Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie skutków społecznych i gospodarczych dla UE związanych z rosyjską wojną w Ukrainie, zwiększanie zdolności UE do działania (2022/2653(RSP))

P9_TA(2022)0219
Społeczne i gospodarcze konsekwencje dla EU rosyjskiej wojny w Ukrainie - zwiększanie zdolności UE do działania

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie skutków społecznych i gospodarczych dla UE związanych z rosyjską wojną w Ukrainie, zwiększanie zdolności UE do działania (2022/2653(RSP))

(2022/C 479/08)

(Dz.U.UE C z dnia 16 grudnia 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z 7 kwietnia 2022 r. w sprawie konkluzji z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 24-25 marca 2022 r., w tym najnowszych wydarzeń związanych z wojną w Ukrainie oraz sankcji UE wobec Rosji i ich stosowania 1 ,

- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 25 marca 2022 r.,

- uwzględniając komunikat Komisji z 8 marca 2022 r. pt. "REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie" (COM(2022)0108),

- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z 27 maja 2020 r. w sprawie określenia potrzeb Europy w zakresie odbudowy (SWD(2020)0098),

- uwzględniając sprawozdanie dotyczące regionalnych prognoz gospodarczych Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) z 22 kwietnia 2022 r. pt. "Europe: War Sets Back the European Recovery" [Europa: Wojna opóźnia europejską odbudowę],

- uwzględniając swoją rezolucję z 24 marca 2022 r. w sprawie pilnej potrzeby przyjęcia unijnego planu działania dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w UE i poza jej terytorium w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę 2 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 5 maja 2022 r. w sprawie wpływu wojny z Ukrainą na kobiety 3 ,

- uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych 4 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 8 lipca 2021 r. w sprawie przeglądu makroekonomicznych ram legislacyjnych w celu zwiększenia wpływu na gospodarkę realną Europy oraz poprawy przejrzystości procesu podejmowania decyzji i demokratycznej rozliczalności 5 ,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że od 24 lutego 2022 r. Rosja prowadzi nielegalną, niesprowokowaną i nieuzasadnioną wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie;

B. mając na uwadze, że rosyjska inwazja na Ukrainę stanowi dla milionów ludzi poważny kryzys humanitarny, którego rezultatem będzie niewątpliwie poważny wstrząs gospodarczy w UE o niewiadomym czasie trwania i nieznanej sile;

C. mając na uwadze, że najważniejszymi konsekwencjami wojny w Ukrainie są ofiary śmiertelne i kryzys humanitarny związany z ogromną liczbą odizolowanych i przesiedlonych ludzi; mając na uwadze, że według danych Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców do 5 maja 2022 r. z Ukrainy uciekło ponad 5,7 mln osób, z czego ponad 85 % przebywa obecnie w jednym z krajów UE; mając na uwadze, że obciążenia związane z kryzysem humanitarnym ponoszą w dużej mierze państwa członkowskie graniczące z Ukrainą;

D. mając na uwadze, że wpływ konfliktu na środowisko, będący konsekwencją bombardowań, wycieków ropy i gazu oraz incydentów w zakładach chemicznych i elektrowniach jądrowych, budzi poważne obawy ludności zarówno w Ukrainie, jak i w UE; mając na uwadze, że UE musi pomagać w ochronie przed niszczeniem środowiska, naprawianiu szkód wyrządzonych środowisku w wyniku wojny i nakładaniu sankcji za przestępstwa przeciwko środowisku, ponieważ nieuchronnie będą one miały długotrwałe konsekwencje;

E. mając na uwadze, że Rosja jednostronnie zdecydowała odciąć dostawy gazu do Bułgarii i Polski; mając na uwadze, że coraz więcej państw członkowskich UE już poparło nałożenie pełnego embarga energetycznego na Rosję, aby uchronić się przed szantażem z jej strony;

F. mając na uwadze, że sankcje mają dotkliwy wpływ na rosyjską gospodarkę (według MFW: spadek PKB o 8,5 % i inflacja wynosząca 21,3 % w 2022 r.); mając na uwadze, że płatności na rzecz Rosji za zakup przez państwa europejskie paliw kopalnych z Rosji wynoszą do 800 mln EUR dziennie i nadal zapewniają reżimowi środki, które pomagają finansować wojnę; mając na uwadze, że Komisja przedstawiła ambitny plan wprowadzenia zakazu importu rosyjskiej ropy w ciągu sześciu miesięcy a produktów rafinowanych do końca roku;

G. mając na uwadze, że kontekst gospodarczy w połączeniu ze skutkami niezbędnych sankcji będzie miał poważny wpływ na sytuację społeczną i gospodarczą, między innymi na rynki pracy UE i warunki życia; mając na uwadze, że kryzys w następstwie wojny może negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy i zatrudnienie, w tym przez skutki na rynkach finansowych, niedobory energii, dalszą presję na ceny energii, utrzymujące się wąskie gardła w łańcuchach dostaw i utratę zaufania;

H. mając na uwadze, że inflacja cen konsumpcyjnych w UE osiągnęła w wielu krajach poziom nienotowany od lat 70. i w kwietniu 2022 r. wyniosła 7,5 %, tj. najwyższy poziom od czasu wprowadzenia wspólnej waluty, a wzrost ten wynika głównie ze wzrostu cen energii ze źródeł kopalnych; mając na uwadze, że doprowadziło to do wzrostu cen produktów rolnych; mając na uwadze, że zgodnie z najnowszą prognozą EBC dla strefy euro stopa inflacji (HICP) spadnie ze średnio 5,1 % w 2022 r. do 2,1 % w 2023 r. i 1,9 % w 2024 r.;

I. mając na uwadze, że rosnąca inflacja, a zwłaszcza szybki wzrost cen żywności i energii w całej UE, dotykają najsłabsze grupy ludności, dodatkowo zwiększając nierówności i pogłębiając ubóstwo oraz ubóstwo energetyczne; mając na uwadze, że zgodnie z przewidywaniami płace nie będą rosły tak szybko jak inflacja, w związku z czym pracownicy tracą siłę nabywczą, a warunki ich życia mogą się pogorszyć w ciągu najbliższych kilku miesięcy; mając na uwadze, że doprowadzi to również do większej presji na możliwości w obszarze polityki społecznej, a także na automatyczne stabilizatory takie jak krajowe systemy przeciwdziałania bezrobociu; mając na uwadze, że przyjęty przez Komisję europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE) okazał się sukcesem;

