(Dz.U.UE C z dnia 24 stycznia 2025 r.)
| Sprawozdawca: | Guido MILANA (IT/Renew Europe), radny gminy Olevano Romano |
I. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR),
1. Przypomina deklarację Schumana z dnia 9 maja 1950 r., w której rozwój kontynentu afrykańskiego uznano za jedno z najważniejszych zadań Europy. Zauważa, że Komitet Regionów oraz stowarzyszenia lokalne i regionalne z basenu Morza Śródziemnego działające w tym kontekście powołały w 2010 r. Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Samorządów Lokalnych i Regionalnych (ARLEM) w celu zapewnienia władzom lokalnym i regionalnym głosu w procesie eurośródziemnomorskim.
2. Podkreśla wagę stosunków UE-Afryka dla wspierania odpornych gospodarek, rozwoju zrównoważonego i wspólnego dobrobytu na obu kontynentach oraz przyznaje, że, biorąc pod uwagę szybki wzrost demograficzny, urbanizację oraz presję na usługi publiczne, miasta i regiony afrykańskie mają do odegrania zasadniczą rolę w rozwoju kontynentu poprzez podejścia, w ramach których priorytetowe znaczenie miałyby zrównoważenie środowiskowe, odporność na zmianę klimatu oraz sprawowanie rządów sprzyjające włączeniu społecznemu.
3. Stwierdza, że stosunki UE z Afryką, które powinny opierać się na celach zrównoważonego rozwoju i powszechnych prawach człowieka, muszą być rozpatrywane z całościowej perspektywy z uwzględnieniem wielopoziomowego sprawowania rządów, w którym wszystkie szczeble władzy publicznej odgrywają zbiorową rolę w owocnej współpracy, zważywszy że kontynent afrykański jest najbliższym sąsiadem Europy.
4. Przyznaje, że mimo że niektóre niedawne inicjatywy europejskie uwzględniają różnorodność kontynentu afrykańskiego, po prawie 20 latach współpracy w ramach partnerstwa Afryka-UE należy zreformować stosowane w nim narzędzia i sposoby działania, by skupić się bardziej na wynikach, zgodnie z potrzebami partnerów afrykańskich.
5. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje plany państw członkowskich, lecz dostrzega potrzebę ich koordynacji. Popiera apel o położenie większego nacisku na zwiększenie inwestycji prywatnych, zacieśnienie współpracy i promowanie odpornego rozwoju infrastruktury przy jednoczesnym poszanowaniu priorytetów narodów afrykańskich. Zwraca uwagę, że regiony i miasta w UE zawarły już formalne umowy o partnerstwie z państwami, regionami i miastami na kontynencie afrykańskim, co zapewnia im ważne, czasami długoletnie doświadczenie w rozwijaniu stosunków partnerskich.
6. Podkreśla pilną potrzebę przyjęcia nowego podejścia w sytuacji geopolitycznej charakteryzującej się nieuczciwą i nierówną konkurencją między mocarstwami ze względu na większą rolę Chin i Rosji, opóźnieniami w realizacji celów zrównoważonego rozwoju (CZR) oraz niestabilnością polityczną niektórych krajów afrykańskich, zwłaszcza w pasie Sahelu, oraz apeluje o przegląd ram interwencji strategicznej Unii Europejskiej.
7. Podkreśla znaczenie odnowionego partnerstwa Afryka-Europa w celu sprostania wyzwaniu związanemu ze szczepionkami oraz określenia najlepszych środków rozwoju lokalnych zdolności w zakresie produkcji szczepionek w Afryce, aby zapewnić długoterminowe bezpieczeństwo i autonomię kontynentu w dziedzinie zdrowia. Wnosi, by - w czasie gdy w krajach afrykańskich rozprzestrzenia się wirus mpox i w Unii Europejskiej rośnie liczba zachorowań - Rada, Komisja oraz europejskie organy medyczne wysłały szczepionki tam, gdzie są potrzebne. Opowiada się za ścisłą współpracą między UE a krajami afrykańskimi, aby także w przyszłości nie dopuścić do sytuacji, kiedy pojedyncze przypadki zakażeń rozrastają się do rozmiarów pandemii.
