Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2022 r. w sprawie wdrożenia szóstej dyrektywy VAT: czego brakuje, aby zmniejszyć lukę w podatku VAT w Unii? (2020/2263(INI))

P9_TA(2022)0034
Wdrożenie szóstej dyrektywy w sprawie podatku VAT Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2022 r. w sprawie wdrożenia szóstej dyrektywy VAT: czego brakuje, aby zmniejszyć lukę w podatku VAT w Unii? (2020/2263(INI))
(2022/C 342/10)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 4 i 14 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 113 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

- uwzględniając szóstą dyrektywę Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku 1  (szósta dyrektywa VAT),

- uwzględniając dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 2  (dyrektywa VAT),

- uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE i dyrektywę 2009/132/WE w odniesieniu do niektórych obowiązków wynikających z podatku od wartości dodanej w przypadku świadczenia usług i sprzedaży towarów na odległość 3 ,

- uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do harmonizacji i uproszczenia niektórych przepisów w systemie podatku od wartości dodanej dotyczących opodatkowania handlu między państwami członkowskimi 4 ,

- uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2019/1995 z dnia 21 listopada 2019 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do przepisów dotyczących sprzedaży towarów na odległość oraz niektórych krajowych dostaw 5 ,

- uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2020/285 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw oraz rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do współpracy administracyjnej i wymiany informacji do celów monitorowania i prawidłowego stosowania procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw 6 ,

- uwzględniając dyrektywę Rady (UE) 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych 7 ,

- uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 8 ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2017/2454 z dnia 5 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej 9 ,

- uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2017/2459 z dnia 5 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 10 ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2018/1541 z dnia 2 października 2018 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 904/2010 i (UE) 2017/2454 w odniesieniu do środków wzmacniania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej 11 ,

- uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2019/2026 z dnia 21 listopada 2019 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług ułatwianych poprzez użycie interfejsów elektronicznych oraz w odniesieniu do procedur szczególnych dla podatników, którzy świadczą usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, prowadzą sprzedaż towarów na odległość i dokonują niektórych krajowych dostaw towarów 12 ,

- uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/194 z dnia 12 lutego 2020 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do procedur szczególnych dla podatników, którzy świadczą usługi na rzecz osób niebędących podatnikami, prowadzą sprzedaż towarów na odległość i dokonują niektórych krajowych dostaw towarów 13 , odnoszące się do pakietu VAT w handlu elektronicznym,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/847 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program "Fiscalis" na rzecz współpracy w dziedzinie opodatkowania i uchylające rozporządzenie (UE) nr 1286/2013 14 ,

- uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w zakresie stawek podatku od wartości dodanej (COM(2018)0020),

- uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w zakresie procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw (COM(2018)0021)

- uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w zakresie wprowadzenia szczegółowych środków technicznych dotyczących funkcjonowania docelowego systemu VAT dotyczącego opodatkowania wymiany handlowej między państwami członkowskimi (COM(2018)0329) 15 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 grudnia 2011 r. zatytułowany "W sprawie przyszłości VAT: W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT" (COM(2011)0851),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 października 2017 r. dotyczący działań następczych w odniesieniu do planu działania w sprawie VAT "W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT - czas na decyzje" (COM(2017)0566),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2016 r. dotyczący planu działania w sprawie VAT "W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT - czas na decyzje" (COM(2016)0148),

- uwzględniając swoje stanowisko z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w zakresie wprowadzenia szczegółowych środków technicznych dotyczących funkcjonowania docelowego systemu VAT dotyczącego opodatkowania wymiany handlowej między państwami członkowskimi 16 ,

- uwzględniając swoje stanowisko z dnia 10 marca 2021 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę Rady 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania 17 ,

- uwzględniając swoje stanowisko z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program "Fiscalis" na rzecz współpracy w dziedzinie opodatkowania i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1286/2013 (06116/1/2021 - C9-0179/2021 - 2018/0233(COD)) 18 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 października 2011 r. w sprawie przyszłości podatku VAT 19 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 24 listopada 2016 r. pt. "W kierunku ostatecznego systemu VAT i zwalczania oszustw związanych z VAT" 20 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 26 marca 2019 r. w sprawie przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania 21 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 20 maja 2021 r. w sprawie kształtowania cyfrowej przyszłości Europy: usunięcie barier w funkcjonowaniu jednolitego rynku cyfrowego i lepsze wykorzystywanie AI z korzyścią dla europejskich konsumentów 22 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z 16 września 2021 r. w sprawie wdrożenia wymogów UE dotyczących wymiany informacji podatkowych: postępy, wyciągnięte wnioski i przeszkody do pokonania 23 ,

- uwzględniając badanie z 30 sierpnia 2021 r. zatytułowane "VAT gap, reduced VAT rates and their impact on compliance costs for businesses and on consumers" [Luka w podatku VAT, obniżone stawki VAT i ich wpływ na koszty przestrzegania przepisów dla przedsiębiorstw i na konsumentów], przeprowadzone przez DIW ECON i opublikowane przez Dyrekcję Generalną ds. Analiz Parlamentarnych PE,

- uwzględniając opinię nr 11/2020 Trybunału Obrachunkowego (przedstawioną na podstawie art. 287 ust. 4 i art. 322 ust. 2 TFUE) z dnia 11 grudnia 2020 r. dotyczącą projektu rozporządzenia Rady (UE, Euratom) zmieniającego rozporządzenie (EWG, Euratom) nr 1553/89 w sprawie ostatecznych jednolitych warunków poboru środków własnych z podatku od wartości dodanej,

- uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 12/2019 z dnia 16 lipca 2019 r. pt. "Handel elektroniczny - wiele problemów związanych z poborem podatku VAT i należności celnych czeka na rozwiązanie",

- uwzględniając konsultacje społeczne dostępne od 8 lutego 2021 r. do 3 maja 2021 r. w sprawie przepisów VAT mających zastosowanie do usług finansowych i ubezpieczeniowych - przegląd,

- uwzględniając art. 54 Regulaminu oraz art. 1 ust. 1 lit. e) i załącznik 3 decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. dotyczącej procedury udzielania zgody na sporządzenie sprawozdań z własnej inicjatywy,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0355/2021),