J. mając na uwadze, że w światowej prognozie gospodarczej Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) z kwietnia 2022 r. przewiduje się spadek globalnego wzrostu z szacowanych 6,1 % w 2021 r. do 3,6 % w 2022 i 2023 r., czyli o 0,8 i 0,2 punktu procentowego mniej w latach 2022 i 2023, niż przewidywano w styczniu; mając na uwadze, że według prognoz wzrost w strefie euro spadnie z szacowanych 5,3 % w 2021 r. do 2,8 % w 2022 r. i 2,3 % w 2023 r.;

K. mając na uwadze, że zgodnie z wnioskiem Komisji w sprawie wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu za 2022 r. powszechne stosowanie programów utrzymania miejsc pracy podczas pandemii przyczyniło się do stosunkowo ograniczonego wzrostu bezrobocia w 2021 r., z 6-procentowego wzrostu w 2020 r. do zaledwie 0,4 % w 2021 r. 6 ;

L. mając na uwadze, że małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) trudniej jest uzyskać finansowanie niż dużym przedsiębiorstwom; mając na uwadze, że procedury administracyjne utrudniają dostęp do funduszy publicznych w szczególności MŚP; mając zatem na uwadze, że ustalając warunki dostępu MŚP do wsparcia finansowego, należy uwzględniać niezbędne uproszczenie procedur;

M. mając na uwadze, że Europa zmaga się z nowymi wyzwaniami, takimi jak rosnące nierówności między pokoleniami, mniejsze możliwości i zasoby społeczne, zdrowotne, gospodarcze i środowiskowe, dysproporcje terytorialne oraz nierówny dostęp do podstawowych usług socjalnych i zdrowotnych, miejsc pracy i możliwości biznesowych oraz infrastruktury społecznej; mając na uwadze, że w 2020 r. 96,5 mln osób w UE było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, co odpowiada 21,9 % ludności UE; mając na uwadze, że skala ubóstwa i wykluczenia społecznego zmniejszyła się w ostatnim dziesięcioleciu; mając na uwadze, że konieczne jest dalsze ograniczenie tych zjawisk; mając na uwadze, że zmniejszanie nierówności jest wspólnym obowiązkiem UE i państw członkowskich; mając na uwadze, że powinniśmy zająć się pierwotnymi przyczynami długotrwałych zaburzeń równowagi gospodarczej i społecznej;

N. mając na uwadze, że w 2018 r. około 34 mln Europejczyków deklarowało, że nie jest w stanie odpowiednio ogrzać swoich domów, natomiast w badaniu przeprowadzonym w całej UE w 2019 r. opinię taką wyraziło 6,9 % mieszkańców Unii;

O. mając na uwadze, że solidne systemy ochrony socjalnej mają zasadnicze znaczenie dla odporności społecznej w czasach kryzysu; mając na uwadze, że głównym skutkiem społecznym w Europie jest wzrost kosztów życia i przystępności cenowej towarów i usług, co zagraża prawom człowieka, takim jak dostęp do żywności, mieszkań, odzieży i edukacji, korzystne warunki pracy, ochrona przed bezrobociem i dostęp do opieki medycznej;

P. mając na uwadze, że w planie działania Europejskiego filaru praw socjalnych ustanowiono dla UE cel polegający na zmniejszeniu liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym o co najmniej 15 mln i przyjęto szereg propozycji, aby osiągnąć ten cel do 2030 r.; mając na uwadze, że w obecnym kontekście osiągnięcie tego celu staje się coraz trudniejsze, biorąc pod uwagę przewidywany wzrost ubóstwa i bezrobocia w nadchodzących miesiącach; mając na uwadze, że konieczność łagodzenia społecznych skutków kryzysu, udzielania wsparcia uchodźcom oraz zapewnienia wszystkim godnych warunków życia i dostępu do wysokiej jakości usług, np. opieki zdrowotnej, edukacji i mieszkań, wystawia systemy ochrony socjalnej na poważną próbę;

Q. mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencja Energetyczna oszacowała, że nadwyżka zysków wyniesie w 2022 r. 200 mld EUR 7 ; mając na uwadze, że stwierdziła ona też, że aby częściowo zrekompensować wyższe rachunki za energię, można by powiększyć dochody publiczne z tymczasowych podatków od nieoczekiwanych zysków; mając na uwadze, że w marcu 2022 r. Komisja zaproponowała wytyczne dotyczące tymczasowego opodatkowania nieoczekiwanych zysków 8 ;

R. mając na uwadze, że rosyjska wojna w Ukrainie pokazała determinację, jedność i siłę UE w obronie wartości demokratycznych; mając na uwadze, że pokazała ona również potrzebę reform gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych UE, aby poradzić sobie z globalnymi konsekwencjami agresji wojskowej Rosji; mając na uwadze, że istnieje bezwzględna potrzeba utrzymania imponującej dotychczas jedności i solidarności Unii w zakresie wykorzystania wszelkich dostępnych pozamilitarnych narzędzi w celu zakończenia rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie oraz za pomocą zbiorowych środków przeciwdziałania natychmiastowym skutkom w UE, a także poprzez utrzymanie trwającego programu prac legislacyjnych, aby zwiększyć odporność społeczną, gospodarczą i środowiskową Unii, pomimo dążenia Putina do wprowadzenia podziałów i prób udaremnienia tych wysiłków;

S. mając na uwadze, że konieczne jest zapewnienie funkcjonowania społecznej gospodarki rynkowej i jednolitego rynku, również w czasach kryzysu, oraz pełnego wykorzystania potencjału jednolitego rynku z korzyścią dla europejskich konsumentów, a także przyczynienie się do zwiększenia wydajności i konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw oraz tworzenia miejsc pracy wysokiej jakości;

T. mając na uwadze, że Komisja przedstawiła konkretne środki, aby urzeczywistnić plan REPowerEU;

U. mając na uwadze, że UE musi stać się prawdziwą potęgą na arenie światowej, zdolną do samodzielnego działania i podejmowania decyzji, zwłaszcza w dziedzinie obronności, energetyki, rolnictwa, akwakultury i przemysłu;