8. Przypomina, że władze lokalne i regionalne mają istotne znaczenie dla realizacji CZR, ponieważ zgodnie z szacunkami OECD 65 % z 169 celów szczegółowych leżących u podstaw 17 CZR nie może zostać osiągniętych bez ich odpowiedniego zaangażowania i stosownej koordynacji z nimi. Podkreśla, że kluczowe znaczenie dla osiągnięcia tych celów ma poprawa równouprawnienia płci, i wzywa do uwzględnienia kwestii płci we wszystkich inicjatywach związanych ze sprawowaniem władzy na szczeblu lokalnym oraz z CZR na obu kontynentach.
9. Przypomina, że położenie niektórych regionów najbardziej oddalonych Unii Europejskiej w bezpośrednim sąsiedztwie Afryki stanowi wyraźny atut w partnerstwie Afryka-UE oraz że w strategii europejskiej na rzecz współpracy z Afryką należy uwzględnić strategie integracji regionalnej tych obszarów za pomocą podejścia opartego na szerszym sąsiedztwie.
10. Odnotowuje pozytywne skutki współpracy europejskiej w ramach partnerstwa Afryka-UE, lecz zaznacza, że na podstawie wcześniejszych dokonań należy znacznie zwiększyć dostrzegalność partnerstwa oraz wkład UE. Można to również osiągnąć w drodze systematycznej współpracy z samorządami lokalnymi i regionalnymi oraz ich stowarzyszeniami w terenie.
11. Podkreśla znaczenie zasady pomocniczości nie tylko dla UE, lecz również dla jej partnerów. Wzywa do włączenia władz szczebla niższego niż krajowy w krajach partnerskich w wytyczanie priorytetowych celów i wnosi, by rządy krajów partnerskich pokazały, w jaki sposób zostaną one zaangażowane w realizację projektów.
12. Ostrzega, że udane partnerstwo wymaga bezpośredniego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych partnerów, i uważa, że decentralizacja i lokalizacja działań Unii Europejskiej w Afryce mają zasadnicze znaczenie dla zmiany warunków życia mieszkańców miast i regionów afrykańskich i dla promowania takich wartości, jak demokracja i dobre rządy.
13. Zwraca się o zwiększenie zdolności delegatur Unii Europejskiej do współpracy z instytucjami szczebla niższego niż krajowy, a także ich uprawnień w tym zakresie. Wymaga to utworzenia punktów kontaktowych ds. władz lokalnych w delegaturach, które to punkty powinny pomagać w koordynacji działań na rzecz współpracy zdecentralizowanej Unii Europejskiej, gdyż brakować będzie bardziej systematycznych narzędzi monitorowania działań w związku z zapowiadanym zamknięciem portalu partnerstwa "Drużyna Europy".
14. Zwraca się do Komisji oraz do Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, by traktowały samorządy lokalne i regionalne na równi z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i w tym celu powołały w swoim obrębie pełnoprawną jednostkę ds. samorządów lokalnych i regionalnych.
15. Wzywa do wprowadzenia rygorystycznego mechanizmu monitorowania pomocy finansowej dla Afryki, w tym regularnych audytów, sprawozdań z postępów i oceny końcowej. By zapobiegać korupcji, należy ukierunkować fundusze na konkretne projekty oparte na jasnych kryteriach skuteczności. Zwraca się ponadto o monitorowanie wykorzystania funduszy w czasie rzeczywistym i o zawieszanie finansowania w przypadku nieprawidłowości
16. Ponawia stanowczo swój apel o ponowne zawarcie linii budżetowej przeznaczonej na wspieranie władz lokalnych i regionalnych oraz współpracy zdecentralizowanej w kwocie odpowiadającej linii budżetowej dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego w kolejnych wieloletnich ramach finansowych Komisji, a także o przekrojowe włączenie samorządów lokalnych i regionalnych do różnych instrumentów i programów Komisji oraz delegatur. Musi to iść w parze z bardziej systematycznym mechanizmem monitorowania wsparcia dla władz lokalnych i regionalnych w unijnych instrumentach finansowania zewnętrznego. Zachęca do przyjęcia wskaźnika lokalizacji w celu oceny wszystkich zewnętrznych interwencji UE, tak jak ma to miejsce w przypadku płci lub nierówności.