A. mając na uwadze, że w 1977 r. Rada przyjęła szóstą dyrektywę VAT, której celem jest osiągnięcie ujednoliconej podstawy wymiaru podatku, do której powinny mieć zastosowanie zharmonizowane stawki; mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie przyjęły już wtedy system podatku od wartości dodanej zgodnie z pierwszą 24  i drugą 25  dyrektywą Rady z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych; mając na uwadze, że w tym celu państwa członkowskie postanowiły przejść przez okres przejściowy, który został przedłużony;

B. mając na uwadze, że w trosce o przejrzystość dyrektywą VAT przekształcono i uchylono szóstą dyrektywę VAT; mając na uwadze, że dyrektywa ta stanowi, iż przepisy przejściowe należy zastąpić docelowym systemem opartym na opodatkowaniu w państwie członkowskim pochodzenia; mając na uwadze, że system przejściowy jest złożony, niekompletny i strukturalnie podatny na oszustwa;

C. mając na uwadze, że pobór podatku VAT należy przede wszystkim w gestii każdego państwa członkowskiego;

D. mając na uwadze, że w 2013 r. rozpoczęto gruntowny przegląd na podstawie docelowego systemu opartego na zasadzie miejsca przeznaczenia, który to system byłby mniej podatny na oszustwa 26 ; mając na uwadze, że zasada miejsca przeznaczenia oznacza, iż podatek VAT jest przesyłany do państwa członkowskiego ostatecznej konsumpcji;

E. mając na uwadze, że 25 maja 2018 r. przyjęto wniosek dotyczący dyrektywy, który wprowadził szczegółowe środki dotyczące docelowego systemu VAT dla wewnątrzunijnego handlu towarami między przedsiębiorstwami i położył kres "przejściowemu" systemowi 27 ; mając na uwadze, że 12 lutego 2019 r. Parlament przyjął swoje stanowisko w sprawie tego wniosku; mając na uwadze, że Rada nie przyjęła jeszcze stanowiska; mając na uwadze, że ta blokada decyzyjna opóźnia podjęcie istotnych decyzji dotyczących dostosowania podatku VAT wyzwań, przed którymi staniemy w trakcie odbudowy gospodarki UE, oraz mając na uwadze, że brak działania oznacza, iż nie zlikwidowano luk prawnych, które mogłyby umożliwić powiększanie się luki w podatku VAT;

F. mając na uwadze, że luka w podatku VAT w UE zmniejszyła się z 20 % w 2009 r. do 10 % w 2019 r., przy czym wstępne szacunki wskazywały wówczas, że luka ta może spaść poniżej 130 mld EUR; mając na uwadze, że ze względu na pandemię i jej skutki społeczno-gospodarcze trend ten uległ odwróceniu w 2020 r.; mając na uwadze, że straty są szacowane na 164 mld EUR, z czego jedna trzecia trafia do rąk oszustów oraz sieci zorganizowanej przestępczości; mając na uwadze, że straty te mogą stanowić lukę w podatku VAT wynoszącą 13,7 %; mając na uwadze, że scenariusz ten wymaga strategicznych wariantów działań;

G. mając na uwadze, że według przygotowanego dla Komisji dokumentu pt. "Study and Reports on the VAT Gap in the EU-28 Member States 2020" [Badanie i sprawozdania dotyczące luki w podatku VAT w państwach członkowskich UE-28] z 10 września 2020 r. luka w podatku VAT w państwach członkowskich wykazuje znaczne wahania od poniżej 1 % do ponad 33 %;

H. mając na uwadze, że strata ta jest szkodliwa dla budżetu UE (podatek VAT jest drugim zasobem własnym UE), dla budżetów krajowych, przedsiębiorstw i osób mieszkających w UE;

I. mając na uwadze, że program Fiscalis na lata 2021-2027, którego budżet wynosi 269 mln EUR, ma na celu zwalczanie niesprawiedliwości podatkowej przez wsparcie współpracy krajowych organów podatkowych w przeciwdziałaniu oszustwom podatkowym, uchylaniu się od opodatkowania i agresywnemu planowaniu podatkowemu; mając na uwadze, że poprzedni program zwiększył dochody podatkowe UE o 591 mln EUR;

J. mając na uwadze, że aby utworzona w 2010 r. platforma ekspertów ds. zwalczania nadużyć finansowych z państw członkowskich - Eurofisc - mogła być skuteczna, należy ją wzmocnić i zapewnić jej wystarczające zasoby na przeprowadzanie wspólnych analiz ryzyka, koordynowanie postępowań wyjaśniających i współpracę z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), Europolem i Prokuraturą Europejską, w szczególności w obszarze badania oszustw związanych z VAT; mając na uwadze, że system zróżnicowanych stawek podatku VAT i wysokie koszty przestrzegania przepisów mogą zwiększać liczbę nadużyć finansowych;

K. mając na uwadze opinię nr 11/2020 Trybunału Obrachunkowego w sprawie proponowanej nowej metody uproszczenia obliczania zasobów własnych opartych na podatku VAT; mając na uwadze, że zgodnie z tą opinią wniosek Rady "wprowadza (...) znaczne uproszczenia w sposobie obliczania zasobów własnych opartych na VAT dla poszczególnych państw członkowskich względem obecnie obowiązującego systemu", niemniej jednak "Trybunał dostrzega (...) ryzyko związane z tym, że ostateczna wieloletnia średnia ważona stawka może nie być reprezentatywna dla wszystkich państw członkowskich";

L. mając na uwadze, że kryzys społeczno-gospodarczy wywołany pandemią COVID-19 wymaga od rządów państw członkowskich znaczących wysiłków fiskalnych i budżetowych, w tym w formie pomocy dla przedsiębiorstw;

M. mając na uwadze, że zasoby własne oparte na VAT stanowiły w 2019 r. 11 % budżetu UE i wynosiły ogółem 17,8 mld EUR;

N. mając na uwadze, że "plan działania Komisji na rzecz sprawiedliwego i uproszczonego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą" jest częścią nowej strategii Unii Europejskiej na rzecz uproszczenia, dostosowania gospodarki do cyfryzacji i ekologicznej transformacji opodatkowania oraz walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania; mając na uwadze, że kwestie związane z podatkiem VAT zostały określone w planie jako priorytety i że skupiono się w nim na przeciwdziałaniu oszustwom związanym z VAT i modernizacji podatku VAT od usług finansowych, z uwagi na cyfryzację gospodarki;

O. mając na uwadze, że od czasu przyjęcia dyrektywy VAT usługi finansowe są, z pewnymi wyjątkami, zwolnione z VAT ze względu na to, że podlegają innym podatkom (np. podatkowi od składek ubezpieczeniowych);