V. mając na uwadze, że dostęp do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie również staje się coraz trudniejszy dla uchodźców przybywających do UE; mając na uwadze, że UE jest zobowiązana do propagowania, ochrony i realizacji prawa wszystkich osób, w tym wszystkich kobiet i dziewcząt, do pełnej kontroli oraz swobodnego i odpowiedzialnego decydowania - w sposób wolny od dyskryminacji, przymusu i przemocy ze względu na płeć - w kwestiach dotyczących ich seksualności oraz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

Uwagi ogólne

1. solidaryzuje się z narodem ukraińskim i przyznaje, że aktywna wojna bezpośrednio przy granicach UE ma poważne konsekwencje społeczne i gospodarcze dla Europy; jest w pełni świadomy, że demokracji i wolności nie da się wyrazić żadnym ekwiwalentem pieniężnym czy komfortem społecznym; ponownie potępia w najostrzejszych słowach nielegalną, niesprowokowaną i nieuzasadnioną napaść wojskową i inwazję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a także udział Białorusi w tej napaści;

2. podkreśla, że rosyjska agresja wojskowa na Ukrainę oraz uzasadnione sankcje UE wobec Rosji i Białorusi szkodzą odbudowie gospodarczej UE po pandemii i stanowią poważne zagrożenie dla jej strategii odbudowy i zwiększania odporności, a także dla integralności jednolitego rynku;

3. podkreśla, że obecna wojna na Ukrainie pogłębiła i tak już poważny kryzys cen energii w całej Europie, co ma bezpośredni negatywny wpływ na siłę nabywczą wszystkich obywateli UE i MŚP; przypomina, że obecne wysokie ceny gazu i energii elektrycznej wpływają na większość państw członkowskich, chociaż w różnym stopniu i w różnym czasie, oraz że obecny wzrost cen wymaga szybkiej interwencji, aby zidentyfikować skutki społeczno-gospodarcze, uniknąć ich oraz zapobiec im dzięki skoordynowanej polityce społeczno-gospodarczej;

4. podkreśla, jak ważne jest zapewnienie suwerenności i niezależności energetycznej od rosyjskich dostaw oraz większej strategicznej autonomii i bezpieczeństwa energetycznego dzięki modernizacji i znacznym inwestycjom w infrastrukturę energetyczną UE, w tym w połączenia międzysystemowe i infrastrukturę transgraniczną, produkcję energii odnawialnej i efektywność energetyczną;

5. jest przekonany o potrzebie dalszego wzmacniania zdolności Unii do solidarnego działania w czasach kryzysu; wzywa Komisję i Radę do gotowości na wypadek, gdyby nie można było uporać się w wystarczającym stopniu z negatywnymi skutkami kryzysu w ramach obecnych programów, oraz do zdecydowanego, wspólnego, szybkiego i solidarnego działania na rzecz osób dotkniętych tym nowym poważnym kryzysem, aby pomóc gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom, zwłaszcza MŚP; podkreśla, że zdecydowana, skoordynowana i solidarna reakcja Europy jest niezbędna, by ograniczyć rozprzestrzenianie się kryzysu przez zidentyfikowanie jego skutków gospodarczych i społecznych, zapobieganie im i łagodzenie ich, a tym samym utrzymanie poparcia obywateli europejskich dla działań podejmowanych przeciwko Rosji i innych niezbędnych działań wspierających Ukraińców w ich walce; wzywa instytucje UE, by przyznały Ukrainie status kraju kandydującego do UE zgodnie z art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej i za jej zasługi;

6. podkreśla swoje pełne poparcie dla Ukrainy i narodu ukraińskiego; podkreśla, jak ważne było zatwierdzenie przez Radę Europejską pięciu pakietów sankcji wobec Rosji, i wzywa do ich szybkiego i skutecznego wdrożenia; wzywa państwa członkowskie, by zgodnie z propozycją Komisji pilnie przyjęły szósty pakiet sankcji, w tym zakaz importu rosyjskiej ropy; ponawia swój apel o natychmiastowe i pełne embargo na import ropy, węgla, paliwa jądrowego i gazu z Rosji oraz o całkowite zarzucenie projektu Nord Stream 1 i 2; apeluje o pilne przyjęcie środków pozwalających kontrolować szkody spowodowane sankcjami, aby ciężaru tych decyzji politycznych nie musieli ponosić pracownicy i gospodarstwa domowe;

7. popiera globalne działania na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności za pośrednictwem grupy G-7, i apeluje o umorzenie długu tego kraju; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o kierowanie pracami nad Funduszem Powierniczym Solidarności z Ukrainą oraz strategią odbudowy kraju po wojnie; przypomina swoje wieloletnie stanowisko, zgodnie z którym Parlament musi być w pełni zaangażowany w tworzenie funduszy powierniczych UE i nadzór nad nimi oraz w powiązany proces podejmowania decyzji operacyjnych;

8. wzywa Radę do rozszerzenia listy osób bezpośrednio objętych sankcjami UE, w tym rosyjskich oligarchów, z uwzględnieniem listy 6 000 osób sporządzonej przez fundację Aleksieja Nawalnego; apeluje o rozszerzenie sankcji, jakimi UE objęła powiązane z Rosją podmioty medialne działające w UE, w szczególności "agencję informacyjną" InfoRos, która jest powiązana z GRU;

9. zauważa, że byli politycy, np. Esko Aho, Francois Fillon i Wolfgang Schüssel, niedawno zrezygnowali ze stanowisk piastowanych w firmach rosyjskich, i zdecydowanie domaga się, aby inni, w tym Karin Kneissl i Gerhard Schröder, uczynili to samo; ponadto wzywa Radę do rozszerzenia listy osób objętych unijnymi sankcjami o europejskich członków zarządów dużych przedsiębiorstw rosyjskich i polityków, którzy nadal inkasują rosyjskie pieniądze;

Przeciwdziałanie kryzysowi gospodarczemu i społecznemu w skoordynowany sposób

10. jest przekonany, że skuteczna reakcja w perspektywie krótkoterminowej polega na łagodzeniu wysokich cen energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz utrzymaniu siły nabywczej oraz wysokiej jakości zatrudnienia i usług publicznych, przy jednoczesnej dalszej realizacji Europejskiego Zielonego Ładu oraz sprawiedliwej, cyfrowej i zielonej transformacji, a także wzmacnianiu planu działania Europejskiego filaru praw socjalnych; domaga się wzmocnienia wewnętrznego rynku energii, aby zlikwidować zależności UE bez tworzenia nowych;