17. Przypomina Komisji o wadze odróżnienia samorządów lokalnych i regionalnych od społeczeństwa obywatelskiego i podkreśla, że europejskie władze lokalne i regionalne utrzymują kontakty z afrykańskimi odpowiednikami w różnych dziedzinach, takich jak kształcenie, usługi komunalne, infrastruktura, gospodarczy rozwój terytorialny i wsparcie dla sprawowania władzy na szczeblu lokalnym. Apeluje do Komisji o włączenie samorządów lokalnych i regionalnych oraz stowarzyszeń międzynarodowych reprezentujących je na szczeblu kontynentalnym i krajowym w konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim i nietradycyjnymi podmiotami, by zapewnić ich udział w kształtowaniu polityki rozwojowej.
18. Zwraca się do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) o zadbanie o to, by punkty kontaktowe ds. władz lokalnych i regionalnych w delegaturach UE obchodziły Dzień Europy 9 maja oraz organizowały coroczne dialogi ze stowarzyszeniami władz lokalnych i regionalnych w celu wymiany dobrych praktyk w ramach konkretnych działań tematycznych.
19. Przypomina, że nie ma obecnie dokładnych, szczegółowych i wyczerpujących danych statystycznych na temat całkowitej kwoty, którą władze lokalne i regionalne przeznaczają na współpracę rozwojową, na temat priorytetowych obszarów współpracy czy też zaangażowanych w to zasobów ludzkich, choć te informacje mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia spójności i synergii inicjatyw z celami partnerstwa UE-Afryka. Zaznacza, że niezbędne jest zapewnienie UE instrumentów statystycznych i narzędzi oceny działań na rzecz współpracy zdecentralizowanej podejmowanych przez europejskie władze lokalne i regionalne.
20. Jest przekonany, że utworzenie platformy cyfrowej umożliwiłoby nawiązywanie kontaktów i zacieśnienie współpracy między władzami lokalnymi i regionalnymi UE realizującymi projekty w Afryce, punktami kontaktowymi władz lokalnych i regionalnych w delegaturach UE oraz samorządami lokalnymi na miejscu.
21. Wzywa Komisję Europejską do powierzenia punktom kontaktowym ds. władz lokalnych i regionalnych w delegaturach UE gromadzenia danych o wszystkich bieżących projektach samorządów lokalnych i regionalnych UE i państw członkowskich, co umożliwi UE zaliczenie współpracy zdecentralizowanej do inicjatyw Drużyny Europy.
22. Proponuje stworzenie instrumentu administracji lokalnej dla samorządów lokalnych i regionalnych w krajach partnerskich w celu zwiększenia i poprawienia zdolności administratorów szczebla lokalnego i regionalnego za pomocą szkoleń. Część finansowania rozwoju powinna zostać przeznaczona na obowiązkowe szkolenia.
23. Z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych pt. "Budowanie zrównoważonych partnerstw międzynarodowych jako Drużyna Europy" (JOIN (2024) 25 final). Ubolewa, że nie wspomniano w nim o roli władz lokalnych i regionalnych i jest przekonany, że europejskie miasta i regiony zaangażowane we współpracę zdecentralizowaną mogą wnieść prawdziwą wartość dodaną do inicjatyw Drużyny Europy dzięki ich zdolności do mobilizacji inwestorów i sektora prywatnego na swoich terytoriach w perspektywie długoterminowej w ramach partnerstw międzynarodowych. Domaga się, aby Komisja, punkty kontaktowe w delegaturach UE oraz państwa członkowskie zapewniły włączenie odpowiednich władz lokalnych i regionalnych do inicjatyw Drużyny Europy, zwłaszcza w ramach projektów Global Gateway i w niestabilnych sytuacjach.
24. Zachęca grupy polityczne w Parlamencie Europejskim do powołania organów strukturalnych współpracujących z podobnymi organami w krajach partnerskich na wzór już istniejących partnerstw, we współpracy z ich odpowiednikami z KR-u, i tym samym do zwiększenia zdolności przedstawicieli krajów partnerskich.