P. mając na uwadze, że VAT, jako podatek pośredni pobierany przez wszystkie 27 państw członkowskich, jest pobierany w ramach kilku różnych systemów krajowych, a także mając na uwadze, że możliwe jest wskazanie dobrych praktyk we wszystkich tych systemach i zastosowanie ich w ogólnounijnej reformie; mając na uwadze, że należy uwzględnić jako wzór do naśladowania przykłady dobrych praktyk z różnych państw członkowskich, i mając na uwadze że Komisja musi pełnić funkcję platformy wymiany takich dobrych praktyk; mając na uwadze, że takim dobrym przykładem są zmiany w prawie krajowym wprowadzone przez jedno z państw członkowskich, które stworzyły zachęty dla konsumentów, by żądali wystawiania faktur w sektorach trudnych do opodatkowania;

Q. mając na uwadze, że cel ogólny polegający na cyfryzacji opodatkowania ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia przejrzystości, prostoty, rozliczalności i automatycznej sprawozdawczości oraz jest niezbędny dla docelowego uproszczonego i dostosowanego do przyszłych wyzwań systemu VAT; mając na uwadze, że pandemia COVID-19 była katalizatorem rozwoju cyfryzacji wszystkich transakcji; mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są centralnym elementem tego procesu cyfryzacji i w związku z tym należy je wspierać w nabywaniu najnowszej technologii i wiedzy eksperckiej;

R. mając na uwadze, że VAT jest w dużym stopniu zharmonizowany na szczeblu UE i jest zasobem własnym budżetu UE, a zatem wymaga szerokiej współpracy na szczeblu UE;

S. mając na uwadze, że Parlament w pełni przestrzega zasady suwerenności państw członkowskich w kwestii opodatkowania;

Stawki VAT, podstawy i luki w podatku VAT w państwach członkowskich

1. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ogólna tendencja jest pozytywna, jako że luka w podatku VAT w państwach członkowskich zmniejszyła się z 10 % w 2019 r. do 20 % w 2009 r., co sugeruje, iż liczba oszustw związanych z VAT w UE zmniejsza się, a wpływy z podatku VAT w stosunku do produktu krajowego brutto rosną;

2. apeluje do Komisji i państw członkowskich o przeanalizowanie i wymianę najlepszych praktyk stosowanych w państwach członkowskich, którym udało się uniknąć dużej luki w podatku VAT; wspiera cel znalezienia innowacyjnych rozwiązań podatkowych, odpowiadających rzeczywistej sytuacji gospodarczej, społecznej i środowiskowej;

3. odnotowuje, że według niektórych szacunków neutralna pod względem wpływów reforma podatkowa mogłaby prowadzić do obniżenia podstawowej stawki VAT w UE-27 średnio o 7 punktów procentowych, a jednocześnie obniżyć koszty przestrzegania przepisów; podkreśla fakt, że zgodnie z tymi danymi wymiar obniżenia stawki podstawowej wahałaby się w przedziale od 2 (Estonia) do 13 (Grecja) punktów procentowych w zależności od państwa członkowskiego UE; zauważa, że nie jest to jedyna odpowiedź na potrzebę rozwiązania problemu złożoności systemu podatkowego; stwierdza, że niższa podstawowa stawka VAT mogłaby być korzystna dla konsumentów, w szczególności dla gospodarstw domowych o niskich dochodach; zauważa, że państwa członkowskie mają możliwość zbadania, jakie korzyści dla uczciwej konkurencji na ich rynku przyniosłaby jednolita obniżona stawka podstawowa;

4. uważa, że korzystanie z wielości obniżonych stawek ma uzasadniony cel w społeczeństwie, w szczególności służy ograniczeniu regresywności systemu VAT i wsparciu osiągnięcia niektórych celów polityki krajowej - takich jak dostęp do podstawowych towarów i sektorów, jak zdrowie i żywność - ale także przyczynia się do złożoności i nieprzejrzystości systemu podatkowego, zwiększa koszty przestrzegania przepisów i może ułatwiać oszustwa; rozumie, że stosowanie obniżonych stawek może prowadzić do obniżenia ceny dla konsumenta, ale zależy to od kilku innych czynników; w związku z tym zauważa, że należy przeprowadzić dogłębną analizę i ocenę skutków;

5. zauważa znaczne różnice między stawkami podstawowymi stosowanymi w państwach członkowskich i wynikającą z tego złożoność systemu, nawet jeżeli jest to uzasadnione różnymi krajowymi systemami gospodarczymi; podkreśla, że złożoność tę pogłębiają różne sposoby stosowania obniżonych stawek, co jest uzasadnione dążeniem do osiągnięcia celów społecznych i środowiskowych; przypomina, że możliwość stosowania stawek superobniżonych (w pięciu państwach członkowskich) lub stawek pośrednich (w pięciu państwach członkowskich) stanowi dodatkową przeszkodę dla spójnego i w pełni operacyjnego wspólnego systemu;

6. rozumie, że system staje się coraz bardziej skomplikowany ze względu na różne stawki, ale także z powodu zwolnień i odstępstw, które muszą być wyjątkami; przypomina o szczególnej sytuacji nierównego traktowania państw członkowskich, które przystąpiły do UE przed 1992 r. i po nim, do których to okresów mają zastosowanie inne przepisy; wzywa Komisję do zajęcia się tą kwestią w przyszłych wnioskach ustawodawczych;

7. odnotowuje, że w ciągu ostatnich 20 lat Komisja wszczęła prawie 200 postępowań w sprawie naruszeń dotyczących VAT; wzywa ją, by przedstawiła podsumowanie najważniejszych ustaleń tych postępowań jako podstawę przyszłych wniosków ustawodawczych, dotyczących w szczególności stawek obniżonych, zwolnień i braku transpozycji;

8. zauważa, że pandemia COVID-19 uzasadniała stosowanie przepisów wyjątkowych dotyczących VAT, co świadczy o potrzebie pewnej elastyczności w obliczu naglących lub niespodziewanych okoliczności; apeluje do Komisji o uwzględnienie tej kwestii w przyszłych wnioskach ustawodawczych dotyczących VAT;