11. ponownie podkreśla, że należy dywersyfikować zasoby energetyczne, technologie i drogi dostaw, a zarazem unikać uzależnienia od jednego dostawcy; ponadto należy opracować zakrojony na szeroką skalę plan inwestycji publicznych i prywatnych w efektywność energetyczną, energię ze źródeł odnawialnych oraz zrównoważone długoterminowe inwestycje publiczne w przeciwdziałanie zmianie klimatu i rozwiązanie problemu dostaw energii; wzywa zatem Komisję do lepszej koordynacji planowania i finansowania efektywności energetycznej i energii odnawialnej, zwłaszcza zielonego wodoru; wzywa, by szybko wycofać dopłaty do paliw kopalnych;

12. ponownie zwraca uwagę na szacunki Komisji, zgodnie z którymi sprostanie wyzwaniom dotyczącym transformacji cyfrowej, zielonej transformacji i sprawiedliwej transformacji oraz odbudowy gospodarczej i społecznej oraz wykorzystanie związanych z nimi możliwości wymaga dodatkowych rocznych inwestycji rzędu setek miliardów euro 9 ; podkreśla zatem, że należy utrwalić zwiększony poziom inwestycji oraz zwiększyć pozytywną konwergencję w UE na długie lata;

13. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by uzależniały inwestycje publiczne i wsparcie finansowe, w tym publiczne wsparcie finansowe dla przedsiębiorstw udzielane w ramach elastyczności zasad pomocy państwa, od odpowiednich wymogów związanych z celami polityki publicznej, w szczególności z wymogami społecznymi, środowiskowymi i finansowymi, które beneficjenci powinni spełniać, dopóki otrzymują wsparcie publiczne, przy jednoczesnym zapewnieniu uczciwej i otwartej konkurencji, równych warunków działania dla naszych przedsiębiorstw oraz poszanowania podstawowych zasad jednolitego rynku;

14. przyznaje, że łagodzenie wpływu wzrostu cen energii na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji będzie kluczowe dla ograniczenia wskaźników ubóstwa; wzywa państwa członkowskie, by ich większe wydatki socjalne, w tym wsparcie dochodów, były skuteczne i ukierunkowane, aby złagodzić skutki wzrostu cen energii, zwłaszcza dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, oraz by w takim sam sposób finansowały politykę publiczną, by zwiększyć efektywność energetyczną i pogłębić rozwój odnawialnych źródeł energii; podkreśla, że wzrost płac powinien uwzględniać długoterminową inflację i wzrost wydajności, aby utrzymać siłę nabywczą gospodarstw domowych;

15. powtarza apel Rady do Komisji, by przedstawiła wnioski, które skutecznie zaradzą problemowi zbyt wysokich cen energii elektrycznej, a zarazem zachowają integralność jednolitego rynku; przypomina o obecnych krótkoterminowych wariantach działania przedstawionych przez Komisję (bezpośrednie wsparcie dla konsumentów w formie bonów, ulg podatkowych lub z wykorzystaniem "modelu agregatora/pojedynczego nabywcy", pomoc państwa, opodatkowanie, pułapy cenowe i środki regulacyjne, np. kontrakty różnicowe), aby ograniczyć wpływ nadzwyczaj wysokich cen na obywateli i przedsiębiorstwa, a jednocześnie przeciwdziałać efektowi domina na rynkach energii elektrycznej; jest zaniepokojony potencjalnymi nadużyciami na rynku; wzywa Komisję do oceny wpływu cen gazu na funkcjonowanie rynku energii elektrycznej, w szczególności na kluczową rolę ceny gazu w cenie końcowej;

16. jest głęboko zaniepokojony skutkami wojny Rosji przeciwko Ukrainie dla bezpieczeństwa żywnościowego UE; podkreśla, że należy pilnie wzmocnić podejście UE do bezpieczeństwa żywnościowego oraz w razie potrzeby zwiększyć zrównoważone zdolności produkcyjne, aby zmniejszyć ogólną zależność unijnego systemu żywnościowego i zwiększyć odporność w łańcuchu dostaw żywności; zwraca uwagę na poważne skutki dla sektora rolno-spożywczego z powodu silnego wzrostu cen produkcji, jak wskazano w rezolucji Parlamentu z 24 marca 2022 r. w sprawie pilnej potrzeby przyjęcia unijnego planu działania dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w UE i poza jej terytorium w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę; ostrzega, że ograniczenia wywozowe ogłoszone przez wiele krajów mogą doprowadzić do wzrostu cen, destabilizacji rynków, głodu i praktyk spekulacyjnych;

Integracja osób tymczasowo przesiedlonych z Ukrainy

17. podkreśla, że jeżeli nie zostaną wdrożone odpowiednie dodatkowe środki ochrony, wojna w Ukrainie oraz związany z nią wzrost kosztów życia i ryzyko bezrobocia mogą jeszcze bardziej pogorszyć sytuację rodzin, uchodźców, kobiet i dzieci zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym lub osób, które potrzebują dostępu do wysokiej jakości opieki; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by skoncentrowały się na wdrażaniu europejskiej gwarancji dla dzieci, aby zapewnić dzieciom uciekającym z Ukrainy dostęp do bezpłatnych usług wysokiej jakości na równych warunkach z ich rówieśnikami z UE będącymi obywatelami krajów przyjmujących oraz pilnie zwiększyły finansowanie europejskiej gwarancji dla dzieci i zapewniły odpowiedni budżet;

18. uważa, że wszystkim, a w szczególności kobietom i dziewczętom, które są ofiarami zbrodni wojennych i uchodźczyniami w UE, należy zagwarantować dostęp do pełnej opieki zdrowotnej we wszystkich państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do pomocy tymczasowo przesiedlonym Ukrainkom, aby zapewnić powszechny dostęp do wysokiej jakości opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, wolnej od dyskryminacji, przymusu i nadużyć, a także do zajęcia się kwestią środków ochrony prawnej i zapobiegania naruszeniom praw człowieka, które mają na nie wpływ; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź Komisji o przeznaczeniu 1,5 mln EUR na specjalny projekt w ramach Funduszu Ludnościowego ONZ dotyczący pomocy kobietom i dziewczętom na Ukrainie za pośrednictwem usług w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

19. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację przybywających z Ukrainy małoletnich bez opieki, dzieci odseparowanych od rodziców oraz dzieci z placówek opieki instytucjonalnej, aby zaspokoić ich najpilniejsze potrzeby, zapewnić odpowiednią identyfikację i śledzenie ich losów oraz wymianę danych między państwami członkowskimi w celu połączenia ich z rodzinami lub późniejszej reintegracji ze społeczeństwem ukraińskim, przy jednoczesnym zagwarantowaniu im ochrony przed wykorzystywaniem lub handlem ludźmi, zwłaszcza w przypadku młodych kobiet i dziewcząt;

20. podkreśla, że kryzys związany z COVID-19 wykazał kluczowy wkład pracowników migrujących we wspieranie gospodarek europejskich; ostrzega jednak, że bardzo często pracownicy migrujący są narażeni na złe warunki pracy i życia, brak ochrony socjalnej, ograniczanie wolności zrzeszania się i praw pracowniczych, dyskryminację i ksenofobię, a ponadto wyraża zaniepokojenie z powodu zgłaszanych przypadków wyzysku osób przybywających z Ukrainy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się tą kwestią, zapewnienia ochrony pracowników ukraińskich i dopilnowania, by ich integracja przebiegała z pełnym poszanowaniem prawa, równości i niedyskryminacji; uważa, że należy wspierać związki zawodowe i organizacje społeczeństwa obywatelskiego w całej UE, również przy prowadzeniu działań mających na celu ochronę podstawowych praw pracowniczych i socjalnych uchodźców, organizowanie i tworzenie związków pracowników będących uchodźcami oraz wzmacnianie ich;

21. wzywa Komisję, by zapewniła też państwom członkowskim, które przestrzegają zasad praworządności, pomoc finansową na potrzeby przyjmowania i integracji uchodźców w społeczeństwie i na rynku pracy, w tym na usługi opiekuńcze, mieszkalnictwo, żywność, pomoc materialną, programy szkoleniowe i publiczne służby zatrudnienia; podkreśla potrzebę zapewnienia specjalistycznej ochrony i opieki osobom z niepełnosprawnościami, które przybywają z Ukrainy; wzywa państwa członkowskie, by wspierały organy krajowe, ośrodki recepcyjne i edukacyjne, agencje pośrednictwa pracy, organizacje pozarządowe i charytatywne w korzystaniu z unijnego narzędzia do tworzenia profilu umiejętności obywateli państw trzecich;

22. zwraca uwagę, że europejskie systemy ochrony zdrowia psychicznego powinny być lepiej finansowane, że dostęp do opieki może być utrudniony dla ogółu społeczeństwa i że należy go poprawić; podkreśla, że uchodźcy i inni migranci mogą mieć jeszcze większe trudności w uzyskaniu dostępu do takiej opieki; uważa, że zasadnicze znaczenie będzie miało znaczne zwiększenie finansowania klinicznych usług zdrowia psychicznego, aby wspierać uchodźców w radzeniu sobie z traumą, wraz z podejściami nieklinicznymi we współpracy ze szkołami, z organizacjami społecznościowymi i z innymi podmiotami;

Nowy pakiet na rzecz zwiększenia odporności Europy

Pakiet na rzecz zwiększenia odporności społecznej

23. podkreśla, że zgodnie z oczekiwaniami sytuacja gospodarcza i społeczna w UE może się jeszcze pogorszyć w nadchodzących miesiącach z powodu coraz wyższych cen energii i tym samym wyższych wydatków na ogrzewanie w połączeniu z rosnącą inflacją w przypadku innych towarów i usług; ponownie podkreśla, że nadal należy monitorować zagrożenia dla zdrowia; uważa, że ważne byłoby, aby UE z wyprzedzeniem przygotowała się na to pogorszenie sytuacji i do lata 2022 r. wprowadziła ramy polityczne i konkretne inicjatywy dla państw członkowskich, ukierunkowane na wspieranie najsłabszych grup społecznych; zgadza się z apelem Rady do państw członkowskich i Komisji, by z myślą o kolejnym sezonie zimowym pilnie ustanowić niezbędne mechanizmy solidarności i rekompensat oraz współpracować nad wspólnymi środkami;

24. apeluje o tymczasowy europejski pakiet na rzecz zwiększenia odporności społecznej, który zapewni koordynację różnych środków służących wzmocnieniu systemów opieki społecznej i ochrony socjalnej w UE, w tym kontynuację i refinansowanie SURE, dopóki społeczno-gospodarcze skutki wojny nadal będą miały negatywny wpływ na rynek pracy, oraz utworzenie instrumentu pomocy społecznej przy większym poparciu publicznym dla istniejących instrumentów skierowanych do osób najuboższych w społeczeństwie; wzywa ponadto do szybkiego przyjęcia Społecznego Funduszu Klimatycznego; apeluje o większe inwestycje w środki społeczne w dziedzinie klimatu; wzywa państwa członkowskie, by w stosownych przypadkach rozważyły tymczasowe zawieszenie krajowych systemów indeksacji czynszów;

25. wzywa Komisję do zorganizowania szczytu będącego kontynuacją Szczytu Społecznego w Porto z udziałem instytucji UE i partnerów społecznych, aby omówić wyzwania nadzwyczajnej sytuacji, z jaką mamy do czynienia w związku z rosnącą inflacją i jej konsekwencjami społecznymi, w szczególności dotyczącymi warunków życia, sprawiedliwej redystrybucji bogactwa między różne grupy społeczne i godziwych zarobków, oraz aby zająć się aktualizacją planu działania Europejskiego filaru praw socjalnych i zapewnić realizację wyznaczonych celów dzięki ewentualnemu przyjęciu w razie potrzeby dodatkowych wniosków lub środków finansowych;

26. podkreśla, że Komisja przedstawi Radzie zalecenie dotyczące ram systemów dochodu minimalnego w celu ochrony prawa do godnego życia, wyeliminowania ubóstwa oraz rozwiązania problemów adekwatności i zasięgu, włącznie z klauzulą o nieobniżaniu poziomu ochrony, ponieważ jest to pilnie potrzebne; przypomina, że w zaleceniach dla poszczególnych krajów Komisja zaleciła systemy dochodu minimalnego i stwierdziła, że nie wszystkie państwa członkowskie ustaliły je powyżej granicy ubóstwa; wzywa ponadto do przyjęcia systemów zasiłków na zdobycie kwalifikacji dla osób potrzebujących, które chcą uczestniczyć w szkoleniu zawodowym lub kształceniu na poziomie wyższym, aby pokryć koszty kształcenia i podstawowych potrzeb;