25. Apeluje o włączenie samorządów lokalnych i regionalnych w krajach partnerskich do inicjatyw Porozumienia Burmistrzów, by przyczynić się do przeciwdziałania zmianie klimatu. Zwraca uwagę, że w regionie Morza Śródziemnego pilnie potrzebne są konkretne lokalne działania na rzecz klimatu, ponieważ krajowe strategie polityczne nie odpowiadają najważniejszym wyzwaniom, dlatego działania powinny być dostosowane do lokalnych warunków i do potrzeb społeczności zamieszkujących dany obszar. W tym celu proponuje wykorzystanie udanego projektu CLIMA-MED i zachęca burmistrzów z południowego regionu Morza Śródziemnego do promowania partnerstwa między miastami z UE i spoza UE znajdującymi się w krajach śródziemnomorskich w ramach programu Interreg MED. Ponadto zaleca priorytetowe traktowanie projektów w zakresie odporności na zmianę klimatu, szczególnie projektów koncentrujących się na energii odnawialnej i rozwiązaniach opartych na zasobach przyrody.
26. Wzywa do rozwinięcia odbywającego się co dwa lata wspólnego forum KR-u i Komisji Europejskiej "Miasta i regiony na rzecz partnerstw międzynarodowych" (zwanego dawniej "konferencją poświęconą współpracy zdecentralizowanej"), do tworzenia platform cyfrowych zawierających jasne informacje o punktach kontaktowych i promowaniu zaproszeń do składania ofert dla władz lokalnych i regionalnych w krajach partnerskich oraz do dbania o dynamikę wymiany między forami.
27. Zobowiązuje się do wykorzystania tego forum do wzmocnienia powiązań i sojuszy między kluczowymi podmiotami biorącymi udział we współpracy zdecentralizowanej oraz realizacji CZR na poziomie regionalnym i ich lokalizacji. Przypomina, że wszystkie projekty finansowane lub wspierane w ramach tej współpracy powinny być w pełni dostosowane do CZR, zwłaszcza w obszarach takich jak działania w dziedzinie klimatu (CZR nr 13), zrównoważone miasta (CZR nr 11) i czysta energia (CZR nr 7). Przyjmuje z aprobatą zwłaszcza zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a ONZ - w tym poprzez dialog polityczny UE-ONZ na temat lokalizacji CZR oraz poprzez promowanie modeli zrównoważonego rozwoju sprzyjających włączeniu społecznemu - by na forach międzynarodowych przedstawiać wspólną perspektywę.
II. PONOWNE ZDEFINIOWANIE PARTNERSTWA Z AFRYKĄ
Inkluzywne instrumenty finansowania wspierające władze lokalne i regionalne
28. Z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie 14 czerwca 2021 r. rozporządzenia (UE) 2021/947 ustanawiającego Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodoweji Rozwojowej- "Globalny wymiar Europy", które jest kluczowym etapem w osiąganiu konsolidacji, spójności i komplementarności szeregu instrumentów, oraz podkreśla potrzebę "wzmocnienia roli władz lokalnych jako podmiotów rozwoju".
29. Uwzględnia wnioski zawarte w sprawozdaniu z oceny Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR - "Globalny wymiar Europy") 1 , w którym podkreślono, że zakres uprawnień Unii w zakresie działań zewnętrznych w coraz trudniejszych okolicznościach, w tym w niestabilnym środowisku lub na obszarach pogrążonych w konflikcie lub przedłużającym się kryzysie, wymaga bardziej zaawansowanej wiedzy i analizy.
30. Wyraża zaniepokojenie drugorzędną rolą przyznaną władzom lokalnym w ISWMR, o czym wspomniano w ocenie tego instrumentu (z marca 2024 r.), i ostrzega przed konsekwencjami zepchnięcia samorządów lokalnych na drugi plan, zważywszy, że są one niezbędnymi uczestnikami partnerstwa Afryka-UE.
31. Wzywa zatem Komisję do zastosowania się do zaleceń Rady (z dnia 24 czerwca 2024 r.) w sprawie dostępu do finansowania w ramach ISWMR oraz apeluje do Parlamentu o stworzenie nowej linii budżetowej dla władz lokalnych, tak by mogły w pełni uczestniczyć w opracowywaniu strategii, ugruntowywaniu wiedzy, realizacji oraz ocenie w ramach ISWMR i strategii Global Gateway.
32. Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Global Gateway, która jest głównym instrumentem przeznaczonym dla partnerstw międzynarodowych, lecz ubolewa nad skromną rolą, którą przyznano w niej władzom lokalnym i regionalnym.