9. stwierdza, że luka w podatku VAT zmienia się wraz z cyklem gospodarczym oraz że niski poziom przestrzegania przepisów podatkowych wiąże się czasami z wysokimi standardowymi stawkami VAT, niższą skutecznością systemu sądowego i prawnego, osłabieniem instytucji prawnych, wyższym postrzeganym poziomem korupcji oraz ogólnym udziałem szarej strefy w całej gospodarce;

10. z zaniepokojeniem odnotowuje, że niektóre państwa członkowskie zasadniczo nie zwalniają z podatku VAT darowizn w naturze, w wyniku czego przedsiębiorstwa niszczą towary konsumpcyjne, w szczególności te, które zostały zwrócone, mimo że takie zwolnienie jest możliwe na mocy obowiązującej dyrektywy VAT; wzywa Komisję do wydania wytycznych dla państw członkowskich, w których uściśli, że zwolnienia darowizn w naturze z podatku VAT będą zgodne z obowiązującym prawem UE w sprawie VAT, dopóki państwa członkowskie nie przyjmą wniosku Rady COM(2018)0020 (art. 98 ust. 2);

11. wyraża ubolewanie z powodu braku dostępnych danych na temat różnic regionalnych, co mogłoby stanowić duże utrudnienie dla określenia wielkości luki w podatku VAT; wzywa Komisję do zbadania, czy sporządzanie i publikowanie danych na temat regionalnych luk w podatku VAT mogłoby być przydatnym narzędziem poprawiającym przejrzystość i zmniejszającym lukę w podatku VAT;

Wpływ zróżnicowania stawek obniżonych na przedsiębiorstwa

12. jest zdania, że obecna różnorodność obniżonych stawek stwarza dodatkowe obciążenia administracyjne dla przedsiębiorstw; zauważa, że całkowity koszt przestrzegania przepisów dotyczących VAT wynosi od 1 % do 4 % obrotów przedsiębiorstw w państwach członkowskich; zauważa, że cyfryzacja może w dużym stopniu przyczynić się do ograniczenia kosztów przestrzegania przepisów przez przedsiębiorstwa;

13. stwierdza, że MŚP ponoszą proporcjonalnie wyższe koszty przestrzegania przepisów, ponieważ koszty te są stałe i niezależne od wielkości przedsiębiorstwa, oraz że wysokie koszty przestrzegania przepisów stanowią barierę wejścia na rynek wewnętrzny UE; uważa zatem, że zróżnicowane systemy VAT w UE mogą zniechęcać do handlu wewnątrzunijnego wszystkie przedsiębiorstwa, a zwłaszcza MŚP; zauważa jednak, że dowody empiryczne nie są jednoznaczne, jeśli chodzi o wpływ zróżnicowanych systemów VAT na handel międzynarodowy oraz to, czy mogą one stwarzać nierówne warunki konkurencji w takim handlu, zwłaszcza z powodu wysokich kosztów przestrzegania przepisów, zwolnień i wadliwych systemów zwrotu;

14. zwraca uwagę na potencjał cyfryzacji w zakresie obniżenia kosztów przestrzegania przepisów, chociaż korzyści te często pojawiają się dopiero w perspektywie długoterminowej; twierdzi, że innowacje cyfrowe 28  mogą potencjalnie obniżyć koszty przestrzegania przepisów i przyczynić się do zwiększenia przejrzystości transakcji handlowych oraz ograniczyć biurokrację; podkreśla potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa danych, prywatności osób i tajemnicy przedsiębiorstwa; podkreśla, że przedsiębiorstwa muszą otrzymywać wsparcie na zasadzie subsydiarności 29  w ramach programów UE oraz że w szczególności MŚP i inne słabsze podmioty gospodarcze muszą otrzymywać wsparcie w ramach organizowanych przez UE szkoleń w zakresie transformacji cyfrowej, aby mogły czerpać z niej korzyści i wnosić do niej wkład; podkreśla, że takie ogólne podejście ukierunkowane na przyspieszenie cyfryzacji wiedzy eksperckiej MŚP oraz prowadzonej przez nie działalności poprawiłoby w rezultacie pobór podatku VAT; podkreśla potencjał technologii rozproszonego rejestru w zakresie zapobiegania oszustwom związanym z VAT - np. wewnątrzwspólnotowym oszustwom typu "znikający podmiot gospodarczy" - i oczekuje na wniosek ustawodawczy dotyczący modernizacji obowiązków w zakresie sprawozdawczości VAT; wzywa ponadto Komisję do przedstawienia inicjatywy skupiającej się na łatwym stosowaniu technologii rozproszonego rejestru przez przedsiębiorstwa handlowe oraz na ograniczeniu biurokracji;

15. jest zdania, że w celu ułatwienia handlu i zwiększenia pewności prawnej na rynku wewnętrznym Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, powinna ulepszyć bazę danych "Podatki w Europie", internetowy portal informacyjny dla przedsiębiorstw poświęcony unijnemu podatkowi VAT; podkreśla, że portal ten powinien umożliwić szybki dostęp do dokładnych, aktualnych i istotnych informacji o funkcjonowaniu systemu VAT w poszczególnych państwach członkowskich, w szczególności o prawidłowych stawkach VAT na różne produkty i usługi w poszczególnych państwach członkowskich, a także o warunkach stosowania stawki zerowej VAT; zauważa, że ten portal mógłby również pomóc w rozwiązaniu obecnego problemu luki w podatku VAT; proponuje wprowadzenie unijnego punktu kompleksowej obsługi w ramach unijnego internetowego portalu informacyjnego poświęconego VAT;

16. wskazuje na unijny punkt kompleksowej obsługi jako przykład innowacji cyfrowej umożliwiającej przedsiębiorstwom UE uproszczenie zobowiązań z tytułu VAT, a tym samym kosztów przestrzegania przepisów dotyczących handlu elektronicznego w UE; zauważa, że takie ograniczenie kosztów przestrzegania przepisów przynosi w szczególności korzyści MŚP; przyjmuje do wiadomości gotowość Komisji do zaproponowania na lata 2022-2023 zmiany dyrektywy VAT w celu dalszego rozszerzenia zakresu działania punktu kompleksowej obsługi VAT; wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób można poszerzyć zakres działalności punktu kompleksowej obsługi;

17. wzywa państwa członkowskie do zacieśnienia i poprawy współpracy między sobą oraz rzetelnego stosowania przyjętego w lutym 2020 r. zbioru przepisów na temat wymiany danych dotyczących płatności VAT w celu ułatwienia wykrywania oszustw podatkowych w transgranicznych transakcjach handlu elektronicznego;