27. przypomina, że młodzi ludzie szczególnie odczuli skutki kryzysu związanego z COVID-19 w obszarze zatrudnienia, edukacji, szkoleń i dobrostanu psychicznego; wyraża zaniepokojenie, że skutki gospodarcze obecnego kryzysu wynikającego z rosyjskiej agresji na Ukrainę sprawią, że o wiele więcej młodych ludzi w Europie może pozostać bez pracy, co pociągnie za sobą długotrwałe konsekwencje społeczno-gospodarcze;

28. przypomina, że prawo do odpowiedniego poziomu życia, w tym mieszkania, jest zawarte w Powszechnej deklaracji praw człowieka; ostrzega, że rynek mieszkaniowy w Europie znajdzie się pod jeszcze większą presją, i w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań, by zapewnić wszystkim dostęp do godnych i przystępnych cenowo mieszkań za pośrednictwem krajowych planów dotyczących przystępnych cenowo mieszkań ujętych w krajowych programach reform; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje europejską platformę na rzecz przeciwdziałania bezdomności;

29. ostrzega przed wpływem trwającej wojny na światowe łańcuchy dostaw żywności i ceny żywności oraz przed konsekwencjami dla siły nabywczej; w świetle wzrostu cen żywności zwraca uwagę na przyjęcie większego minimalnego przydziału środków na działania na rzecz włączenia społecznego w nowym EFS+, a także 3 % dodatkowych środków w ramach FEAD i zachęca państwa członkowskie do przydzielania środków wykraczających poza wymogi minimalne EFS+;

Pakiet pomocy gospodarczej dla przedsiębiorstw

30. ponawia apele o wspólne działanie UE, aby zająć się gospodarczymi i społecznymi konsekwencjami wojny prowadzonej przez Rosję przeciwko Ukrainie oraz skutkami nałożonych sankcji; proponuje utworzenie pakietu pomocy gospodarczej dla przedsiębiorstw, obejmującego aspekty gospodarcze, budżetowe i legislacyjne, dla MŚP i inwestycji publicznych, przy czym nie należy narażać na szwank realizacji celów UE w zakresie klimatu na lata 2030 i 2050; uważa, że taki pakiet powinien obejmować co najmniej:

a) przedłożenie przez Komisję analizy wskazującej sektory najbardziej dotknięte skumulowanymi skutkami wyższych cen energii i surowców oraz skutkami wojny, zgodnie z celami lepszego stanowienia prawa;

b) zwiększenie pomocy dla przedsiębiorstw w takich sektorach przez zapewnienie elastycznego stosowania zasad pomocy państwa, przy czym należy zadbać o uczciwą konkurencję z zastrzeżeniem odpowiednich wiążących wymogów dotyczących zrównoważonego rozwoju włączonych do modeli biznesowych przedsiębiorstw, takich jak zakaz zwolnień grupowych, większa efektywność energetyczna, dodatkowe wykorzystanie energii odnawialnej i cele w zakresie redukcji materiałów pierwotnych;

c) przyjęcie strategii dywersyfikacji, aby zapewnić niezawodne dostawy towarów i surowców krytycznych, takich jak metale ziem rzadkich, a także zagwarantowanie zrównoważonych łańcuchów dostaw zgodnie z porozumieniem paryskim;

d) zapewnienie niezależności energetycznej od rosyjskich dostaw i większej strategicznej autonomii dzięki modernizacji i znacznym inwestycjom w infrastrukturę energetyczną UE, w tym w połączenia międzysystemowe i infrastrukturę transgraniczną, produkcję energii odnawialnej i efektywność energetyczną;

e) podwyższenie poziomu gwarancji UE w programie InvestEU, aby pobudzić inwestycje wspierające europejskie MŚP, w tym na cele wsparcia kapitałowego, oraz stworzenie specjalnego segmentu dla firm dotkniętych skutkami wojny i dla projektów związanych z niezależnością energetyczną, wspierającego cele w zakresie energii i klimatu w tym programie, finansowanego z nowych środków;

31. zwraca uwagę na ostatnie konkluzje Rady, w których zwrócono się do państw członkowskich i Komisji, aby nadal jak najlepiej wykorzystywały zestaw narzędzi dotyczących pomocy państwa, w tym nowe tymczasowe kryzysowe ramy pomocy państwa; podkreśla w związku z tym, że w ramach pomocy państwa przedstawionych przez Komisję nie ma żadnych warunków dotyczących zrównoważonego rozwoju ani warunków socjalnych; nalega, aby instytucje UE i państwa członkowskie zagwarantowały, że publiczne wsparcie finansowe udzielane firmom w celu zwalczania gospodarczych skutków pandemii i wojny będzie uzależnione od wykorzystania finansowania na korzyść pracowników, a firmy będące beneficjentami nie będą wypłacać premii kadrze kierowniczej, nie będą uchylać się od opodatkowania, nie będą wypłacać dywidend ani nie będą proponować systemów odkupywania udziałów w okresie, przez który otrzymują wsparcie;

32. z zadowoleniem przyjmuje zbliżające się przyjęcie przez Komisję instrumentu nadzwyczajnego jednolitego rynku; wzywa Komisję, aby w kontekście takich ram legislacyjnych przewidziała przepisy ustanawiające testy warunków skrajnych dotyczące odporności dla przedsiębiorstw, podobne do testów warunków skrajnych dla instytucji finansowych, które mapowałyby, oceniały i zapewniały potencjalne reakcje na zagrożenia w łańcuchach dostaw, w tym na efekty zewnętrzne oraz zagrożenia społeczne, środowiskowe i polityczne;

33. przypomina o znaczeniu dobrze funkcjonującego jednolitego rynku będącego trzonem gospodarki UE; podkreśla, że rosyjska inwazja na Ukrainę uwypukliła szereg problemów, jeśli chodzi o odporność UE pod względem popytu i podaży, które to problemy wpływają na jej sektory przemysłu i powodują fragmentację jednolitego rynku; zwraca się do Komisji, aby przedstawiła nowe wnioski, które będą zachęcać podmioty prywatne do inwestowania w UE, a w szczególności wzmocnią jednolity rynek usług, przyspieszą tworzenie unii rynków kapitałowych i unii bankowej oraz pozwolą wykorzystywać nowe formy partnerstwa publiczno-prywatnego, w których państwo przyjmuje na siebie ograniczone ryzyko finansowe, żeby skłonić sektor prywatny do większej działalności inwestycyjnej, takie jak programy wsparcia dla MŚP związane z COVID-19;

