej współpracy, powinna przyjąć wszelkie niezbędne środki przejściowe dotyczące stosowania aktów już przyjętych w ramach wzmocnionej współpracy.

(12) W dniu 6 lutego 2024 r. Polska uzupełniła swoje pismo z dnia 5 stycznia 2024 r., wnioskując, aby rozporządzenie (UE) 2017/1939 miało zastosowanie w Polsce od dnia 20 listopada 2017 r., tj. od dnia wejścia w życie rozporządzenia (UE) 2017/1939. Zdaniem Polski takie stosowanie pozwoliłoby lepiej osiągnąć cele w zakresie skutecznego i bezstronnego ścigania przestępstw naruszających interesy finansowe Unii. Polska wyjaśniła również, że większość przestępstw, które wchodziłyby w zakres właściwości Prokuratury Europejskiej, nie uległa jeszcze przedawnieniu.

(13) Jak podkreślono w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, o ile z reguły zasada pewności prawa sprzeciwia się temu, by początek obowiązywania aktu prawnego Unii przypadał przed datą jego publikacji, o tyle w drodze wyjątku dopuszczalne jest odstępstwo od tej reguły, jeżeli wymaga tego zamierzony cel i jeżeli uzasadnione oczekiwania zainteresowanych osób są należycie respektowane.

(14) Skuteczną ochronę interesów finansowych Unii zgodnie z art. 325 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz zintensyfikowanie walki z przestępstwami naruszającymi interesy finansowe Unii, tj. główne cele rozporządzenia (UE) 2017/1939, można najlepiej osiągnąć, jeżeli rozporządzenie (UE) 2017/1939 będzie miało zastosowanie w Polsce od 1 czerwca 2021 r., tj. od dnia, w którym Prokuratura Europejska podjęła zadania związane z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz wnoszeniem i popieraniem oskarżeń.

(15) Stosowanie rozporządzenia (UE) 2017/1939 w Polsce od 20 listopada 2017 r. wiązałoby się z koniecznością wykonywania przez Prokuraturę Europejską jej właściwości w odniesieniu do przestępstw popełnionych szereg lat przed rozpoczęciem jej działalności w Polsce. Wiązałoby się to z ograniczoną wartością dodaną pod względem skuteczności, ponieważ można oczekiwać, iż odpowiednie postępowania przygotowawcze i postępowania sądowe będą zamknięte lub na dość zaawansowanym etapie.

(16) Stosowanie rozporządzenia (UE) 2017/1939 w Polsce od 1 czerwca 2021 r. będzie dotyczyło spraw nowszych, których przejęcie Prokuratura Europejska może rozważyć w przypadku, gdy spełnione będą stosowne przesłanki. Co więcej, zagwarantuje to skuteczniejsze rozpoczęcie działalności Prokuratury Europejskiej w Polsce, jako że Prokuratura Europejska będzie miała możliwość prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w odniesieniu do przestępstw naruszających interesy finansowe Unii i popełnionych w Polsce po 1 czerwca 2021 r., a tym samym będzie ona pełniła swoje funkcje od samego początku.

(17) W przypadku przestępstw, o których mowa w art. 22 i 23 rozporządzenia (UE) 2017/1939 i które nie należą jeszcze do obszaru właściwości EPPO od pierwotnego wejścia w życie tego rozporządzenia, EPPO powinna zatem wykonywać swoją właściwość w odniesieniu do terytorium lub obywateli Polski, pod warunkiem że przestępstwa te popełniono po 1 czerwca 2021 r. Data ta stanowi jasny i odpowiedni punkt rozpoczęcia wykonywania właściwości Prokuratury Europejskiej w Polsce i gwarantuje pewność prawa.

(18) Wykonywanie właściwości Prokuratury Europejskiej w Polsce w odniesieniu do przestępstw naruszających interesy finansowe Unii popełnionych po 1 czerwca 2021 r. podlega odpowiednim przepisom rozporządzenia (UE) 2017/1939, w tym przepisom art. 26 dotyczącym wszczynania postępowań przygotowawczych i przepisom art. 27 dotyczącym prawa do przejęcia sprawy.

(19) Co do zasady właściwość ta nie powinna mieć wpływu na orzeczenia sądowe, które nabyły powagę rzeczy osądzonej, w tym na orzeczenia przyjęte ze względu na upływ terminów przedawnienia, chyba że mające zastosowanie prawo krajowe zezwala, w szczególnych okolicznościach, na wznowienie zamkniętych spraw i postępowań przygotowawczych.