18. zwraca uwagę, że państwa członkowskie już wykorzystują nowe technologie do poprawy skuteczności kontroli zakupów krajowych w celach podatkowych; rozumie, że te środki krajowe muszą zostać uwzględnione w reformie systemu VAT jako dobre praktyki, które należy wziąć pod uwagę; opowiada się za lepszą koordynacją między państwami członkowskimi pod tym względem w celu ułatwiania przeprowadzania transakcji transgranicznych, bez nadmiernych kosztów dla przedsiębiorców i konsumentów; wzywa Komisję, by przedstawiła konkretne propozycje promujące szybszy system wymiany informacji na temat wewnątrzunijnych transakcji podlegających podatkowi VAT i zapewniające interoperacyjność tego systemu z mechanizmami krajowymi; opowiada się za upowszechnieniem fakturowania elektronicznego i wzywa do wprowadzenia unijnej normy fakturowania elektronicznego, harmonizującej w szczególności informacje zawarte w fakturze elektronicznej w celu ułatwienia interoperacyjności transgranicznej, zapewnienia zgodności z prawem, zwiększenia przejrzystości transakcji handlowych, a tym samym ograniczenia oszustw i błędów;

19. podkreśla, że należy pilnie zająć się transgranicznymi oszustwami związanymi z VAT i oszustwami karuzelowymi poprzez odpowiednie wdrożenie efektywnych mechanizmów wymiany informacji oraz zapewnienie odpowiednich zasobów (kadrowych, finansowych, technicznych i technologicznych) dla organów krajowych i innych organów takich jak OLAF; podkreśla wartościowy wkład rozwiązań takich jak Eurofisc; przypomina o roli dostawców usług płatniczych i o konieczności zapewnienia wysokich standardów sprawozdawczości w zakresie VAT; uważa, że konieczne jest uzyskanie od Komisji oceny skutków wprowadzenia ogólnego mechanizmu odwrotnego obciążenia w kilku państwach

członkowskich w następstwie wdrożenia dyrektywy Rady w sprawie tymczasowego stosowania ogólnego mechanizmu odwrotnego obciążenia w związku z dostawami towarów i usług powyżej określonego progu 30 , w celu zwalczania wewnątrzwspólnotowych oszustw typu "znikający podmiot gospodarczy", oraz oceny w szczególności jego wpływu na zwalczanie wszystkich rodzajów oszustw związanych z VAT i konsekwencji dla kosztów przestrzegania przepisów ponoszonych przez przedsiębiorstwa;

20. stwierdza, że zróżnicowanie stawek może powodować zakłócenia cen na rynku wewnętrznym, tworząc okazje do zakupów transgranicznych; zauważa, że w szczególności zróżnicowanie stawek VAT zachęca do wykorzystywania różnic w cenie w poszczególnych krajach poprzez przenoszenie konsumpcji do państw członkowskich o niższych stawkach VAT, co zakłóca pobór podatku przez rządy;

21. przypomina, że przedsiębiorstwa potrzebują uproszczonego i scentralizowanego dostępu do informacji na temat stawek, właściwych stawek VAT na różne towary i usługi w poszczególnych państwach członkowskich oraz warunków stosowania zerowej stawki VAT, a także jasnych i jednoznacznych przepisów dotyczących VAT, aby zachęcać do prowadzenia działalności transgranicznej i zmniejszyć obciążenia administracyjne; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje uproszczoną i cyfrową metodę rejestracji - za pośrednictwem portalu internetowego - w systemie VAT dla małych przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną, co zmniejsza koszty i obciążenia administracyjne; zauważa, że 26 z 27 państw członkowskich stosuje stawki obniżone jako nieodłączny element swojej polityki podatkowej i społecznej; przypomina, że wspólny internetowy portal informacyjny na temat funkcjonowania systemów VAT w różnych państwach członkowskich zachęcałby do działalności transgranicznej i zmniejszył obciążenia administracyjne przedsiębiorstw;

22. z zadowoleniem przyjmuje pozytywne zjawisko ograniczania kosztów przestrzegania przepisów poprzez postępującą cyfryzację przedsiębiorstw i administracji publicznej; odnotowuje, że w państwach OECD czas potrzebny, aby zapewnić zgodność z przepisami podatkowymi, skrócił się z 230 do 162 godzin w latach 2006-2020, głównie dzięki wprowadzeniu elektronicznych systemów sprawozdawczości i płatności 31 ;

23. podkreśla, że dobrze zaprojektowany system VAT jest neutralny i nie powinien wpływać na handel, ale w praktyce zasada ta jest trudna do zweryfikowania na poziomie globalnym z uwagi na praktykę zwolnień z podatku VAT, niedoskonałość systemu zwrotu podatku i wielość stawek, które skutkują wyższymi kosztami przestrzegania przepisów; przypomina, że skuteczny system VAT przyczynia się do walki z uchylaniem się od opodatkowania i do optymalizacji podatkowej; podkreśla, że coraz większa liczba MŚP jest zainteresowana handlem w całej UE, zwłaszcza z wykorzystaniem transakcji internetowych, i że unijny system VAT powinien być ukierunkowany na ułatwianie wzrostu transgranicznego;

24. odnotowuje, że jak wynika z dowodów empirycznych, jeżeli podatek VAT mierzy się jako odsetek dochodu netto, obowiązujący system VAT z wieloma stawkami jest w państwach członkowskich regresywny, ale jeśli podatek VAT mierzy się jako odsetek wydatków, w większości państw członkowskich system VAT jest proporcjonalny lub nieznacznie progresywny; ponadto odnotowuje, że w przypadku przyjęcia za punkt odniesienia wydatków obowiązujące obniżone i zerowe stawki VAT sprawiają, że podatek ten jest bardziej progresywny niż w przypadku systemów z jednolitą stawką VAT; zwraca uwagę także, że jak wskazują dowody, jedynie stawki VAT, które są obniżane w celu wsparcia gospodarstw domowych o niskich dochodach (takie jak obniżone stawki na żywność), sprawiają, że podatek VAT jest bardziej progresywny; wzywa państwa członkowskie, by przy wprowadzaniu obniżonych stawek VAT kierowały się konkretnym celem, jakim jest wspieranie gospodarstw domowych o niższych dochodach;

25. podkreśla, że państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania zerowych stawek VAT na towary pierwszej potrzeby;