Wzmocnienie zdolności UE do działania

34. podkreśla, że w europejskiej odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19 obywatele Europy czuli, że UE chroni ich i zapewnia perspektywy, zwłaszcza przez utworzenie programu SURE i NextGenerationEU (NGEU); podkreśla, że ani fundusz NGEu i jego komponent - Fundusz na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, ani elastyczność przewidziana w obecnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) na lata 2021-2027 nie są wystarczające do pełnego zaspokojenia potrzeb finansowych spowodowanych wojną w Ukrainie; przypomina, że instrumenty te nie były projektowane ani przewidziane pod względem wielkości do tego, aby sprostać nowym wyzwaniom wynikającym z rosyjskiej agresji i inwazji i jednocześnie utrzymać inwestycje w programy i strategie polityczne UE, w tym tak ważne priorytety jak sprawiedliwa, ekologiczna i cyfrowa transformacja;

35. wzywa Komisję, aby optymalnie wykorzystywała istniejące możliwości finansowania, elastyczność i inne przepisy określone w rozporządzeniu w sprawie WRF i rozporządzeniu finansowym; jest przekonany jednak, że w budżecie UE należy przewidzieć dodatkową elastyczność, w tym wykorzystanie w pełni umorzeń, aby móc reagować na nieprzewidziane i pilne potrzeby; wzywa Komisję, aby przeprowadziła szczegółowy przegląd funkcjonowania obecnych WRF i jak najszybciej, nie później niż w pierwszym kwartale 2023 r., przedstawiła wniosek ustawodawczy w sprawie kompleksowej rewizji WRF; oczekuje, że podczas takiej rewizji uwzględnione zostaną długoterminowe skutki wojny w Ukrainie i podjętych środków nadzwyczajnych;

36. przypomina o swojej gotowości do uruchomienia wszystkich dostępnych unijnych instrumentów budżetowych, aby zapewnić jak największe wsparcie finansowe osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie, i przestrzega, że takie uruchomienie nie powinno negatywnie wpływać na istniejące programy i działania; wzywa Komisję, aby wskazała dodatkowe nieprzydzielone zasoby - w szczególności z poprzednich cyklów programowania - które można uruchomić, aby wesprzeć Ukrainę i zaradzić skutkom wojny;

37. z zadowoleniem przyjmuje plan przedstawiony przez Komisję w nowym programie REPowerEU mający - w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę - uniezależnić Europę od rosyjskich paliw kopalnych, w pierwszej kolejności od gazu, na długo przed 2030 r.; zachęca Komisję, aby zbadała, jak można by wykorzystać ten program wraz z krajowymi planami odbudowy i zwiększania odporności do przyspieszenia inwestycji w transformację energetyczną, w tym do finansowania wielonarodowych projektów w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego;

38. apeluje o szybkie wdrożenie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, w szczególności w dziedzinie energii, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim; jest głęboko przekonany, że powinno to zwiększyć strategiczną autonomię UE;

39. przypomina, że nie zaciągnięto pożyczek w wysokości ponad 200 mld EUR; zwraca się zatem do państw członkowskich, aby wykorzystały pożyczki z RRF, o które jeszcze nie wnioskowano, w celu pokrycia bieżących negatywnych kosztów gospodarczych i społecznych będących skutkiem wojny, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności;

40. odnotowuje wnioski MFW, że polityka fiskalna lepiej niż polityka pieniężna nadaje się do reagowania na nowe wstrząsy i że automatyczne stabilizatory fiskalne powinny funkcjonować swobodnie, natomiast dodatkowe wydatki przeznacza się między innymi na pomoc humanitarną dla uchodźców i transfery do gospodarstw domowych o niskich dochodach oraz ukierunkowane wsparcie dla wrażliwych, ale rentownych firm;

41. odnotowuje komunikat Komisji w sprawie wytycznych dotyczących polityki fiskalnej na 2023 r. 10  i zawarte w nim wezwanie do utrzymania wspierającego kursu polityki fiskalnej i zachowania przy tym gotowości do odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany sytuacji gospodarczej; oczekuje, że Komisja przedstawi zestaw środków polityki fiskalnej pozwalających reagować na wstrząsy gospodarcze i wzrost poziomu ubóstwa; oczekuje ponadto, że w związku z tym ogólna klauzula wyjścia będzie obowiązywać tak długo, jak długo będą się utrzymywały przesłanki do tego; uważa, że powrót do reguł fiskalnych w obecnych okolicznościach może mieć niezamierzone konsekwencje dla gospodarki UE i zdolności państw członkowskich do stawienia czoła obecnemu kryzysowi;

42. korzysta z okazji, by w obliczu trwających globalnych wyzwań geopolitycznych, takich jak pandemia COVID-19 i inwazja Rosji na Ukrainę, ponownie zastanowić się nad zarządzaniem gospodarczym UE, aby zwiększyć jej odporność na wstrząsy i kryzysy, a także wzmocnić jej wymiar społeczny i energetyczny; zwraca się do Komisji o reorganizację kompleksowej reakcji polityki gospodarczej na obecny kryzys, aby skutecznie rozwiązać problem nierówności gospodarczych i społecznych w związku z ogromnymi potrzebami inwestycyjnymi;

43. wzywa Komisję, aby rozpoczęła przegląd unijnych reguł fiskalnych; zauważa, że przegląd ram zarządzania gospodarczego musi uwzględniać skutki pandemii i wojny oraz konsekwencje dla transformacji energetycznej;