33. Zwraca uwagę na pierwszoplanową rolę sektora prywatnego we wdrażaniu Global Gateway i zaznacza, że istotna jest proaktywna mobilizacja władz lokalnych i regionalnych, zwłaszcza na Forach Biznesu UE-Afryka, by lepiej zrozumieć oczekiwania i szanse podmiotów prywatnych działających w Afryce, a także napotykane przez nie utrudnienia w inwestycjach.
34. Podkreśla decydującą rolę władz lokalnych i regionalnych oraz ich agencji - w tym organów nadzorujących mobilność, unieszkodliwianie odpadów, zdrowie, niebieską gospodarkę, gospodarkę wodną i energetykę, w tym wodór - w opracowywaniu i wdrażaniu partnerstw publiczno-prywatnych na szczeblu lokalnym. Powinny mieć one bezpośredni dostęp do finansowania inwestycji związanych z CZR i projektami opartymi na wartościach, ze szczególnym uwzględnieniem zielonej infrastruktury, społecznych projektów w zakresie energii odnawialnej i rozwiązań w zakresie zrównoważonej mobilności, bez pośrednictwa rządów.
35. Wnosi o stworzenie funduszu na rzecz afrykańskich władz szczebla niższego niż krajowy bezpośrednio dostępnego dla samorządów lokalnych i regionalnych w krajach partnerskich. Wziąwszy pod uwagę, że władze lokalne napotykają duże przeszkody w dostępie do finansowania krajowego i międzynarodowego, specjalny fundusz umożliwiłby im finansowanie projektów zaspokajających podstawowe potrzeby ludności na podstawie elastyczniejszych kryteriów wyboru projektów. W tym celu podczas następnej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju należy pochylić się nad kwestią finansowania projektów władz lokalnych w zakresie rozwoju.
36. Wyraża uznanie dla postępów poczynionych w koordynacji instrumentów finansowania przeznaczonych na partnerstwo Afryka-UE, lecz odnotowuje, że niezbędne są wciąż duże wysiłki na rzecz powiązania krótkoterminowego szybkiego reagowania z działaniami długoterminowymi, szczególnie na obszarach konfliktów oraz w sytuacjach niestabilności.
37. Przyjmuje z zadowoleniem utworzenie przewidzianych przez Global Gateway platform inwestycyjnych w Pretorii, Nairobi i Abidżanie, aby zapewnić punkt dostępu organom i przedsiębiorstwom krajowym, a także krajom partnerskim. Odnotowuje niemniej, że istotne jest włączenie do nich władz lokalnych i regionalnych w celu zapewnienia spójności z polityką gospodarczą oraz lokalnymi planami inwestycyjnymi.
38. Proponuje zwiększenie wsparcia finansowego UE dla projektów w zakresie współpracy zdecentralizowanej między europejskimi i afrykańskimi władzami lokalnymi i regionalnymi. Pomocą tą, która nie byłaby warunkowa, zarządzałyby wspólnie europejskie władze lokalne i regionalne, aby ograniczyć korupcję i zoptymalizować wykorzystanie zasobów, zapewniając przejrzyste zarządzanie i konkretne wyniki.
39. Zaznacza ponadto, że te platformy inwestycyjne mogłyby również ułatwiać realizację projektów mających na celu wzmocnienie administracji lokalnej i regionalnej w zainteresowanych krajach.
40. Podkreśla kapitalne znaczenie udziału władz lokalnych i regionalnych w tworzeniu strategicznych, zrównoważonych i bezpiecznych korytarzy transportowych w Afryce zgodnie ze strategią Global Gateway (Dakar- Abidżan, Libreville-Ndżamena, Duala-Kampala, Dar es Salaam-Dżibuti, Durban-Lusaka itp.). Ich celem jest integracja afrykańskich i europejskich multimodalnych sieci transportowych zgodnie z ramami regionalnymi i kontynentalnymi oraz ich dostosowanie do potencjału gospodarczego Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu (AfCFTA).
41. Podkreśla w tym kontekście zasadniczą rolę miast średniej wielkości w strategii Global Gateway, które pełnią funkcję łączników i umożliwiają regionom zintegrowane działanie dzięki odejściu od tradycyjnego podziału na regiony miejskie i wiejskie. Miasta te doświadczają przy tym najszybszej urbanizacji, która wymaga od nich rozwijania usług i infrastruktury, choć nie posiadają tych samych zasobów co metropolie.