(20) Niniejsza decyzja nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi na mocy art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej i ustanowionymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 49. Jak podkreślono w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, w myśl zasady ustawowej określoności przestępstw i kar, przepisy prawa karnego powinny spełniać wymogi dostępności i przewidywalności w odniesieniu do zarówno definicji przestępstwa, jak i określenia kary. Co więcej, przepisy powinny jasno określać przestępstwa oraz wymierzane za nie kary. Jednak przepisy, zgodnie z którymi prokuratura prowadzi postępowania przygotowawcze, wnosi i popiera oskarżenia oraz wytacza powództwa w sprawach, są przepisami o charakterze proceduralnym, które dotyczą organizacji tych organów oraz odpowiednich postępowań, nie odnoszą się natomiast do definicji przestępstw i określania kar. W związku z tym nie są one objęte zakresem stosowania art. 49 karty. Odpowiednie przepisy materialne prawa karnego zawarte w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 5  z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii, transponowanej do prawa polskiego, pozostają niezmienione, a niniejsza decyzja nie ma na nie wpływu.

(21) Władze polskie, Rada i Prokuratura Europejska powinny otrzymać dostatecznie dużo czasu na zakończenie prac przygotowawczych, które są absolutnie niezbędne do umożliwienia Prokuraturze Europejskiej skutecznego działania w Polsce. W szczególności Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość szybkiego rozpoczęcia działalności operacyjnej w Polsce, w tym w kontekście dochodzeń transgranicznych, przede wszystkim przez wszczynanie postępowań przygotowawczych, w razie potrzeby na podstawie zgłoszeń od instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz właściwych organów państw członkowskich zgodnie z art. 24 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2017/1939, lub przez skorzystanie z przysługującego jej prawa do przejęcia sprawy. Wymaga to co najmniej powołania prokuratora europejskiego z Polski, który w wyjątkowych przypadkach mógłby podjąć uzasadnioną decyzję o przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego osobiście, zgodnie z art. 28 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2017/1939. Aby uniknąć sytuacji, w których Prokuraturze Europejskiej przekazywane są zgłoszenia, podczas gdy ona nie ma możliwości się nimi zająć, lub aby uniknąć upływu terminów, art. 24-27 i 31 rozporządzenia (UE) 2017/1939 powinny mieć zastosowanie w Polsce od dwudziestego dnia po powołaniu prokuratora europejskiego z Polski zgodnie z art. 16 tego rozporządzenia,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Niniejszym potwierdza się uczestnictwo Polski we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia EPPO.

Artykuł  2
1)
Rozporządzenie (UE) 2017/1939 stosuje się w Polsce w odniesieniu do wszelkich przestępstw wchodzących w zakres kompetencji Prokuratury Europejskiej i popełnionych po dniu 1 czerwca 2021 r.
2)
Art. 24-27 i 31 rozporządzenia (UE) 2017/1939 stosuje się w Polsce od dwudziestego dnia po powołaniu prokuratora europejskiego z Polski zgodnie z art. 16 tego rozporządzenia.
Artykuł  3

Niniejsza decyzja wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 29 lutego 2024 r.
1 Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1.
2 Decyzja Komisji (UE) 2018/1094 z dnia 1 sierpnia 2018 r. potwierdzająca uczestnictwo Niderlandów we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 196 z 2.8.2018, s. 1).
3 Decyzja Komisji (UE) 2018/1103 z dnia 7 sierpnia 2018 r. potwierdzająca uczestnictwo Malty we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (Dz.U. L 201 z 8.8.2018, s. 2).
4 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2021/856 z dnia 26 maja 2021 r. określająca datę podjęcia przez Prokuraturę Europejską zadań związanych z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz z wnoszeniem i popieraniem oskarżeń (Dz.U. L 188 z 28.5.2021, s. 100).
5 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 29).

Zmiany w prawie

Co się zmieni w prawie dla osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku

Nowa grupa osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczenia wspierającego, wyższe świadczenie pielęgnacyjne i zmiany organizacyjne w orzecznictwie o niezdolności do pracy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – to tylko niektóre zmiany w prawie, które będą dotyczyły osób z niepełnosprawnościami w 2026 roku.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Nowe terapie onkologiczne z refundacją

Od 1 stycznia 2026 r. będą refundowane 24 nowe terapie, w tym 9 onkologicznych, 15 nieonkologicznych i 8 terapii w chorobach rzadkich. Dla 585 terapii refundacja będzie kontynuowana. Nowe opcje leczenia zyskały osoby chore na chłoniaka grudkowego, chłoniaka Hodgkina, raka piersi, niedrobnokomórkowego raka płuca, raka przełyku i gruczolakoraka żołądka lub połączenia żołądkowo-przełykowego.

Beata Dązbłaż 27.12.2025
Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2024.807

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja 2024/807 potwierdzająca uczestnictwo Polski we wzmocnionej współpracy w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej
Data aktu: 29/02/2024
Data ogłoszenia: 29/02/2024
Data wejścia w życie: 20/03/2024