44. postuluje ustanowienie nowego specjalnego funduszu europejskiego (funduszu na rzecz strategicznej autonomii Europy) na finansowanie transgranicznej infrastruktury energetycznej (przy czym należy unikać uzależnienia od paliw kopalnych) i produkcji energii odnawialnej oraz efektywności energetycznej, wspierającego realizację Europejskiego Zielonego Ładu, a także cyberbezpieczeństwo, konkurencyjność przemysłu, gospodarkę o obiegu zamkniętym, bezpieczeństwo żywnościowe i zrównoważony rozwój, dzięki czemu zapewni się Europie w nadchodzących dziesięcioleciach autonomię i zabezpieczy wysokiej jakości usługi publiczne; utrzymuje, że taki nowy fundusz należy ustanowić zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, powinien on funkcjonować pod pełnym nadzorem Parlamentu i być zarządzany bezpośrednio przez Komisję; podkreśla, że jego ogólną kwotę należy ustalić na podstawie jasnej oceny kosztów i luk inwestycyjnych; apeluje, aby podstawą całości były wnioski wyciągnięte z NGEU;

45. podkreśla, że równolegle konieczne są dodatkowe nowe zasoby własne UE, aby co najmniej pokryć koszty spłaty NGEU (kwoty głównej i odsetek) i zapewnić trwałe finansowanie budżetu UE w perspektywie długoterminowej, co pozwoliłoby uniknąć finansowania nowych priorytetów UE ze szkodą dla istniejących programów i polityk UE; jest zdecydowany ściśle monitorować wdrażanie uzgodnionego i prawnie wiążącego harmonogramu wprowadzania zasobów własnych z grudnia 2020 r.; wzywa Radę, aby z myślą o osiągnięciu porozumienia przed zakończeniem procedury budżetowej na 2023 r. przyspieszyła negocjacje w sprawie pierwszego koszyka zasobów własnych UE, który obejmuje dochody z mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, systemu handlu uprawnieniami do emisji oraz części zysków największych i najbardziej rentownych przedsiębiorstw wielonarodowych; ponawia żądanie, aby bez dalszej zwłoki wprowadzić drugi koszyk nowych zasobów własnych, obejmujący podatek od transakcji finansowych, i wzywa Komisję, aby przedstawiła wniosek przed grudniem 2023 r.; podkreśla konieczność podjęcia dalszych działań, jeżeli proponowane nowe zasoby własne nie zostaną przyjęte lub nie wygenerują przewidywanego poziomu dochodów dla budżetu UE; zwraca w związku z tym uwagę na znaczenie regularnego dialogu w sprawie zasobów własnych między trzema instytucjami;

46. zwraca uwagę, że - jak podkreśliła Rada Europejska - tymczasowe opodatkowanie nieoczekiwanych zysków lub interwencje regulacyjne w tym zakresie mogłyby być źródłem krajowego finansowania publicznego; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby koordynowały projektowanie systemów opodatkowania nieoczekiwanych zysków lub innych środków regulacyjnych, aby wykorzystać je do złagodzenia społecznych i gospodarczych skutków wojny w Ukrainie dla UE;

47. podkreśla pilną potrzebę szybkiego wdrożenia, oprócz filaru 1, filaru 2 porozumienia OECD dotyczącego minimalnego skutecznego opodatkowania, skoncentrowanego na bardziej sprawiedliwym podziale zysków i praw do opodatkowania między państwami w odniesieniu do największych korporacji wielonarodowych, w tym działających w sektorze cyfrowym 11 ;

48. ponownie podkreśla, że należy pilnie zwalczać uchylanie się od opodatkowania, unikanie opodatkowania i agresywne planowanie podatkowe za pomocą dalszych reform, w tym Grupy ds. Kodeksu Postępowania w zakresie Opodatkowania Działalności Gospodarczej, zgodnie z zaleceniami Parlamentu; wzywa Radę, aby doszła do porozumienia w sprawie wniosków Komisji dotyczących przeglądu dyrektywy w sprawie opodatkowania energii 12  oraz dyrektywy ustanawiającej przepisy mające na celu zapobieganie nadużywaniu przedsiębiorstw fasadowych do celów podatkowych 13 , przyjętych w następstwie opinii Parlamentu na ten temat;

49. z zadowoleniem przyjmuje studium wykonalności dotyczące rejestru aktywów UE, zlecone przez Komisję na specjalny wniosek Parlamentu; zauważa, że taki mechanizm mógłby zapewnić organom publicznym dostęp na czas do informacji na temat własności aktywów i towarów o wysokiej wartości w całej UE i tym samym skutecznie ograniczyć próby obchodzenia ukierunkowanych sankcji finansowych i przeciwdziałać praniu pieniędzy oraz uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania; uważa ponadto, że Komisja powinna żądać od jurysdykcji spoza UE, aby ujawniały informacje na temat własności aktywów osób fizycznych i podmiotów objętych sankcjami na obszarze ich jurysdykcji;

50. ponawia apel, aby wykorzystać ramy negocjacji w sprawie pakietu legislacyjnego dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu do usunięcia istniejących luk prawnych, które umożliwiają ukrycie struktur własności rzeczywistej, oraz dopilnować, żeby wszystkie istotne aktywa znajdujące się w posiadaniu oligarchów rosyjskich umieszczonych w wykazie w UE zostały skonfiskowane zgodnie z ramami prawnymi UE; docenia w tym kontekście pracę grupy zadaniowej Komisji "Freeze and Seize";

o

o o

51. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0121.
2 Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0099.
3 Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0206.
4 Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 28.
5 Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 191.
6 Wniosek Komisji z 24 listopada 2021 r. w sprawie wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu za 2022 r. (COM(2021)0743).
8 Komunikat Komisji z 8 marca 2022 r. pt. "REPowerEU: Wspólne europejskie działania w kierunku bezpiecznej i zrównoważonej energii po przystępnej cenie" (COM(2022)0108).
9 Dokument roboczy służb Komisji z 27 maja 2020 r. w sprawie określenia potrzeb Europy w zakresie odbudowy (SWD(2020)0098), s. 16 i następne.
10 Komunikat Komisji z dnia 2 marca 2022 r. zatytułowany "Wytyczne dotyczące polityki fiskalnej na 2023 r." (COM(2022)0085).
11 Zob. odpowiedź udzielona 15 lutego 2022 r. przez komisarza Gentiloniego na pytanie wymagające odpowiedzi na piśmie E 005563/2021 w sprawie dochodów podatkowych państw członkowskich i UE w następstwie porozumienia OECD.
12 Wniosek Komisji z dnia 14 lipca 2021 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie restrukturyzacji unijnych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (COM(2021)0563).
13 Wniosek Komisji z dnia 22 grudnia 2021 r. dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy mające na celu zapobieganie nadużywaniu przedsiębiorstw fasadowych do celów podatkowych (COM(2021)0565).

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024