W kierunku struktury instytucjonalnej sprzyjającej współpracy zdecentralizowanej
42. Przypomina, że konieczne jest zapewnienie większego wsparcia dla samorządu lokalnego w Afryce, który jest podstawowym filarem demokracji, i ubolewa, że zależność afrykańskich miast i regionów od decyzji i finansów na szczeblu krajowym pozostaje jedną z głównych przeszkód we współpracy zdecentralizowanej między UE a Afryką.
43. Przypomina, że europejskie miasta i regiony odpowiadają za około 70 % PKB Unii Europejskiej i powinny mieć większy wpływ na wyznaczanie priorytetów partnerstwa Afryka-UE w dziedzinach, w których miasta i regiony mają na ogół istotny zakres odpowiedzialności.
44. Wzywa do propagowania sektorowego podejścia do współpracy zdecentralizowanej oraz do wspierania większego zaangażowania administracji lokalnej i regionalnej w wytyczanie priorytetów i działań w takich obszarach, jak energia, mobilność, łączność, środowisko i klimat.
45. Zwraca uwagę, że aktywne zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych we wdrażanie partnerstwa Afryka-UE umożliwia wzmocnienie międzykontynentalnej struktury instytucjonalnej, zwłaszcza w obliczu światowych kryzysów, i zwraca się do Komisji Europejskiej o włączenie ich w wyznaczanie priorytetów tego partnerstwa mających wpływ terytorialny (na przykład w dziedzinie efektywności energetycznej, środowiska, przystosowania się do zmiany klimatu, jakości sieci połączeń w transporcie, decentralizacji, reformy administracji publicznej oraz wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego).
46. Proponuje, aby jeden z powyższych obszarów był przedmiotem pilotażowego projektu współpracy, opracowanego i realizowanego przez władze lokalne i regionalne oraz finansowanego przez Komisję, za pośrednictwem projektu pilotażowego Parlamentu Europejskiego.
47. Podkreśla znaczenie inicjatywy nikozyjskiej dla współpracy między gminami europejskimi i libijskimi, gdyż jest to dobra praktyka dotycząca roli miast i regionów w europejskiej strategii współpracy z Afryką, zwłaszcza w sytuacjach niestabilności.
48. Proponuje, by Komisja aktywnie angażowała władze lokalne i regionalne w przygotowanie szczytów UE-UA i by przedstawicielki i przedstawiciele Komitetu Regionów brali udział w szczytach i posiedzeniach ministerialnych UE-UA.
49. Podkreśla znaczenie Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu (AfCFTA), której powstanie jest doskonałą okazją do transformacji gospodarczej Afryki. Zaleca, by władze lokalne i regionalne odgrywały większą rolę w jej wdrażaniu w celu wsparcia jej dążenia do zmniejszenia barier handlowych, do harmonizacji przepisów i norm oraz do poprawy inwestycji transgranicznych, co będzie sprzyjać integracji i współpracy regionalnej.
50. Podkreśla znaczenie dalszego rozwoju regionalnej współpracy gospodarczej i politycznej na kontynencie afrykańskim, w szczególności poprzez regionalne strefy wolnego handlu między państwami afrykańskimi.
51. Podkreśla wagę europejskiej współpracy terytorialnej (Interreg), w tym programów współpracy terytorialnej z afrykańskimi krajami partnerskimi i członkami jej struktur zarządzania, ponieważ jest to instrument wywierający bezpośrednio pozytywny wpływ na współpracę między regionami najbardziej oddalonymi a Afryką. Postuluje ponadto, by w przyszłej strategii w większym stopniu ją uznano i zwiększono jej potencjał.
52. Zachęca do tworzenia kanałów i platform dialogu politycznego między członkiniami i członkami Komitetu Regionów a odpowiednimi delegacjami Parlamentu Europejskiego. Proponuje udział członka Komitetu Regionów w posiedzeniach tych delegacji oraz zaleca powołanie organu ds. dialogu i koordynacji między członkiniami i członkami Komisji CIVEX w Komitecie Regionów a departamentami ds. Afryki oraz Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych.