Wpływ obniżonych stawek na konsumentów oraz na cele społeczne i środowiskowe

26. stwierdza, że stosowanie obniżonych stawek nie prowadzi systematycznie do stałego obniżania cen dla konsumentów oraz że skuteczność obniżonej stawki zależy od kilku czynników, takich jak stopień, w jakim przedsiębiorstwa przerzucają ją na konsumentów, czas jej trwania, zakres obniżki i złożoność systemu stawek; podkreśla, że całkowita transmisja ma zatem złożony charakter i nie powinna być podejmowania bez gruntownej oceny skutków; odnotowuje, że choć obowiązujące obniżone i zerowe stawki VAT przynoszą proporcjonalnie większe korzyści unijnym gospodarstwom domowym o niskich dochodach (wyrażone jako procent wydatków), w ujęciu bezwzględnym (gotówka) zwykle przynoszą większe korzyści gospodarstwom domowym o wysokich dochodach; stwierdza zatem, że należy przeprowadzić szeroko zakrojone analizy i oceny skutków, aby zagwarantować, że obniżki będą stosowane tylko tam, gdzie mogą przynieść korzyści gospodarstwom domowym o niskich dochodach;

27. podkreśla fakt, że zwykle uzasadnionym celem stawek obniżonych jest zapewnienie wszystkim dostępności podstawowych towarów; podkreśla, że obniżone stawki VAT na artykuły pierwszej potrzeby (np. żywność) sprawiają, że VAT staje się bardziej progresywny; podkreśla, że stawki obniżone mogą być bardziej skuteczne w społeczeństwach o znacznych dysproporcjach w dochodach i o wysokim poziomie nierówności społecznoekonomicznych; zauważa, że dowody empiryczne dotyczące skuteczności obniżonych stawek VAT w promowaniu dóbr społecznie pożądanych lub ekologicznych są skąpe i niejednoznaczne;

28. wyraża głębokie zaniepokojenie regresywnym charakterem podatków konsumpcyjnych; podkreśla, że należy utrzymać niskie stawki podatku VAT, ponieważ obciąża on w nieproporcjonalnym stopniu gospodarstwa domowe o niższych dochodach i pogłębia nierówności w podziale bogactwa;

29. stwierdza, że nadal trudno ocenić skuteczność obniżonych stawek VAT dla promowania towarów przyjaznych dla środowiska ze względu na brak empirycznych dowodów, choć w niektórych badaniach sytuacyjnych i zgodnie z niektórymi modelami można zmierzyć pozytywne skutki; podkreśla jednak, że w celu promowania konsumpcji przyjaznej dla środowiska najważniejsze jest, by państwa członkowskie stopniowo wycofywały wszystkie zerowe stawki VAT i stawki obniżone na towary i usługi szkodliwe dla środowiska; wzywa państwa członkowskie do stopniowego wycofania do 2030 r. obniżonych stawek na towary i usługi powodujące duże zanieczyszczenie, aby osiągnąć cele UE w zakresie klimatu zapisane w Europejskim Zielonym Ładzie; wzywa państwa członkowskie do zbadania możliwości wdrożenia mechanizmów kompensacyjnych, aby pomóc gospodarstwom domowym o niskich dochodach w radzeniu sobie ze spadkiem dochodu do dyspozycji wynikającym z wyższych stawek VAT na towary i usługi zanieczyszczające środowisko;

30. podkreśla w związku z tym, że stawki obniżone powinny uwzględniać stabilność finansów publicznych; zauważa, że racjonalizacja mająca na celu osiągnięcie jednolitego systemu VAT powinna uwzględniać historyczne i tymczasowe stosowanie stawek obniżonych, o ile spełnione są inne warunki;

31. podkreśla, że jak wskazują dowody, obniżone stawki VAT są często raczej nieskutecznym instrumentem osiągania celów społecznych lub środowiskowych, ponieważ prowadzą do znacznych kosztów ponoszonych przez rządy ze względu na wielkość różnic w stawkach, spadek dochodów podatkowych, zwiększone koszty administracyjne, kosztowne kontrole i inspekcje, presję ze strony przedstawicieli społecznych i gospodarczych, koszty przestrzegania przepisów, zakłócenia gospodarcze, a nawet oszustwa podatkowe oraz trudności w dotarciu do grup docelowych;

32. zauważa, że aby w pełni ocenić wydajność i skuteczność niestandardowych stawek VAT, konieczne jest porównanie ich z alternatywnymi instrumentami politycznymi; jest zdania, że środki te mogą być bardziej skutecznymi, elastycznymi, widocznymi i opłacalnymi narzędziami służącymi osiągnięciu tych celów społecznych i środowiskowych, jeżeli będą wykorzystywane przez rządy w efektywny sposób; zauważa jednak, że instrumenty te są kluczowym elementem suwerenności podatkowej państw członkowskich i wchodzą w zakres ich kompetencji, ponieważ nie istnieje harmonizujące je prawodawstwo UE; zwraca uwagę, że muszą one jednak przestrzegać unijnej polityki konkurencji;

33. podkreśla, że jednolity system VAT w połączeniu z alternatywnymi instrumentami politycznymi oraz szeregiem reform społecznych i ekologicznych instrumentów podatkowych to opcje, które warto rozważyć przy opracowywaniu skutecznego gospodarczego, społecznego i ekologicznego całościowego systemu podatkowego, o ile nie stanowią nadmiernego obciążenia dla gospodarstw domowych o niskich dochodach; zauważa, że Nowa Zelandia ma jednolity system z 15-procentowym podatkiem VAT i stosuje ulgę podatkową dla gospodarstw domowych o niskich dochodach; zauważa, że próba uproszczenia lub zharmonizowania systemu VAT w UE nie doprowadziłaby do podwyższenia stawek podstawowych VAT; zaznacza, że dotacje ryczałtowe i kampanie informacyjne stwarzają możliwość promocji dobra społecznie pożądanego;

Wniosek

34. przypomina, że wpływy z podatku VAT są jednym z najważniejszych źródeł dochodów publicznych, stanowiąc średnio około 21 % łącznych wpływów podatkowych w UE; zauważa, że luka w podatku VAT wynosi średnio 10 % oraz że VAT stanowi również źródło zasobów własnych dla budżetu UE; podkreśla, że każde obniżenie podstawy VAT może prowadzić do utraty wpływów finansów publicznych; wzywa krajowe organy podatkowe do podjęcia inicjatyw mających na celu zmniejszenie luki w podatku VAT w celu poprawy finansów publicznych, zwłaszcza w świetle spowolnienia gospodarczego spowodowanego pandemią COVID-19, oraz zwiększenia zasobów własnych UE;

35. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że poczyniono znaczne postępy we współpracy między organami podatkowymi państw członkowskich osiągnięte w ciągu ostatnich dziesięciu lat; wyraża poparcie dla dalszych dyskusji między państwami członkowskimi w celu zacieśnienia współpracy administracyjnej;

36. nawiązuje do wniosków z badania DIW ECON, które wykazuje, że w 2019 r. stawka podstawowa była stosowana średnio do 71 % całkowitej podstawy opodatkowania w państwach członkowskich; zaznacza, że można znacząco ograniczyć koszty przestrzegania przepisów zróżnicowanych systemów VAT poprzez dalszą cyfryzację przedsiębiorstw i administracji publicznych; zaznacza, że koszty zróżnicowanych systemów VAT, jakie ponoszą przedsiębiorstwa, zwłaszcza MŚP, zakłócenia, jakie te systemy mogą powodować na rynku wewnętrznym i w handlu, oraz ich wpływ na rządy pod względem utraty dochodów należy poddać dokładnej ocenie w celu stworzenia spójnego, sprawiedliwego i efektywnego systemu VAT w UE; zauważa, że obniżone stawki na artykuły pierwszej potrzeby (np. żywność) sprawiają, że podatek VAT staje się bardziej progresywny, oraz że gospodarstwa domowe o niskich dochodach korzystają z obniżonych stawek VAT, nawet jeśli są one mniej skutecznym sposobem realizacji celów w zakresie podziału dochodów lub ochrony środowiska;

37. stwierdza, że trudności w zmniejszaniu luki w podatku VAT między państwami członkowskimi wynikają z połączenia różnych czynników, takich jak konieczność zachowania pewnej liczby zwolnień z podatku VAT przyznawanych na niektóre towary i usługi oraz chęć utrzymania przez państwa członkowskie stawek obniżonych na poziomie co najmniej 5 %; uznaje, że państwa członkowskie muszą zachować elastyczność w określaniu stosowanej stawki VAT z uwagi na znaczenie tego narzędzia jako instrumentu budżetowego;

38. wzywa do ustanowienia uproszczonego i zmodernizowanego systemu VAT z ograniczeniem zwolnień i stawek niestandardowych w celu wspierania uczciwej i skutecznej konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku wewnętrznym, zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów i poprawy dobrowolnego ich przestrzegania; zauważa, że w takim uproszczonym systemie VAT w dalszym ciągu przydatny byłby punkt kompleksowej obsługi w celu ograniczenia kosztów przestrzegania przepisów dla przedsiębiorstw z UE i pobudzenia handlu wewnątrzunijnego; przyjmuje do wiadomości propozycję byłej portugalskiej prezydencji Rady i obecnej słoweńskiej prezydencji Rady, aby na szczeblu państw członkowskich stopniowo wycofać wszystkie zerowe stawki VAT i obniżone stawki na towary i usługi szkodliwe dla środowiska, takie jak paliwa kopalne, pestycydy chemiczne i nawozy chemiczne; wzywa do przeanalizowania wdrożenia środków socjalnych dla gospodarstw domowych o niskich dochodach w celu zrekompensowania spadku dochodu do dyspozycji wynikającego z wyższych stawek VAT na towary i usługi zanieczyszczające środowisko; apeluje do państw członkowskich, by szybko przyjęły wniosek dotyczący zmienionej dyrektywy w sprawie stawek podatku VAT 32 ;

39. podkreśla, że luka w podatku VAT wynika w dużej mierze z połączenia czynników w każdym państwie członkowskim, takich jak luki prawne, brak zasobów i efektywności cyfrowej administracji podatkowych oraz nieskuteczność środków dotyczących stosowania i kontroli przepisów VAT, w szczególności w odniesieniu do oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania oraz agresywnego planowania podatkowego; w tym kontekście wzywa państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy administracyjnej i poprawy skuteczności krajowych organów podatkowych; z zadowoleniem przyjmuje narzędzie analizowania sieci transakcji i opowiada się za zacieśnieniem współpracy między członkami sieci Eurofisc w celu szybkiego wykrywania oszustw karuzelowych; wzywa Konferencję w sprawie przyszłości Europy, aby zajęła się tą kwestią w kontekście ochrony interesów finansowych UE;

40. uważa, że konieczne jest zbadanie bardziej zharmonizowanego wprowadzenia we wszystkich państwach członkowskich fakturowania elektronicznego, poza jego obecnym obowiązkowym stosowaniem w zamówieniach publicznych w całej UE, biorąc pod uwagę, że okazało się ono skutecznym narzędziem zwalczania oszustw, w tym podatkowych, w krajach, w których wprowadzono je również w odniesieniu do innych rodzajów transakcji, a także doprowadziło do większego uproszczenia i obniżenia kosztów przestrzegania przepisów;

41. przypomina o znaczeniu niezależności i bezstronnego charakteru Europejskiego Obserwatorium Podatkowego, które zostało utworzone z inicjatywy Parlamentu; podkreśla, że program Fiscalis na lata 2021-2027 jest niezbędnym narzędziem zapewniającym sprawną i konstruktywną współpracę między organami podatkowymi;

42. przypomina, że skuteczność obniżonych stawek jako narzędzia politycznego należy zawsze oceniać w konkretnym kontekście innych istniejących narzędzi politycznych; dodaje, że stawki obniżone są często uzupełnieniem istniejących narzędzi polityki społecznej i środowiskowej oraz że bezpośrednie zachęty podatkowe są instrumentami, które lepiej trafiają do gospodarstw domowych o niskich dochodach - np. próg zwolnienia z podatku i progresywne stawki podatkowe - i są na ogół mniej kosztowne, o ile spełnione są inne warunki;

43. kładzie nacisk na konieczność przejścia na docelowy system VAT oparty na zasadzie opodatkowania w kraju przeznaczenia; apeluje do Rady o jak najszybsze przyjęcie wniosku dotyczącego dyrektywy z dnia 25 maja 2018 r. (COM(2018)0329), zważywszy na wielkość strat krajowych i unijnych zasobów budżetowych w obowiązującym systemie; w tym kontekście podkreśla główne zasady przyszłego ostatecznego systemu VAT w zakresie transgranicznego opodatkowania wewnątrzunijnych towarów w miejscu przeznaczenia i poboru podatku VAT przez dostawcę w państwie członkowskim przeznaczenia;