53. Podkreśla wagę dokładnego określenia roli władz lokalnych i regionalnych w opracowywaniu i wcielaniu w życie europejskiej dyplomacji publicznej, zwłaszcza po to, by wesprzeć wysiłki delegatur UE w dialogu z obywatelami, sektorem prywatnym, mediami i społeczeństwami w Afryce oraz by zagwarantować pluralizm zainteresowanych stron.
54. Przypomina o pilnej potrzebie tworzenia silnych partnerstw, by zwalczać nielegalne przepływy finansowe między Afryką a Europą, i z aprobatą przyjmuje nową inicjatywę Drużyny Europy dotyczącą przeciwdziałania nielegalnym przepływom finansowym oraz transgranicznej przestępczości zorganizowanej. Proponuje, aby część przeznaczonego na tę inicjatywę budżetu w wysokości 450 mln EUR została wyasygnowana na utworzenie platformy ds. wymiany i analizy dobrych praktyk między organami administracji lokalnej i regionalnej na obu kontynentach w celu rozwinięcia ich wspólnych działań na rzecz zwalczania przestępstw finansowych.
Zwiększanie zdolności
55. Wzywa do wspierania budowania zdolności i wzmocnionej wymiany wiedzy fachowej z udziałem demokratycznie wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym przedstawicielek i przedstawicieli afrykańskich i europejskich, w celu wzmocnienia ram wyłaniania podmiotów szczebla niższego niż krajowy z państw członkowskich UE i Afryki, w tym młodych pokoleń, które będą brać udział w rzeczywistym wdrażaniu partnerstwa Afryka-UE.
56. Apeluje do Komisji Europejskiej o założenie wirtualnej akademii lokalnej i regionalnej administracji publicznej w celu rozwinięcia zdolności administracji lokalnej i regionalnej do urzeczywistnienia partnerstwa Afryka-UE.
57. Proponuje objęcie samorządów lokalnych i regionalnych w Afryce unijnymi programami wymiany: instrumentem pomocy technicznej i wymiany informacji (TAIEX) dla urzędników i ekspertów oraz programem współpracy partnerskiej dla urzędników instytucji publicznych.
58. Pochwala uruchomienie przez Komisję Europejską w kwietniu 2024 r. nowych inicjatyw regionalnych w Afryce w celu zwiększenia mobilności, w szczególności mobilności akademickiej oraz transferu wiedzy i umiejętności młodych ludzi. Podkreśla znaczenie zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w opracowywanie i wdrażanie tych inicjatyw, zwłaszcza w ramach nowej Afrykańsko-Europejskiej Akademii Młodzieży oraz w ramach działań z tytułu programu UNITWIN/Katedry UNESCO, który posiada już w niektórych krajach sieć katedr, aktywnie i skutecznie działającą na rzecz stosunków z kontynentem afrykańskim.
Migracja
59. Wzywa do ponownego przemyślenia polityki wizowej dla młodszych specjalistów, artystów i przywódców lokalnych, w tym zwłaszcza dla burmistrzów z krajów partnerskich, i sprzeciwia się porozumieniom zawieranym z krajami niedemokratycznymi, które otrzymują środki finansowe od UE za zatrzymywanie migrantów. Wnosi ponadto o zacieśnienie współpracy z krajami pochodzenia i tranzytu za pośrednictwem kompleksowych i wzajemnie korzystnych partnerstw w celu zwalczania handlu ludźmi i przemytu, aby zapobiec ofiarom śmiertelnym i wyjazdom o nieuregulowanym charakterze.
60. Ponawia apel do nowej Komisji Europejskiej, by zaproponowała prawodawstwo dotyczące legalnej migracji, które pomogłoby UE radzić sobie z problemami związanymi z niedoborem siły roboczej, wyludnianiem itp., zgodnie z podstawowymi zasadami i wartościami UE. Podkreśla potrzebę skoncentrowania się na podstawowych przyczynach migracji nieuregulowanej, wysiłkach na rzecz poprawy zarządzania granicami oraz bezpiecznych i legalnych drogach migracji.
61. Sprzeciwia się kryminalizacji osób ubiegających się o azyl i migrantów oraz podkreśla pilną potrzebę zwiększenia zdolności organów ścigania do zwalczania organizacji przestępczych i wyeliminowania ich nielegalnej działalności. UE powinna nadal ulepszać współpracę z organami ścigania oraz organami sądowymi państw, których krajowe ramy prawne są wykorzystywane przez przestępców 2 .