44. wzywa Komisję, by w następstwie niniejszego sprawozdania przedstawiła konkretne wnioski ustawodawcze dotyczące szczegółowych tematów, o których mowa powyżej; wzywa Radę, by uznała wartość dialogu i współpracy z Parlamentem w dążeniu do właściwej reformy systemu VAT, pamiętając o tych wnioskach, a także o zasadniczej potrzebie zagwarantowania demokratycznego charakteru zmian w polityce podatkowej UE;

45. popiera propozycję Trybunału Obrachunkowego 33 , by rozważyć ustanowienie mechanizmu przeglądu wieloletniej średniej ważonej stawki w okresie objętym wieloletnimi ramami finansowymi w celu uniknięcia zakłóceń poziomu wkładów opartych na podatku VAT w tym okresie, jeżeli któreś państwo członkowskie postanowi zmienić swoją politykę dotyczącą VAT;

46. zauważa, że dyrektywa VAT wymaga jednomyślnego zatwierdzenia przez Radę zgodnie z art. 113 TFUE;

47. przypomina o zaletach numeru identyfikacji podatkowej jako użytecznego narzędzia gwarantującego przestrzeganie i wypełnianie zobowiązań podatkowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania wszystkich możliwości wykorzystania numeru identyfikacji podatkowej jako mechanizmu zabezpieczającego wysokie standardy efektywności w sprawozdawczości;

48. popiera ideę rozszerzenia zakresu działalności punktu kompleksowej obsługi w zakresie podatku VAT, który działa od 2015 r., o deklarowanie i opłacanie VAT; podkreśla konieczność konkretnego ukierunkowania dostosowania punktu kompleksowej obsługi do rozwijającego się rynku handlu elektronicznego;

49. wzywa Komisję do dokonania oceny obowiązujących ram i zaproponowania konkretnych wniosków ustawodawczych w sprawie weryfikacji transakcji transgranicznych, którą należy wzmocnić w celu zabezpieczenia podatku VAT; w tym kontekście podkreśla konieczność wykorzystania w szczególności możliwości wynikających ze stosowania nowych technologii cyfrowych, o wysokich standardach ochrony danych i prywatności, stanowiących gwarancję przestrzegania praw podatników;

50. przypomina o znaczeniu zagwarantowania pełnej transpozycji i właściwego wdrożenia pakietu w sprawie podatku VAT w handlu elektronicznym; wzywa Komisję, by oceniła aktualną sytuację pod tym względem i przedstawiła konkretne propozycje dostosowania przepisów w razie konieczności, z uwzględnieniem gwałtownego rozwoju handlu elektronicznego; odnotowuje, że istnieje znaczna luka w poborze podatku VAT w sektorze handlu elektronicznego; zwraca się do Komisji o przeanalizowanie wniosków sprawozdania specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w tej sprawie w celu wyeliminowania tej luki;

51. przypomina, jak ważne jest zacieśnienie dialogu z partnerami międzynarodowymi, głównie najważniejszymi partnerami handlowymi, na temat podatku VAT; uważa, że punktem wyjścia i podstawą tej współpracy musi być zasada współpracy administracyjnej służącej zagwarantowaniu skutecznej logiki wymiany informacji, która może wzmocnić walkę z systemami prowadzącymi do oszustw lub uchylania się od opodatkowania;

52. odnotowuje zamiar Komisji, by zmienić charakter swojego Komitetu ds. VAT oraz swoje cele związane z przyszłym komitetem procedury komitetowej; podkreśla konieczność polegania w tej kwestii na stanowisku Parlamentu; przypomina o potrzebie zagwarantowania pełnego przestrzegania ram instytucjonalnych UE w zakresie opodatkowania oraz podziału kompetencji w kwestiach opodatkowania pośredniego;

o

o o

53. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 145 z 13.6.1977, s. 1.
2 Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1.
3 Dz.U. L 348 z 29.12.2017, s. 7.
4 Dz.U. L 311 z 7.12.2018, s. 3.
5 Dz.U. L 310 z 2.12.2019, s. 1.
6 Dz.U. L 62 z 2.3.2020, s. 13.
7 Dz.U. L 62 z 2.3.2020, s. 7.
8 Dz.U. L 77 z 23.3.2011, s. 1.
9 Dz.U. L 348 z 29.12.2017, s. 1.
10 Dz.U. L 348 z 29.12.2017, s. 32.
11 Dz.U. L 259 z 16.10.2018, s. 1.
12 Dz.U. L 313 z 4.12.2019, s. 14.
13 Dz.U. L 40 z 13.2.2020, s. 114.
14 Dz.U. L 188 z 28.5.2021, s. 1.
15 Wejście w życie przesunięte na 1 lipca 2022 r.
16 Dz.U. C 449 z 23.12.2020, s. 295.
17 Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 182.
18 Dz.U. C 15 z 12.1.2022, s. 270.
19 Dz.U. C 94 E z 3.4.2013, s. 5.
20 Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 107.
21 Dz.U. C 108 z 26.3.2021, s. 8.
22 Dz.U. C 15 z 12.1.2022, s. 204.
23 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0392.
24 Dz.U. 71 z 14.4.1967, s. 1301.
25 Dz.U. 71 z 14.4.1967, s. 1303.
26 Jak przedstawiono w planie działań UE w sprawie jednolitego unijnego obszaru VAT.
27 COM(2018)0329.
28 Takie jak sztuczna inteligencja, big data i technologia blockchain.
29 Oznacza to, że wsparcie pochodzi najpierw od państw członkowskich, a następnie od UE.
30 Dyrektywa Rady (UE) 2018/2057 z dnia 20 grudnia 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do tymczasowego stosowania ogólnego mechanizmu odwrotnego obciążenia w związku z dostawami towarów i usług powyżej określonego progu (Dz.U. L 329 z 27.12.2018, s. 3).
31 Badanie PwC i Grupy Banku Światowego z dnia 26 listopada 2019 r. pt. "Paying Taxes 2020: The changing landscape of tax policy and administration across 190 economies" [Podatki 2020: Zmieniający się krajobraz polityki i administracji podatkowej w 190 gospodarkach], s. 27.
32 COM(2018)0020.
33 Opinia nr 11/2020.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024