62. Zachęca Komisję do opracowania europejskiego planu rekrutacji zagranicznej siły roboczej w celu ułatwienia migracji pracowników z afrykańskich państw trzecich i podkreśla zarazem, że choć nie jest to panaceum na niedobór siły roboczej, to stanowi z pewnością istotną część rozwiązania. Przypomina w tym względzie o znaczeniu rozwijania odpowiednich możliwości szkolenia zawodowego oraz technicznego na szczeblu lokalnym. Ponieważ szkolenie zawodowe należy zasadniczo do kompetencji lokalnych, współpraca zdecentralizowana może znacznie pomóc afrykańskim samorządom lokalnym w rozwijaniu tej usługi z wykorzystaniem doświadczenia lokalnych partnerów europejskich.
63. Uważa, że władze lokalne i regionalne mogą również usprawniać komunikację publiczną UE na temat zjawisk migracyjnych, podpisywanie porozumień opartych na zasadzie wzajemnych korzyści - oprócz zastosowania podejścia warunkowego mającego na celu wynegocjowanie powrotu migrantów - oraz poprawę stosunków z krajami pochodzenia, co nabiera coraz większego znaczenia w obecnej sytuacji geopolitycznej.
Energia, badania naukowe i innowacje
64. Uznaje współzależność UE i Afryki w dziedzinie energii oraz znaczenie istniejącego partnerstwa dla sprawiedliwej i zrównoważonej transformacji energetycznej. Wzywa w tym celu do wzmożenia wysiłków na rzecz rozwoju potencjału Afryki w zakresie zielonej energii i wspierania jej ekologicznego uprzemysłowienia.
65. Stwierdza, że samorządy lokalne i regionalne powinny odgrywać większą rolę w kształtowaniu oraz nawiązywaniu wzmocnionej współpracy UE i Afryki w dziedzinie energii poprzez rozwijanie lokalnych łańcuchów wartości, w tym w ramach afrykańsko-europejskiej inicjatywy "Zielona energia".
66. Pochwala przyjęcie nowego wspólnego programu UA-UE na rzecz innowacji, którego celem jest szybsze przełożenie badań naukowych i innowacji na wymierny pozytywny wpływ w terenie, czyli na produkty, usługi, przedsiębiorstwa i miejsca pracy w Afryce i Europie.
67. Z zadowoleniem przyjmuje to, że cele programu opierają się na zasadach współtworzenia i współwłasności i są wzorowane na CZR, i odnotowuje, że władze lokalne i regionalne powinny bezpośrednio przyczyniać się do jego realizacji w drodze wymiany wiedzy fachowej, zwłaszcza w dziedzinie rolnictwa, środowiska i biotechnologii.
68. Wzywa do ściślejszej współpracy UE i rządów afrykańskich, aby stworzyć możliwości gospodarcze i zawodowe, wspierając lokalne inkubatory, programy szkoleń i przedsiębiorczości oraz partnerstwa biznesowe, umożliwiając tym samym młodym absolwentom przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju w swoim kraju, co zmniejszy zależność od masowej emigracji.
69. Zaznacza, że władze lokalne i regionalne mają do odegrania zasadniczą rolę w usuwaniu luk w innowacjach wskazanych w programie w pięciu priorytetowych obszarach:
a) ekosystem innowacji;
b) zarządzanie innowacją;
c) wymiana wiedzy, w tym transfer technologii;
d) dostęp do finansowania; oraz
e) rozwój zdolności ludzkich.
70. Jest zdania, że władze lokalne i regionalne mogą również przyczyniać się do rozwijania sieci kontaktów między UA a UE w zakresie innowacji i dbać o to, by była ona na miarę ambitnego celu, którym jest powiązanie szerokiego grona podmiotów i ekosystemów badawczych i innowacyjnych na styku Afryki i Europy oraz przyczynienie się w ten sposób do realizacji wspólnego programu UA-UE na rzecz innowacji.
71. Zachęca Komisję Europejską do zwiększenia inwestycji w kształcenie i badania naukowe w ramach partnerstwa Afryka-UE.
Bruksela, dnia 21 listopada 2024 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.289 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Regiony i gminy wdrażające strategię współpracy UE z Afryką |
| Data aktu: | 24/01/2025 |
| Data ogłoszenia: | 24/01/2025 |